Alþýðublaðið - 16.01.1958, Blaðsíða 3

Fimmtudagin' 16. janúar 1958
AlþýðublaSlS
3
Alþýðubtaóió
Útgefandi:
Ritstjóri:
Exéttastjóri:
Auglýsingast j óri:
Ritstjórnarsímar:
Auglýsingasími:
Afgreiðslusími:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
H e 1 g i Sæmundsson.
S i g v a i d i H j áimarsson.
E ffl. i l i a S á m ú e 1 s d ó 11 i r.
1 49 0 1 og 1 4 9 0 2.
14906.
149 0 0.
A1 þý ðu h ú b i ð.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10.
( Utan úr Heimi )
Bírœfni borgarstjóram
ÞAÐ ER MARGT skemmtilegt i Morgunblaðinu þessa .
dagana. Sérstaklega kemur ýmislegt broslegt í ljós, þegar;
blaðið er. að revna að svara rökstuddum aðfinnslum blaða
minnihlutaflokkauna út af stjórn íhaldsmeirihlutans á
bænum. Þá heitir. það.alltaf aðför að Héykvikingum og of-:
sókn gegn þeim. Það vantar svo sem ekki, að þeir Sjálf-:
stæðismenn telji sig hina einu sönnu Reykvíkinga, sem séu
í senn fórsiá og útvaldir íbúar borgarinnar," en fylgjendur
hinna flokkanna Qg an.dstæðingar meiri'hlutans eru.misind-
ismenn, sem kömá vilia höfuðstaðnum á kné. Samt. leynir
sér ekki, að þeir Sjálfstæðismenn eru dauðhræddir við alla
gágnrýni, þótt hún sé bæði réttmæt og sanngjörn, og er
. auðséð á v-iðbi'ögðum þeirra, að samvizkan er sannarlegá
ekki góð.
En margt fleira 'kemúr á‘ daginn í ýfirstandándi- kosn-
ingabaráttu en.hræðsla bæjarstjórnarmeiriihiutans við eigin :
gjörðir og vánefndir. Það er sýnilegt af Morgunblaðinu, ao
átÖkin í hei'búðum Sjálfstæðismanna eru ekki lítil. Frægt
er orðið, hvernig aðalritstjórinn notaði tækifærið iil að
birta langa ræðu eftir sig um landsmálin almennt, vitan-
lega með forkláraðri mynd, þegar hann var beðinn að tala
á kosningafundj suður í Kóavogi. Hefur honum sjálfsagt
fundizt, aö' heldur mikið veður væri gert út af borgarstjór-
anum þessa dagana, — og getur það raunar vel verið rétt,
— ög því þýrfti hann að láta Ijós sitt skína á síðum blaðs-
ins, þótt tilefnið væri lítið. Hann hefur ekki kunnað því of
vel hið innra með sér, hve Gunnar Thorodd'sen er mikið í
1 j ósb j ar ma n u m.
Þetta gerðist á sunnudag. Ekki hcfur fylgismönnum
]>orgarstjórans líkað þetta ineira cn svo. Hér var kom-
inn köttur í ból bjarnar. Þessar kosningar voru fyrir-
tæki Gunnars en ekki Bjarna. Á þriðjudaginn cr Gunnar
þvi drifinn iftn á forsíðuna, á sáma stað og Bjarni var
á sunnudag. En svo virðist af því plaggi borgarstjórans,
sem þar ibirtist, að bann hafi verið helzt til vanbúinn að
etja jkappi við aðalritstjórann.
Ekki svo að .skilja þó, að tilburðirnir séu ekki nógir,
og er býsna hátt reitt til höggs. |En lagið geigar í höndum
borgarstjóra, svo að það hittir engan nema iliann sjálfan.
Iiann skýrir þar svo frá, að við fjársfjórn Reykjavíkur-
)>orgar séu höl'ð nokluir meginsjónarmið, og séu þau svo
þýðingamikil, að jafnan þurfi stofnanir að hafa þau fyr-
ir augum, „ef vel á að takast um fjárstjórn og fram-
kvæmdir.“ Síðan eru taldir upp scx liðir, sem túlka þessi
mcginsjónarmið við fjármálastjórnina. Er því haldið
fram, að þessi atriði hafi kirfilega verið höfð við hönd í
Réykjavík.
Samt mun engum, scm les þessa punkta borgarstjói'-
ans, bíandast hugur um það, að oft muni hafa gleymzt
að fara eftir þeim á síðustu árum. Lítur plaggið því frem-
ur út sem öfugmæli, og verður 'í rauninni kátbroslegt í
stað þess aö sannfæra nokkurn mann. Nægir að tilfæra
hér tvo síðustu liðina til þess að sýna, hve borgarstjórinn
er seinheppinn í málflutningi sínum. „5. Gæta að’ staö-
aldri sparnaðar og hagsýni í bæjarrekstrinum. (i. íþyngja
ekki gjaldendum með of miklum útsvarsbyrðum.“
Það’ þarf töluverða bíræfni til af borgarstjóranum í
Heykjavík að bera slíkt á borð fyrir almenning í bænum,
jafnvel þótt hann skorti efni til að vegast á við
Bjarna Benediktsson. Eða hvenær fóru af því sögur, að
borgarstjórinn og meirihluti hans gættu nokkurn tíma
„sparnaðar óg hagsýni í bæjarrekstrinum“, hvað þá „að
staðaldri“? Eða hvað segja gjaldendur í Reykjavík um það
boðorð borgarstjórans, að „íþyngja ekki gjaldendum með
of mi'klum útsvarsbyrðum“? Stangast það ekki heldur betur
við staðreyndir? Svo mun almenningi finnast.
En svona kátboslega getur farið fyrir mönnum í skær-
um, þegar vandi'æðasemi ríkir í hebúðunum og þar ér veglsi
á inníbyrðis.
HVERJIR eru þessir náung-
ar, sem lentu svo harkalega í
hár saman suður undir heim-
skauti að heyrðist um veröld
alla, — en voru 500 km. á milli
þeirra? Og hvað kemur til að
þeir rífast?
Fyrri spurningunni er auð-
svarað: Þetta voru þeir. Sir Ed-
mund Hillai’y, brezkaðlaður bý-
flugnabóndi úr Ástralíu, og
brezkur doktor, Vivian Fuchs
að nafni. Síðari spurningunni
verður ekki svarað í svo stuttu
máli.
Því er mjög haldið fram að
.leiðangur þeii'ra Hi'llarys og
Fuchs, — eða brezki Suðmibeim
skautsleiðangurinn, eins og
þeir eru oft nefndir einu nafni,
væru einn þáttur rannsókna
í' sambandi við landafræðiárið.
En fjögur önnur lönd hafa og
sent þangað leiðangra, og ekki
færri en fjörutíu þjóðir hafa
komið upp sínum vísindalegu
athugunarstöðvum víðsvegar á
suðurskautssvæðinu. Hvernig
stendur á því að Bretar einir
eru aö sti'ekkja landleiðina til
s u ð'urskauts ins ?
Þar hafa Bretar nefnilega
einsett sér að leysa þá þoran—
raun, sem engar hinar þátttöku
þjóðirnar hafa hætt. sér í.
Bandaríkjamenn hafa flogið
beint suður á skautið og dvalizt
þar vetrarlangt í þægilegum
húsum, senr þeir fluttu þangað
með sér. Frakkar, Rússar og
Ástralíumenn skreppa líka til
skautsins, en fara auðveldustu
og skemmstu leið, fram og til
baka. En brezki leiðangui'inn
velur sér ekki aðeins lengstu
leiðina, heldur setur sér það
mark að fara þvert yfir heims-
skautssvæðið, yfir jökla og ís-
auðnir, hina hættulegustu leið,
sem hugsazt getur. Engin þjóð
hefur sett sér jafn torsótt tak-
mark í sambandi við rannsókn-
arstarfið suður þar.
ÞAÐ ER MEIRA EN
ómsprengju og spútnik.
inum.
Sá dagur kemur fyrr en varir
að eldflaugamar geta líka
lagt af. ’stað írá Suðui’heimr
^ skautinu til hvaða staðar á
j hnettinum sem v.era vill. Og sé
geimflugastöð byggð niðri í ísn
um á heimskautssvæðinu, getur
engin sprengja frá íjandmönn-
Sir Edmund Hillar.v
unum gert henni usla, þar sem
ísinn eyðileggur með öllu áhrif
vetnissprengjanna. Isinn úti-
lokar nefnilega alla geisla-
virkni, og enda þótt hitinn af
vetnissprengjunni sé gífurleg-
ur, verður hann áhrifalítill, þar
sem ekkert er annað en kuldi
og aftur kuldi. Sú þjóð, sem
fvrst nær að grafa sig niður í
ísinn með fjarstýrða eldflaugna
stöð og annað sem þar til heyr-
ir, getur á einu vetfangi boðið
allri veröldinni byrginn, ef ný
styrjöld brýzt út.
EKKI SVO AITÐVELT.
VISINDIN, SEM
UM AÐ RÆÐA,
ÞARNA ER
En er það |>á nauðsynlegt til
þess að ná einhverjuni sérstök-
um. vísindalegum árangri að
odd- hlaupinu um suðurskautssvæð-
ið, verður fyrst og fremst að
þjálfa menn sína við erfiöieik-
ana þar og sömuleiðis að þaul-
reyna farartæld og annan út-
búnað. Þetta gera allar þátt-
tökuþjóðir í rannsóknum sírtum
í sambandi við landfræðiárið
sér ljóst. Þess vegna reyna þær
allar að nota tækifærið til að
þjálfa menn sína í heimskauts
ferðúm og reyna þar farartseki
og ferðaaðferðir.
Á sama hátt og Rússar hafa
varið milljónum til að koma
•fyrsta gervihnettinum á loft,
— eingöngu í vísindalegum. til-
gangi að kalla, — verja nú all-
ar hernaðarþjóðir gííurlegu fé
í leiðangra til suðurskautssvæð
isins, —- eingöngu í vísindaleg-
um tilgangi að kalla, enda.þótt
tilgangurinn sé í raunnni fyrst.
og fremst hernaðarlegur.
Það er að vísu ekki sérléga
glæsilegt • fyrir vísindin að
verða að samþættast þannig
hernaðarlegum sjónarmíðum,
en hjá því verður ekki komizt
öðru hvoru, eigi þau að fá að-
stöðu til árangurs. Og um leið
og afrekið og hinn vísindalegi
árangur er auglýstur sem mest,
og brezki leiðangurinn ryður
sér braut við hljómana af
brezka þjóðsöngnum, gerist það
óvænta, — hið mannlega gæg-
ist fram og leiðangursforingj-
arnir tveir taka að skammast
í talstöðvar sínar, og áheyrend-
ur um víða veröld tekur allt í
einu að gruna að um sé aðræða
annað og meira en afrek ogvís-
indi í sambandi við leiðangra
þei.rra.
hernaðarlegum árangri í kapp-

Auglýsið í Alþýðublaðinu
EN eins og fram kemur af
erfiðleikum dr. Fuchs, þá er
þetta ekki svo auðvelt viðfangs
og virzt gæti í fljótu bragði.
Hillary hefur að vísu komizt
þar leiðar sinnar á léttum belt-
isbifreiðum, en dr. Fuchs er
með þunga beltisbíla, og reyn-
ist för hans hin tafsamasta. Þar
brjótast þetta yfir þvert svæðið | sía að örðugt muni að
stranda á milli? Áreiðanlega' flyfia Þungan farm um þessa
ekki. Leiðangrarnir tveir, sem eyðimörk íss og kulda.
lögðu af stað sinn frá hverri! ®u Wóð, sem lætur sig
strönd hefðu getað rannsakað' 'lfy™ um að ná nokkrum
hvor sinn hluta, og snúið síð-
an sömu leið til baka. Það er
ekki fremur vísindalega nauð-
synlegt fyrir Bretana en aðrar
þjóðir að fara þvert yfir ísauðn
irnar. Englendingar hugsa með
öðrum orðum ekki eingöngu
um hinn vísindalega árangur,
heldur og um afrekið.
Þegar fregnin um það að
Hillary hefði náð á efsta tind
Himalayafjallanna forðum,
reis heimsþekktur Breti upp í
klúbb sínum og lét svo um
mælt, að loks gætu Bretar aft-
ur horfzt í augu við umheim-
inn.
Afreksandi háskólanna
brezku lætur sem sé ekki að
sér hæða.
En afrekið er þó ekki allt.
Ekki fremur en vísindin. Við
lifum á öld geimfara og eld-
flauga, þegar ekkert land er svo
fjarlægt að slík vopn geti ekki
náð þangað hvaðan úr heimi
sem er á tíu mínútum. Og að
ekkert er því til fyrirstöðu að
geimflaugin geti eins borið at-
TVÓ ÓLIK HLUTVERK.
Nú fyrst komum við að svar-
inu við spurningunni hverjir
hafi verið að rífast ag um hvað.
Urn leið verðum vð að rifja
upp fyrir okkur, að yfirstjórn
leiðangursins ákvað það á sín-
um tíma, að annar hluti leið-
angursins skyldi leggja af stað
frá Weddelhafi til Suðurheim-
skautsns, en hinn hatda frá
Rosshafi áleiðis til Suðurskauts
ins, unz hann ætti 750 km ó-
farna þangað, — en þá skyldi
hann nema staðar og bíða fyrri
leiðangurssveitarinnar, þegar
hún hefði farið yfir skautið.
Skyldi sérstakur foringi vera
fvrir hvorri sveitinni um sig.
En svo kemur það á daginn,
Framhald á 9. síðu..
ið
«g
ER BYRJUÐ.
Geta ]>eir, sem verða farverandi
hjá sýslumönnum, bæjarfógetum og
í Reykjavík hjá borgarfógeta. Erlendis
I
á kjördegi, kos-
hreppsstjórum
er hægt að
ltjósa hjá íslenzkum scndjráðum og ræðismönnum, sem
tala íslenzku.
f REYKJA VÍK verður kjörstaður horgarfógeta
í kjallara Pósthússins, gengið inn frá Austurstræti.
Kosið vcrður virlca daga frá kl. 10—12 f. h., 2—6 é. h.
og 8—10 e. h. Á sunnudögum frá kl. 2—6 e. h.
Sjómenn og aðrir þeir, sem verða fjarvcrandi á kjör-
dag eru vinsámlegast beðnir um að kjósa áður en þeir
fara úr hænum.
Skrit’stofa Alþýðuflokksins veitir aðstoð við utan-
kjörstaðarkosninguna og gcfur upplýsingar. Skrifstofan
verður opin virka daga kl. 10—10 og sunnudaga kl. 2—>6
e. h.
Alþýðuflokksfólk gcfið skrifstofunni upplýsingar óg
aðstoðið hana eftir heztu getu.
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s