Alþýðublaðið - 26.07.1944, Blaðsíða 4

p{jnj5ttblaMÍ>
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu
Símar ritstjórnar: 4901 og 4902.
Símar afgreiðslu: 4900 og 4906.
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Ssaviaaa ttaalds
oi iomáolsta.
S' AMSTARF það og sífellt
makk, sem nú árum sam-
an hefir átt sér stað milli
sumra forystumanna Sjálfstæð
•isflokksins og Kommúnista-
flokksins, hefir frá upphafi
verið flestum undrunarefni. í
Sjálfstæðisflokknum hafa hinir
óbreyttu liðsmenn og allir hin-
ir gætnari forystumenn spurt:
Hvað hefir flokkur, sem telur
sig vera flokk hinna efnaðri
stétta og þar að auki þjóðlegs
sjálfstæðis, að sækja í samstarf
við byltingaflokk, sem vinnur
leynt og Ijóst að því, að brjót-
ast til valda með það fyrir aug-
um að koma landinu undir er-
lent vald? Og í Kommúnista-
flokknum hafa þeir, sem trúa
því, að hann sé að berjast fyr-
ir hagsmunum verkalýðsins,
spurt: Hvað hefir verkamanna
flokkur að sækja í samstarf við
íhaldsflokk landsins, sjálfan
flokk atvinnurekendavaldsins?
*
En svo mikið undrunarefni,
sem mönnum hefir verið allt
makk þessara flokka hingað til,
þá hefir það þó aldrei verið
þeim eins mikið undrunarefni
og í dag, eftir suma þá við-
burði, sem gerðust í sambandi
við stofnun lýðveldisins.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
sjálfur talið sér það til isér-
staks gildis, að hann berðist
fyrir sjálfstæði landsins og
vildi tryggja það sem bezt með
góðri samvinnu við umheiminn
og þá ekki hvað sízt við Banda-
ríki Norður-Ameríku, sem við
óneitanlega eigum mikið undir
og hafa reynzt okkur mjög vel
í sam'bandi við endurheimt
sjálfstæðisins og stofnun lýð-
veldisins. Þó halda ýmsir helztu
forystumenn Sjálfstæðisflokks-
ins og aðalblað hans, Morgun-
blaðið, stöðugt áfram að nudda
sér upp vfð Kommúnistaflokk-
inn eftir að hann 'hefir gert sig
beran að svo einstæðum fjand-
skap og dónaskap í garð þessa
vinveitta stórveldis, að alme-
fyrirlitningu hefir vakið meðal
þjóðarinnar og raunar allra,
sem til vita!
Hvað meina þeir forystu-
menn Sjálfstæðisflokksins, sem
eftir slíka framkomu halda á-
fram vinmælum við forsprakka
kommúnista og reyna á allan
hátt að hlaða undir þá?
*
I
Það er ekki eins erfitt og
margir hugsa, að skilja tilgang
kommúnista. Þeir eru nefnilega
alls ekkert að hugsa um hag
verkalýðsins og geta því óhindr
aðir af allri umhyggju fyrir
honum haft samvinnu við í-
haldið og atvinnurekendavald-
ið í landinu. Og þeim er alveg
sama hvaðan gott kemur. Áður
fyrr boðuðu þeir samfylkingu
við Alþýðuflokkinn og síðar
einnig Framsóknarflokkinn í
von um að geta látið þá halda
ALPYBUBLAÐgp
Miðvikudagur 26. Júlí 1944
Farnigjaidalækkuoln :
Svar Eimskipafélagsias við
greinargerð Viðskiptaráðs.
Frá framkvæmdastjóra
Eimiskipaifélags íslands ’
hefir Allþýðu'blaðinu bor-
izt eftirfarandi svar við
greinargerð Viðskipa-
ráðs varðandi lækkun
farimgjalda í Ameríku-
siglingum og drátt þann,
sem á henni varð, þrátt
fyrir hinn stórkiostlega
gróða Eimskipafélagsins
isíðastliðið ár:
SKÖMMU FYRIR LÝÐ-
VELDISHÁTÍÐINA birti
Viðskiptaráðið í blöðunum gr.-
argerð fyrir því, að farmgjöld í
Ameríikusiglingum voru ekki
lækkuð meira en' gjört var síð-
astliðið ár og síðan ekki fyrr en
12. maí þ. á. frá 9. s. m. að
telja.
Vér höifum talið rétt að draga
að svara greinargerð þessári þar
til hátíðarvíiman væri um garð
gengin, enda þurtfti talsyerða at-
hugun á bókum vorum vegna
svarsins. {Leturbrejrtingar í
svari þessu eru gjörðar af oss).
Vegna hinnar góðu afkomu
félags vors síðastl. ár, hefir Við-
skiptaríáðið talið þess þörf að af-
saka, að það lækkaði ekki farm
gjöldin fyrr og meir en gjört
var.
En um leið og Viðskiptaráðið
aifsakar sig í þessu efni hefir það
talið rétt að saka félag vort um,
að það halfi gefið Viðskiptaráð-
inu óábyggilegar skýrslur og á-
ætlanir og að félag vort hafi, í
þeim tilgangi að leyna óvenju-
legum hagmaði, leynt riáðið upp-
lýsingum, sem iþað hatfi beðið
um.
Vér teljum allar þessar þungu
ásakanir Viðskiptaráðs algjör-
lega rangar og skulum ruú sýna
fram á að svq sé.
Innilhald greinargerðar Við
skiptaráðs er raunveruleg um
tvö aðalatriði:
Fyrra atriði er hækkun farm-
gjaldanna pr. 8. maí f. á.
Síðara atriði er það, að lækkun
farmgjaldanna pr. 1 jan. þ.á.
var ekki meiri en að færa
50% hækkuni frá maí niður
í 30% hækkun og farmgjöld-
in síðan ekki lækkuð fyrr' en
12. maí þ. á. frá 9. s. m. að
telja.
Um fyrra atriðið, farmgjalda
hækkunina pr. 8. maí síðastl.
ár er fyrst og fremst það að
(segja að hún fór fram sam-
•kvæmt málaleitun frá félagi
voru í febrúarmánuði f. á.
Krafðist Viðskiptaráðið þess að
fá upplýsingar, sem sýndu að
þörf væri hækkunar farmgjald
anná. Sendum vér því Við-
skiptaráðinu mjög ítarlegar
skýrslur og áætlanir, eftir því
sem oss var frekast mögulegt.
Þess varð fljótlega vart að Við
'skiptaráðið vildi ekki byggja
ákvarðanir sínar á þessum
skýrslum og áætlunum vorum.
Vér óskuðum þá eftir því að fá
í ístaðið fyrir sig í fyrirhuguðu
valdabrölti; en það mistókst.
þessir flokkar létu ekki blekkja
sig. Því skal nú Sjálfstæðis-
flokkurinn notaður. Og sjá —
nokkrir helztu forystumenn
hans hafa gengið á agnið og eru
nú eins og útspýtt hundsskinn
til að hjálpa kommúnistum að
þrengja sér inn í sem flestar
áhrifastöður þjóðfélagsins, sem
síðar eiga að gera þeim unnt,
að skapa þann glundroða, sem
nauðsynlegur er til þess að
valdadraumar þeirra geti rætzt.
Tilgangur kommúnista er
því vel skiljanlegur, vilji menn
að vita hvaða atriði það væru
sem Viðskiptaráðið teldi röng,
en fengum engin fullnægjandi
svör.
Viðskiptaráðið fékkst því
ekki til þess að byggja á um-
ræddum skýrslum vorum og á-
ætlunum. í bréfi til vor, dags.
20. maí f. á., segist ráðið enn-
fremur hafa byggt á „öðrum
upplýsingum er aflað var sér-
staklega“.
Vér fengum enga vitneskju
um hverjar þessar upplýsing-
ar voru, og ekkert tækifæri til
þess að láta í té neina umsögn
um þessar upplýsingar, sem
Viðskiptaráðið mat meira en
skýrslur vorar og áætlanir. I
umræddri greinargerð segir.
„Ráðið gerði síðan sjálft áæíl-
un um hversu há flutningsgjöld
in þyrftu að vera“, en segist
hafa byggt hana á skýrslum
vorum, sem er rangt, eftir téð-
um ummælum ráðsins j nefndu
bréfi þess, dags. 20. maí f. á.
En nú segir Viðskiptaráðið í
greinargerð sinni: „Með tilliti
til þeirra upplýsinga sem fyrir
hendi eru, má fullyrða að rekst
urinn liafi á fyrstu mánuðism
ársins gefið tilefni til hækkun-
ar á flutningsgjöldunum11.
Það, sem nú er sagt, nægir
væntanlega til þess að sýna að
Viðskiptaráðið getur ekki með
nokkrum rétti sakað félag vort
um að skýrslur af þess hendi,
né heldur nokkur leynd upp-
lýsinga frá vorri hlið, hafi or-
sakað hækkun farmgjaldanna,
sem gjörð var pr. 8. maí f. á.
Vér viljum þá snúa oss að
síðara atriðinu 1 greinargerð
Viðskiptaráðs.
í greinargerð ráðsins er
skýrt frá því að það hafi í lok
júlí f. á. beðið félag vort um
„sundurliðaðar upplýsingar um
afkomu félagsins á fyrstu 7
mánuðum ársins“ og jafnframt
beðið um „skýrslur um hverja
ferð skipanna og afkomu þeirra
jafnskjótt og þeim væri lokið“.
Síðan segir í greinargerð-
inni, að félag vort hafi tregð-
ast við að veita hinar umbeðnu
upplýsingar, en Viðskiptaráð-
ið hafi treyst því að sú tregða
á upplýsingunum hefði stafað
af því „að í raun og veru væri
mjög erfitt að veita þær“, og
að félag vort „nwndi ekki
leyna ráðið upplýsÆgum, sem
það vissi að ráðið hlaut að telja
þýðingarmiklar “.
Síðar í greinargerðinni eru
þessar aðdróttanir endurteknar
með þeim ummælum að Við-
skiptaráðið hafi hlotið að líta
svo á, að tregða félags vors við
að veita ráðinu umbeðnar upp-
lýsingar „myndi eliki stafa af
öðru en því, að slíkt væri mikl-
um erfiðleikum bundið, og að
það væri ekki til þess að leyna
óvenjulegum hagnaði“. Loks
segir Viðskiptaráðið í um-
aðeins setja sig i þeirra spor
og hætta að láta blekkjast af
falsi þeirra um að þeir séu að
hugsa um vérkalýðinn.
En tilgangur Sjálfstæðis-
flokksins og Morgunblaðsins?
Hver á að skilja hann? Hvaða
hag hefir sá flokkur og það
blað af því að stuðla að því
moldvörpustarfi, sem hér er
rekið af byltingaflokki, starf-
andi í þjónustu erlends stór-
veldis með það fyrir augum, að
koma landinu að endingu und-
ir yfirráð þess? Þessarar spurn
ingar spyrja þúsundir sjálf-
stæðismanna si^ i dag.
ræddri greinargerð sinni um
lækkun farmgjaldanna:
„Ástæðan til þess að lækk-
unin var ekki gerð fyrr, er
fyrst og fremst nú, að Viö-
skiptaráðið gerði ráð fyrir
því að óhætt væri að byggja
á skýrslum og áætlunum frá
hálf- opinberum aðila eins og
Eimskipaféláginu og að ráð-
ið fengi upplýsingar um þær
breytingar, sem verulegu
máli skipti“.
Gegn þessum aðdróttunum
Viðskiptaráðs viljum vér fyrst
og fremst skýra frá því að á
fundi Viðskiptaráðs 12. maí
síðastl., daginn sem lækktn
farmgjaldanna var ákveðin,
lýsti formaður Viðskiptaráðs,
Svanbjörn Frímannsson, þ\|
yfir gagnvart stjórnendum og
framkvæmdastjóra félags vors,
sem þar voru staddir, að hami
vildi ekki á nokkurn hátt saka
félag vort um það að hafa gef-
ið vísvitandi rangar upplýsing-
ar.
Ofangreindar ásakanir í
greinargerð Viðskiptaráðsins
eru á tveim sviðum,
að félag vort hafi gefið Við-
AGUR á Akureyri minn-
ist nýlega í ritstjórnar-
■grein á hina dæmalausu fram-
komu kommúnista á alþingi,
þegar árnaðaróskir Bandaríkja .
þingsins í tilefni af lýðveldis-
stofnunni voru lesnar þar upp.
Dagur skrifar:
„Utanríkismálin — mólin, sem
krefjast mestrar víðsýni, gætni og
virðuleika“. — Fallega sagt og
hverju orði sannara. Og hver tal-
ar svo fagurlega og er svo hátíð-
legur í rómnum? Jú, ekki ber á
öðru: Þessi spaklegu aðvörunar-
og alvöruorð standa reyndar á
prenti í síðasta „Verkamanni", —
piálgangi flokksins, sem bar á-
byrgð á og lagði blessun sína yfir
aljferli þingmannanna tíu, sem
töldu sér og flokki sínum bezt
sæmandi að hefja iþingmennsku-
feril sinn á hinu nýja lýðveldis-
tímabili íslenzku þjóðarinnar með
iþví að sýna vinsamlegu stórveldi,
— sem ekkert hafði þó til saka
unnið annað en iþað að veita okk-
ur fulltingi sitt við lokaþátt sjálf-
stæðisbaráttunnar og senda okkur
vinsamlegar og virðulegar árnaoar
óskir í tilefni lýðveldisstofnunar-
innar — einhverja^ þá svæsnustut
óvirðingu, sem um getur í þing-
sögu nokkurs lands.
Forseti sameinaðs alþingis hafði
nýlokið að lesa upp heillaóskir og
vinsamlegar kveðjur þjóðþings
Bandaríkjanna til alþingis og ís-
lenzku þjóðarinnar og bað þing-
menn að votta þakkir sínar og virð
ingu fyrir þjóðþingi Bandaríkj-
anna með því að rísa úr sætum
sínum. Þá gripu þingmennirnir tíu
tækifærið til þess að sýna „víð-
sýni, gætni og virðuleika" í hin-
um viðkvæmu og þýðingarmiklu
útanríkismálum, eins og Verka-
maðurinn“ orðar það, með því að
sitja sem fagtast — ólíka og mað-
ur, serh setur hendurnar aftur fyr
ir bakið, þegar náungi hans ætlar
að heilsa honum vingjarnlega eða
óska honum til hamingju með
handabandi. Er hægl að hugsa sér
sem birtast ei«s í
Alþýðubíaðinu,
verða að
komnar til Auglýs-
JuFaskrifstofunnar
í Alþýðuhúsinn,
(gengið ii— frá
Hverfisgötu)
fyrir kl. 1 a$ kvoidL
skiptaráðinu skýrslur, sem
ekki mátti byggja^ á, og
að félag vort hafi, til þess að
leyna óvenjulegum gróða,
leynt Viðskiptaþáðið upplýs-
ingum, sem það hefði haft
eðlilega kröfu til þess að því
væru látnar í té.
Um skýrslur af hendi félags
vors er það að segja, að Við-
skitaráðið hefir engar aðrar
skýrslur fengið frá oss viðvíkj-
andi þessu máli en þær, sem
sendar voru ráðinu áður en
hækkun farmgjaldanna fór
öUu grófari móðgun eða minni
„víðsýni, gætni og virðuleika“ á
þeim augnablikum, þegar athygli
alls heimsins beinist að dvergrík-
inu í norðurhöfum og háttvísi elata
þjóðþings veraldar?
Menn munu brjóta um það heil-
ann, hvað valda muni svo fáran-
legri framkomu. E. t. v.'sjá komm
únistar ofsjónum yfir því, hvað
Bandaríkin hafa sýnt okkur mikla
vinsemd, skilning og fulltingi á
þessum örlagaríku tímamótum
sögu okkar — t. d. í samanburði
við vini þeirra í austrinu."
Já, það hefir nú margan grun
að, að sá óhjákvæmanlegi sam-
anburður hafi farið töluvert í
taugarnari á kommunum. Og
erfitt hafa þeir átt með að gera
þann mun skiljanlegan fyrir
landslýðnum. Hins vegar segir
Dagur frá því í sama tölublaði
og hér hefir verið vitnað í, að
kommúnistablaðið á Akureyri,
Verkamaðurinn, hafi gert
skemmtilega tilraun til að rétta
hlut „vina sinna í austrinu“ í
þessu máli. Verkamaðurinn er
þar sagður hatfa skrifað:
„Sendiherra Sovétríkjanna var
viðstaddur hátíðahöldin á Þing-
vlöllum 17. júní. Og hann mun
meira að segja hafa verið eini er-
lendi sendiherrann, sem hafði svo
mikið við að mæta þar í embættis
skrúða. Hann sat og veizlu ríkis-
stjórnarinnar að Hótel Borg“.
Við þessi orð kommúnista-
'blaðsins gerir Dagur eftirfar-
andi athugasemd:
„Einhvern tíma hefði það þótt
forsending, ef jkommúnistar hér
hefðu talað með svo miklum fjálg
leik um fín föt og veizluhöld höfð
ingjanna sem eitthvað alveg sér-
lega mikilvæg úrslitaatriði, þar
sem fulltrúum „öregalýðsins“ bæri
að skara fram ur!“
Frekari orð u-m þetta eru víst
alveg óþörf.
Framh. á 6. síðu.