Vísir - 22.11.1954, Blaðsíða 4

K
vlsm
Máhudaginn 22. nóvembor 1954.
ZODIAC
5 manna
72 hestöfl
Verð um kr. 62.400.00.
Frá Ford Motor
Company í Englandi
gétúm við útvegað með 4—6 vikna
fyrirvara þessa ódýru og hentugu
fjölskyldubíla.
ZEPHYR SIX
5 manna
68 hestöfl
Verð um kr. 56.390.00.
1 vérzlun okkar á Laugavegi 105
bjóðum við yður að skoða Ford-
Zodiac og Ford-Anglia.
a
I Komið og lítið á Ford áður en
| þér festið kaup U'rnarsstaðar.
COfíSU L
5 manna
'48 ’h'estofl
Verð um kr. 50.230
PREFECT
4 manna
36 hestöfl.
Verð um kr. 44.330.00
ANGLIA -l--'
4 manna
36 hestöfl.
Verð urri kr. 41.560.00,
S I IiT.VA EGILS&ON II.F.
Laugavegi 105. Sími 82950.
Þegar Casanova flýði ur fangaklef-
um hertogahallarinnar í Feneyjum.
Brezkur rithöfundur hefir samið bók unt
ævintýraSegar flóttatilraunir á ýntsum
tímum.
Sjálfur ílýði liisnn frá Þjuðverjum
nteð aðstoð íimleikakistu.
Kytir fáeinum árum kom hér
íút bók eftiri enskan Iiöfund,
Eric Williams, J>ar sem hann
sagði frá flótta síniun ur Í>ýzk-
um farigabúðum. Fór hann við
’þriðja mánn út úr fangabúðúri-
um um jarðgöng.
Mennirnir tveir, sem grófu
jarðgöngin, létu fimleikakistu
skýla opinu á jarðgöngunum,
en hugmyndina fengu þeir úr
grísku goðafræðinni frá Troju-
hestinum. En Eric Williams
þekkti og margar frásagnir um
flótta úr heimsstyrjöldinni fyrri
og kom það honum að góðu
haldi er hann og félagar hans
lögðu ráðin á um flótta sinn.
Eftir stríðið' ‘safnaði Eric
Williáms að sér miklu safni af
bókum um flótta og undán-
komu. Það vbru hundrUð binda.
tír þessu safni valdi harin 18
frásagnir úr margra alda at-
burðuriv. Allt frá því ér John
Gerard flýði frá Tower í Lund-
únum árið 1597 og stríðsfangar.
flýðu úr fangabúðum í tveim
heimsstyrjöldum. Eru frásagnir
af flóttatilráunum frá fanga-
búðum í Þýzkalandi, Lýbíu,
Tyrklandi, Frakklandi, Mal-
akkaskaga og Grikklandi, og
hefir hann ritað bók um þetta
efni er hann nefnir „Flótta-
menn“. Sýnir hann fram á, að
frásagnir þessar eru ritaðar af
mönnum, sem heldur vildu
hætta á hvað sem vera skýldi
en að vera fangar, þó að þeir
væru tiltölulega óhultir í fang-
elsi.
Líklega hefir enginn stríðs-
fangi hugsað sér að það hefði
áhrif á úrslit styrjaldar hvort
hann gæti sameinazt löndum
sínum af nýju eða ekki. Willi-
ams viðurkennir sjáífur, að
eiginlega hafi hann ekki ráðizt
í að flýja ásamt félögum sínum
af því að hann hafi álitið að
þeim myndi takast að verða
frjálsir menn. Þeir vissu að
lítil von var um það, en þeim
þótti „spennandi sport“ að ráð-
ast í það. Það var nautn og
ánægja að bjóða örlögum sínum
byrgin.
í blýklefanum.
Hér skal getið í. stuttu .máli
einnar frásagnarinnar í bók
Williams.
Hinn mikli ævintýramaður,
Giovanni Casanova, var'.í varð-
haldi í Feneyjum árið 1756. Var
hann í haldi þar í blýklefum
hertogahallariri'nár óg beið þcss
að verða yfirheyrður af rann-
sóknarréttinum. Casanova var
þá 31 árs og ákvað að reyna að
komast undan. Honum tókst að
rjúfa gat á tvöfalt trégólf undir
rúmi sinu; til þéss hafði hann
járristöng, og varð að nota
hverja frjálsa stund, er hann
hafði til urnráðá. Þegar hann
var búinn að rjúfa trégólfið
varð fyrir honum hart leirgólf,
sem hann réð ekki við með
neiriu móti. En þá datt honum
í hug að nota edik til þess að
ínýkja það. En rétt í því að
hann var að ljúka verki sínu
datt fangavörðunúm í hug að
flytja hann í annan klefa, sem
stærri var og bjartari. Casan-
ova mótmælti því, en það stoð-
aði ekki. Hann var fluttur.
Hann fékk raunar méð sér járn-
stöngina — „en1 betra hefði
verið að fá rneð sér götin á gólf-
inu“, skrifaði hann í bók, er
háíin ritáði um þettá. '
Þegar fangaverðirnir urðu
þess varir, að harin hafði gert
tilraunir til að brjótast út var
hinn nýi klefi hann nákvæm-
lega rannsakaður daglega.
í nýja klefanum komst haiin
í samband við nágranna sína
(skrifaði bréf). Var annar
þeirra munkur, Balbi að nafni,
og komst Casanova að sam-
komulagi við hann um að hann
skyldi rjúfa gat á gólfið hjá sér
og komast niður í klefann til
Casanova.
Falinn í spaghetti.
Casanova sendi Balbi spag-
hetti-rétt og faldi í honum
járnstöngina. Á tilteknu kvöldi
hófst- munkurinn handa þegar
skyggja tók og fór að sarga og
bora í gólfið. Þégar gatið var
orðið nægjanlega stórt skreið
Casanova í gegnum það og
nálgaðist loftið í nágrannaklef-
anum næsta. Þar var fangi
greifi, sem Asquino hét.
Greifinn var aldraður maður
og hafði honum nú snúizt hug-
ur; sér í lagi, þar sem honum
fannst að flóttaáætlun Casan-
ova væri lítt til þess fallin að
hún myndi takast. Það varð
gagnslaust að reyna að fá hann
til að flýja og lengi þurfti að
tala um fyrir honum til þess að
fá hjá honum litla fjárupphæð
að láni. Casanova fór þá aftur
í klefa sinn og þar var hann i
3 klukkustundir að skera sund-
ur dýnuver og lök til þess að
búa til úr þeim taug eða reipi
o. s. frv. Þetta varð næstum ÍÓG
jnetarar á lengd. Loks tók hann
saman í böggul föt sín, silki-
skikkjuj skyrtur, sokka, vasa-
klúta. Skreið hann nú aftur upp
á loftið og byrjaði að brjóta
sperrur og blýplötur. j Jt
Leiðin til frelsis lá yfir blý-; 5!
þakið, sem var sleipt og hall- j s;
andi. Þeir Casanova og munk j st
urinn fetuðu sig áfram mjög jí
hægfara. Á leiðinni missti
rnunkurinn böggul með skyrt-
um og dagbpk; en sem betur
fór datt böggullinn ofan í.um-
ferðarskurð, svo að verðirnir í
hállargarðinum urðu ekki varir
við draugaganginn á þakinu.
Þegar þeir sátu á mæniás dá-
litla stund var Balbi álveg að
því kominn að gefast upp og
byrjaði að kvarta hástöfujn:
„Nær’ var mér að vera kýrr í
klefanum,“ sagði hann og'
stundi.
Loks tókst þeim að komast'
inn um glugga nokkrum hæð-
um neðar. Herbergin þar voru
dimm og þar lagðist Casanova
til svefns nokkra hríð, áður eri,
þeir tóku að kanna herbergið.
En þar voru dyr, sem þeir gátu
opnað. Fleiri dyr urðu fyrir
þeirii, en þær urðu þeir að
brjóta niður. Þeir komust í
stjórnarskrifstófumar og þar
varð Casanova að grípa til
járnstahgar . áf nýju .og rjúfa
þar trévegg. Opið var ekki stórt
og var Casanova rifihn og risp-
aður, því að munkurinn varð
að draga hann út um opið með
nokkurri harðnéskju. Þá voru
flóttamennirnir komnif í for-
skála hallarinnar. Þar tóku
þeir fatnað úr bögglum sínum,
höfðu fataskipti og biðu þess
að hreingerningafólk kæmi og
lyki upp útidyrum. Síðar tókst
svo allt vel. Þeir leigðu sér
gondol og • voru eftir nokkrar
klukkustundir komnir út fyrir
lögsagnarumdæmi Feneyja,
Flóttinn og klifrið á blýþak-
inu vakti að sjálfsögðu mikla
athygli og varð Casanova að-
alumræðuefni víðsvegar í
Evrópu. Og hann setti heldur
ekki ljós sitt undir mæliker.
En þegar frásögn hans var at-
huguð og borin saman við
mælingar á höllinni, þötti
mönnum svo sem hann hefði
ýkt mjög hæð og fjarlægðir.
Erinfremur virðist áverkni
fangavarðanna hafa verið lítil
á nútíma mælikvarða, þar sem
fanganum tókst að halda járn-
stönginni, þrátt fyrir tilraunir
sínar til að rjúfa gólf. Flótta-
mennirnir lentu ekki í neinum
sérstökum' vandræðum eftir að
þeir voru komnir úr höllinni.
Berfættur á flótta
í eyðimörk.
En í flóttasögum frá vorum
dögum virðist hættuminna að
brjótast út, en að vera ólöglega
á ferð í framandi landi. Dæmi
um það, ér för R. S. Gwatkin
Williams herforingja um eyði-
mörk, er hann flýði úr tyrk-
neskum fangabúðum í Lýbíu
á íímum fyrra heimsstríðsins.
Það var- vandalaust að komast
á burt úr fangabúðunum. En
sem fórú um með úlfaldalestir
rækist á hann. Á hverri nóttu
gekk hann 30—50 km. Flótta
hans lauk er nokkur börn í
smá-þorpi komu auga á hanru
Var hann þá handsamaður og
sendur aftur í fangabúðirnar.
Og þar svalt hann ásamt hinum.
föngunum og vörðum þeirra,
þangað til í marzmánuði 1916
er enskur björgunarleiðangur
kom og frelsaði þá. Var þá ekki
neina snigla eða ætliegar ræt-
ur að finna langar leiðir frá
fangabúðunum.
Flýði-— hand-
samaðurt aftur.
Önhur frásögn er frá heitris-
styrjöldinni síðárí og var mað-
ur á flótta í fimm vikur. Hann:
hét F. Spencer Chapman ;pg var
ofursti. Meðan á styrjöldinni
stóð var hann ávalt bakvið víg-
féíagar hans álitu að honum línu Japana, en á flótta frá
væri dauðinn vís ef hann 10 iriaí ’44 til 17. júní. Harin
reyndi að komast til landa- J skipulagði skæruliðáhernað á
rnærá Egyptalands. Þau voru Malakkaskaga, en kínverskir
í 200 km. fjarlægð og hann varð
að ganga berfættur um sand-
auðnir og grjót. Gwatkin
Williams hafði með sér nokkur
kíló af söðnum hrísgrjónum og
leðurskjóðu • með vatni. En
skjóðan- lak og maðurinn sá
méð ógn í huga að hinir dýr-
mætu dropar dreifðust burt.
Urh daga lá hann í felum. bak
við smávaxna runna og þorði
ekki að sofa af ótta við að þeir
bófar náðu honum og ráðgerðu
að selja hann Japönum. Ghap-
mann flýði inn í frumskóginn
á 36. afmælisdegi sínum. Þar
bráuzt hann áfram í 12 klukku-
stundir í dynjandi rigningu. En
þá rákst hánn á japanska her-
déild, sem tók hanh til fahga.
Japönum var það Ijóst að
Spencer Chapman var brezku r
fyrirliði, en þeir vissu ekki að-
Framh á 9. síðu. ,