Alþýðublaðið - 03.07.1957, Blaðsíða 6

6
Miðvikuclagur 3. júlí 1957
/UEaýðublagiff
(Jtgeíandi: AlþýSuflokkurirm.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Préttasíjóri: Sigvcldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson o|
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími 4906.
Áfgreiðslusími: 4900.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hveríisgötu 8—10.
Handritin
GÓÐU heilli er handrita-
málið nú komið á dagskrá á
ný. Og þótt viðræður þær,
sem menntamálaráðherra
átti við danska ráðherra um
daginn, hafi verið óformleg-
ar, er þó fagnaðarefni, að
málið skuli vera rætt í bróð-
erni af forráðamönnum
beggja þjóða. Það er undir-
stöðuatriði í samningum
þjóða milli, að málin séu
rædd og sjónarmið hvors að-
ila um sig skýrð sem bezt.
Islendingar hafa á seinni
árum eignazt æ fleiri fyig-
ismenn í handritamálinu í
Danmörku. Sérstaklega er
dönsk alþýða hlynnt því,
að íslenzku þjóSinni sé
skilað hinum miklu dýr-
gripum encla er rétt-
lætiskennd almennings
í þessum efnum 1 ítt
trufluS af annarlegum
sjónarmiðum. Þá ber ekki
sízt að nefna stuðning lýð-
skólamanna við málstað
Islendinga. Gætir þar vafa
laust að nokkru áhrifa frá
Bjarna M. Gíslasyni, en
margir mætir skólamenn
hafa þó svo skýíaust tekið
í strenginn með íslending-
um, að ekki er að efa x*ót-
gróna sannfæringu þeirra.
Álit lagaprófessorsins við
Hafnarháskóla, Alfs Ross,
sem hann birti í vor, er og
þun-gt á metunum. Hann
taldi Hafnarskóla ekki hafa
eignarrétt á handritunum.
Þennan skilning og stuðn-
ing Dana sjáifra í þessu við-
kvæma metnaðar- og menn-
ingarmáli fslendinga ber að
þakka af heilum hug. Sann-
gjarnar raddir í Danmörku
við málstað íslendinga munu
verða mikilvægt lóð á meta-
skálarnar, þegar farið verð-
ur að ræða málið í alvöru.
Enginn efast nú í rauninni
lengur um, að íslendingar
fái handritin heim fyrr eða
seinna. Vonandi er, að af
okkar hálfu verði haldið á
málum af vinsemd við vini
og frændur, en þó af fullri
einurð og festu. Hér er um
að ræða réttlætismál, sem
allir -hafa mestan sóma af að
leysa á friðsaman og hávaða
lausan hátt.
Kosningar
AÐALRITSTJÓRI Morg-
unblaðsins kvartar sáran yf-
ir því í gær, að hann skuli
ekki fá að efna til nýrra
kosninga. Er furðulegt, hvað
hann getur haldið sér sífellt
við sama heygarðshornið og
lýsir raunar fátt betur sálar-
ástandi þeirra- Morgunblaðs-
manna. Klifar hann á því
sýknt og heilagt, að þjóðin
þurfi nauðsynlega að ganga
að kjörborðinu á ný, þótt
naumast sé liðið ár frá þing-
kosningum.
Hvað kemur til? Hefur
núverandi stjórn ef til vill
ekki þingmeirihluta að baki
sér og á þann hátt meirihluta
kjósenda? Enginn efar það.
Hingað til hefur það verið
talið lýðræðislegt í fyllsta
máta. En aðalritstjórinn
kann því samt ekki vel. Hon-
um líður ekki sem bezt í sál-
inni.
NÁUÐUNGARUPPBOÐ,
Sannleikurinn er sá, að
honum finnst engin ríkis-
stjórn vera í iandinu, ef hann
og félagar hans sitja ekki í
ráðherrastólunum. Það er
mergurinn málsins. Því klif-
ar hann löngum á því, að
þetta sé bara hreint ekkert
vit, það þurfi nauðsynlega að
kjósa. Öllu berara er varla
hægt að sýna sálarástand
sitt.
Hitt er svo annað mál, að
núverandi ríkisstjórn mun
sennilega hugsa harla lítið
um sáiarhrellingar aðalrit-
stjórans. Stjórnarsamstarfi
ráðandi flokka mun haldið á-
fram, hvort sem honum og
þeim öðrum Morgunblaðs-
mönnum líkar betun eða
verr. Og því fyrr sem þeir-
venjast þeirri hugsun, því
betra fyi'ir þá sjálfa. Þeim
líður þá betur í sálinni.
sem auglýst var í 42., 43. og 44. tbi. Lögbirtinga-
blaðsins 1957, á hluta í húseigninni nr. 32 við Barma-
hlíð, hér í bænum, eign Ólafs Ólafssonar, fer fram eftir
kröfu Hannesar Guðmundssonar hdi., Búnaðarbanka
íslands, Guðmundar Péturssonar hdl., og Útvegsbanka
íslands, á eigninni sjálfri föstudaginn 5. júlí 1957 kl.
2,30 síðdegis.
Borgarfógetinn í Reykjavík.
Frá Sameinuuu þjóðunum:
ÞRJÁR af stofnunum Sam-
einuðu þjóðanna stuðla að rann-
sóknum, sem miða að því, að
finna nýjar fæðutegundir, sem
eru auðugar að eggjahvítuefn-
um og þarafleiðandi hentug
næring fyrir börn og mæður,
sem ekki eiga kost á mjólkur-
mat. Þessar stofnanir eru Barna
sjóður Sameinuðu þjóðanna
(UNICEF), Matvæla- og land-
búnaðarstofnunin (FAO) og Al-
þjóða heilbrigðismálastofnun-
unin (WHO). Hafa þær stuðlað
að því, að komið hefur verið
upp samtals 13 rannsóknarstof-
um, — sex í Afríku, fjórar í
Bandaríkjunum og ein í hverju
landi, Bretlandi, Frakklandi og
Mið-Ameríku — sem vinna að
þessum málum. Rockefeller-
stofnunin hefur veitt 250,000
dollara styrk til rannsóknanna
og Barnasjóður Sameinuðu
þjóðanna leggur fram 100,000
dollara til kaupa á vélum og
verkfærum.
Það verður fyrst og fremst
lögð áherzla á, að framleiða
fæðutegundir, sem eru ódýrar
og sem fullunnin vara. Þá er
nauðsynlegt, að varan sé auð-
veld í meðförum til flutnings,
því fæðutegundir skortir mest
þar sem erfitt er um flutninga
í hinum vanyrktu löndum.
Bollur úr jarðhnel-
,rr
um og
Soya „mjólk'
handa börnum.
í Dakar í frönsku Vestur-
Afríku og í Nígeríu á vestur-
strönd Afríku er verið að gera
tilraunir með matvælafram-
leiðslu úr jarðhnetum og fiski-
mjöli sem blandað er með þur-
mjólk. Hafa þessar tilraunir
gefizt vel.
í Kampala, í Uganda, hafa
verið framleiddar bollur, sem
gerðar eru úr jarðhnetum og
fiski og rnais eða hveiti. Hefur
þegar komið í ljós, að þegar
unglingar neyta þessarar fæðu
vaxa þeir örar, en á meðan þeir .
nevttu eingöngu hinnar gömlu
fæðu. Fiskimjöl og jarðhnetur
eiga vel saman segja sérfræð-;
ingar, sem starfað hafa í Afríku
og ber þeim saman við starfs- j
bræður sína, sem að sams konar |
rannsóknum vinna í Mið-Ame- j
riku. Þegar ekki er hægt að |
framkvæma efnagreiningar á
staðnum eru sýnishorn send
flugleiðis tii efnarannsókna-
stofa í London, París eða New
York.
Meðal annara fæðutegunda,
sem eru auðugar að eggjahvítu-
efnum, og sem tekizt hefur að
framleiða á einfaldan og ódýr-
an hátt, er soyabauna-duft, er
líkist mjög nýmjólk, er það er
blandað með vatni. Duftið
geymist vel og er auðvelt í með-
förum. Þykir drvkkur sá, er úr
því er gerður, vera mjólkur
ígildi. Barnahjálpin (UNICEF)
og Matvæla- og landbúnaðar-
stofnunin (FAÓ) hafa veitt
Indónesíumönnum styrki til
þess að koma upp verksmiðjU
í Djakarta, sem á að vinna
soyjabaunaduft til ,mjólkur“-
framleiðslu. Búizt er við að
framleiðsla hefjist í næsta mán
uði.
Á sama hátt hefur FAOveitt
styrk til Chile til þess að reisa
verksmiðju í Quintero, sem á
að vinna fiskimjöl í allstórum.
stíl. Sú verksmiðja mun taka
til starfa í september í haust.
Ný met í iækni-
aðstoð.
ÁRIÐ sem leið var metár hjá
Sameinuðu þjóðunum og sjö
sérstofnunum þeirra hvað snert
ír tæknilega aðstoð til vanyrktu
landanna. Framlög þátttöku-
þjóðanna voru meiri en nokkru
sinni fyrr á einu ári frá því að
Tækniaðstoð Sameinuðu þjóð-
anna tók til starfa 1950. Á árinu
lögðu 77 þjóðir fram fé, sera
svarar til 28,8 miiljónum doll-
ara til starfseuúnnar. 69% fjár-
ins var notað til þess að kosta
2346 sérfræðinga, er sendir
voru víðs.vegar um heim. 18%
af upphæðinni var notað til
námsstyrkja til samtals 2128
styrkþega.
1956 nutu 56 þjóðir og 47
lendur, sem ekki eru sjálfstæð
ríki, aðstoðar frá Tækniaðstoð-
inni. Á þessu sést, að aðstoð-
inni hefur verið skipt á milli
margra. Áhersla var lögð á, að
hjálpa þeim löndum og lendum,
sem mesta þörf hafa fyrir tækni
lega aðstoð. Einkum var aðstoð
inni beint til þeirra þjóða, sem
nýlega hafa öðlazt sjálfstæði og
stjórnmálalegt fullveldi. Hin
síðari ár hefur Tækniaðstoð t.
d. verið aukín til Libíu, ’Viet-
nam, Cambodiu, Laos, Sudan,
Tunis, Marokko og Ghána. Áð-
stoðin til þessara landa er hér
hafa verið nefnd Var þreföld á
árunuwi 1954—1956 og er í ráði
að auka hana enn til muna.
80 þjóðir sfyrkja
Tækniaðstoð Sameinuðu þjóð
anna til vanyrktu landanna er
greidd með frjálsum framlög-
um. frá meðlimum Sameinuðu
þjóðanna. I ár munu um 80 þjóð
ir leggja fé að mörkum og eru
þegar fengin loforð fyrir sam-
tals 30,8 inilljónum dollara. 30
þjóðir hafa aukið framlög sín
miðað við framlög. fyrri ára.
Þrátt fyrir þetta ræður S.þ. ekki
yfir nægjanlegu fé til þess að
hægt sé að veita alla þá tækni,
sem um er beðið.
Þegar athugað er hvaða lönd
það eru, sem njóta tækniaðstoð-
Framhald á 8. siðu.
KVENNAÞATTU
Ritstjórí Torfhildur Steíngrímsdóttir
KONA ein, sem hefur verið að
megra sig, skrifar:
„Á meðan ég starfaði sem
hjúkrunarkona, átti ég oft erfitt
með að halda frá mér aukakíló-
um, sem hlaðast vildu á líkama
minn eftir að ég háfði þegið
súkkulaði og hvers konar kræs-
ingar, sem sjúklingar voru svo
elskulegir að bjóða mér.
Reyndist mér því oft nauð-
synlegt að fara iðulega í kúr,
sem.á fljótan hátt losaði mig við
þau.
Bez'. gafst mér þá að haga hon
um svo. 1. dagur: allar þær app-
elsínúr, sem mér tókst að láta í
mig og svart kaffi. 2. dagur: þrjú
egg (hrá, linsoðin eða harðsoðin
eins og mig langaCi S á hverjum
tíma) og svart kaf'i. 3. dagur:
öll þau epli, er ég gat í mig lát-
ið og eins mikið rf mjálk og
mig langaði í og £ M-rt kaífi.
Kúr þessi uppfyllir ailt það,
er þarf til viðhalds líkamanum
á hverjum tíma af efnum og ár-
angurinn af hohurri (að vísu end
urteknum nokkrum sinnum) var
oftast um það bil 6—7 pund, sem
hurfu.
Síðan ég svo gerðist húsmóð-
ir, hefur mér tekizt að halda
þessum aukakílóum í hæfilegri
fjarlægð með því að forðast hita
einingarnar eins og heitan eld
allan fyrri hluta dagsins, en
borða svo á við hina íjölskyldu-
meðilmina að kvöld. Svo er því
komið, að ég þarf ekki lengur
að hafa neinar áhyggjur út af
megrunarkúrum.
Svo er hér ein uppskrift úr
bók Hrannar Hilmarsdóttur
„Grænmeti og góðir réttir“.
HEITT KARTÖFLUSALAT
MÉÐ TÓMATKRAFTI
Vz kg. soðnar kartöflur,
salt,
2 laukar,
V2 dl. mjólk,
1 msk. smjör,
pipar,
2 msk. tómatkraftur,
söxvíð’ steiiis’eljai.
Kartöflurnar eru afhýddar
skornar í sneiðar, smjörið bræt
í potti, iaukurinn saxaður oí
soðinn mjúkur 1 smjörinu, ásam
ediki, tómatkrafti, salti og pipar
Kryddað vel, sósan á að ven
fremur sterk. Kartöflúrnar látn
ar út í og hrært gætilega í; gæt
ið þess, að kartöflurnar fari ekk
í sundur . Mjólkinni hellt yfir oí
að síðustu er saxaðri steinselj:
stráð yfir. Salatið borið fran
með pylsum eða steiktum fiski
Nú er að koma sá tími, að
flest grænmeti fæst hér í verzl-
unum og. ættu því sem flestar
húsmæður oð fá sér ofangreinda
bók og. aðrar bækur um græn-
metisrétti, sem ekki eiga þær nú
þegar, því að það margborgar
sig að búa sig undir allt árið
,með grænmeti til matar og það
er mun auðveldara en margir
halda. Grænmeti er holl og góð
fæða, er hvergi astti að vanta á
botðíð árið um kfing.