Vísir - 29.06.1957, Blaðsíða 4

VÍSIR
Laugardaginn 29. júní 1957'
Hér búa þeir Gestssynir, Einar
og Steinþór, ásamt frúm sínum,
naeð rausn og prýði. Einar er
■ekki heima í dag, hefur skroppið
Tút í Þorlákshöfn að sækja áburð
á túnin, en Steinþór kemur til
móts við gestina og leiðir þá til
stofu. Hann er rétt í þessu að
Ijúka við að endurskoða sveitar-
reikninga Árnessýslu, og ekki
seinna vænna, sýslufundurinn
hefst á morgún á Selfossi, og þá
skal allt verða klárt og kvitt.
Steinþór er fæddur á Hæli 31.
maí 1913, sonur Gests bónda á
Hæli Einarsson Gestssonar og
konu hans Margrétar Gísladótt-
ur frá Ásum í Gnúpverjahreppi
Einarssonar frá Urriðafossi.
Hann er kvæntur Steinunni
Matthíasdóttur frá Skarði í
Clnúpverjahreppi. Þau eiga
íimm börn.
Steinþór ólst upp á Hæli með
systkinum sinum og foreldrum,
en föður síns ^naut hann ekki
lengi. Gestur lézt úr spænsku
veikinni haustið 1918, og þótti
eftir hann mikið skarð fyrir
skildi, líkt og forðum er Eggert
Ólafsson féll. Mér er í barns-
minni frá því hausti Kötluelda
og drepsóttar drápa, er Einar
Sæmundsen kvað eftir Gest og
lét prenta í Þjóðólfi og hófst
með þessum orðum:
Heyrðist hár brestur.
Hniginn er Gestur,
Hreppahöfðingi,
héraðsforingi.
r
Þar um ekki fleira þessu sinni,
og engar harmatölúr telja, því
að ég er hingað kominn til þess
að ræða við lifandi menn um
isönglist og hesta og hið unga
|vor, sem yfir austanfjöllum skín.
IVarð ekki stúdent.
| , Ert þú ekki stúdent frá
í Menntaskóla Akurey.rar, Stein-
þiór?
Nei, stúdentstitilinn hefur fólk
verið svo hugulsamt að gefa mér
án þess ég bæði um hann eða
gerði mér nokkurn tíma far um
að afla mér hans. Ég var ekki
mema einn vetur í M.A. og lauk
þ>ar gagnfræðaprófi um vorið.
Síðan hef ég ekki á skólabekk
setið. Undirbúningsmenntun mina
íékl^. ég í heimavistarbarnaskól-
gmuin hérna á Hæli, íþróttaskóla
jSigprðar Greipssonar í Hauka-
Ual, í tímakennslu hjá séra
'.Kjartani Helgasyni í Hruna,
9'i
mokkra tíma í Kennaraskólanum
5 Reykjavík, og veturinn 1931-32
sóttum við Þorgeir bróðir minn
’tímakennslu í Reykjavík. Við
fylgdumst yfirleitt að, þar til við
höfðum lokið gagnfrreðaprófinu
á Akureyri vorið 1933.
ílaulað í jólafríinn.
Svq það hefur þá verið vetur-
ínn 1932-33, sem þið stofnuðu
M. A. kvartettinn? — Segðu mér
frá tildrögum þess.
Það byrjaði með því, að þegar
búið var að gefa jólafríið í skól-
anum, íórum við, sem urðum í
heimavistinni og ekki komumst
heim vegna -f jarlægðar, að raula
saman. Menn entust svo mis-
,'jafnlega lengi til slíkrar tóm-
stundaiðju, og að siðustu vorum
við fjórir eftir, Þorgeir bróðir
minn og ég, Jón Jónsson frá
Ljárskógum og Jalcob Hafstein
frá Húsavík. Þeír Jón og Ilaf-
stein voru báðir í 5. bekk, en
við bræðurnir í 3. bekk. Ég man
vel hvert var fyrsta lagið, sem
við æfðum saman, það var
Gamli Nói eftir Bellman. Af ein-
hverri tilviljun kunnum við allar
raddir í því, þegar við byrjuðum
á þessu, svo að það lá vel við
höggi. Á konsertum okkar síðar
meir enduðum við venjulega á
þessu lagi.
Fyrst sungið á skóla-
skenimtun.
Hver spilaði undir hjá ykkur?
1 byrjun höfðum við engan
undirleikara og engan undirleik,
og enginn okkar kunni að spila
á hljóðfæri, nema með einum
fingri, en allir vorum við læsir
á nótur og allir höfðum við starf-
að í söngfélögum í heimahögum.
Akureyrarveturinn okkar vorum
við einnig allir í kantötukór
Akureyrar, sem Björgvin Guð-
mundsson tónskáld stofnaði
haustið 1932, fyrst og fremst til
að flytja alþingishátíðarkantötu
hans.
þetta, höfðum hvorki stjórnanda
né undirleikara.
Hvenær hélduð þið svo ykkar
fyrsta opinbera samSöng ?
Mig' minnir það hafi verið' í
marz 1935. Satt að segja er ég
búinn að gleýma mánaðardegin-
um, hitt man ég, að við vorum
mjög kviðnir um að okkur tæk-
,ist ekki að fyila húsið, Nýja
Biój og færum á höfuðið með
þetta fyrirtæki. Og ég man líka,
að við gátum ekki leynt ánægju
okkar þegar við komumst að
því að allir aðgöhgumiðár voru
uppseldir nokkru áður en söng-
skemmtunin hófst. Undirtekt-
irnar urðu mjög góðar. og því
láni áttum við raunar að fagna
alla þú tíð, seni við sungum
samáii.'
■?«5i ■
Kvöddu ineð vetri 1942.
Hvenær hélduð þið ykkar síð-
Rtibbuð rið Strinþór
tm&stss&Bi íí íiirli.
Þegar vorar, hcilla uppsveitimar hugann,
sumir segja
líka, að þar búi hinn eini sanni íslenzki aðall. Hvað uni það,
við Gísli Bjarnason beizlum gandinn, sem að vísu er fram-
leiddur í útlendri bílaverksmiðju, og þeysiun í landnorður — í
1 .Itt til fjalla, léttum ekki för okkar fyrr en á Hæli í Gnjúp-
verjahreppi.
Hélduð þið, M.A. kvartettinn,1
konsert strax þennan fyrsta vet-
ur?
Nei, ekki nema á skóla-
skemmtun, og svo sungum við
i útvarpsdagskrá, sem tekin var
upp á vegum menntaskólans.
Það var ekki fyrr en veturinn
1935, þegar þeir Jakob og Jón
voru lausir úr menntaskólanum
og komnir suður til Reykjavikur .
i háskólann, að við byrjuðum
aftur að æfa. Þorgeir var þá í
i
Menntaskölanum í Reykjavík en
ég stundaði búskapinn hér aust-
ur á Hæli ásamt móður minni
og Einari. Ilún lét þó ekki af
búsforráðum fyrr en vorið 1937,
þá tókúm við Einar við.
Kónsértíéfingai’ fyrír
austan.
Jæja, ég sem hef alltaf staðið
í þeirri trú, að þið, M. A. kvart-
ettinn hefðuð vetur eftir vetur
sungið saman á skólanum ykkar
nyðra. Hvernig náðuð þið saman
aftur, þegar þú varst seztur að
búi þinu hér heima?
Þeir Jón og Jakob komu hing-
að austur að Ilséli eftir áramótin
1935 til að æía undir konsert.
Þeir munu hafa dvalið hér um
hálfan mánuð. Þá vorum við
búnir að æfa saman um 20 lög,
og líklega helmingur þeirra eftir
Bellman. Við bræðurnir fórum
svo með félögúm okkar súðnr
og lukum við að æfa undir kon-
sertinn. Við vorum einir um
asta samsöng?
Við sungum saman í 10 ár.
Siðast sungum við saman í út-
varpið á siðasta vetrardag 1942.
Upp úr því skildi leiðir. Jón frá
Ljárskógum fór til dærhis vest-
ur á ísafjörð til kennslustarfa,
og Þorgeir bróðir minn fór að
starfa í læknishéruðum úti um
land.
■ Hvað mörg lög eru til á plöt-
um með söng ykkar?
Við sungum inn á fjórar plöt-
ur, 8 lög. A þeini’ tíma sem við
sungum saman var miklu óhæg-
ara um vik með' slika upptöku
hér á landi, enda var það í at-
hugun hjá okkur 1939 að fara
til Sviþjóðar og syn'gja þar inn
á plötur, en stríðið kom í veg
fyrir það. Þessar plötur, sem til
eru, lét ríkisútvarpið gera hér
heima, eingöngu til eigin afnota,
en siðar þegar séð var, að ekki
gæti orðið úr upptöku á söng
okkár, sýndi útvarpið okkur þá
vinsemd að lána plöturnar til aö
gera af þeim afsteypur til út-
gáíu og sölu.
Aðdáúnin verðúr að
nægja.
Hv'ers konar samninga gerðuð
þið um útgáfuna?
Við seldum Hljóðfæfaverzlun
Sigriðar Ilelgadóttur útgáíurétt-
inn að ákveðnum fjölda píatna
eða eintakafjölda. En siðah hafa
reikningar ekki verið gerðir upp,
og ég veit ekki hvort búið er
að selja það magn, sem upphaf-
lega var samið um.
Hafið þið söhgvararnir ekki
tekjur af þvi, þégar lög ykkar
efú leikin í útvarpið?
Neí. Það eru aðémS höfundar
lags og Ijóðs, seni fá greiðslur
fyrir þaim fluthing: Við hinif
verðthh að íátá' okkur nægjá að-
dáún! hlústéhöá.
Hana hafið þið líká fefigið
ómælda. Segðú méf-'nú einhverja
smásögu að’Iokúm"'frá' söngvara-
lífi ykkar.
Það er márgs^ að mlnnast.
Meðal annars man ég við 'sung-
um eitt sinn á sama kvöldi í
Grlndavík og Sandgerði. Við
sungum fyrst í Grindavik og
höfðum með okkur aðgöngu-
miðana að söngskemmfúh okkar
í Sandgefði. Þar áttum við að
syngja í stóru salthúsi, en
komum á staðinn heldur siðar
en ráð var fyrir gert, og þegar
við komum til Sandgerðis var
fólkið búið að sprengjá upp
dyrnar á salthúsinu og fylla sal-
inn. Þá varð það að samkomu-
lagi milli okkar og áheyrenda, að
þeir greiddu aðgöngumiðana
eftir sönginn um leið og þeir
gengju út, ef þeim þætti það
þá þess virði. Við fjórmenning-
arnir þurftum ekki að kvarta
um það er lauk.
1690 kr. eftir ferðina.
Þið fóruð víða um land til að
syngja, eða var ekki svo?
Jú, meðal annars fórum við í
nóvember 1935 til Vestur- og
Ncrðurlands og sungum þá á
ísafirði tvis\-ar, Siglufirði þris-
var, Húsavík tvisvar og á Akur-
eyri þrisvar. Aðsókn var alls
staðar ágæt. Við ferðuðumst
með strandferðarskipj og kom-
um úr þessari ferð með 1600,00
krónur i sjóði, og hafði þá verið
frá dregið gjald fyrir samkomu-
sali, en ekki annar kostnaður. —
Þetta haust eða um veturinn
fyrir jól sungum við aftur í
Reykjavúk og nágrenni: fjórúm
sinnum í Reykjavík og i Hafnar-
firði, Grindavik og Keflavík einu
sinni í hverjum stað. Ég vil taka
það fram, vegna þess sem ég
hef sagt þér hér að framan, að
þegar fram- í sótti réðum við
okkur undirleikára, Bjárna Þórð-
arson, bróður Regínu leikkonu.
Hann er dáinn- fyrir nokkrum
árúm. Hann reyndist okkur
mjög góður félagi, taldi aldrei
eftir sér að aðstoða okkur eftir
megni, hvort sem var á æfing-
I um eða konsertum.
Hvérju vilt þú fyrst og fremst
þakka, hversu góðum árangrl
M.A. kvartettinn náði, svó að
j eiiginn kvartétt hefur síðan
kómizt til jafns við ykkur, hvað
þá framár?
Ef svo væri sem þú segir; þá
væiT': iíkl'éga * helzt þetíáj að
þegar viö-sungum saman, þá
hafði enginn okkar hug á að
syngja „sólö", heldur vorum við
allir minnugir þess að við átt-
um að vera samstæð heild. í
öðru lagi lög’ðum við alla tíð
mjög mikla vinnu i æfingar. Við
buðum aldrei upp á konsert fyrr
en við vorum búnir að æfa söng-
skrána i háifan annan til tvo
mánuði, með æfingu upp á hvern
einasta dag.
Hestar og hestamennska.
Steinþór Gestsson er formaður
Landssanibands hestamannafé-
laga. Ég vildi gjarna fá ein-
hvern fróðleik handa lesendum
blaðsins um þetta samband, og
bið Steinþór hér með að skýra
það nána'r,
I Fyrir einum mannsaldri eða
svo, svarar Steinþór, voru
hestarnir eina samgöngutæki ls-
lendinga og svo sjálfsagt þótti
. þá að allir notuðii þá og nytu
þeirra. að engin þörf vár á að
í sýna þá fólki eða örfa það til
• að njóta yndishóta þeirra.
J Þegar \'élar og bílar taka við
störfum hestanna í Reykjavik,
! fundu hestamenn, sem þar voru
búsettir, að ef almenningur ætti
ekki að fara á mis við þá ánægju
sem hestunum og hestanotkun
er samfara, þá varð að kynna
þá sérstaklega og hefja þá til
nýrra starfa og efla og treysta
dýrmætustu kosír þeirra.
Af þessum rótum er runnin
Frh á 9. síðu.
Þessi mynd er af Önnu Englandsprinsessu. Hún er að skoða
hestana í Windsor garði. Brezka konungsfjölskyldan á jafnan
úrvals veðhlaupahesta.