Vísir - 25.02.1957, Blaðsíða 6

3
VÍSIR
Mánudaginn 25. febrúar 1957
WXSKll
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm linur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Gera þarf breytingu á
iögunt um hæstarétt.
"íryg^je, að stjómmálaéiirifa
gæfi ekki £ úrskurðum hae&s.
Þing fyrir Reykjavík ?
Þrir menn hafa borið fram til-
lögu um það í bæjarstjórn
Reykjavíkur að hún leggi til
við alþingi, að tala bæjar-
fulltrúa verði þrefölduð — í
henni vei'ði framvegis fjöru-
tíu og fimm menn í stað
fimmtán eins og nú er. Þó er
einnig lagt til — til vara —
; að ef bæjarstjórn eða alþingi
vilji ekki, að bæjarfulltrúar
verði svo margir, skuli þeim
þó fjölgað um sex_ svo að
þeir verði tuttugu og einn.
í fljótu bragði verður ekki séð,
hvaða hag bæjarfélagið
hefði af því, að bæjarfulltrú-
um yrði fjölgað svo mjög.
Flutningsmenn munu þó
hafa sett upp dæmi_ sem
sýnir, að ef svo margir menn
væru í bæjarstjórninni,
mundi ,,íhaldið“ vera búið
að tapa meirihlutanum fyrir
löngu! Og þá er vitanlega
sjálfsagt, að gera tilraun til
að koma fjölgun á því að
alltaf er gegið til kosninga á
fjögurra ára fresti, svo að
ekki er með óllu vonlaust
um, að hægt sé að fella
„íhaldið“.
Þó er ekki ölduneis víst, að
fallegt reikningsdæmi nægi
til þess að koma „íhaldinu“
á kné. Að þvi hafa verið
gerðar margar harðar atlög-
ur á undanförnum árum, og
þær hafa allar oroið að engu
af sömu ástæðunni. Almenn-
ingur í bænum hefir treyst
,,íhaldinu“ betur til að
stjórna málefnum bæjariris
en hinum sundurleitu flokk-
um og flokksbroturn sem
hafa bcðið kjósendum að
gerast forsjá mála þeirra.
Þess vegna er alveg víst að
ef fjölgað yrði í bæjarstjórn-
inni, mundi almenningur að-
eins leggja á það meiri á-
herzlu_ að láta ,,brotabrotin“
ekki komast til meiri áhrifa
en þau hafa notið fram að
þessu.
Þótt það kynni að kitla ýmsa,
ef sett væri á laggirnar eins-
konar „þing“ fyrir Revkja-
vík, þá er ekki þar með sagt,
að bæjarmálefnum væri bet-
ur borgið á þeim yettvangi
en í höndum fimmtán manna
bæjarstjórnar Það er éin-
mitt hætt við því, að svo
fjölmenn bæjarstjórn yrði
helzti mikið málþing, en at-
hafnir yrðu ekki í réttu hlut
falli við mannfjöldann. Að-
eins af þeim orsökum virð-
ist engin ástæða til að breyta
til — þótt ekki kæmi að
auki það til sem bæjarbúar
hafa barizt lengi gegn, að
,.brotabrotin“ yrðu þar
meirihluti. Gegn því hafa
jafnvel þeir barizt, sem
aldrei munu vilja telja sig
til „íhaldsins“..
Fiskileitarskip.
Ásgeir Sigurðsson skipstjóri;
sem situr nú á þingi sem
varamaður Sjálfstæfés-
flokksins hefir lagt til að
einn af þeim fimmtán toe-
urum, sem ríkisstjórnin
hefir ákveðið að láta byggia
á næstunni, verði þannig úr
garði gerður, að hann megi
nota sem fiskileitárskip.
Verði skipinu haldið úti
sem slíku á kostnað ríkis-
sjóðs i samráði við T ands-
samband íslenzkra útvegs-
manna og atvinnudeild há-
skólans svo að bað eréti bmt
öðrum skipum á þá staði, þai-
sem aflavon er.
Tillögutnaðurinn br,ndir einnig
á það, a'h íslenzkir tosrarar
verði að verja miklum tíma
til að leita að fiskimiðum
og afla. Það segir sig sjálft,
að slíkt cr mjög kostnaðar-
samt, og vcrður vitanlega
því dýrara, sem skipin eru
stærri og fullkomnari en
þaðverða þau með ári hverju.
Hins vegar er töluverðu
fórnandi fyrir það, að leitað
sé þess sem þjóðin lifir á
og mun að öllum líkindúm
lifa á um ókomnar aldir —•
sjávaraflanum. En það er
einnig jafn eðlilegt, að sá
kostnaður. 'sem er vi' að
leita að miðum fyrir togar-
anna, verði greiddur af al-
mannafé því að þar er unn-
ið fyrir þjóðarheildina.
Á það hefir oftlega verið
minnzt hér í blaðinu, að fs-
lendingar- eigi að vera ör-
látir á fé til fiskirannsókna,
þvi að slíkur kostnaður
muni knma aftur til skila
með meiri afla. Þjóð, sem
lifir á fiskveiðum, hlýtur að
vera fús til að greiða tals-
vert fyrir þá þekkingu, sem
gettur veitt henni meiri
tekjur. Þess vegna ætti að
vcra nokkurn veginn víst,
að tillaga Ásgeirs Sigurðs-
sonar fær stuðning þing-
hehns er til kasta hans kem-
ur. Síðustu árin hafa fært
mönnum hehn sanninn um
það, að togaraútgerð er
býsna dýr, þegar hún stend-
ur ekki lengur undir sér, en
ríkisútgerð af því tagi, sem
Á miðvikxulaginn, var tekið til
fyrstu umræðu frimivarp Ólafs
Bjömssonar, prófessors, um
breyting á lögum um hæstarétt.
Miðar breytingin að því að
koma í veg fyrir að stjórnmála-
áhrifa geti gætt í úrskurðum
hæstaréttar landsins.
Leggur ílutningsmaður til, að
svohljóðandi ákvæði vei'ði tekin
upp í lögin nr. 112 frá 1935:
a. Á eftir 4. tölulið 6. gr. lag-
anna bætist:
5. Engum má veita dómara-
embætti í hæstai’étti, ef hann
hefur verið í framboði við
almennar alþingiskosningai',
er fi'am hafa farið, áður en
embætti var veitt, eða auka-
kosningar til Alþingis, er
fram hafa farið siðar.
1
I
b. Niðurlagsmálsgr. sömu laga-
j gr. hljóðaði svo:
Áður en dómaraembætti i
| hæstarétti er veitt, skal dóms-
málaráðuneytið skipa þriggja
manna nefnd til þess að
dæma um hæfni umsækjenda.
Sé einn nefndarmanna skip-
aður samkvæmt tilnefningu
hæstaréttar, annar sam-
kvæmt tilnefningu lögfi’æði-
prófessora við Iláskóla Is-
lands og sá þi’iðji án tilnefn-
ingar. Nefndin skal láta í té
umsögn um hæfni umsækj-
enda til þess að gegna
embætti hæstaréttardómara
og í'aða umsækjendum með
tilliti til hæfni þeirra. Engan
má skipa í embættið, nema
meiri hluti nefndármánna
hafi látið það álit í ljós, að
umsækjandi sé hæfur til þess
að gegna embættinu.
Svohljóðandi greinargerð
fylgir fnunvarpinu:
„Tilgangur frv. þessa, ef að
lögum verðui’, er að tryggja það
betur en. nú er gert, að í embætti
hæstai’éttadómara veljist menn,
er hlutlausir séu í stjórmálum.
Felur frv. annai's vegar í sér
takmöi'kun á veitlngav’aldi dóms-
málaráðhen-a, er embætti í
hæstarétti losnax', hins vesar
ákvæði um það, að menn þeii',
er um embætti hæstaréttardóm-
ara sækja, séti ekkiáoddi í stjórii
málabaráttunni. Að áliti mínu
mundi hér vera um að ræða spor
í áttina til aukins réttaröryggis
í landinu.
Ég tel, að sú framvinda efna-
hagsmála þjóðarinnar, er nú má
telja líklegasta, vaidi aukinni
nuaðsyn þess, að réttaröryggið
sé betur tryggt. Reynsla síðustu
áratuga hefur sýnt það, að jafn-
liliða aukimii stjórn efnahags-
málanna hefur þróazt réttarfar,
sem byggist fyrst og fremst á
pólitízkum dómstólum og er
þannig óskylt lýðræðislegum
réttarfarshugmyndum. Má í því
sambandi vitna jöfnum höndum
til réttarfars fasistaríkjanna og
kommúnistarikjanna.
Ilér á landi hefur opinber
gerð er hér að umtalsefni,
ætti að geta orðið ábatasöm,
þegar öll kurl verða komin
til grafar.
stjórn efnahagsmálanna farið
mjög í vöxt síðustu áratugi.
Fyrir og eftir síðari heimsstyrj-
öldina ríkti hér, sem kunnugt er,
mjög víðtækur haftabúskapur. Á
j árunum 1950—1955 var hins veg-
ar gert mikið átak til þess að
j aflétta haftabúskapnum, en nú
er sýnt, að sækja muni aftur í
fyrra horf, sennilega í ríkara
mæli en nokkru sinni fyrr. Enda
þótt ég telji, að færa megi veiga-
mikil rök fyrir þvi, að haftabú-
1 skapur sé óframkvæmanlegur
án atbeina pólitískra dómstóia,
þá er víst, að það réttarfar brýt-
ur í bág við réttarfarskennd al-
mennings hér á landi. Er því að
mínu áliti fyllsta ástæða til þess
að sporna við slikri þróun, og
því er frv. þetta borið fram.“
| Við umræðuna flutti Ólafur
Björnsson mjög ítarlega ræóu
máli sínu til stuðnings og gat
einkum þeirra fræðilegu sjónar-
miða, sem málið snerta. Fór
hann mjög náið út í þau atriði,
sem drepið er á i greinargerð-
inni og leiddi athyglisverð rök
að nauðsyn framangreindar
lagasetningr.

Vsnsamfag grein
ini Loftleidlr
í dönsku blu^i.
„íslenzk þrautsegja og vel-
gengni á leiðiun ]oftsins“ er
fyrirsögn stórrar greinar, sem
birtist í danska blaðinu Aften-
bladet sl. mánudag.
Þar er skráð samtal frétta-
ritara blaðsins við H. Davids
Thomsen, er veitir nú forstöðu
Danmei'iviirdeild Loftleiða.
Skýrir Thomsen frá því, að
þær röksemdir hafi stundum
heyrzt að hin lágu fargjöld
Loftleiða væru ekki að leik-
reglum liinnar frjálsu sam-
keppni, en hann vekur á því
athygli að einkum vegna
þeirra hafi Loftleiðum tekizt að
ná til nýrra markaða, sem þau
félög, er hafa á að skipa hrað-
fleygari flugvélategundum,
hafi ekki fundið.
i Hann bendir á að í saman-
búrði við hinn langa tíma sem
verja þarf til sjóferðar milli
Ameríku og Evrópu, skipti þeir
fáu klukkutímar sem þarf til
flugferðar með Loftleiðum um-
,fram mörg önnur félög, sára-
litlu máli í samanburði við
jmismun fluggjaldanna. Hann
ræðir um hin nýju flugvéla-
kaup Loftleiða og gerir grein
jfyrir þeirri stórfelldu aukn-
‘ ingu, sem varð á flutningunum
á liðnu ári í samanburði við
árið 1955 og skýrir frá því að
viðskipti félagsins og vinsæid-
ir séu hraðvaxandi í Kaup-
'mannahöfn, en þar hefir sala
, farmiða tvöfaldast árlega frá
1954.
Innlend glæparitaútgáfa.
Útgáfa innlendra tímarita, sem
aðallega bera á borð fyrir lesend-
ur sína frásagnir um hroðalega
glæpi, sögur um afbrot, kvenna-
far og Þvílikt efni — að ekki
sé minnst á myndir af fáklæddu
kvenfólki — var mikið rædd á
tímabili, í blöðum og á mann-
fundum, og leitað ráða til þess
að stemma stigu við ósómanum.
Virtist svo, sem nú væri á upp-
siglingu hörð barátta, sem mið-
aði að því marki, að slík útgáfa
legðist niður. Hefur verið hljóð-
ara en skyldi um þessi mál að
undanförnu. Vaknar sú spuming
í margra hugum, hvort hér ætli
að gerast hið sama og svo oft.
áður liefui' gerst hér á landi, að
rokið er upp til lianda og fóta,
eins og stórvirki eigi að vinna
í einni svipan, en svo er eins og
áhuginn dvíni, og allt látiö
dankast eins og áður. Blöðin
hafa liér skyldu að gegna, að
halda málinu vakandi. Sjálf
gætu blöðin gengið á undan með
góðu foi'dicmi ogj flutt fram-
haldssögur, sem haía eitthvert
menningargildi, auk þess sem
þar eru skemmtilegar aflesUar.
I
Erlendu glæparitm.
| Það hefur nýlega verið vakin
athygli á öðrum ósóma — er-
lendu glæparitum og klámritum,
sem hlaðar sjást af á borðum,
jafnvel í gamalkunnum bóka-
! verzlunum. Á þetta mál hefur
í oft verið minnst áður í blöðum,
1 m. a. í þessum dálki, en það er
vissulega þörf á, að halda einnig
áíram baráttunni gegn þessum
ósóma. Við stærum okkur af því
að vera bókaþjóð. en getum ekki
kinnroðalaust horft framan i er-
lenda ménn, sem hingað koma,
og furða sig á að annað eins og
þetta skuli geta átt sér stað hjá
gamalli bókméimtaþjóð.
GjMdeyrLsliliðin.
Á þaö heftir verlö bent, að
fyrir þennan hröða færl forgörð-
um dýrmætur erlendur gjald-
e>Tir. Tvennt virðist geta komið
hér til greina til vamar. Hið
íyrra er, að bóksalar stoíni til
j samtaka með sér, og hætti þess-
j um innflutningi. Sú leiðin væri
jæskilegust. Hin er sú, að gjald-
eyrisleyfi til bókainnflutnings
væru þeim skil>Tðtim bundin, að
ekki væru keypt fyrir hann sið-
spillandi rit og bækur.
Séu einhverjir meðal lesenda
blaðsins, sem sjá önnur ráð
betri, er þeim boðið upp á, áð
gera grein fyrir þeim i þessura
dáiki.
Óskalögin
í öllum blöðum iiöfuðborgar-
innár liafa nú komið íram skoð-
anir, sem hníga í þá átt, að farið
hafi verið út í öfgar með óska-
lagaflutninginn í útvarpinu.
Væntanlega ber það þann
árangur, að þetta verði tekið til
endurskoðunar af útvarpsráði
og útvarpsstjóra.
^Kaupi M