Tíminn - 21.11.1963, Blaðsíða 9

fréttamaður hafði tal af honum.
Þar höfðu verið ræstir fram 70—
80 hektarar.
—Mýrin befur þornað, sagði
Auðbergur, hún gerir það strax,
þar sem landið er ekki of flatt.
Þetta land var ekki jafn blautt
og mýrarnar 1 Vetleifsholtshverf-
inu, þ6 voru nokkur keldudrög sem
þeir ákváðu að skilja eftir. ,En ég
hef ekki orðið var við, að ræsin
hafi misiheppnazt; þau opnast flest
í skurði, nok.<ur fram úr halla, en
ég er ekki jafn ánægður með slíka
íramræslu. Skurðir eða gil þurfa
að vera til staðar að flytja vatnið
burt. Nú hefur verið ræst hjá öll
um bænum í Áshverfinu, eitt-
bvað nálægt 300 hektarar samtals,
en margir bíða eftir plóginum, og
ég tel að maður eigi ekki að vera
mjög stórtækur til að byrja með.
Plógurinn var nýkominn að
Berustöðum, og þar hittum við
Geir Sigurgeirsson frá Hlíð undir
Eyjafjöllum sem hefur unnið með
þessu verkfæri í sumar. Það var
kominn hörkugaddur og Geir var
cnn að ræsa, kvaðst þó gera ráð
fyrir, að hætta um hríð ef hann
færi ekki að lina frostið. Þeir Geir
og Oddur Daníelsson frá Trölla-
tungu hafa unnið með verkfærun-
um og skipzt á vöktum allan sólar
hringinn. ÓJafur Ásgeirsson bú-
fræðikandidat hefur mælt fyrir
ræsunum.
Berustaðabændur, Trausti og
Stefán Runólíssynir, kváðust báð-
ix mundu láta ræsa allstórt land.
Plógurinn var þá í landi Trausta,
skammt fra bæ, þar sem skurðir
höfðu verið grafnir. Stefán kvaðst
meðal annars láta ræsa grasgefna
mýri fjarst í landareigninni.
— Ég mun ekki brjóta það land
á næstunni sagði Stefán, eri mér
hefur komið í hug að láta slétta
það með þungum valtara svo hægt
sé að bera á það Þetta hefur gef
izt vel, það er jafnvel hægt að
valta þýfi svo hægt er að flæmazt
yfir það með sláttuvél, en ég þarf
ekki á þessu að halda til heyskap-
ar, ekki heldur vegna þrengsla i
högum. En ép ætlast til að fá betri
haga og meiri afurðir af fénaði.
Að síðustu hittum við Eirík Guð
jónsson bónöa í Ási, en hann var
með þeim stórtækustu í framræsl
unni í sumar Eiríkur hefur fyrir
skömmu reist 20—30 kúa fjós með
tilheyrandi heygeymslum. Hann er
með nær 20 mjólkandi kýr á fóðr
um í vetur og hefur stórbætt jörð
s;na sem aðrir Ásbændur á síðasta
áratug. Raunar má segja, að um-
liverfið þar j hverfinu sé gjör
breytt frá þvi. sem var fyrir 20
árum. Skurðgröfur og stórvirkar
dráttarvélar ræktunarsambandsins
hafa umbylt jörðinni, jafnvel göm
ul kennileiti eru horfin. Eiríkuv
kvaðst hafa purft á lokræsaplóg-
ínum að naKa nú þegar, enda
margt í högum
— Búin hafa stækkað, sagði Ei-
ríkur, og sc-nniiega halda þau á-
fraip að stæKka Það virðist óhjá-
kvcémilegt Smábúskapur virðisl
rkki eiga rétt á sér. Sá réttur hef-
ui verið afuuminn. Afurðaverðið
sker úr um það Á hinn bóginn ex
þungur róðui að gera það sem
gera þarf meðan lánamálum er
háttað eins og nú er. En við er-
um bundnir /ið það sem við höf-
um fjárfest, afturhvarf kemur ekki
til greina, vegurinn liggur fram
— BÓ.
VIÐ ÓKUM SUÐUR
Í Dr. Sigurður Þórarínsson:
Veitið upplýs-
ingar um gosið
Enn einu sinni hafa fjölmarg
ir íslendingar orðið sjónarvott-
ar að stórfenglegum náttúru-
hamförum. Sem betur fer er
gosið við Vestmannaeyjar enn
sem komið er einkum til augna-
yndis. Þannig var og um síðasta
Öskjugos 1961. Er ástæða til að
minna á, að því fer viðs fjarri,
að svo hafi verið um öll eldgos
á íslandi. Oftlega hefur þessi
þjóð goldið mikil afhroð vegna
eldsumbrota, og eflaust á hún
einnig eftir að verða fyrir
skakkaföllum í eldgosum Saga
íslenzkra eldfjalia er snar þátt-
ur baráttusögu íslands þjóðar í
þúsund ár og hefur sú saga aldr-
ei verið skráð svo nákvæmlega
sem skyldi. Því miður er skráð-
um heimildum um mörg gos-
anna mjög ábótavant. stórgos
hafa orðið hér eftir að land
byggðist, sem hvergi eru skráð.
og allt fram á þessa öld hafa
orðið hér eldsumbrot, sem ekki
er hægt að segja frá hvaða ári
eru.
Eg hef vikið að því í sam-
bandi við síðasta Öskjugos, að
upplifun þess auðveldaði túlk-
un á sumum gömlum frásögn-
um af eldsumbrotum. Þetta á
við í enn þá ríkara mæli um
það gos, sem menn hafa nú fyr-
ir augum. Frásagnir af xxeðan-
sjávargosum kringum ísland
eru margar mjög óljósar og oft
erfitt úr að skera, hvort raun-
verulega hefur verið um gos
að ræða Þess vegna eru grein-
argóðar lýsingar á því hvað
ber fyrir augu þeirra. er fyrst
litu gosið við Eyjar, mjög þýð-
ingarmiklar heimildir. ekki að-
eins um þetta gos, heldur og
til skýringar heimilda um göm-
ul gos. Því heit.i ég á þá, sem
urðu fyrstir, eða meðal þeirra
fyrstu, til að veita yfirstand-
andi gosi athygli, af sjó, úr
Eyjum eða af meginlandinu, að
senda mér frásagnir af því,
hvernig þetta kom þeim fyrir
sjónir og tímasetja athuganir
sínar eftir því sem auðið er.
Einnig bið ég alia þá, sem mynd
ir taka af þessu gosi. úr lofti,
af láði eða legi, að skrá hjá
sér myndatökustað og stund og
dag, og gera það strax að mynda
töku lokinni eða við heimkomu
úr myndatökuferð. Framköllun
mynda getur dregizt, einkum
ef um litmyndir er að ræða,
og því ekki ráðlegt að treysta
á minnið um skráningu þangað
til myndirnar koma úr fram-
köllun, en rétt að skrifa þá á
þær þær upplýsingar, er máli
skipta, svo sem tímasetningu
og stað. Tímasettar myndir eru a
hinar ágætustu heimildir um 1
þetta eldgos. Mjög æskilegt
væri einnig, að veðurathugun-
armenn á veðurstöðvum, þar
sem vel sést til eldstöðvanna,
svo sem Stórhöfða, Eyrarbakka
og víðar, skráðu hjá sér dag-
lega stutt yfirlit um gang goss-
ins og breytingarnar frá degi
til dags, eins og þetta kemur
þeim fyrir sjónir.
Eg hef um margra ára skeið
á vegum jarðfræðideildar Nátt-
úrugripasafnsins unnið að söfn-
un og könnun gagna varðandi
eldfjallasögu íslands og þá að
sjálfsögðu einnig reynt að safna
öllum gögnum varðandi þau
gos, sem í gangi hafa verið.
Margir brugðust vel við í_ sam-
bandi við Heklugosið og Öskju-
gosið og treysti ég því, að svo
verði einnig um þetta gos. All-
ar npplýsingar eru þakksam-
lega þegnar svo og myndir eða
upplýsingar um hverjir hafa
myndir, sem þeir telja athyglis-
verðar. Utanáskrift mín er:
Sigurður Þórarinsson jarðfræð-
ingur, Náttúrugripasafnið,
Reykjavík.
Jens Kruuse:
VII) ÓKUM SUÐUR.
Andrés Kristjánsson þýddf.
Fróði gaf út.
Ferðasaga Jens Rruuse suð-
ui meginlandið ber undirtitilinn:
Og konan mín hafði fjárráðin. Þar
má kenna lieiti bókarinnar á
dönsku: Mine kone sidder paa kass
en. Þessi bók hlaut góðan byr í
Danmörku, enda höfundurinn
þekktur blaðamaður, gagnrýnandi
og rithöfund ir þar í landi. Kruuse
hefur lengi ritað bókmenntaþætti
í Jyllandsposten en hann er lærð
ur í þeim efnum.
Annar undirtitill bókarinnar er
svohljóðandi Fimmtán kaflar og
tex póstkortaumslög ásamt við-
bæti, sem nctundur bókarinnar
neitar að ábyrgjast. Þetta mættu
virðast óþar'f skilmerki á titil-
blaði einnar ferðasögu. en sver
sig raunar i att við söguna sjálfa.
þar sem gasiti höfundar hleypur
til og frá og gerir kúnstir. Með við
bæti, sem Kruuse neitar að ábyrgi
ast. er átt við eftirmála Einars Sig-
fússonar, fið’uleikara, en Einar og
kona hans voru ferðafélagar
Kruuse og hans konu og dóttur í
bíl suður og ntrður aftur Annars
hafði Kruuse áhættulaust mátt á-
byrgjast þennan viðbæti.
Kruuse er sjálfskipaður leiðsögu
maður í pessari ferð, enda vel
heima í staðháttum, þjóðlífi og
sögu á leiðinni suður Frakkland,
til ítalíu og norður Þýzkaland,
En Kruuse fer ekki alltaf marg-
troðnar túristaleiðir; hann sneið-
ir gjarnan hjá stórborgum, sting-
ur við fótun ' einhverju þorpi eða
sveit, sem túnstar hafa gleymt, og
hvar sem hann kemur eys hann
af söguþekkmgu sinni, nýtur gam-
alla minja og kemst þegar í sam-
band við fólk;ð í þorpinu eða sveit
inni Stíllinn er blæbrigðaríkur
v'tnar um xímnigáfu höfundar og
duttlunga, ein.1 það. sem hann
t'-kur sér tvnr hendur Kruuse er
maður, sem gerir það sem hann
langar til og skrifar eins og hann
iystir. Hann vii ðist auk þess mað
ur til að haga sér þannig, en bók
hans er afar skemmtileg aflestrar
þrátt fyrir nr.kkur sérvizkuleg ein
kenni, sem gera mann tortrygginn
við fyrstu Kvnru Ég minnist þess
ekki að haí? haft jafn góða
skemmtun ai annarri ferðasögu,
sem hér hefui gengið á þrykk í
seinni tíð
Þýðingin ivðist af hendi leyst
með mikluir ágætum Að vísu hef
eg ekki lesK bókina á frummái-
inu. en hið glaða og fullkomlega
eðlilega orðiæri Andrésar Krist
jánssonar í þessari bók sannfærir
mann um, að öllu er haldið vel
til skila.
Bókin er 23fc blaðsíður, prentuð
á þykkan og sterkan pappír í
Prentsmiðju Jóns Helgasonar. —
Prentun er ve) gerð, en frágang-
urinn á titiiblaðinu er afbrigðileg-
ur og ekkert aðlaðandi. Bandið er
t.raustlegt, »n spjaldapappírinn til
leiðinda Kánuteiknara hefur láðst
að setja nafn sitt eða merki á
kápuna, en það er yfirsjón. Kápan
ei afar smekkleg. — BÓ.
ÁRSFUNOUR Nordisk Hotei-
cg Restauranrforbund var haldinn
í Kaupmannahöfn dagana 20.—23
október s. 1..
Fund þennan sátu að þessu
sinni 19. ful’trúar frá öilum Norð-
■irlöndunum.
Á ársfundum þessum eru jafn-
an rædd margvísleg sameiginleg
ahugamáJ veitinga- og gistihúsa-
cigenda á 'Jorðurlöndum. en þeir
hafa verið haldnir síðan 1936. þó
,7erðist fslani ekki þátttakandi í
iiessum saintökum fyrr en árið
1948.
Þátttakendui frá Sambandi veit-
inga- og gistihúsaeigenda voru að
bessu sinni, 'urniaður S V .G., Lúð-
vík Hjálmtýsson. Pétur Daníels
son. Þorva'.dui Guðmundsson og
Jón Magnússon.
MINNING
Rósmundur Sveinsson
bóndi Efra-Ási
í dag fer fram frá Hóladóm-
kirkju útför Rósmundar Sveins-
sonar, bónda að Efra-Ási í Hjalta-
dal.
Rósmundur Sveinsson hefur um
langt skeið búið að Efra-Ási.
Hann var einn traustustu og
beztu skagfirzkra vina minna. Hef
ég hug á, nú við útför hans, að
kveðja hann örfáum orðum,
Þegar við hjónin fluttum að
Hólum í Hjaltadal árið 1928 og tók
um við búsforráðum þar þá voru
búsett í nágrenni Hóla ung hjón,
er fljótt festu vináttu og tryggð
við okkur. Það voru þau Rósmund
ur Sveinsson, er þá bjó s Kjarvals
stöðum f Hjaltadal, og kona hans,
Elisabet Júlíusdóttir, þá fyrir
skömmu setzt þar við búskap Ekki
voru þessi ungu hjón auðug að
Framhalo á 13. síðu
RÓSMUNDUR SVEINSSON
búlnn tll velðlferSa.
T í IH I N N, fimmtudaginn 21. nóvember 1963.
9