Alþýðublaðið - 26.07.1944, Qupperneq 6

*________________________________ALÞTÐUBLAÐIP
Falleg áhöfn.
Þessar, stúlkur eru að reyna nýjan björgunarbát úr gúmmí,
sem gerður hefur verið fyrir flugvélar Bandaríkjahersins. —
Björgunarbáturinn er búinn margvíslegum þægindum, þar
á meðal útvarpi. Myndin var tekin á tjörn í Los Angeles.
Þrír skipreisr á áffa fímum
Svar Eimskipaféiagsins
Frh. af 5. sí&u
reynt að synda yfir að ein-
hverjum fleka.
❖
BRÁTT tók sólar að njóta,
og varmi var í lofti. Ég
gat þurrkað þessar fáu flíkur,
sem ég var í. Ég hófst nú handa
um það að opna brauð- og
vatnsgeymana og tókst það áð-
ur en langt um leið. Loks fékk
ég þá notið morgunverðar, sem
ég hafði farið á mis við um
morgunirín.
Ég sá, að fleiri timburflekar
voru þarna í kring, en skipið
hafði sokkið í of mikilli skynd-
ingu til þess að auðið væri að
skjóta út björgunarbáti. Ég tók
brátt að róa í áttina til þess
flekans, sem næstur var.
En brátt kom í Ijós, að við
áttum ekki að verða hér lengi,
því að skþmmu síðar bar flug-
vél að, sem gaf okkur merki
um það, að skip væri á leiðinni
að bjarga okkur og myndi
koma að klukkustund liðinni.
Þetta varð til þess, að manni
óx hugur og dugur, en ég vissi,
að kafbáturinn var skammt
undan. Vel gat svo farið, að
hann biði eftir skipinu, er hygð
ist bjarga okkur.
Klukkan fimm kom svo stórt
og hraðskreytt flutningaskip á
vettvang. Það skaut út vélbáti,
sem bjargaði okkur öllum.
Þegar kom um borð í flutn-
ingaskipið, var tekið á móti
okkur af frábærri alúo og gest-
risni. Okkur var gætt á rommi,
sem kom sér næsta vel eftir
alla þessa hrakninga og volk.
Okkur varð þþ dálítið ónota-
lega við þegar okkur var tjáð,
að farmur skipsins væri sprengi
efni. í sannleika sagt hygg ég,
að ég hafi verið um of þreyttur
til þess áð geta bjargazt úr
þeirri mannraun, sem hefði
beðið mín, ef þessu skipi hefði
einnig verið grandað.
Hrakningar þessir munu
hafa orkað á taugakerfi mitt,
því að mér varð ekki svefn-
samt næstu nótt. Morguninn
eftir var haldið með okkur til
hafnar í Suður-Afríku. Ég var
þegar lagður í sjúkrahús, og
þar hefi ég dvalizt lengst af
eftir að ég rataði í raunir 'þess-
ar og hrakninga. En nú er ég
kominn til fullrar heilsu að
nýju og reiðubúinn til þess að
hverfa aftur að fyrri starfa áð-
ur en langt um líður.
r
Handknattleiksmót kvenna
hófst í Hafnarfirði á sunnu-
daginn var. Þátttakendur í mót
inu voru flokkar frá fimm fé-
lögum, Haukum og F. H. í
Hafnarfirði, sinn flokkurinn frá
hvoru félagi, þá var einn flokk
ur frá Ármanni, einn frá KR. og
einn flokkur frá íþróttaráði
Vestfjarða.
Á sunnudaginn fóru leikar
þannig, að Ármann vann KR
með 4 mörkum gegn einu. En
síðari leikurinn var á milli
stúlknanna Vestfirzku og
stúlkna úr F. H. Fóru leikar
þannig, að Vestfjarðastúlkurnar
unnu með 6:1.
Á mlánudgskvöld hélt svo
mótið áfram, og kepptu þá Ár-
mann og F. H. og unnu Ár-
menningar með 4:1. Þá kepptu
Haukar og KR, og unnu Hauk-
ar með 3 gegn 2.
í gærkvöldj var svo enginn
leikur, en í kvöld keppa ísfirð-
ingar og KR og Haukar og F.H.
Ægir,
mánaðarrit Fiskifélags íslands
nr. 6—7. 37 árg. er nýkominn út
fræðandi og vandaður að efni. Af
greinum ritsins má nefna: Síld og
hungraðar þjóðir, Bretar undirbúa
skipulagningu síldveiðiútvegsins,
Sjómannadguinn 4. júní 1944,
Ræða ..Kjartans Thors á sjómanna
daginn, Stærsta síldarniðursuðu-
verksmiðja heimsins, Um vélgæzlu
Botnvörpuskip framtíðarinnar,
Matsveinanámskeið á Norðfirði, og
marg fleira smærri greina.
Hjónaband
í gær voru gefin saman í hjóna
band á Akureyri ungfrú Ellen Guð
mundsdóttir Reykjavík og Richard
Ryel, Akureyri. Heimili ungu
hjónanna verður á Akureyri.
. Frh. af 4. síðu.
fram pr. 8. maí f. á. og getið
er hér að framan. En eins og
að ofan er sagt, hefir Viðskipta
ráðið í greinargerð sinni bein-
línis viðurkennt að þær upp-
lýsingar „sem fyrir hendi eru“
sé á þann veg að megi „full-
yrða að reksturinn hafi á fyrstú
mánuðum ársins gefið tilefni
til hækkunar á flutningsgjöld-
unum“.
Með þessu liggur blátt áfram
fyrir viðurkenning Viðskipta-
ráðsins um það, að þær einu
skýrslur, sem það fékk frá
félagi voru, hafi ekki orðið til
þess að blekkja ráðið né verið
óábyggilegar, eins og ráðið svo
samt segir í niðurlagi greinar-
gerðar sinnar.
Þá skulum vér nú snúa oss að
ásökuninni um það, að vér höf-
um leynt Viðskiptaráðið upp-
lýsingum, sern það hafi átt rétt
á að fá frá oss, og félag vort
þá væntanlega ætti að hafa
verið skyldugt til þess að iáta
í té.
Vér höfum frá upphafi reynt
að gjöra Viðskiptaráðinu skilj-
anlegt hversu afar erfitt það er
fyrir félag vort að gjöra, á
þessum styrjaldartímum, áætl-
anir 'fyrir framtíðina, um rekst
ur félagsins. Það yrði of langt
máli að skýra hér nákvæmiega
frá ástæðunum fyrir þessu, en
vér viljum þó drepa á nokkur
atriði.
Eins og siglingum hefir verið-
háttað á ófriðarárunum verður
að fá frá New York og Halifax
reikninga yfir mikinn hluta aí
útgjöldum skipanna. En þessir
reikningar fást ekki hingað
fyrr en oft á margra mánaða
fresti. Ennþá seinna berast
reikningar yfir leigu, vátrygg-
ingu, aukabiðdaga m. m. við-
ivíkjandi leiguskipunum. Sem
dæmi í því efni má nefna að
ennþá eru ókomnir reikningar
yfir aukabiðdaga skips, sem
tekið var á leigu fyrir eina ferð
3. okt. 1942, en sá reikningur
mun nema á annað hundrað
þúsund dollurum (yfir 650 þús.
kr.). a. m. k. Sama er að segja
um skip, sem tekið var á leigu
í Halifax í marz 1943 fyrir eina
ferð. Ekkert Uppgjör hefir feng
izt ennþá fyrir leigu E.s. „Sel-
foss“, sem hófst í ágúst og var
lokið í október 1943.
Ófriðarástandið hefir haft í
för með sér að mest allar vörur
til landsins verður að afferma
hér í Reykjavík, og flytja svo
síðar út um land þær vörur,
sem þangað eru sendar.1 Þenn-
an framhaldsflutning út urn
land, sem kostar stór-fé, annast
félag vort að mestu leyti end-
urgjaldslaust til hvaða staða
sem er á landinu. En oft líða
margir mánuðir áður en ákvarð
anir eru teknar um það, hvað
af vörunum skuli senda áfram
héðan frá ReykjaVík. Er því
lengi mjög óvíst um hvaða út-
gjöldum félagið verður fyrir á
þessu sviði.
Þá má benda á hina miklu n-
vissu, sem á þæsum tímum er
um ýms útgjöld. Sérstaklegá
viljum vér í því efni nefna
hversu erfitt er að áætla út-
gjöld til viðhalds og áðgerðs
skipanna. Átakanlegt dæmi
þess eru aðgerðir á e.s. „Goða-
foss og e. s. „Lagarfoss“ síðastl.
ár. Skipaskoðunarstjórinn áætl
aði að þær mundu kosta kr.
1.004.000.00 og var sú upphæð
sett sem áætlunarupphæð á
reikninga félagsins fyrir árið
1942 og sum blöð landsins sök-
uðu félagið um það að vilja
með þessari upphæð leýna
gróða félagsins. En reynslan
varð sú að aðgerðinar kostuðu
kr. 2.572.517.19.
Svona mætti lengi telja, til
rökstuðnings því hversu erfitt,
eða í raun og veru ómögulegt
er fyrir félag vort, að gjöra á-
ætlanir fyrir ókomna tíð.
Auk þess, sem nú er sagt,
sendum vér Viðskiptaráðinu
með bréfi voru dags. 8. des. f.
á. ítarlegt yfirlit um rekstur
félagsins eins og hann hafði orð
ið árið 1942 til þess að sýna
hversu allar áætlanir á því ári
hefðu, ef gjörðar hefðu verið,
orðið óábyggilegar samkvæmt
því sem raun varð á. Er þannig
að orði komist í téou bréfi voru
til ráðsins að vér væntum þess
að yfirlitið sýni: „að ekki er
hægt að finna neinar þær tölur,
hvorki beinar tölur né hlutfalls
tölur, að því er snertir útgjöld
eða ferðatíma skipanna, sem
hægt er að byggja áætlanir á,
sem talist geti nokkurn vegin á
byggilegar11. í hinu sama bréfi
íélags vors segir ennfremur m.
a. á þessa leið:
„Þegar öll aðstaða er slík,
sem»nú á sér stað, og að frarn
an er vikið að., má ekki ætl-
ast til þess að vér sendum yð-
ur áætlanir sem ný ákvörðun
farmgjalda yrði byggð á. Ef
vér gæfum nú upp tölur við-
víkjandi afkomu félagsins á
yfirst.andandi ári, sem vér
teldum sem næst raunveru-
legar, en svo kæmu reikn-
ingar félagsins út á miðju
næsta ári og sýndu þá aðrar
niðurstöðutölur en þær, er
vér hefðum áður gefið upp,
eða áætláð sem nærri sanni,
mætti líta þannig á, að vér
hefðum gert slíka áætlun í
blekkingarskyni. Slikt vilj-
um vér ekki á nokkurn hátt
eiga á hættu, og heldur láta
hjá líða að gefa upp slíkar
tölur“.
„Það hefir einnig komið
fram á opinberum vettvangi
á síðari tímum að mikil á-
hætta fylgir því fyrir at-
vinnufyrirtæki hér á landi að
gefa frá 'sér skýrslur og á-
ætlanir, þar sem ekki bein-
línis getur legið fyrir lögfuli
sönnun“.
Jafnframt var í þessu bréfi
voru, dags. 8. des. f. á„ tekið
fram að þar eð Viðskiptaráðið
hafi farið svo að, eins og að
framan er lýst, gagnvart upp-
lýsingum frá félaginu í maí f.
á„ og byggt á „öðrum upplýs-
ingum, er aflað var sérstak-
lega“, en ekki á áætlunurn og
skýrslum vorum, þá telji félag-
ið þýðingarlítið að láta ráðinu
í té upplýsingar um málefni
félagsins.
, En þrátt fyrir það að málið
lá þannig fyrir segist Viðskipta
ráðið, í greinargerð sinni, hafa
búizt við nýjum upplýsingum
frá félagi voru og segir að félag
inu hafi hlotið „að hafa verið
orðin ljós afkoma ársins 1943
í aðalatriðum“ þegar fyrrgreint
bréf var skrifað 8. des. síðastl.
Jafnframt segir þó Viðskipta
ráðið að það hafi ekki látið lög-
giltan, endurskoðanda, eða ann-
an trúnaðarmann „sækja um-
beðnar upplýsingar í bækur“
félagsins — meðfram vegna
þess að „myndi slík rannsókn
hafa orðið ýmsum eríiðleikuin
bundin meðal annars vegna
þess, að nokkur hluti reiknings-
halds fer fram á skrifstofu
félagsins í New Ycrk“. Vi:'ðist
ekki vera gott samræmi í þvi
að átelja félagið fyrir aö leyna
upplýsingum, sem ekki m'á bú-
ast við ao löggiltur endurskoð-
andi geti náð vegna þess að
félagið hafi ekki upplýsingarn-
ar.
Ennfremur segir Viðskipta-
ráðið í greinargerð sinni að
„þær breytingar, sem lang
mestu munu hafa valdið um
hinn mikla óeðlilega ágóða
1943 urðu mjög seint á árinu“.
Samt treystir Viðskiptaráðið
sér til þess að saka félag vort
Miðvikudkag'ur 26. Júlí 1944
Hún heitir Gerda Melind
Saure og var trúlofuð Her-
bert Haupt, Þjóðverja, sem
nýlega var tekinn af lífi í
Bandaríkjunum fyrir njósn-
ir í þágu nazista. Nokkru
seinna var hún kölluð fyrir
rétt í Chicago til að bera
vitni í landráðamáli gegn
föður Herberts, Hans Max
Haupt, og þar var þessi
mynd tekin af henni.
um vísvitandi launung á þess-
um ágóða þegar bréfið var skrif
að 8. des. síðastl., þó það jafn-
framt, eins og að ofan segir,
skýri frá því að nokkur hlutl
reikningshaldsins væri í New
York og því augljóst að ekki
var hægt á þeirrí tíma að vit.a
um ágóða, sem varð vegna
breytinga, er „urðu mjög seint
á árinu“.
Þetta dæmir sig vitaniega
sjálft.
í greinargerð Viðskiptaráðs-
ins segir m. a. á þessa leiö: „For
ráðamönnum Eimskipaféiags-
ins var vel kunnugt um þá
skoðun ráðsins, enda hefir þeim
verið tjáð hún, bæði munnlega
og skriflega, að á slíkum tíffi-
um sem þessum, eigi flutnings-
gjöldin ekki að vera hærri en
nauðsynlegt getur talizt, til
þess að hægt sé að halda uppi
flutningum til landsins, og þótt
aukning skipaflotans sé vissu-
Niðurlag á morgun.
Tímarit
verkfræðingafélags íslands 1.
heft'i þessa árgangs er nýkomið
út. Af efni ritsins má nefna: Virkj
un jarðgufu til rafmagns og hita-
notkunar. Ýmsar athuganir frétt-
ir og íleira. Með þeim árgangi,
sem nú er að hefjast, verður sú
breyting á Tímariti Verkfræðinga
fálags íslands, að það verður
stækkað, hvert hefti verður tvær
arkir, og árgangurinn því 12 ark-
ir alls. Jafnframt verður það gert
fjölbreyttara að efni. Er í ráði að
birta sérs'taklega frásagnir og
skýfslur um Öll helztu mannvirki,
sem reist verða hér á landi, s'm
að tímaritið geti í framtíðinni orð
ið tæmandi heimild í því efni. Auk
þess mun það flytja ýmsan annan
fróðleik um verkfræðilega efni.