Vísir - 24.12.1932, Blaðsíða 3

Til Betlehem, til barnsins vil eg fara.
Jólahugleiðing eftir síra Bjarna Jónsson.
Nú er jólum fagnað um allan kristinn
heim. En hugurinn leitar ávalt til hinna fyrstu
jóla, er fjárhirðarnir tóku á móti jólaboð-
skapnum, og þeir trúðu því, sem við þá var
talað, og sögðu: „Ver skulum fara rakleiðis
lil Betlehem og sjá þennan athurð, sem orð-
inn er og Drottinn hefir kunngjört oss.“ Þeir
sáu Jiá sjón, sem þeir vegsömúðu Guð fyrir.
Þeir sáu, að „fátæk móðir vafði’ hinn blíða
helgri í sælu að hjarta sér.“ Hirðarnir eru
hinir fyrstu, sem koma á þann stað, þar sem
frelsarinn fæchlist. En á eftir þeim koma mil-
jónir manna úr öllum áttum heims.
I Betlehem er elsta kii'kja kristninnar. Kon-
slantinus keisari og Helena móðir lians létu
hyggja Iiana. Allar kirkjur frá þ'eim tímum
(í hyrjun 4. aldar) eru horfnar, en kirkjan i
Betlehem hefir staðist stormana. Oft hefir lit-
Íð svo út, að nú væru dagar hennar laldir,
en altaf hefir henni verið hjargað, þó að henni
hafi verið húið tjón og hótað gereyðingu. Á
7. öld fóru Persar herskildi um landið helga,
rændu og brendu kirkjur. Mörg hundruð
kirkjur eyddust, en fæðingarkirkjunni í Betle-
hem var lilíft. Sagan segir, að þegar ræningj-
arnir persnesku komu að kirkjunni, hafi
þeir yfir dyrunum séð mynd af vitringunum
frá Austurlöndum, en vitringarnir voru í
persneskum búningum. Þá hættu Persar við
áform sitt. Þeir vildu ekki hrenna það hús,
þar sem persneskir menn voru látnir gæta
dyranna.
Sama árið sem lcristni var lögtekin á Is-
landi, gaf kalífinn E1 Hakim þá skipun, að
allar kristnar kirkjur í ríki lians slcyldu eyði-
leggjast. En kirkjan i Betlehem komst und-
an eyðingunni. A krossferðatímunum lögðu
Arabar fjölda margar kirkjur i rústir, og
liöfðu ákveðið, að Betlehemskirkjuna skyldi
rífa niður. En þá leituðu íbúar Betlehem á
uáðir Gotfreds frá Bouillon, og hann sendi
Tanered riddara og með lioiium hersveit
kirkjunni til verndar. Kirkjunni var bjarg-
að. Fáni Tancreds blakti yfir kirkjunni, munk-
arnir sungu lofsönginn (Te deum), og fögn-
uður var meðal bæjarbúa.
Margar öldur liafa skollið á kirkjunni, en
liún stendur enn í dag. Þar liafa margir kom-
ið, fagnandi og grátandi. Þar hefir mörg liá-
tíðin verið halclin. Árið 1101, á sjálfri jóla-
hátíðinni, var Baldvin, einn hinna merkustu
krossfarenda, krýndur konungur yfir Jerúsal-
em. Fór sú atliöfn fram í fæðingarkirkjunni.
Það geymast margar sögur, er segja frá árás-
um á þessa kirkju, en nú í dag fyllist hún af
lofsyngjandi söfnuði. Þar eru nú haldnar
jólaguðsþjónustur, og' margir ganga nú niður
í hellinn undir háaltarinu, og þar má í einu
horninu líta silfurstjörnu, sem fest 'er við
gólfið, og þar sést áletranin: „Hic de virgine
Maria Jesus Christus natus est.“ — „Hér fæddi
María mey Jesúm Krist.“
Þeir eru margir pílagrímarnir, sem komið
hafa á þennan stað og i auðmýkt og' með
þakklæti hugsað um fagnaðarboðskap jól-
anna: „Yður er i dag frelsari fæddur“. Lít-
um á þennan fjölda, sem kom til þess að
beygja sig í lotningu fyrir barninu. En barn-
ið óx, og sagan um hann, sem fæddist í
Betleliem, breiddist út um heiminn, eins og
dagsbirtan frá austri til vesturs. A heilagri
jólanótt er sem eg heyri fótatak kynslóðanna.
Fyrst ganga hirðarnir, og á eftir þeim hinir
fátæku og ríku, margir brosandi, margir með
tár i augum, mæður með börn i fanginu, öld-
ungar og röskir sveinar, sorgbitnar ekkjur og
fagnandi vngismeyjar. Eg heyri fótatakið, og
eg heyri heilaga hljóma, hver kynslóðin á
eftir annari tekur undir englasönginn og á
mörgum tungumálum, einnig á íslensku er
sunginn jólalofsöngurinn.
Kynslóðir koma,
kynslóðir fara,
allar * ömu æfigöng.
Gleymist þó aldrei
eilífa lagið
við pilagrímsins gleðisöng.
Kirkjan í Betlehem sést enn í sinni fegurð.
En margar aðrar hafa bætst við. Nú eru jól-
in haldin i hinum veglegustu musterum, þar
sem tugir þúsunda kirkjugesta geta komist
inn, og jólin eru lialdin í litlu kirkjunni, þar
sem geta setið 100 manns, og jólasálmarnir
cru sungnir þar sem hátt er til loftsins og rik-
mannlegt um áð litast, en þeir eru einnig
sungnir í litla herberginu, þar sem lágt er
undir loftið, og jólasagan heyrist i uppljóm-
uðum kirkjum, en liún er einnig lesin fyrir
sjúklinginn i fátæklegu herberginu. Hún vek-
ur gleði lijá þeim, sem þrá fögnuð og frið,
og hún er dýrmæt gjöf særðu hjarta.
Hátíðin er komin, og ómurinn af jólalag-
inu berst land úr landi. Eg minnist á jólalag-
ið. Fá sönglög eiga meiri töframátt. Skóla-
kennari í Tyrol bjó lagið til á jólunum 1818,
og nú er það sungið um allan heim, og vér
syngjum það í kirkjunni og heimahúsum:
„Heims um ból, helg eru jól.“ Veittu börn-
unum eftirtekt, er þau'syngja, og taktu eftir
þvi valdi, sem hinir heilögu liljómar eiga yfir
hjörtum vorum. Eg hugsa um það, sem skáld-
ið segir:
Vetrarnótt geta í vormorgun breytt
vöggubarnanna draumar.
Eins geta liugann til himins leitt
hreinu tónanna straumar.
Hinir hreinu jólatónar leiða hugann til
himins, en þeir leiða einnig liugann til ást-
vina vorra, sem fyrst sögðu oss frá jólunum.
Vér vorum börn heima, er vér fyrst sáum
jólaljósið, og endurminningarnar um jólin
eru nátengdar minningum um kærleika elsk-
andi vina. Eg sé þetta alt eins og það væri
að gerast nú. Það var hægt að finna, að jólin
voru að koma, og það var lieilagur friður i
Reykjavík á jólanótt. Eg man svo vel eftir
hinni hátiðlegu gleði. Þegar eg hugsa um
heilög jól, þá sé eg birtuna frá hinum eilífa
lampa.
Þeir, sem fyrst töluðu við mig um jólin, eru
farnir héðan, og svo mega margir segja, sem
nú lialda jól. En eitt er eftir. Eg held á nýja
testamentinu í liendi mér, eg les liið lieilaga
jólaguðspjall, og enn er hin sama gleðifregn
flutt, enn í dag heyrum vér jólaprédikun
engilsins: „Óttist ekki, því sjá, eg boða yður
Jólaguósfyjallið Lúk. 2. 1.—14.
mikinn fögnu'ð, sem veitast mun öllum lýðn-
um; því að yður er í dag frelsari fæddur, sem
er Kristur Drottinn í borg Daviðs.“ Þessi boð-
skapur berst víða um löndin. Það er víða
hringt klukkum á heilögum jólum. En mér
finst eg heyra silfurskæra klukku, sem hring-
ir, og eg veit, að það er verið að kalla á mig.
Það eru ekki að eins jói handa fjöldanum,
það er jólagleði hoðin hverri einstakri sál.
Hér er sá boðskapur, sem nær til fjöldahs,
og hér er sá boðskapur, sem ætlaður er hin-
um eina.
Eg liefi minst á sögu frá liðnum tímum,
.bent oss öllum á hina elstu kirkju. Eg hefi
bent oss á, hvernig jólasagan og jólalagið
lierst ví'ða um heiminn, og hvernig hið hrein-
asta og helgasta í hjörtum vorum er i ætt við
bjartar jólaminningar.
En nú koma jólin til þín.
Fjárliirðum fluttu /
fyrst þann söng Guðs englar,
unaðssöng, er aldrei þver;
friður á foldu,
fagna þú maður,
frelsari lieifflsins fæddur er.
Nú er sagt við þig og mig: „Fagna þú mað-
ur.“ — Þetta er sagt við þá sem nú gleðjast,
við þá er sagt: Gleðjist i Drotni. — Eitt ber
öllum saman um: Jólin eru komin. En sú
er tilætlunin með heilögum jólaboðskap, að
þetta sé gleði vor: Drottinn kemur.
Jólin koma til þeirra, sem brosa. En þau
koma eiunig til þeirra, sem gráta. Þeir eru
margir, sem nú eru áhyggjufullir, með sorg
og kvíða í lijarta. En hugsum um hin fyrstu
jól. Hverjum var fregnin flutt? Hii’ðunum,
4
sem um nóttina gættu lijarðar sinnar. lljá
þeim stóð engillinn og dýrð Drottins ljómaði
í kringum þá. Enn i dag eru jólin send til
þeirra, sem þekkja erfiði næturvökunnar. Jól-
in liverfa eftir nokkrar stundir. En hin sönnu
jól verða eftir, Droltinn sjálfur verður eftir
hjá oss, og þá tölum vér við haiin um alt hið
erfiða, biðjum fyrir hinum mörgu, sem hágt
eiga, biðjum, að aftu'r megi birta og lítum
á það sem heilagt jólastarf, að bera birtuna
til þeirra.
Nú er skammdegi, og myrkur grúfir yfir
þjóðunum. En jólin koma, og þá fer aftur að
birta. Höldum jól með þvi að biðja, að brátt
megi birta yfir landi og þjóð, vfir atvinnu-
vegum, yfir heimilum, yfir öllum landsins
börnum. Treystum Drotni, vel þá fer. Geym-
um þvi jólagleðina í lijarta voru. Það er svo
margt, sem vill taka frá oss kjark og gleði.
E11 munum eflir því, hvernig næturdimman
breýtist i dýrðarbirtu. Treystum því, að svo
niuni enn verða. Tökum á móti honum, sem
fæddist á heilagri jólanótt, horfum á ungbarn-
i'ð reifað og liggjandi í jötu. Hlustum á lofsöng
hinna himnesku hersveita og segjum:
Guð gefi öllum, er þetta lesa eða heyra
gleðileg jól. — Anien.
Vér undir tökum englasöng,
og nú finst oss ei nóttin löng.