Alþýðublaðið - 24.12.1944, Blaðsíða 44

44 JÖLABLAÐ ALÞÝÐUBLAÐSINS
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
S.
s
s
s
S'
s
s
s
s
s
i-
s
s
s
s
l
s
s
s
s
í-
s
s
s
s
s
s
s
s
s
S'
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Ý'
s
s
s
s
s
s
s
s
s
GLEÐILEG JÓL!
Fix, kjólaverzlun og saumastofa
Garðastræti 2 — Sími 4578

GLEÐILEG JÓL!
Kjötverzlanir Hjalta Lýðssonar
GLEÐILEG JÓLI
Blómabúðin Garður
GLEÐILEG JÓL!
Verzlun Ingibjargar Johnson

GLEÐILEG JÓL!
Vélaverkstæði Sig. Sveinbjörnssonar

Óskum öllum viðskiptavinum vorum
GLEÐILEGRA JÓLA
og gæfuríks árs
Verðandi
S
s
s
s
s
s
s
*
s
GLEÐILEG JÓL!
farsælt nýtt ár
Þökk fyrir viðskiptin
Poul Smith.
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
,..S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
...S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
"5s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
■'Js
s
s
s
s
s
s
s
s
s
,.s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
grasi, hin svonefnda Arnarvatnsheiði, sem ber nafn
af einu hinna fjölmörgu vatna á öræfunum norður
af Eiríksjökli, og nefnast þau einu nafni Fiskivötn.
Vötn þessi eru sælustaður svananna. Hinir fögru
fuglar syntu fram og aftur á blálitum vötnunum
og sungu unaðssöngva sína.
Þegar við eftir nokkurra tíma reið vorum komnir
yfir heiðina og jökulá, sem nefnist Norðlingafljót,
tók við gamalt hraun, er umlykur Eiríksjökul á
þrjá vegu. Sunnar skiptist hraun.þetta í tvær kvísl-
ar beggja vegna fjallsins Strúts og fjallshlíðarinn-
ar Tungu, en hraun þetta mun ná yfir allt að sex
mílna landflæmi. Hraun þetta býr yfir einhverju
hinna merkilegustu náttúruundra íslands, sem sé
Surtshelli. Hellir þessi er mílufjórðungur að lengd
og fimmtíu til sextíu fét á breidd og allt að þrjátíu
og sex fet að hæð frammi við munnann. Er hellir
þessi einhver hin sérstæðasta furðusmíð náttúru-
aflanna.
SURTSHELLIR er þó engan veginn eini hellirinn í
hrauni þessu. Hann er eigi aðeins frægur vegna þess,
hvílíkt náttúruundur hann er, heldur er hann og víð-
kunnur sem samastaður útilegumanna, útlaga, sem
flýðu til fjalla forðum, þegar viðsjár voru mestar,
og lifðu af ránum og gripdeildum. íslendingar eru
engan veginn á einu máli um það nú orðið, hvort
útilegumenn þessir séu raunverulega til eða eigi.
Þegar svo ber við, að fleiri eða færri kindur týnast
á fjöllunum af völdurn óveðra, er það sem sé alsiða,
að menn skelli skuldinni á útilegumennina í stað
þess að gera sér grein fyrir sök sjálfra sín. Maður
heyrir því iðulega greint og skynugt fólk segja sem
svo: „Það skyldi þó aldrei vera, að útilegumenn væru
til?“ Það virðist þó fyllsta ástæða til þess að ætla,
að útilegumenn séu ekki til framar, og má fyrst og
fremst ráða þaö að því, að þeir hafa ekki sézt öld-
um saman. Það gefur líka að skilja, að þar eð fólk
niðri í byggðum féll í hópum á harðindaárum, hafi
útilegumönnunum, sem höfðust við uppi til fjalla,
verið sama hlutskipti búið. En veigamesta röksemdin
fyrir því, að þeir eða réttara sagt afkomendur þeirra,
séu ekki framar til, felst þó í athugun íslenzks vinar
míns, sem kvað þannig að orði, að það væri engin
ástæða fyrir þá að hafast við til fjalla, þar sem
engum manni myndi til hugar koma að vinna þeim
minnsta grand, ef þeir leituðu til byggða.
AFREK ÚTILEGUMANNANNA hafa orðið tiiefni
margvíslegra sagna, enda þótt sannleiksgildi margra
þeirra muni vera hæpið. í einni þeirra kemur Surts-
hellir við sögu. Þessi útilegumannasaga telst til hirina
beztu þessara sagna, enda þótt ótrúleg sé. Það er
sem sé mál manna, að skólasveinar að Hólum í
Hjaltadal í Skagafirði hafi ákveðið að hlaða snjó-
kerlingu. En til allrar óhamingju varð það jafn-
framt að ráði hjá þeim að leggja hendur á vesala