Alþýðublaðið - 01.07.1944, Qupperneq 3

_________________m&t&imiJmm .
hafa slilið sSjórnmála-
sambandi við Finna
Vegna bandalagssamningsins, sem finnska
stférnin Nefyr gert vié SÞýzkaiand
ORDELL HULL, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, til-
kynnti í Washington í gær, að Bandaríkin hefðu slitið
stjórnmálasam-bandi við Finnland. Segir í tilkynningun ut-
anríkismálaráðherrans, að með samningi finnsku stjórnarinn-
ar við Ribbentrop, utanríkisráðherra Þýzkalands, hafi Finn-
ar gerzt aðilar hernðarbandalagi, sem beint sé gegn banda-
mönnum Bandaríkjanna. Segir ennfremur, að finnska stjórn.
in verði að bera ábyrgð á afleiðingunum, enda hafi samn-
ingsgerð þessi farið fram ón þess, að finnska þingið hafi verið
með í ráðum. Bandaríkin hafa kvatt sendifulltrúa sinn í Hels-
RYTI
Finnlandsforseti.
RIBBENTROP .
utanríkisráðherra Ilitlers.
Þjóðv@r|ar hiffðu áður handtekfl marga af
foystumöíinusn verkalýðsfélqg&nna
f 3ja daga éegrðum féllu 1® Oangr. 15 særðust
F GÆR hófst allsherjar verkfall í Kaupmannahöfn. Hófst
* það vegna þess, að eftir að Þjóðverjar höfðu orðið að láta
undan síga að.afstöðnum miklum óeirðum vegna ákvarðana
Þjóðverja um banntíma, voru margir h-elztu forvígismenn
verkalýðsfélaganna handteknir.
í um það bil 50 verksmiðjum í málmiðnaðinum var ekki unn-
ið í gær, ekki heldur í skipasmíðastöðvum, við höfnina, í brauð-
gerðarhúsum og bönkrnn. Verkfallið nær einnig til pósts og síma.
Á hádegi í gær var öllum sölubúðum lokað í Kaupmannahöfn,
sporvagnar hættu ferðum sínum og starfsfólk við símann lagði nið-
ur vinnu. Allt athafnalíf í borginni lá niðri. Meðal þeirra verk-
smiðja, sem nú hafa hætt framleiðslu, er hin kunna dieselvéla-
verksmiðja Burmeister og Wain, Atlas og F. L. Smidt.
Lausardfigíir 1. juii 1S44.
Hinir óþefektu her-
menn Frakka.
FREGNUM, sem útvarp-
að er á næturnar til her-
teknu þjóðanna á meginland
inu frá brezkum útvarps-
stöðvum, hefur það komið
greinilega fram, að starfsemi
föðurlandsvina og 'hinnar
svonefndu „neðanjarðarstarf-
semi“ í Frakklandi, hefur
verið bandamönnum ómetan-
leg hjálp við landgönguna í
Normandie og bardagana
þar síðan. íbúarnir þar munu
hafa auðveldað framsveitum
bandamanna verk þeirra með
því að sýna þeim, hvar
jarðsprongjum hefði verið
komið fyrir, hvar væri helzt
von mótspyrnu, hvar væri
auðveldast að leita uppi
leyniskyttur,' sýnt þeim ýmsa
krákustigu o. s. frv. Allt þetta
mun hafa verið undirbúið
fyrirfram og kostað að sjálf-
sögðu mikla vinnu og ýtrustu
nákvæmni. Að sjálfsögðu
verður sagan um þessa ó-
þekktu hermenn Frakklands
ekki sögð meðan á bardögum
stendur, en mun ekki verða
ómerkasti þátturinn í frelsis-
baráttu Evrópu undan oki
harðstjórans.
EINS OG GEFUR að skilja, er
quislingum og föðurlandsníð-
ingum hinna ýmsu landa far-
ið að verða heldur bumbult
og órótt innanbrjósts eftir því
sem dagur reikningsskilanna
nálgast. Ekki er ósennilegt,
að undarlegir og válegir
hlutir gerist í draumheimi
erkisvikarans Lavals. Og
ekki mun svefn hans hafa
orðið rórri við það, að sam-
verkamaður hans og meðsvik
ari, Henriot, „upplýsinga-
málaráðherra" Vichystjórn-
arinnar, var myrtur af frönsk
um föðurlandsvinum nú á
dögunum.
HV|£R VEIT, nema hann sjái
bregða fyrir, jafnt í svefni og
vöku, gíslunum, sem teknir
voru af lífi í Nantes, París og
víðar, saklausu fólki, sem
varð grimmdinni og mannúð-
arleysinu að bráð. Að vísu
voru það Þjóðverjar, sem þar
voru að verki, en ekki er ó-
sennilegt, að Laval hefði oft
og einatt getað mildað hlut-
skipti landa sinna, ef hann
hefði kært sig um slíkt.
AÐRIR franskir quislingar, eins
og t. d. Darnand og Marcel
Déat sjá líka sína sæng upp-
reidda. Þeir vita, að franska
þjóðin gleymir ekki samvinnu
lipurð þeirra við nazistana
þeir vita, að þeir hafa stigið
það spor, sem táknar ógæfu
þeirra og tortímingu. Þess
vegna hafa þremenningarnir
Laval, Darnand og Henriot
aukið lífvörð sinn, bætt við
sig fleiri löðurmennum til
Frh. á 7. *í8u.
inki heim.
Tilkynning Coadell Hull er
mjög harðorð og segir þar, að
með samningsgerð þessari sé
finnska stjórnin raunverulega
orðin leppetjóm Þjóðverja. Sér-
stök áherzla er lögð á það í
Bandaríkjunum að samningur-
inn, sem gerði Finna rauvenu-
lega aðila að hernaðaribanda-
lagi við höfuðóvin ‘bandamanna,
héfir verið gerður á mjög ó-
venjulegan og óeðlilegan hátt,
íþar eð þingið hafi alls ekki
verið spurt ráða, og jafnvel sé
vitað, að mikill hluti, ef ekki
meirihluti þingsins sé þessu al-
gerlega mótfallinn.
Mikill fjöldi Gestapomanna,
Þjóðverjar hafa flutt að all-
mikið varalið og hófu í gær
grimmileg áhlaup. Um eitt
skeið hafði þeim tekizt að rjúfa
samband nokkurra brezkra her-
'flokka við meginhefinn, en
síðan tókst Bretum að hrekja
þá til baka og náðu nokkru landi
á sitt vgld .
Þá tefla Þjóðverjar fram úr-
valsbrynfylkjum og almörgum
skriðdrekum, en stórskotahríð
Breta stöðvaði þá. 12 þýzkir
skriðdrekar voru eyðilagðir en
hinir urðu að hörfa undan. í
London var sagt í tilkynningu
yfirherstjórnar bandamanna, að
full ástæða væri til að vera á-
nægður með aðstöðuna í Nor-
mandi e, þrátt fyrir vaxandi
mótspyrnu Þjóðverja. Orrustu-
skipið Rodney skaut af fall-
byss-um sínum á strandvirki
Þjóðverja og liðssafnað af 30
km. færi.
herliðs og SS-manna, er þegar
kominn tifl. HeíLsinM og sam-
kvæmt síðustu fregnum, eru
þegar byrjaðar fjöldahandtök-
ur, eirss og venja er til, þegar
Þjóðverjar komast yfir ný á-
hrifasvæði. Mikill uggur er í
mönum í Helsinki, og er búizt
við frekari og válegri tíðindum
næstu daga.
Svisnesk blöð greina frá því,
að Dietl' hershöfðiragi, er stjórn
aði þýzku herjunum á norður-
vígstöðvunum, hafi farizt í flug-
slysi, er hann var á leið frá Hel-
sinki til Norður-Finnlands, að
afstöðnum fundi við von Ribb-
entrop á dögunum.
Við Caen eru rnjög harðir
bardagar og þar ráðast flug-
vélar bandamanna í sífellu á
stöðvar Þjóðverja. Bandaríkja-
flugvélar réðust í gær á fjöl-
marga staði að baki víglínunni
og grönduðu mörgum brúm og
öðrum mannvirkjum. Sumar
flugvélarnar fóru allt til árinn-
ar Loire.
Flugvélar bandamanna af
meðalstærð réðust á virik Þjóð
verja á norðvesturhorni Cher-
bourg, þar sem nokkrir þýzkir
herflokkar hafast enn við.
Oherbourg sjiállf er enn gas-,
vatnis- og rafimagnslaus og vinna
verkfræðinigar bandamanna að
því að koma þessu í lag.
Fliugvéiar frá Bretlandi gerðu
einnig hairða hráð að 3 fllugvöll-
um í FrakMiandi og einum í
Bélgíu. Tjón.varð mikið.
Það er nú upplýst, að undan-
farín þrjú kvöld, þegar óeirð-
irnar voru sem mestar, hafi 10
Danir verið skotnir til bana, en
75 særðust. Síðdegis í gær skutu
varðsveitir Þjóðverja enn á fólk
á götum Kaupmannahafnar.
Þjóðverjar hafa tekið í sína
umsjá aðalbrautarstöðina og
vöruf lutningabrautar stöðina.
Danskir verkamenn unnu
fyrst í stað mikinn sigur á hern
aðaryfirvöldunum þýzku, sem
treystu sér ekki til þess að halda
ákvörðún sinni um banntímann.
Óttuðust Þjóðverjar mjög hinn
vaxandi verkfallshug og ólgu
meðal Kaupmanahafnarbúa.
Miklar óeirðir áttu sér stað á
mánudags—, þriðjudags- og mið
vikudagskvöld. Þeir, sem fyrst
hófu verkföll voru hafnarverka-
menn og starfsmenn við ýmsar
opinberar stofnanir. Auk þess
lögðu bakarar niður vinnu, og
meðal annars er þess getið, að
rúgbrauð hafi verið ófáanleg í
borginni í tvo sólarhringa.
Þá var rafmagnsstraumur
mjög af skornum skammti, og
lokað var fyrir vatnsæðar borg-
arinnar. Þjóðverjar sáu þá, að
ekki þýddi að beita frekari
hrottaskap en orðið var.
Á miðvikudagskvöld fór ara-
grúi manns út á göturnar, þrátt
fyrir banntímann og tendraði
þar bál. Á einum stað í mið-
borginni höfðu men hengt afar
stórt enskt flagg yfir fjölfarna
götu. Varðsveitir Þjóðverja fóru
þegar á stúfana, en höfðu feng-
ið fyrirskipun um, að reyna að
forðast árekstra við borgarbúa. s
Þjóðverjum veittist erfitt að
fara eftir þessu og 25 manns
særðust, er skotið vár á mann-
fjöldann.
Einn maður lét lífið á mið-
vikudaigtskvöldið. Það var einn
af leppurn Gestapo, Ib Svanberg
að nafni. Hann var á reiðhjóli
á Gammel Kongevej, er annar
hjóflreiðamðaur ók upp að hon-
um og skaut af skammbyssu á
hann. Svaniberg dó á leiðinni í
sjúkrahús, en þýzfcur sjúkrabíll
hafði verið kvaddur á vettvang.
Minsk í aukinni hættu
Sluisk á vaidi Rússa
TMÍLNSK, s,ðasta öifiuga varna
1 J. vígi Þjóðverja í Hvíta-
Rússlandi er í síaukinni fliættu.
Þangað streyma nú þýzkir her-
menn, sem hönfa frá Bobruisk,
en Rússar ^sækja fast á hæla
þeirra.
Þá hafa Rússar hafir heiftar-
lega sókn norður af Pripet-
mýrarflákunum, og hafa þegar
tekið Slutsk, suður af Minsk og
stefna .þeir nú hersveitum sín-
um i norður í áttina til borgar-
innar. — Þá hafa Rússar þegar
komið flotbrúm á Beresína-fljót
og hafa framvarðasveitir farið
yfir það. Má búast við, að meg-
inherinn komist bráðlega yfir
fljótið og að Minsk falli innan
skamms.
Breíar víkka fleyginn við Caen þráft
fyrir áköf gagnáhlaup Þjóðverja
Bandamenn téku 37 þús. fanga við Cher-
beurg; en a8ls nemur mannfjén ÞjóHv. 92 þús.
BRETAR halda áfram að víkka fleyginn, sem þeir höfðu rekið
í vamarbelti Þjóðverja við Caen. Þjóðverjar hófu heiftar-
leg gagnáhlaup, en biðu mikið manntjón, án þess að verða nokkuð
ágengt. Bretar styrktu aðstöðu sína. Þá er hrúarsporður Breta við
Odon-fljót örugglega í höndum þeirra og hafa áhlaup Þjóðverja
engan árangur horið. Þjóðverjar tefldu fram skriðdrekum, stund-
um 30 í einu og hrynfylkjum sínum, en urðu frá að liverfa. Banda-
menn hafa nú tekið 37 þúsund fanga við Cherbourg, en alls er
manntjón Þjóðverja í Normandie nú um 92 þúsund.