Tíminn - 19.03.1965, Blaðsíða 5

Tíminn - 19.03.1965, Blaðsíða 5
FÖSTUDAGUR 19. mam 1965 Utgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN Frajnkvæmdastjóri: Krlstján Benediktsson. rtitstjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb) Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði G Þorsteinsson c'ulltrúi ritstjórnar Tómas Karlsson Aug lýsingastj. Steingrlmui Glslason Ritstj.skrifstofur Uddu búsinu. slmar 18300—18305 Skrifstofur Bankastræti ■ Af- greiðslusimi 12323 Auglýsingasiml 19523 Aðrai skrrtstofur. slmi 18300 Askriftargjald kr 90.00 á mán mnanlands - f lausasölu kr 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA b.t Fjárfesting ríkisins er undirstaðan Nokkru fyrir áramótin, birti danska stjórnin áætlun um opinbera fjárfestingu þrjú ár fram í tímann. Sam- kvæmt þessari áætlun er gert ráð fyrir, að ríkið auki framlög sín til fjárfestingar um 50% þrjú næstu árin. íslenzka ríkisstjórnin leggur hins vegar til, að opinber fjárfesting verði lækkuð um 20%. Þetta sýnir vel, að hér ríkir önnur stjórnarstefna en annars staðar á Norður- löndum. Sú opjnbera fjárfesting, sem á að aukast mest í Dan- mörku næstu árin, eru vegagerð, hafnargerð, flugvallar- gerð, skólabyggingar og spítalabyggingar. Allar þessar framkvæmdir eiga að aukast um 50% í Danmörku á næstu þremur árum Rök Dana fyrir umræddri fjárfestingu eru einkum þessi: Til þess að danskir atvinnuvegir geti eflzt til jafns við atvinnuvegi annarra þjóða, þarf að bæta samkeppnis- aðstöðu þeirra. Fátt eða ekkert skapar atvinnuvegunum sterkari undirstöðu en góðar samgöngur og góð mennt- un. Þess vegna verða samgöngubætur og skólabyggingar að hafa forgangsrétt. Þær eru undirstaðan, sem allt byggist á. Spítalabyggingar eru nauðsynlegustu mann- úðarmál. Þetta eru þær undirstöðuframkvæmdir, sem aðrar verða að víkja fyrir. íslenzka ríkisstjórnin er hins vegar á öðru máli. Þegar hún byrjar að spara til þess að tryggja ríkinu ríflegan greiðsluafgang, þá ræðst hún fyrst á þessa undirstöðu. Það, sem hún telur að helzt megi spara, eru framlögin til samgöngubóta og skólabygginga og spítalabygginga. Lítið ei' nú orðið úr því, sem menntamálaráðherra hefur réttilega haft eftir útlendum hagfræðingum og skóla- mönnum að í heimi nútímans og framtíðarinnar séu fram lög til aukinnar menntunar bezta fjárfestingin. Allar ríkisstjórnir keppast nú við að bæta menntunar- skilyrðin og samgöngurnar. Þær gera sér ljóst, að þetta er undirstaða þess, að atvinnuvegirnir dragist ekki aftur úr í tækniþróun framtíðarinnar íslenzka ríkisstjórnin skilur þetta ekki. Hún er steinrunnið afturhald, sem hugsar ekki um annað en að verðbólgufjárfesting gróða- manna hafi forgangsrétt. Þess vegna sparar hún á þeim sviðum, þar sem aðrar þjóðir telja að sízt megi spara, því að þar er um að ræða mikilvægustu undirstöðu framfaranna — undirstöðuna sem allt annað byggist á. Tylliástæður Mbl. reynir í gær að afsaka niðurskurð opinberra fram- kvæmda með þeirri ccksemd, að ella hefði þurft að leggja á nýja skatta. Þetta er algerlega rangi. Fjárlögin fyrir 1965 voru afgreidd með það raunverulega ríflegum greiðsluafgangi, að ríkið gat vel tekið á sig fiskupp- bæturnar og hækkunina til opinberra starfsmanna, án þess að ráðizt væri í niðurskurð opinberra framkvæmda eða nýja skattahækkun. Ríkisstjórnin notar því hreinar tylliástæður fyrir niður skurðinum á opinberum framkvæmdum Aðalástæðan er sú, að hún vill tryggja forgangsrétt verðbólgufjárfesting- arinnar. ___TÍMINW i- ■■■ ■ ■■■- ERLENT YFIRLIT Blaðakonungur Bandaríkjanna Blöð hans hafa úthreiðslu og áhrif um allan hðnn vestræna heim Luce (sitjandi) og Donovan HINN 3. marz 1922 hófu tveir ungir og efnalitlir menn útgáfu á nýju vikublaði í Bandaríkjunum, sem vafasamt þótti, að ætti langa framtíð. í dag er þetta vikublað selt víðara um heim en nokkurt blað annað. í Bandaríkjunum seljast nú 3.495 millj. eintaka af þvi, en utan Bandaríkjanna 843 þús. eintök. Það er nú prentað á fjórum stöðum utan Bandaríkjanna og kemur út samtímis á þeim öllum. Þetta blað er Time, sem á m. a. marga kaupendur hér á landi. Það er einn maður, sem á meiri þátt í viðgangi Time en nokkur maður annar, Henry Robinson Luce, en hann er nú aðaleigandi hins mikla blaðaút gáfufyrirtækis er gefur út Time, Life, Fortune og Sports Illustrated. Það var Time, sem lagði grundvöllinn að þessu mikla fyrirtæki, sem í dag er eitt sérstæðasta og merkasta útgáfufyrirtæki ver- aldar. HENRY ROBINSON LUCE er kominn hátt á sjötugsaldur, verður 67 ára 3. apríl næstk. Foreldrar hans voru amerískir trúboðar í Kína og því er hann fæddur þar og lærði að tala kínversku áður en hann lærði að tala ensku. Fyrsta skólaganga hans hófst einnig í Kína, en síðar sótti hann námskeið í Bretlandi, áður en hann hóf menntaskólanám í Bandaríkjunum. Hann var mjög reglusamur nemandi, las mikið, hafði Htinn áhuga fyrir íþróttum og félagsmálum að öðru leyti en því, að hann vann mikið við skólablaðið. Áhugi hans fyrir blaðamennsku kom því fljótt í ljós. Aðalrit- stjóri blaðsins var annar nem- andi, Briton Hadden. Hér hófst samvinna þeirra, sem átti eftir að verða söguleg. Að loknu menntaskólanámi, hófu þeir , báðir nám við Yalebáskólann og unnu mikið við skólablaðið þar. Að loknu háskólanámi, gerðust þeir báðir blaðamenn, en áður stundaði þó Luce fram haldsnám í Oxford í tvö miss eri. Hadden var þá orðinn blaðamaður i Baltimore og fékk Luce atvinnu við sama blað, er hann kom úr Evrópu förinni. Þeir félagar höfðu oft rætt um, að Bandaríkjamenn væru almennt ófróðir um al- þjóðamál og væri sennilega vænlegasta leíðin til að bæta úr því að gefa út vikublað, sem birti samandregið yfirlit um helztu atburði. Svo kom, að þeir ákváðu að hefjast handa um útgáfu slíks blaðs, þótt báðir væru félausir. Upphaf- lega höfðu þeir ákveðið að kalla það Facts, en breyttu því síðar í Time. Eftir að hafa safnað hlutafé um talsvert skeið, aðallega hjá gömlum skólafélögum, hófu þeir svo útgáfu Time i marz 1922, eins og áður segir. Efni fyrsta blaðsins hafði aðallega verið unnið upp úr greinum í New York Tiipes. Nú þarf Time ekki á slíku að halda, því að það hefur fjölda fréttaritara víða um heim. FYRSTA blað Time var að ýmsu leyti svipað og það er enn í dag. Greinaflokkarnir voru jafnmargir og fyrirsagn irnar flestar hina sömu. Það hef ur því reynzt.að grundvöllurinn var vel byggður strax í upp- hafi. Blaðið hlaut allgóðar mót tökur. Eftir rúmlega tvó ár, var það gefið út í 110 þús. eintök um, en fyrsta blaðið var gef ið út í 25 þús. eintökum. Það var þó ekki fyrr en 1927, er blaðið gaf verulegan arð. Eft ir það hefur það sótt á jafnt og þétt. Erfitt er talið að dæma um, hver hafi mótað blaðið meira í uppþafi, Hadden eða Luce. Formið og umbrotið var sam- eiginlegt verk þeirra beggja. Eftír að útgáfan hófst, lenti það hins vegar meira á Luce að sjá um fjármálahliðina, en á Hadden að sjá um ritstjórn ina. Hadden mun því öðrum fremur hafa mótað rithátt blaðsins, sem hefur haldizt í nokkuð föstu formi frá upp- hafi. Fyrirmynd stílsins sótti hann að verulegu leyti til hÍTina forn-grísku kvæða, m. a. varðandi notkun lýsingar- orða. Time var frá upphafi ætlað það hlutverk að segja frá helztu atburðum á sviði stjóm mála, vísinda, lista o. s. frv. Það skyldi hins vegar gera meira en segja fréttir, heldur láta í ljós álit á mönnum og málefnum. Margir telja þetta ókost á blaðinu, en útgefend ur rökstuddu þessa afstöðu með því, að það gæti eigi að síður reynzt villandi og hlut- drægt að segja frétt án allra skýringa. Með þvi að fella dóma um menn og málefni hjálpaði blaðið lesendum sín- um til að átta sig á hlutunum og hugsa meira um þá. f febrúarmánuði 1929 varð Time fyrir bví áfalli, að Hadd- en lézt skyndilega. Luce varð eftir það aðalútgefandi og stjórnandi blaðsins. Hann hef ur fylgzt með því fram á þenn an dag, þótt hann fæli öðrum manni, Hedley Donovan, yfir- ritstjórn blaða sinna fyrir sex árum. EFTIR að Time var komið yfir örðugasta hjallann 1927, hélt það stöðugt áfram að út- breiðast og tók hugur Luce þá að beinast að nýjum við- fangsefnum. Honum hafði lengi leikið hugur á að gefa út blað, sem gæfi á ýmsan annan hátt yfirsýn yfir mann lífið en Time gerði. Þessari hugmynd sinni hratt hann í framkvæmd 1936, er hann hóf útgáfu Life. Það hlaut strax allmikla útbreiðslu, en þó var stórtap á því fyrstu árin. Nú kemur Life út í 7.2 millj. ein taka og er mikið gróðafyrir- tæki, þótt ekki jafnist það á við Time. Áður en Luce hóf útgáfu á Life, hafði hann um skeið gef- ið út annað blað við hliðina á Time, Fortune. Þetta blað hóf göngu sína 1929 og var sérstaklega ætlað mönnum í fjármála- og viðskiptalífinu. Því var ætlað að vera vand aðra að frágangi og efni en önnur blöð, sem fram að þeim tíma höfðu verið ætluð þessum mönnum. Þetta blað rak Luce með halla um alllangt skeið, enda var hann svo óheppinn, að það hóf göngu sína um líkt leyti og heimukreppan hófst. Svo fór þó, að það varð gróðafyrirtæki að lokum, og skilar nú góðum arði. Það er gefið út í 420 þús. eintökum. Seinasta stórvirki Luce á sviði blaðaútgáfunnar, var Sports Illustrated, en útgáfu þess hóf hann 1954. Það skyldi sýna íþróttimar í nýju og Framhald á 12. síðu

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.