Vísir - 14.03.1955, Qupperneq 6

J.
VlSIB
Mánudaginn 14. n:arz 1955
WlSXR
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Augiýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
AfgreiSsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (finun Ilnur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VtSIR H.F
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan hJt.
Áttu nokkui, bróSir?
Eins og skýrt var frá í blöðum og útvarpi í síðustu viku, tók
stjórn Alþýðusambandsins sig til ög skoraði á fjóra flokka
áð ganga til „vinstri“ samstarfs, sem mjög héfur verið rætt á
undanförnum árum, þar sem það er einskonar óskadraumur
ýmissa stjórnmálamanna að komast í valdaaðstöðu, enda þótt
þjóðin hafi þráfaldlega hafnað forstjá þeirra, þegar henni hefur
verið gefinn kostur á að efla þá til valda. Rekur menn væntan-
. lega minni til þess — enda ekki langt um liðið — að fram-
sóknarliðið taldi það þjóðarmein, að þjöðin skuli ekki háfa
vilj.að veita því fylgi til að koma' fleiri mönnum á þing en
r'auh ber vitni.
í»að vildi svo til, að framsóknarmenn urðu fyrstir til að
svara bréfi því, sem stjórn Alþýðusambandsins skrifaði þeim
og öðrum í sambandi við þétta. í svari flokksins fór heldur
minna fyrir vilja háns til vinstri samstarfs, en ætla hefur mátt
af ræðum foringjans undanfarið. I þeim hefur hann sífellt
stagazt á því, að það sé ekki von á því, að landinu sé vel
stjórnað, þar sem unnið sé með „íhaldinu“. En það sem undir
ólgar er það, að þjóðin skuli ekki komín á vonarvöl fyrir löngu,
af því að foringinn hefur ekki átt sæti' í ríkísstjórn.
Framsóknarmenn spyrja stjórn Alþýðusambandsins að því
í svari sínu, hvort mikið þingfylgi sé að baki henni. Þeir hegða
sér líkt og maður, sem hitt hefur kunningja, sem stingur upp
á því, að.þeir „splæsi“ í flösku, og spyr, hvort tillögumaðurinn
eigi nokkuð af fé gegn framlagi hans, eða eins og maður, sem
Jangar til að fá sér einn lítinn og spyr vegfaranda: Áttu
nokkuð,-bróðir?' ,. .* ......
MINNINGARDRÐ :
Friðfinnur Guðjónsson,
leikari.
Og það er svo sem engin furða, þótt framsóknarmenn spyrji
þannig. í fljótu bragði gátu þeir ekki komið auga á neitt veru-
idgt þingfylgi hjá stjórn Alþýðusambandsins néma einn mann,
hrákinn og kalinn af véstfirzku hreti, kominn á þing fyrir náð
■ kpsmngaiaganna og af engu öðru. Kommunistar höfðu ekki
svarað, þegar framsóknarmenn sendu svar sitt, en vitað var
að svar þeirra mundi undirskrifað af vondu börnunum í
flökki, sem framsóknarmenn vilja ekkert- við tala,-
þeim
í dag er tií ínoldar- borinn
Friðhnnur Guðjónsson prentari
og leik;u"i, þekktur og vinsæll
borgári þessa bæjar og iistamað-
ur á’, sínu sviði. Hainn lézt - ó.
iheinfili sínu aðfaranótt liins átt-
undá- þessa niánaðar :cftir stutia
legu, hafði fótávist vikú fýrir
andlát sitt, cn alla sína. löngu
ævi heiteuhraustui' nmður. Hann
fajddist að B.akka í -Öxnadal 25.
september 1869, segja kii-kjubæk-
ur, en sjálfur. taldi liann fæðing-
ardag sinn vera 21. séptember
1870 og var því jaínan fylgt. For-
eldrar hans .vóru Guðjón bóndi
Steinsson Kristjárisspnar járn-
smiðs á Akuréyri og kona lrans,
Lil ja Gísladóttir bónda F'riðfinns-
sonar á Hátúni í Hörgárdal og
þar ólst Friðfinnur upp í skjóli
nióðurafa og ömniu til 15 ára
aldurs. Fóreldrar háns .vom þá
fluttir til Akureyrar og fór Frið-
iririur ti) þcirra. og nam prent-
hlutverkum, svo að list hans er
miður . kunn lcikhúsgestúm.
seinni árá eu minnisstæð-hinum,
scin fylgdust með leikaranum
bezt.u fnánndómsár lians. Áður
en lauk hafði hann, staðið tæp
1(300 kvöld á lciksyiðinu, koníið
fram í 128 leikritum við 196 upp-
sétningar og le.ikið 154 iilutvefk,
þar af 136 fyrir Leikfélágið, en
leikkvöld hans hjá félagimi urðu
1337 taisins. Fyrir þetta mikla
átak, soin tölurnar gefa"aðéíris
lítillegá til kynna, rís Friðfiiinur
Guðjónsson, sem alla tíð hafði
leiklist.ina I hjóverkuiii áhuga-
mannsins, langt ýfiivobbann af
leiksviðsmönnum vorum fyrr og
síðar.
Friðfinnúr var mikill leikafi.
Um það þeg.ja tölur, eii aðdáun
og virðing samtíðánnanna, hvað
eftii’ annað staðfest í rituðu máíi
blað.a og tímai’ita, en þó einkum
iifándi endúrminningár um ’nýj-
ar og nýjar leikpersónur,. talar
fullum stöfum um afrek lista-
mannsins. Mikill leikari. Iifir í
endurmimiingum fólltsins, þó að
tjaídið 'fari fyrir eða hann hVerii
af leiksyiðmú, og'öllu virtist lok-
ið, hcfur liann með list sinni
orkað á hugi fólks ef t.il vill
sterkar og varanlegar en öðnun
Framh. á 9. síðu. ■
■ Þaó hefur verið dregið mjög í efa hér í blaðinu, að alþýðu-
flokksmenn telji séf fært að ganga til samstarfs við kommún-
ista, þegar þeir éru nýbúnir að víkja manni úr flokknum fyrir
afS .gángá á mála hjá þeim. Það væri einkeríliileg afstaða, enda
liótt þeir menn -finnist innan flokksins; sem vilja þjóna kom-
múnistum, og meðal þeiri-a er raunar maðurinn, sem er all.t J-iðn hiá Bimi Jónssyni Fróða-
„þingfylgið“, sem framsóknarmenn spurðu um í bréfi ,sínu. ritstjoia tii hausts 1890. pá sigldi
sem drepið er á hér að framan, Jhann. til. Kauprnannahafnar og
j ’Ejr þá aðeins nefndur hópur frjálsþýðinga, sem hafá þag.van” í v íir í prentsmiðju St hultz
einkurn sér til ágætis, að þeir eru á’móti öllum. Eins óg merm j ^'11 1 ■bo,-g*
vita-erti þeir fyrrverandi liðsmenn, rauðu flokkanna og rauð- Sumaiið 1890 var haldin 1000-
flekkóttu, og leggja mikið hatur á upphaf sitt, hverju nafnij®1?' minningarhátíð Eyjafjarð-
sem það nefnist. Er því sennnilegt, að illa gangi að leiða þá í |f'úyggðarog þá leikinn sjónleik-
xét't h’innár vinstri samvinnu, en þar munu þeir víst taldir ur Matthíaaar. Joehumssonar
náuðsýnlegir, til.þ'ess að sámvinnan hafi nægan styrk að baki
sér, ef henni tekst að sjá Ijós þessa heims.
Það er því ekki að furða, þótt framsóknarmenn spyrji mið-
stjórn Alþýðusambandsins, þegar hún skrifar þeim um vinstri
isamvinnu og nauðsyn hennar, hvort miðstjómin háfi yfir
xrokkru að ráða, er getið komið gegn framlagi framsóknar-
manna. Og það verður ekki seð i fljótu bragði, að nókkur
grupdvöllur sé ’fýrir „splæs“, því að þótt viljinn dragi hálft
hlaás, nægir hanrí ’þó ekki í þessu tilfelli.
,. ' ) .... ’
Hætt er við að framsóknarmenn verði enn um hríð að vinna
bS því, að „góði“ helmingurinn í kommúnistaflokknum losi
sig. úr tenglsum við þann „vonda“, því að eins og á stendur
veröttr ekki á milli þeirra skilið svo að gagni verði. Verður
þjóðin því sennilega að sætta sig við það enn um stund.að hlíta
forsjá þeiryár stjórnar, sem nú situr, enda er ekki víst, að.
hún. þurfi að kvarta svo .yfir því hlutskipti. Að minrista kosti
hafa framsóknarmenn nýlega stært sig af því, að stjórnin hafi
komið ýmsu góðu í verk, en það er að sjálfsögðu einvörðungu
því að þakka, hve: vel framsóknarmenn hafa haldið á spilunumí
JórÚstu' SjálfstæðfsflokksínS’J
„Helgi rrtagri" 20. júní. A .síðustu
stundu foi'fallaðist einn leikendá
og var hinn ungi prentnemi
fenginn til þéss að hlaupá í
skarðiö., Lék Friðfinnur þarna
fyrsta hlutverk sitt í sjonle-ik,
þrælinn Vífil. Hófst þar með
langiii- og merlvúr lejkaraferill
hans. íúiri ,úi- vetil.va'r Firiðfiqn-
uri'Hér i hii> óg la'gðist J>á cnn
fyrir hann að stíga.fram á.sjón-
aí’kvíðið, að þessu sinni víð hlið
Stefaníu Guðmundsdöttur • lei-kr
konú, sem þá lék fyrsta hlutverk
sitt, 30. janúar 1893, í ganvan-
léiknum „Á þriðja ’sal", lék Frið-
finnúr lækmnn en hurí ungu
stúlkunna, Kristínu.
Vcgna atvinnu sinnar dvaldist
Friðfinnur hálft aririáð ár á
ist í Færeyjuni, bg þangað fékk
Sej’ðishrði og-vann í pi-etttsmiðjit
Austrá; þáðárí' æííaði 'hánn til
Kaupmannahafnar aftur, en tafð-
hanri tooð.-frá Bimi Jónssyni rit-
stjóra ísafoldai- að • koma til
Be\'kjavíkui' og taka við starfi í
ísafoldarprentsmiðju. Vann hann
h.já prentsiniðjunni frá - því í
nóvember 1893 í 7 ár,- en -brá sér
þó um tíma .til ísafjaröar og
vann að p'rentun blaðsins Grett-
is fyrjr Grím Jónsson ritstjóra,
föður Sigurðar Grímssonar leik-'
dómara. Á Hafnarárununi tókst
vmátta’ milli Fiiðfinns og þor-
varöar þorvarðssonar, siðar
prentsmiðjústjóra, og urðu þeir
sa mstarf smen n - um stofnun
prentsiniðjunnar Guteuberg 1904,
cn þar vann Fríðfinnur síðan
ævilangt. Annað hlauzt og af
samstarfi þeirra F'riðfinns en
það var stofnun Leikféiags
Beykjavikur 11. janúar 1897.
A íssfirði kynnt.ist •Friðíinriur
konuefni slnu, Jakobínu Sigríði
Torfadóttur Maritússonar skip-
stjóra. Giftust þau 10. júlí 1897 og
(óku.sér bólfestu hér í bæ, lcngst-
an part í gamla. húsinu við
Laugaveg 43 B. Varð þeim lijón-
uni 8. barna auðið, en 5 syni
niisstu þáu, liesta uppkornna.
Tvf»r dætur og’einn spnur st.vðja
aldraða móður við buriför heim-
jlisföðuríns sjálfs.
þá er að minnast þess, seiri
var aðall Fríöfinns Guðjónsson-
ar, því að fyretu sporin hans.á
Jeiksviðinu diúgu langan slóða.
j.Á fyrsta áii Leikfélags Reykja-
jvíkur var hiinn kosinn i stjórn
Télagsins sem. rítari og því starfi
jgegndi hann í 4 ár en-kíðah aft-
’Ui' í 19 ár, .1910 til 1929Úþað ár
Var liann, kosinn formaður fé-
Iugsins ng ein'n af sjö mönnUm í
rekstursráði félagsin^. árín 1930,
-^33; Aríð 1935, 5. júlí, var harín
loks kosinn heiðursfélági Lcik-
félags Reykjavíkur fyrir ævi-
langt óséi'hlífið stari í þágu fé-
lagsins. :
í 40 ár óslitið l.ék Friðfinnur á
leiksviðinu í Iðnó. Voríð 1936
kvaddi hann leiksvið sitt með
því að leika Klinke í „Spansk-
flugtinni”, eitt hinna gömlu og
vinsæju hJutverka, hans.^Eftirþigð
lék hann aðeins þrjú ný hlutverk
og kom fram í tveimur gómluin
Bergmáli hefur borizt anhaS,
bréf sama efnis og .brýfið, frá
„Utbverfabiia" uni holurnar í
Suðurlandsbrautinni, frá „bil-
stjóra":
„í bréfi því, sem birt <vár i
Bergmáli 10. þ. m. i'rá Úthverfa-
búa, eru bornar fram urakvart-
anir út af liolunum í Suður—
landsbraulinni og tcl ég allt rétt-
mætt, sem í bréfi þessti stóð. En
ég vildi mega bæta því við, varð-
andi bráðabirgðaviðgerð þá, scm
Úthverfabúi gat um, að liafizt
hefði verið handa .um, var látið
nægia að sleita í verstu hölurríar
á versta kaflanum, en skammt
frá eru slæmar liolur, sem ekki
var haft fyrir að í.vlla upp í,
Þörfin brýn.
Hing'að og þangað á allri Suð-
titlandsbrautinni, þessari fjöl-
förnu braut, éru holur sem þarf
að fylía uj>p í án tafar, og samá
er að segja um aðrar brautir við
veginii og ekki væri úr vcgi að
atliuga göturnar í bænum. Þörfin
er viða brýn. Það er blátt áfram
ekki hæg't að láta viðgerð bíða
vors. Svo, holóttar eru göturnar
nú? Hvers vegna er ekki gert
í_ meira áð bráðabirgðayiðgerðum
nú! Hvers vegna er ekki gert
tiðarfarinrí uni. Véður cr milt
þesa dagana og allar gotur auð-
ar.
Hyað veldur?
Eg leyfi mér að spyrja. af
hverju er þessuirí máium ekki
sinnt bctur? Er það gámla sag-
an, að þeir sem ráða, skirrast við
að sinna réttmætuirí • umkvört-
unum sem þessum í allra lengstu
lög? Er liér um ríéyfð að ræða,
varia — eða livað? Er nokkur
sparnaðúr að því að draga þess-
ár viðgerðir, þar til í óefni er
kömið. Og það þarf ekki einung-
is að . vinna að nauðsýrilegum
bráðabirgðaviðgcrðum að stað-
aldri, eftir því sem þörf kreftir.
Það þarf að gera stórt átak til
vegabóta í bættum og nágrtnni
hans, clla vofir yfir, að því er
inánni yirðíst, cyðilégging á göt-
UOUltai i Seiiri.verður* því kostnaSr
arsamara úr ,að, bæta, sein húri'
dregst lcngur. — Biistjóri.*1