Vísir - 15.09.1958, Qupperneq 6

6
V I s I B
Mánudaginn 15. september 1958
VSSXR.
D A G B L A Ð
Víslr kemur út 300 daga á árl, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Bltatjórnarskrifstoíur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið i lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Heizta áhugamál kommúnista.
Almenningur hefir veitt því
eftirtekt að áróður komm-
únista hefir tekið alveg sér-
staka stefnu í landhelgis-
málinu og deilu okkar við
Breta. Nú virðdst helzt á-
hugamál þeirra vera að við
íslendingar slítum stjórn-
málasambandi við Breta,
köllum sendiherra okkar
heim og látum Breta kalla
sinn sendiherra héðan. Hafa
ýmis þau félög úti um lands-
byggðina, sem kommúnistar
geta stjórnað að geðþótta,
gert ályktanir um þetta, en
Þjóðviljinn birtir að sjáif-
sögðu allt, sem af þessum
toga er spunnið og þykir al-
veg sérstakiega gott efni.
Það er þá kominn í ljós annar
áfanginn í þeirri baráttu,
sem kommúnistar hófu, þeg-
ar þeir tóku afstöðu í land-
helgismálinu. Það verður að
gera ráð fyrir, að þeim hafi
yfirleitt verið áhugamál að
stækka landhelgina, svo að
íslendingar gætu notið
hennar einir eða að mestu
leyti. En þeim er ekki síður
áhugamál að íslendingar
lendi í deilu við aðrar þjóð-
ir, og þá lýðræðisþjóðirnar.
Við þær vilja kommúnistar
ekkert tala og þeir eiga ekki
aðra ósk heitari en að ís-
iendingar snúi í heild baki
við hugsjónum þeirra þjóða
og slíti þá líka, eðlilega,
öllu sambandi við þær.
Endanlegur tilgangur komm-
únista er þess vegna að ein-
angra íslendinga, fjarlægja
okkur eftir mætti frá þeim
þjóðum, sem hafa svipuð eða
sömu viðhorf til undirstöðu-
atriða mannlegs lífs. Þegar
það hefir tekizt, ætla þeir
að stíga næsta skrefið — ef
það verður þá ekki gert
jafnframt — og það verður
að hrekja okkur í fang þeim
þjóðum sem hafa hérlenda
kommúnista fyrir umboðs-
menn sína og fimmtu her-
deild. Það er í rauninni
miklu mikilvægara takmark
í augum kommúnista enda
kemur það nú fram í mörgu,
að því er áróður þeirra
snertir.
m
Barátta íslendinga verður fyrst
og fremst að miða ao því, að
sem ailra flestar þjóðir fáist
til að viðurkenna 12 mílna
fiskveiðilögsögu hér við
land. Það er hið endanlega
mark og það getur tekið
nokkuð langan tíma að ná
því, en hlýtur þó að takast
um síðir, ef réttum aðferð-
um er beitt. Það er vitanlega
margfalt meira virði en að
brjóta af sér vináttu margra
þjóða, sem við hljótum að
eiga meira eða minna saman
við að sælda í framtíðinni,
enda þótt eitthvað hafi
sletzt upp á vinskapinn um
skeið, eins og gengur og ger-
ist.
Kommúnistar hafa hinsvegar
komið auga á það að land-
helgismálið er hið bezta ráð
til þess að koma af stað ill-
indum við aðrar þjóðir og
þeir munu í framtíðinni leit-
ast fyrst og fremst við að ala
á slíkum deilum og misklíð.
Þeir munu ekki taka sér-
staklega undir það að við
eigum að freista að fá þjóðir
heimsins yfirleitt til að
viðurkenna landhelgina
nýju — án þess að við semj-
um að nokkru leyti um það
mál. Þeir hafa komið auga á
hið gullna tækifæri til að
þoka Islandi, svo að segja,
austur fyrir járntjaldið, og
þeir munu una því illa, ef
það má ekki takast. Þess
vegna er þeim ekki sérstakt
áhugamál — eins og öðrum
Islendingum — að viður-
kenning fáist á 12 mílunum,
heldur að sem mestar og
harðvítugastar deilur verði
vegna þeirra.
IfaustntÓÉið :
Þai ná ekki takast.
íslendingar eru einhuga í land-
helgismálinu. Það hefir
komið greinilega fram þær
tvær vikur sem liðnar eru,
síðan reglurnar um 12 mílna
fiskveiðilögsöguna gengu í
gildi. Þjóðin er einhuga, eins
og hún hefir jafnan verið á
úrslitastundum í sögu sinni,
og er það vel. Það færir út-
lendingum sönnur á einingu,
sem þeir hafa ef til vill ekki
gert ráð fyrir, að hér yrði um
F að ræða„ $ *rf'W’i_H
En þjóðm — eða mikill rnei.i-
hluti hennar — er einnig
einhuga um það, að ekki má
nota þetta mál til þess að
hrekja íslendinga úr fylk-
ingum lýðræðisþjóðanna og
yfir í herbúðir kommúnista.
Fimmta herdeildinhér á landi
reynir eftir ýtrasfa megni
að gera það, en vonandi bera
íslendingar gæfu til að af-
stýra þvílíku slysi. Þar geta
lýðræðisþjóðirnar orðið að
liði með því að auðsýna
meiri skilning á þörfum
okkar framvegis en hingaö
Valur — Þróttur 1:1
KR — Fram 2:0
Haustmót meistaraflokks i
knattspyrnu hófst í gær og fóru
þá fram 2 leikur. Fyrst léku Val-
ur og Þróttur og skildu jöfn,
skoruðu sitt markið hvort. Strax
á eftir léku KR og Fram og
tókst IÍR að sigra með 2 mörk-
um gegn engu. Lítið sást af
góðri knattspyrnu i leikjum
þessum, enda var völlurinn og
veðrið ekki beint fallið til knatt-
spyrnukappleikja. Mikið hafði
rignt áður en fyrri leikurinn
hófst og eins meðan á honum
stóð, og völlurinn var þvi bæði
blautur og þungur.
Valiu' — Inóttur 1:1.
Valur og Þróttur gerðu jafn-
tefli i sínum leik, en Valsmenn ,
voru talsvert nær því að vinna. j
Þróttur skoraði sitt mark i fyrri
hálfleik og gerði það Helgi Árna
son, vinstri innherji, en hann er
einn bezti leikmaður þeirra.
Björgvin Danielsson jafnaði fyr-
ir Val í síðari hálfleik. Þegar
leikurinn fór fram, var völlurinn
eitt svað og knattspyrnan eftir
því. i
hófst, hafði stytt upp og völlur-
inn þornaði furðanlega. Knatt-
spyrnulega séð var þessi leikur
einnig töluvert betri en sá fyrri,
þó að hann væri langt frá þvi að
vera góður. Þó að KR hafi sigr-
að i leiknum með tveggja marka
mun, voru það Framarar, sem
áttu meira í honum, en hinn sér-
stæði hæfileiki þeirra til að kom-
ast með knöttinn allt nema í
mark andstæðingana, tryggði
þeim ósigurinn. Vörn KR-inga
er einnig mjög þétt, með Hörð
Felixson sem bezta mann, og
ekki heiglum hent að komast
þar í gegn.
Markmaður þróttar lenti hvað
eftir annað í stímabraki við
framherja Vals, sem sóttu fast
að honum og reyndu að ná af
honum knettinum. Kannske voru
sóknarleikmenn Vals full grófir
i tiíraunum sínum, en markmað-
urinn getur líka sjálfum sér um
kennt. Hvers vegna ekki að losa
sig við knöttinn við fyrsta tæki-
færi, i stað þess að vera að
bögglast með hann fra-m að víta-
teig, og eiga það nokkuð vís.t að
lenda í klandri á leiðinni?
Dómari í leiknum var Hörður
Óskarsson.
KR — Fram 2:0.
Þegar leikur KR og Fram
Sveinn Jónsson skoraði bæði
mörkin fyrir KR, sitt í hvorum
hálfleik. Sumir töldu, að fyrra
markið liefði verið skorað úr
rangstöðu, en línuvörðurinn,
sem var i góðri aðstöðu til að
dæma um það, taldi að svo hefði
ekki verið. Síðara markið var
nokkuð ódýrt. Sveinn skaut
föstu skoti á markið, og virtist
markvörður Fram hafa klófest
knöttinn, en missti svo af hon-
um inn i markið.
Beztu menn í leiknum voru
Rúnar Guðmundsson miðvörður
Fram og Garðar Árnason vinstri
framvörður KR.
Dómari var Einar Hjartarson.
•
Mót þetta virðist eiga lítinn
tilverurétt og er hálf-leiðinlegur
endir á knattspyrnuárinu. Þegar
komið er fram i september, taka
veður að spillast, og flestir leik-
ir í þessum haustmótum hafa i
„Á. S.“ skrifar:
Áhugi fyrir sjómennsku.
1 „Mig langar til að minnast
nokkrum orðum á það alvöru-
mál, að illa gengur í'seinni tícj
að manna togarana okkar og
önnur fiskiskip. Mikið hefur,
verið um þetta rætt og ritað, ea
þetta er mál, sem þarf að ræða;
áfram, og gera verður allt sem
unnt er til þess að glæða áhuga
drengja fyrir sjómennskunni,
Þar þarf að byrja á að vekja'
metnað þeirra og áhuga fyric,
dáðum íslenzkra sjómanna og
sjósókn yfirleitt. Svo þarf siðar,
þegar drengirnir eldast, að gefa
þeim, er hneigjast til sjð>
mennsku, tækifæri til að kynn-
ast af eigin raun lífinu á sjón-
um. Nokkuð hefur verið gert að
þvi hér í Reykjavík, en gera
þarf meira. i
Skólaskip.
Oft hefur verið á dagskrá, að
ísland eignaðist skólaskip, ea
í seinni tíð hefur verið hljótt unt
þá hugmynd. Sú hugmynd er þó
vissulega athyglisverð. Ef til vill
hefur islenzka ríkið ekki efni á,
að láta smíða skólaskip og halda
þvi úti, en mörg útgjöldin munu
ganga til annars, sem miður
þarfara er.
Varðskip og' þjálfun.
Eg ætla nú að bera fram þá
fyrirspurn í einfeldni minni,
hvort ekki sé hægt, þegar smíðl
næsta varðskips Islands verður
ákveðin, að það mætti verða
einnig eins konar skólaskip, að
sumarlagi a. m. k. Eða væri veg-
ur, að leyfa áhugasömum pjítum,
nokkrum í senn, að sumar lagi,
verið hálfgerðir „drullupollaleik-1 veia eina og eina ferð a. m. k.
ir“. Væri ekki nær að leggja á varðskipum og björgunar-
þetta mót niður, en hafa í þess
stað nokkra valda leiki á haustin,
þegar skilyrði eru hagstæð?
Ó. H. H.
Ríkarður kveður vlð Þorstein
Kjarval.
Nokkrar stökur eftir Rikharð
Jónsson, ortar til Þorsteins Kjar-
vals, við ýms tækifæri.
Hefur klifið hamrafjall
að Hamarsfjarðar stæltu tindum
Vaðið fljót og mjúka mjöll
meyjar kysst hjá fjallatindum.
Hamrabelti Hamarsfjarðar
helga æskureit.
Aldrei leit ég ofan jarðar
yndislegri sveit.
Þar úr hömrum hárra fjalla
hendist lausagrjót.
Það er ei fyrir alla karla
að egna lausagrjót.
Þér ég færi þakkarkveðju
þakka tryggð og andas gim.
Hlaut ég þá í happakeðju
hákarlslimi og fróðleiksbrim.
Máttur þinn og megingjarðar
mögnuðust við brim og grjót.
Hamarsbelti Hamrafjarðar
hertu þína lund og fót.
Enn er frjáls og fagur söngur
framsögn þín og rómurinn.
Farðu enn í fjallagöngur
frái, knái vinur minn.
til. Ef þær gera það ekki, þá
ganga þær bókstaflega í lið
með kommúnistum. Skyldu
þær vilja það raunverulega?
Heiðursmaður hátræður
hefur löngum stefnt til fjalla.
Enn að klifa áttræður
upp á landsins hæstu skalla.
Það er meir en þoran raun
það er eins og tröllið sagði,
að það mundi ekki baun
óttast Guð að fyrra bragði.
skipum, til áhuga og metnaðar-
vakningar?
Metnaðarniál.
Lífsnauðsyn.
Þjóðinni er það lífsnauðsyn,
að geta haldið úti vaxandi tog-
ara- og bátaflota, án þess að
sækja mannafla út fyrir land-
steinana, enda allssendis óvíst að
nokkur mannafli fáist þar til
lengdar. Því ber að gera allt sem
unnt er til þess, að glæða áhuga
drengja og pilta fyrir sjó-
mennsku, og sjá þeim fyrir nauð
synlegri þjálfun. Eg er ekki sjó-
maður, en ég skora á sjómenn,
að láta þessi mál til sín taka, og
skrifa um þau hvatningargrein-
ar með tillögum um, hvað bezt
sé að gera. — Á. S.“
Brezkir togarar
Frh. af 1. s.
eða slasaðir, sumir lengi við
beztu aðhlynningu.
Leikur ekki á tveim tungum,
að brezkum togaramönnum
mun ekki þykja mjög fýsilegt
að fara á Islandsmið um hávet-
ur, þegar ekki er unnt að leita
hafnar, ef landhelgisbrot hefur
verið framið vegna fyrirmæla
eigendanna. Hætturnar aukast
við þetta, og um leið hættan á
því, að brezkir togaraeigendur
Virðist bví athugandi fyr-
ir íslenzk stjórnarvöld a'ð
breyta svo lögum í þessu
efni, að skipstjóri sé ekki
gerður ábyrgur, þegar hann
veiðir landhelgi samkvæmt
skipun yfirmanna sinna í
landi, heldur verði náð til
þeirra, eigenda skipanna,
með því að kyrrsetja togar-
ana.
Ef þetta verður að ráði, þarf
að kynna það rækilega erlendis,
leiki sama leikinn og áður, haldi svo að slegið verði vopn úr
uppi hatursáróðri gegn íslend- ^ höndum togaraeigenda, er slys
ingum, ef eitthvert slys kemur ^ verður af þeim sökum, að skip*
fyrir, af því að togari leitar leitar ekki nóg'u snemma undan
ekki hafnar, þar sem skipstjór- veðri. Við verðum að muna, að
inn er landlielgisbrjótur sam- brezkir togaraeigendur þekkja
kvæmt beinum skipunum hús- ekki orðtakið „fair play“.
bænda sinna. . 1