Tíminn - 25.01.1964, Page 13

N X . . v v • V'V \’;V v V < > V\' \' VA V' (7f'ÍVÁÁ\TO
ALÞINGI Á ÞINGVÖLLUM
Framhaia ar 8 íiðu
hver fram af annari kynt þann
þjóðlega arineld. sem enn.þá lýs-
ir veginn fram undan og yljar hug
anum, og þar -hafa þessar horfnu
kynslóðir ýmisUgreitt úr vanda-
málunum eða.reist rönd við út-
lendri ásælni eða aðsteðjandi Tígett
um.
Einn óskeikulasti vottur-- um
helgi og ágæti staðarins er það, að
hann hefir verið valinn að sam-
komustað, þegar mest hefir þótt
við liggja um hin alvarlegustu mál
þjóðarinnar, og einnig til að fagna
útlendum þjóðhöfðingjum þegar
að garði bar. Hví mundu þjóðfund
urinn 1851 og síðari tíma Þing-
valláfundir hafa verið haldnir þar,
nema einmitt vegna þeirrar trú-
ar fólksins að helgi staðarins helg
aði athafnir fundanna, og þannig
hefir átakanlega verið viðurkennd
sú trú, sem kaldhæðin efnishyggja
kannast ekki við, að hollvættir
staðarins haldi vörð um hann og
stýri til hamingju gerðum þeirra,
sem í einlægni leita þar úrlausnar
vandamálanna."
Þannig fórust Sveini í Firði orð
á Alþingi fyrir 38 árum um þetta
mál.
Ásgeir Ásgeirsson núverandi for
seti íslands, þá ungur alþingis-
maður og áhugasamur, síðar al-
þingisforseti á 1000 ára hátíð-
1 inni, var eins og fyrr var sagt,
einn af flutningsmönnum tillög-
unnar. Honum fórust m. a. orð á
þessa leið:
„Þingvellir eru einstakur stað-
ur, og ég skil ekki þá þjóð, sem
ekki vill notfæra sér þá fágætu
eign til að halda erfikenningum í
þingmálum og stjórnmálum betur
vakandi en nú — það er sagan,
sem heimtar, að Alþingi verði háð
á Þingvöllum-----“•
Hér skal að þessu sinni staðar
numið. Fleira mætti rekja af því,
sem fram hefur komið fyrr og síð-
ar. Við, sem nú lifum á öld hraðans
og prósentureikningsins, getum
haft gott af því að hlýða á raddir
frá liðinni tíð. Höfundur „Reykja-
vfkurbréfs“ Mbl. segir sunnudag-
inn 19. janúar, að hugmyndin um
að Alþingi starfi á hinum forna
þingstað sé „sígilt dæmi þess,
hvemig sumir menn veki sér upp
viðfangsefni í stað þess að sinna
þeim, sem sannarlega þurfa úr-
lausnar." Þetta eru ómakleg orð
og betur ósögð um þá menn, er
nefndir hafa verið hér að fram-
an. í þéssu „Reykjavíkurbréfi" er
tvisvar sinnum á það bent, að
Bjarni Benediktsson og Eysteinn
Jónsson séu nú sammála um
„óraunhæfi" Þingvalla-hugmynd-
arinnar. Bjarni Thorarensen og
Tómas Sæmundsson voru líka sam
mála. Magnús Jónsson og Sveinn
í Firði voru sammála um stefnu-
mark í þessu máli. Hér er ekki um
flokksmál að ræða og heldur ekki
sérmál þingmanna. Mér er ekki
grunlaust um, að önnum kafnir
flokksforingjar, telji sig nú hafa
öðru mikilvægara að sinna, þótt
þeir hafi eins og fleiri formenn
glöggt auga fyrir forsjárskyldu
sinni. En einum finnst stórt það,
sem öðrum finnst smátt. Það er
og verður sjálfstæði þjóðarinnar
siðferðilegur styrkur, að hún eigi
sér þjóðernisleg markmið, og hér
er um slíkt að ræða. Eg hefi leyft
mér að halda því fram, að ekki
liggi á að hefja smíði þinghallar
á nýjum stað í Reykjavík. Að önn-
ur lausn sé fyrir hendi fyrst um
sinn. Að rétt sé og skylt að gefa
þjóðinni, áður en langt um líður,
kost á því að segja álit sitt um
það, hvort stefna skuli að því,
að Alþingi verði háð á Þingvöllum
við Öxará. Taki þjóðin þá stefnu,
mun það að líkindum varla falla í
okkar hlut, hinna eldri þingmanna
að standa fyrir flutningi til Þing-
valla. heldur annarrar og yngri
kynslóðar síðar á þessari öld. En
við eigum ekki, þó að við höfum
til þess stjórnarfarslegan rétt, að
taka, án samþykkis þjóðarinnar,
ákvörðun um framkvæmdir, sem
geta gert þeim, er á eftir koma,
erfitt fyrir að láta hugsjón Fjöln-
ismanna rætast.
Eg ætla ekki að fara að karpa
um það hér, hvort sennilegt sé,
að samgönguerfiðleikár á 21. eða
22. öld, muni sftapa vandkvæði á
þinghaldi í þeirri fjarlægð milli
höfuðborgarinnar og Þingvalla,
sem þá verður, hvort ráðherrum,
sem starfa í Reykjavjk verði t. d.
ókleift að mæta á fundum þar
4—5 daga í viku. En ég hygg, og
er ekki einn um það, að Alþingi
á Þingvöllum við Öxará, geti orð-
ið að ýmsu leyti traustari þjóð-
fulltrúasamkoma en það er nú og
sjálfstæðara gagnvart ýmsum öfl-
um, sem stundum geta haft óæski-
leg áhrif á störf þess, og að virð-
ing þess muni fremur verða meiri
en minni á hinum fornhelga stað.
En vaxandi virðing og áhrif A.1-
þingis gera fulltrúum kjördæm-
anna vonandi auðveldara að vinna
í þeirra þágu, að eflingu lands-
byggðar og þjóðarheill.
Gísli Guðmundsson
PEKINGHÁSKÓLI
vegna hefur viss lögleysa ver-
ið ríkjandi í Kína á öllum tím-
um, og núverandi stjórn hefur
varðveitt þá erfðavenju með
umhyggju.
•—0—
ÞEGAR búið var að sjá fyr-
•ir gagnrýnandanum, fór foryst-
an að fást við þá ágalla, sem
hann hafði vakið athygli á. Um
nokkurra mánaða skeið, þar ti!
ailt færðist í gamla horfið aft-
ur, var betur þvegið upp og
maturinn var hreinni. Á fundi
nokkru síðar þakkaði forystan
sér þessar endurbætur og
og nefndi það sem enn eina
siinnun þess, að ósvífin gagn-
rýni — engin nöfn voru nefnd
— væri með öllu ónauðsynleg.
Þessi óprúttna-aðferð að breyta
tregri uppgjöf fyrir gagnrýni í
stórkostlega gjöf frá forystunn-
ar hálfu bar vott um margra
ára vana.
Chile reikaði um í eítt miss-
eri og beið þess, setn verða
vildi. f einangrun sinni leitaði
hann til þeirra, sem ekki höfðu
brugðizt honum örlagadagana,
en auk Norðurlandabúanna og
fáeinna Suðurameríkumanna,
höfðu margir Rússar neitað að
skrifa undir ákæruna gegn hon-
um. f fyrstu þorði hann ekki að
leita til nokkurs sendiráðs um
aðstoð til að komast úr landi,
heldur beið hann eftir að sendi
nefnd frá Chile kæmi til Peking
eði, honum tækist að smygla
bréfi til ræðismannsskrifstofu
Chiles í Hongkong. Stundum
var hann að því kominn að
brotna undan áreynslunni, og
hann var viss um að Kínverj-
arnir myndu finna einhverja
átyllu til að setja hann í fang-
pIsí. Hár hans óx á ný, og hann
safnaði heljarmiklu alskeggi,
sem gránaði undir eins. Áður
en lauk virtist hann rólegri og
fékkst við að búa til litlar
kveðjugjafir til þeirra, sem
höfðu veitt honum aðstoð þessa
eTfiðu daga. Það var enn ekki
hægt að tala við hann um at-
burðina án þess að hann brysti
í grát. Þegar hann loks fór
heim, virtist hann orðinn þrosk
aður og reyndur maður. En
áhyggjuleysi hans var horfið o,g
í fasi hans mátti greina kúgun
eg undi —-'■„i. sem sýndi að
reynslan afði verið dýru verði
kevpt.
Víðivangur
fyrir launastéttirnar með svo
gildum rökum, að fram hjá
þei.m vairð ekki gengið. Þann-
ig hefur ríkisstjórnin verið öll
þessi ár beinn og virkur kaup-
kröfuforingi.
HÖFUM FLUTT
verkfæra- og húséhaMadeiU
vora úr Austurstræti 10 í Hafnarstræti 23
(húsnæði Samvinnusparisjóðsins)
Þar verður tU
sölu fjölbreytt
úrval:
ð'jsh-í dnö! diftfi r,1
Verkfæri
Búsáhöid
Smærri byggingarvörur
Hreinlætistæki
Sportvörur
uaiiícíixtj.í
mií»i í.ioF M
Gerið svo vel að líta inn í nýju búðina
Hafnarstræti
Bókmenntirnar
hnns Björns...
Ef við litum þessa dagana inn
í einkaskrifstofu Björns frá Mann-
skaðahóli, væri líklegt, að við
okkur blasti þessi sýii:
Stórt skrifborð og stóll þar við,
en hangandi þar fyrir ofan á vegg
stór mynd og vel innrömmuð af
núverandi ríkisstjórn, en neðan
til við hana hanga baðföt, svona
til þess að minna á, hvar mæta
skal til vinnu næsta dag. Á skrif-
borðinu eru eftirfarandi bókmennt
ir í þessari röð: Til hægri handar
er Morgunblaðið en til vinstri
handar Vísir og í miðju Alþýðu-
blaðið. Þetta munu vera öndvegis-
bókmenntir íslenzkra vinnustétta
til sjávar og sveita að dómi efsta
mannsins á B-listanum í Dagsbrún
og þeirra félaga hans þar, að
minnsta kosti ef dæma skyldi eft
ir orðum þeirra og umsögnum og
annarri framkomu á fundi Dags-
brúnar s. 1. þriðjudag.
En við venjulegir Dagsbrúnar-
menn ættum að spyrja hinn virðu-
lega húsbónda við skrifborðið:
Hver er nú grunntónn þessara
blaða, sem þú hefur á borðinu
fyrir framan þig, Björn minn, og
hverjar eru tillögur þeirra í kjara
baráttu okkar yfirleitt? Hann er
t. d. þessi: Ef allt að 20 þús. með-
limir heildarsamtaka verkalýðs-
hreyfingarinnar standa sameinað-
ir í baráttu, þá segja þessi blöð
við verkamenn: Þið eruð að hækka
launin hjá þeim betur launuðu en
ekki hjá ykkur sjálfum. En ef t. d.
12 verkalýðsfélög fara í kjara-
deilu með mánaðar millibili, og
verkfall hvérs og eins stæði í mán
uð, þá er verkfall allt árið einhvers
staðar á landinu. Hvað mundu
blöðin þín segja þá, Björn minn?
Svarið yrði á reiðum höndum:
Þetta er skæruhernaður, þetta er
skemmdarstarfsemi, nú verður að
breyta vinnulöggjöfinni".
Sérðu ekki, Björn minn, að nið-
urstaðan í málflutningi blaðanna
á borðinu fyrir framan þig er
þessi og jafnframt sá málstaður,
sem þið B-listamenn í Dagsbrún
berjizt fyrir: Þið skuluð bara
borða súpuna úr einum aski og
taka sinn spóninn hver, en allir
bitar eru búnir Ef þið sættið ykk
ur ekki við þetta þá afnemum
við félagaírelsi og frjálsa vinnu-
samninga og setjum á gerðardóm
um kaup og kjör. S. G.
Gufuketill notaður
TIL SÖLU
12 ferm., hraðvirkur, ásamt öryggisstillitækjum.
Olíukynditæki fylgir einnig með
Upplýsingar í síma 22235
TÍMiNN, laugardaginn 25. ianúar 1964
13