Vísir - 25.02.1957, Qupperneq 4

VÍSIR
Mánudaginn 25. febrúar 1957
ligar á
tll Síauftmanna-
hafnar i risastökkum*
Viö slciptum um flugvél í
Bangkok. Hét hin nýja flugvél
,'TorkiI Viking“ og tók 64 far-
þega. Urðu því 10 farþégar að
bíða þarna í nokkra daga eftir
& fari heim með annarri flugvél.
’ Eftir að allir höfðu matazt
á flugstöðinni, var lagt af stað
frá Bangkok kl. um 1 e. h. í
sólskini og um 28 st. hita. Hinn
nýi flugstjóri skýrði frá því í
•' ávarpi sínu til farþega í talstöð
flugvélarinnar, að næsta við-
kom&ijHrði í Karachi, tæki á-
i'anginn þangað 10% klst., og
/ ftögiS yrði í 3700 m. hæð.
Fyrst eftir að kornið var á
loft var flogið yfir marflatt
áveituland með hrísgrjónaökr-
um, Býlin voru eins og dálitlar
smáeyjar, dökkgrænar vinjar
með trjágróðri kringum húsin,
á hinum ljósgræna fleti rís-
akraflatneskjunnar. Var svo
alllengi. Seinna varð landið
þurrlendara og varð þá liturinn
ekki eins samræmdur, því nú
skiptist landið í skákir, misstór-
ar og mislitar. Ennfremur sáust
þarna nokkur fell. Enn seinna,
einkum er kom inn yfir Burma,
komu skógarspildur, en viða
voru rjóður og graslendi á milli
spildanna. Land var þarna tals-
vert mishæðótt, en allt var vafið
gróðri. Við flugum yfir Rang-
oon um 2-leytið, eða vel það.
Aðalborgin var á vinstri hlið,
svo ég sá ekki gerla til hennar
og ekki sá ég Gullna hofið
(Shwa Dagon Pagode), sem er
ein stórfenglegasta og frægasta
bygging Austurlanda. Ég sat
hægra megin. Vestan við Irra-
wadyfljótið, sem ekki er langt
vestan við Rangoon, sá ég þétt-
asta og víðáttumesta frumskóg,
sem ég hef nokkurn tíma aug-
um litið. Land er þarna tals-
vert fjöllótt, svo ekki er þetta
samt fenjaskógur, En á þessum
slóðum er eitthvert mesta úr-
komusvæði í heiminum; aðal-
.úrkomutíminn er maí—sept.,
jSneðan suðvestur „monsooninn“
jfblæs. En nú sást varla ský á
í|lofti.
Brimið brotnaði
í sífellu.
Er við nálguðumst Bengal-
flóann, kom mjótt skóglaust
belti niður að ströndinni. Ben-
galflóinn ,var blár og fagur og
sýnilega lygnt á öldum hans,
þó sást þarna eitt skip „djúnk-
ur“ undir seglum. Út yfir fló-
ann flugum við klukkan 2,45.
(Flugtíminn til Indlandsstrand
ar er líklega 2—2Vi tími, hafði
ég skrifað hjá mér). Fyrst í
stað var skýjafarið einkenni-
lega smáir skýhnoðrar á jafn-
dreifðum strjálingi; þarna var
logn eða aðeins andvari. Um
miðjan flóann urðu skýin þétt-
ari og stærri, en er kom vestur
undir Indlandsströnd, svo að
vel sá til lands, var algerlega
heiður himinn og hvergi ský að
sjá, hvorki undir okkur eða yf-
ir. En talsverð brot sáust þarna
á kviku. Kl. 5,15 flugum við
inn yfir ströndina — eftir stefn
unni að dæma að líkindum rétt
norðan við borgina Paila Kim-
edi, — er teygðist bugðulaust
norðaustur eftir og hvarf í hita-
beltismistrið. Þetta var gulleit
sandströnd, er brimið brotnaði
við í sífellu; þó var ekki stór-
brim. Þarna var lítið þorp á
hægri hlið niðri við ströndina.
Strax upp frá ströndinni flug-
um við inn yfir fjallaklasa, ekki
mjög víðáttumikinn. Innan við
hann tók við gulleitt sléttlendi,
skóglaust land, og svo brátt aft-
ur hærri fjöll. Þarna var lítill
skógur, en strjálingur samt, og
vai’ð fljótt þéttari og víðáttu-
meiri, í hinu hæðótta fjalla-
landslagi. Nú sáust þorp í döl-
unum milli fjallanna og var
skóglaust kringum þau. Annars
voru þarna víða rjóður með
gulum sinulit, þótt engin mann-
vii’ki sæjust. Þetta svæði allt
var víðáttumikið fjalllendi upp
frá austurströndinni, fjöllin víða
þétt og dalir þröngir. Við og við
sjást aílháir fjallahnúkar.
Yfir fjöll og skóga.
Menn ræðast við í vélinni og
lesa, aðallega blöð, norsk og
sænsk (þau nýjustu frá 30.
nóv., er gefur í skyn að flugvél
okkar sé nýkomin að „heim-
an“). Ég sit hjá Daníelsen spjót
kastsmeistara, en á aðra hönd
mér situr danskur ræðari eða
boxari, sem ég veit ekki hvað
heitir. Hann er oftast sofándi.
Daníelsen varð 23 ára daginn,
sem við fórum frá Melbourne
og missti því af afmælisveizl-
unni, sem öllum var heitið, ,er
afmæli áttu meðan þeir byggju
í Olympíuþorpinu.
Hálfri klukkustund eftir að
við komum inn yfir Indlands-
strönd, sést hvítur þokuflekkur
framundan og vélin fer. að ó-
kyrrast. Sama landslag heldur
áfram. Sumir fjallakambarnir
eru hvassir, en skógur- yirðist
allsstaðar ná upp á brúnir. Aft-
ur tekur við búsældarlegt ak-
urlendi með einstökum fjöllum,
allháum. Vestan við það tók
við dalur með allbreiðum ár-
farvegi, en áin var mjög vatns-
lítil og gráar eyrar standa víða
| upp úr. En vestar tók við mjög
víðáttumikið frumskógarflæmi,
i með einstökum, gulum rjóði’um,
' er sjálfsagt hafa verið byggð
jbol. Eitt þessdra rjóðra var
1 mjög stórt, með litlu þorpi, sem
'byggt var að einhverju leyti í
\
vesti'ænum stíl. Við flugúm
þai’na yfir um 6 leytið. Þar
nokkru vestar var allstórt stöðu
vatn og enn nokkru vestar all-
stórt fljót, er rann til suðurs,
að því er virtist (Wainganga?),
exi lítið vatn í því. Annað vatn,
svipað að stærð og hitt, var
þai'na vestar. Það var mjög vog-
skorið. Eftir flugtímanurh að
dæma, er þetta 700—800 km.
inni í landi, Smávötn voru
þarna lika á sti’jálingi. Undir
það er skyggja tók (um hálf
átta leytið), flugtxm við inn yf-
ir afar víðáttumikið, slétt og
skóglaust svæði. Voru þar þorp
og býli svo langt sem augað
eygði. Eftir að komið var vest-
ur fyrir þetta svæði sá lítið nið-
ur fyrir myrkri, nema að ljós
sáust í einni eða tveim allstór-
um borgum.
„Fr«>ístingar“ í Karaclii.
Framanskráð lýsing er það
litla sem mér auðnaðist að sjá
af hinu fræga Indlandi — landi
fakira og tígrisdýra, Movglis og
Gandhis. Því miður verður
mynd sú, sem manni berst af
landi, sem maður flýgur yfir í
5 km. hæð og rheð 4—500 km.
hi-aða, heldur yfirbox’ðsleg, að-
eins hin stói’gerðari fyrii’brigði j
landslagsins verða sýnileg. Öll!
smæri'i atriði hverfa vegna fjar- j
lægðarinnar. Þegar maður ætl- j
ar að reyna að sjá smærri at- j
riði, eins og t. d. mannaferðir j
og umfei'ð á vegum, er engu.
líkara en maður horfi í smá- j
sjá. Ég sá s.tundum bifi’eiða- J
umferð á vegum, með þvi að
hvessa sjónina um stund á lít- |
I inn blett. Bílarnir voru ekki
I stærri en maurar, alveg á tak-'
j mörkum þess sýnilega fyrir
: mannsaugað. Fór þetta líka eftir
litamismun vegarins og öku-
tældsins. Sjónaukar koma líka!
að litlum notum í flugvélum, ]
nema þá helzt með lítilli stækk-
un eins og leikhúskíkjar.
Éftir að fór að skyggja höll-
uðu menn sér út af eða lásu. Til
Karachi var komið á tilsettum
tíma eða um 11-leytið. Þar var
staðið við lil ld. 12, eftir Bang-
kok-tíma, eða heldur lengur.
ar þarna ýmislegt girnilegt á
boðstólum og flest með öði’um
og austurlenzkai’i blæ en í Bang
kok. Voi’u þetta ýmiskonar smíð
isgripir úr kopar, látúni og’
silfri. baldíi’aðar handtöskur og
afar skrautlegir „hai’emskór“ í
ýmsum litum. Fx’eistaði. varn-
ingur þessi margra, því verðið
var mjög lágt. Þarna voru líka
persneskar ábi’eiður. Þær voru
fi-emur dýrar. En fallegar voru
þær. Þegar lagt var af stað til
Abadan fóru flestir að sofa og
ljós voru deyfð. Svaf ég nokk-
vaknaði og leit út, sá ég fyrst'
þrjú rauð Ijós eða elda, er ég
gerði mér helzt í hugarlund •
að myndu vera frá olíuhreins-
unarstöðvum í Abadan. Þegar
við fói’um frá Karachi, hafði
Daníelsson verið svo vinsám-
legui’, að bjóða mér sæti sitt,
næst glugganum, því hann fann
að ég haíði áhuga á útsýningu;
sá ég því betur út hér eftir en
áður. Við burtförina frá Kar-
achi gaf flugstjói’inn okkur þær
upplýsingar, að við yrðum 5%
klst. til Abadan og að flogið
yrði í 1500 m. hæð. Var það
lægsta flughæð okkar í allri
ferðinni.
BÖrghl vár eins og
fagurt djásn.
Til Abadan var komið kl. 5%
eftir Bangkok-tíma — við höfð-
um ekki fengið upplýsingar um
tíniann í Karachi. Klukkan
Frh. á 9. síðú.
Karl Bretaprins
er nú kominn á
skólaskyldualdur,
og hóf hann skóla-
gönguna í síðasta
mánuði. Myndin er
tekin fyrsta skóla-
daginn, Jþegar hon-
um er fylgt', að
skólavist lokixini, til
bíls þess, sem flutti
hann heim, en skóla
stjóriun fylgir Sion-
um til dyra. I skól-
anum eru alls um
100 nemendur. —
£ ar gengið í lið með þeim ótil-
^kvaddii’, þegar sýnt var, að þeir
niur).du verða sigursælir
En þá skorti matvæli og að
því ifeyti var aðstaða þeirra svo
■•$ uggv’senleg, að Lawrence afréð
f að Jara tafarlaust til Egypta-
lands, til þess að gefa hei’for-
ingjai’áðinu skýrslu um her-
förina og töku Akaba. En til-
.gangur fararinnar var líka sá,
‘að fara þessá leit að vistir yrði
|sendar hið bráðasta til hersins,
sem svalt heilu hungri og hafði
ekki annað til matar en óþrosk-
tið vínber og kjötið af úlföld-
txnum. sem höfðu verið drepnir
j skærunum fyrir utan börgina.
Lawrence lét það ekki aftra
sér í þessu, að hann var dauð-
uppgefinn eftir tveggja mánaða
svaðilfarir. Hann lét söðla fót-
hvatasta úlfaldann, sem völ
var á, og í’eið af stað. þvert yfir
Sinai-skagann í áttina til menn
ingarinnar, til þess að biðja
brezka herinn ásjár ....
Hann reið hvíldarlaust í
tuttugu og tvær ldukkustundir
yfir fjöll og sandfláka Sinai-
skag'ans. unz hann komst til
Port Tefwik. Þá var hánn kom-
inn að niðurfalli. Hann fór beina
leið til gistihúss og fór í bað í
fyrsta sinn í meira en mánuð,
meðan arabiskir þjónar báru
honum hvern ískaldan svala-
drykkinn á fætur öðrum!
Lawrence hitti Allenby hers-
höfðingja á járnbrautarstöðinni
í Ismailia, er hann að halda á-
fram fei’ð sinni til Kairo. Þá
höfðu herstjórninni engar
fregnir borizt um töku Akaba.
Allenby hafði verið sendur frá
Englandi til Egyptalands til
bess KMórna- brezka hornurr
gegn Tyrkjum á Sinai-skaga.
Wemyss flotaforingi. sem
hafði stjórnað brezku herskip-
unum á Rauðahafi, kynnti þessa
tvo hei’stjórnarsnillinga hvorn
fyrir öðrum og Lawrence sagði
Allenby frá afrekum sínum og
hernaði Araba.
Allenby og Wemyss þótti báð-
um svo mikið til um sigra Ar-
aba, að þeir buðust til að sendá
vistaskip til Akaba. Wemyss
flotaforingi gekk meira að
segja feti fraxnar. því að þegax-
hann heyrði, að Arabar væri
jhræddir um að Tyi’kir mundu
í’eyna að ná borginni á nýjan
leik, sendi hann „flaggskip“ sitt
austur; um Suez-skurðinn og
lét það varpa akkerum undan
borginni. Menn Feisals höfðu
verið að því komnir að missa
kjai’kinn, en þeim svall móður
á ný þegar þeir sáu hið glæsi-
lega skip með risafallbyssum
þess, sem var þeim hin bezta
sönnun þess, að Bretar væri
þeim hlynntir.
Eftir þetta stóðu herir Araba
aldrei einir í baráttunni. Sveitir
Allenbys sóttu norður á bóginn
vestur á strönd Miðjarðai’hafs-
is og hei’ir Feisals — -annar
undir stjói’n Jovces ofui’sta og
hinn undir stjórn Lawrences —
héldu ætið sambandi sín á milli
upp frá þessu. svo að hvor unl
sig gæti hagnýtt sér sigra hins.
Sá af herjum Feisals, sem
-var undir stjórn Lawi’ences,
var s.træsti her. sem nokkuru
sinni hafði verið dreginn saman
í Arabiu. í honum voru um tvö
, hundruð þúsimd menn, allt lítt
'agaðir Beduínar, sem höfðu
flykkzt undir merki Husseihs.
Hér að framan hefir lítillega
verið getið um afrek þessara
manna undir handleiðslu Law-
rences. í minni hernum, sem var
stjórnað að Joyce ofursta, voru
mestmegnis Arabar, sem höfðu
verið í tyrkneska hernum. Þeir
voru notaðir t'il að gera áhlaup
á víggirtar boi’gir eða safna
saman tyrkneskum herflokkum
í nági’enni borga. þar sem menn
á úlföldum hefði ekki komið að
eins góðum notum.
Þegar Akaba hafði verið tek-
in herskildi, tóku Ax-abar stefnu
á Petra, eyðiboi’g. sem hafði,
vei’ið reist fyrir tveim þúsilnd-
um ára. í september 1917 var
þar háð einhver einkennilegasta
orusta vorra tíma.
Framh.