Alþýðublaðið - 18.11.1952, Page 7

Eflið innlendan iðnað
Isskápur
Þvottavél Hitadunkur
Eldavél
Þvottapottur
flourosent lampar í verzlan-
ir, skrifstofur, eldhús o. fl.
Handskreyttir borðlampar,
Ejósakrónur 3ja, 4ra, 5
> 4.V Íi '3 s. ; . '• * '■*» í 3
arma með glerskálum.

Loftljos.
Gangaljos
FRAMLEIÐSLUVORUK
H.F.
RAFTÆKI
Vesturgötu 2. — Snni 8094P
samtökin um
aukinna tekna,
bráða nauðsyn
Atvinnuleysið.
Hið . sívaxandi atvinnuleysi
heíur opnað augu verkamanna
fyrir nauðsyn þess, að stofnáðir
verði atvinnuleysistrygginga-
sjóðir.
Er hér farið fram á, oð
atvinnurekendur greiði 4%
á greidd vinnulaun í "slíka
sjóði, er stofnaðir verða, þar
sem þeir eru ekki þegar til.
Ætti að vera óþarft að fara
mörgum orðu mum nauðsyn at
vinnuleysistrygginga. Því svo
erfiðlega sem fullvinnandi
verkamanni gengur nú að kom
ast af með tekjur sínar, er aug-
Framh. af 3. síðu.
milljónir. Framlag þeirra
hefur m. ö. o. tvöfaldazt,
þótt eignaaukningin væri að
eins ca. 10% af stofnköstn-
aðinum.
Gylfi sagði, að í iögum og
rekstursáætlun verksmiðjunn-
’ ar væri gert. ráð fyrir 0.5 millj.
, kr. framlagi í varas.jóð á ári.
IÞótt verksmiðian graíddi ekk-
ert nema lögskipað varasjóðs-
tillag, mundi varasi óðurinn á
20 árum verða iafn hlutafénu,
j’ þ. e. hlutaféð hefði tvöfaldazt
að verðmæti.
Ef menn hefðu endilega vilj
Hóst mál að bað er ófferlest að hafa abui‘ðarver:,.;smiðjuna
-jost mai, ao pao^ er o^rtegt, hlutafé^ft Pagði Gylfi, að
hlutaféð hefði átt að vera rúm
1 með öllu, ef
að höndum.
atvinnuleysi ber
Framhald af 5. síðu.
Þessu lík er útkoman, þegar-
athugað er um tekjuskattinn til
ríkissjóðs.
Árið 1947 hafði einhleypur
maður 530 króna tekjuskatt og
gat greitt hann með 62 vinnu-
stundum. Á þessu-ári er tekju-
skattur slíks manns 909 krónur,
en 75 vinnustundir fara til að
kvitta hann.
Hjón -með 3 börn höfðu 74
króna tekjuskatt 1947 og gátu
unnið af sér með 8,7 vinnu-
st'L<ídum mannsins. En nú er
tekjuskattur fjölskyldun,
276 krónur og 22,9 vinnust
ir fara til að greiða skatti:
Þannig fer 63,7% lengri tí:
til að vinna fyrir þessum ri
skatti árið 1952, en til þéjss
þurfti árið 1947.
Þessu lík er niðurstaðán,
hvaða útgjaldaliðir- sem tekrtir
eru. Hækkanixnar eru næst^ ó
trúlegar, og miklu hserri í Mst
um tilfdllum, en menn gejýa
sér í hugarlund í fljótu bragþi.
Tökum t. d. húsaleiguliðii|n.
Þeim fækkar nú óðum, sens btia
við gömul leigukjör. Af þeim
sökum hefur fjöldi alþýðu-
heimila orðið fyrir margfjöld-
un á húsaleiguútgjöldum, sem
taka nú til sín verulegan og í-
skyggilega háan hluta af
vinnutekjum verkafólks.
Verður að harma það að
hvergi skuli vera hægt að fá
óyggjandi upplýsingar um húsa
leiguna. En það má fullyrða að
væru slíkar tölur fyrir hendi
yrðu þær í viðbát við það sem
hér hefur verið sagt, þungur
rökstuðningur fyrir verkalýðs-
Orlof launafólks.
Orlof er nú orðið þrjár vik-
ur hjá flestum nágrannþjóðum
okkar. Einnig hefur þriggja
vikna orlof fengizt viðurkennt
hjá ýmsum starfsgreinum hér á
landi einkum eftir nokkuð lang
an starfstíma.
f kröfum okkar er gert ráð
fyrir þriðjungslengingu or-
lofs, sem þýðir það að orlofs
greiðslan yrði 6% á vinnu-
launin í stað 4%.
Vinnutíminn.
Vinnuafköst þjóðarinnar
hafa margfaldazt á seinustu ár-
um og áratugum með vaxandi
tækni. Þegar svo jafnframt er
horfzt í augu við þá staðreynd,
að þjóðfélagið synjar vinnufús-
um verkamönnum unnvörpum
um verkefni, setur verkalýðs-
hreyfingin fram þá kröfu að
stytta vinnutímann með það fyr
Lr augum, að ætla hverjum þegn
á þjóðarbúinu verk að vinna.
Er þetta orðin dagskrárkrafa of
arlega á baugi hjá flestum
menningarþjóðum, og sumstað-
ar þegar komin í framkvæmd
og þykir gefa góða raun.
Kaup iðnnema.
Kaup iðnnema er nú orðið svo
Lágt, að óhugsandi er, að ungl-
inj^ar geti séð :sér farborða,
meðan á náminu stendur. Hins
vegar er þjóðinni á því mikil
nauðsyn, að ungir menn séu
fremur hvattir en lattir til
náms í verklegum efnum, því
að ennþá erum við íslendingar
því miður eftirbátar annarra
menningarþjóða í margvíslegri
verkmennt. Verður því að telj-
ast eðlilegt og sjálfsagt að
verkalýðsfélögin styðji af alefli
að bættum kjörum iðnema.
og hver aðili
samræmi við
ar 100 millj. kr.
að fá blutafé í
fjárframlög sín.
Bent hefði verið á hað. sagði
Gylfi, að ekki ætti að mega
greiöa nema 6%. arð af hluta-
bréfunum, svo að.þau mundu
varla geta hækkað mikið í
verði. fremur en t. d. bréf Eim
skipafélagsins. Kvað Gylfi
seinhennilegt að vísa til Eim-
skipafélagsins sem fyrirmynd-
ar í þessu sambandi.
Eijsrnarrétturmn að bví fyrir
itæki væri einmitt hið mesta
vandamál og væri stórlega.
fyidrkvíðanlegt, ef slíta
byrfti því fvrirtæki, því að
það væri ekki bægt nema
rrefa einstaklingum stórkost
legar fjárfúlgur. Auk þess
væri einmitt núna þessa dag
ana mikið talað um verzlun
méð hliitabréf s Eimskip fyr
ir ■ margfalt verð, brátt fyrir
arðstakmörkunina.
Bréf í slíkum fyrirtækjum
væru einmitt tilvalin til
barsks, og til slíks sé verið að
stofna með því að hafa skipu-
lag áburðarverksmiðiunnar
eins og það væri. Siíkt værL
auðvitað alveg eftir kokkabók
íhaldsins, sagði Gylfi. Hitt
væri furðulegt, að Framsókn-
arflokkurinn. sem einmitt alla
tíð hefði gagnrýnt skipulag
Eimskipafélagsins, skuli mi
stofna til sams konar reksturs,
en í miklu stærri stil.
Tilraunir á Reykjum. 'j
Frambaid af Tí. síðn.
an yrði dreift til frekart
ræktunar, er sói feknr að
liækka, en í framtíðimti
mundi verða reynt a<S
rækta nytj’ajnrtjr til fulla
við rafmágnsljós i skamm-
deginu.
Eftirfarandi töflur sýna útsvar og tekjuskatt álagðan 1948 og 1952 á árstek-jur verka-
manna með lágjnarkskaupi Dagsbrúnar 1947 og 1951, og-.^hve margar vinnustundir verka-
maður þurfti að vinna fyrir útsvari sínu og tekjuskatti iþ.prt árið.
Tafla I. Útsvar úúf
1948 1952
Árstekjur Útsvar vinnu- Arstekjþr Útsvar Vinnu Hækkun
kr. kr. stundir 8 kr. stundir frá ’47 %
Einhleypur maður 20.500,00 1660.00 194 29.00,Ö;00 2.910,00 241 24,2
Barnlaus hjón 20.500,00 1410,00 165 29.00ö|0O 2.590,00 214,5 30.0
Hjón m. eitt barn 20.500,00 1170,00 137 29.000j00 2.290,00 190 38.9
Hjón m. þrjú börn 20.500,00 700.00 82 29.00#0 ■••'p 1.730,00 143,3 748
Tafla II. Tekjuskattur -
1948 * 1952
Árstekjur Tekjusk. Vinnust. Árste^jur Tekjusk. Vinnust. Hækkun
kr. kr. kr. yk kr. frá ’47 %.
Einhleypur maður 20.500.00 530.00 62 29.000,00 29.000.00 909,00 75.3 21.5
Barnlaus hjón 20.500,00 374.00 43.8 657,00 54,4 24.6
Hjón m. eitt barn 20.500,00 272.00 31.9 29.00400 527,00 43.7 36.9
Hjón m. þrjú börn 20.500,00 74.00 8.7 29.000.00 276.00 22.9 163.7
Ath. Miðað er við meðaltímakaup 1947 kr. 8,54 og 1951 kr. 12,07 og árstek-jurnar fundn-
ar með því að margfalda tímakaupið með 2400 vinnustundum.
A-ðrar leiðir?
Að lokum viljum við taka
fram, að þótt verkalýðshreyf-
ingin sé nú eins og oft áður
til þess neydd að bera fram
kröfur síriar um kauphækk-
anir, er okkur það ljóst, að
æskilegra væri að öllu leyti,
ef unnt væri að koma því til
leiðar, að auka kaupmátt
launanna méð öðrum i áð-
stöfunum, og bæta afkomu-
skilyrði hiiis vinnandi fólks
með aukinni atvinnu.
En hvorugt þetta er á
valdi verkalýðssamtakanna.
Það er á valdi alþingis og rík
isstjórnar einnar að gera þær
ráðstafanir vinnandi fólki til
liagsbáta, sem jafngilt gæti
Þeim kjarabótum sem í fram
angreindum kröfum felast.
Auglýsið í AB
SERSTAÐA ISI.ANDS
Unnsteinn sagði. að-nolckr
ar tilraunir liefðu veriS
gerðar með liess konar rækt
un á Norðurlöndum, t. d.
Noregi, og gcf:zt fremus
vel. En það hindrar hinar
Norðurlandahjóðirnar í að
fást við slíka ræktun, aS
upphitun gróðurhúsanna er
svo dýr, einkum einmitt yf-
ir veturinn. Ilpnhitunini
kostar hins vegar lítið senm
ekkert þann tíma hér á
landi, úr því að i'róðurhúsini
eru á annað borð til, og
verði hér um triikla raforkuc
að ræða í framtíðinrii, t. d.
við virkjun Þjórsár (eða
Gullfoss?), er mjög senni-
legt, að slcamméegisræktim
in gcti, ef vel tekst til, orðiS
arðvænleg hér. i
Hins vegar er þessi lýsingf
ærið rafmagnsfrek. Telsfc
Unnateirii svo tik að 16 00!>
kílówatta orku burfi til aS
lýsa upp öll gróðurhús, sem
nú eru til á landinu. í:
AB 2