Alþýðublaðið - 09.04.1958, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 09.04.1958, Blaðsíða 4
« AltýSublaðið Miðvlkudagur 9. apríl 1958 VSTT VAN6Ú&ÞMSMS ! : ÉG ER FEGINN að lengsta fríi ársins er lokið. Ert þú það ekki líka? Einu sinni var mikið talað um þá manngerð, sem köll ^uð var „sunnudagssadistar“, það er þá, sem allt hafa á hornum -sér á hvildardögum. Kannske eru það menn, sem vilja helzi vera að dútla í sínu starfi alla daga, en geta það ekki á heígi- dögum. Svona frídagar eru held ur leiðinlegir, enda hjáipar ailt til þess að gera þá þannig. AF TILEFNI PISTILS MÍNS rfyrir nokkru um kjördæmamál- ið hef ég fengið nokkur bréf og þau eru aðallega utan af iandi. í>au ummæli, sem ég hafði um skuldugt lítið kjördæmi, hafa farið í taugarnar á, mörgum, ,sem vonlegt var. Sumir eru af- arreiðir og segja að Réykviking ar séu afætur á þjóðinni, að þar sé lifað og leikið sér, en fólkið í hinum dreifðu byggðum striti | myrkranna á milli og hafi þó varla í sig og á. Ég birti hérna bezta bréfið, sem mér hefur bor- izt um þetta deilumál og þykir það gott. Vil ég þakka bréfritar- anum fyrir það. Hann hefur nokkrum sinnum áður skrifað mér á liðnum árum — og hiitir alltaf í mark. H. H. SKRIFAR MÉR á þessa teið: „Ég var að lesa pistiiinn þinn í Alþýðublaðinu frá 1G. f. m. Þú ræðir þar um kjördæma- málið, eins og fleiri, og þá lang- ar mig líka til að leggja orð í belg. Þú víkur þar líka að nýj- nm þætti, auk hins venjulega, •en það eru efnahagsmálin. Mér finnst því rétt að víkja að hon- -um fyrst. ÞAÐ ER EFLAUST alltaf •freistandi fyrir dugandi þing- snann að afla fjár fyrir kjör- idæmi sitt, en fleira er matur en feitt kjöt, og fleiri eru þau fjár- hagslegu víxlspor, sem þjóðin þarf að greiða á einn eða annan ’hátt en þau, sem snerta beint ajálfan ríkissjóðinn. Það er nlæmt ef litla kjördæmið skuld- ar 30 milljónir, og enginn er foorgunarmaðurinn. EN ÞÚ KANNAST VIÐ fyr- Lengsta fríi ársins lokið. Tillögur um flutning stofnana frá Reykjavík Kjördæmamálið — Reykjavík og landið irtæki, sem kallast Faxaverk- smiðja. Mér skilst að skuldir þess nálgist skuldir litla kjör- dæmisins, og jafnframt að það sé að hálfu leyti á vegum einnar fjölskyldu. Hún kvað að vísu vera stór, og sjálfsagt stendur þar hver fjölskyldumeðlimur betur fyrir sínu en þeir í litla | kjördæminu, en þó er það þjóð- in í heild, sem hvorttveggja verður að greiða með fram- leiðslu sinni —■ eða erlendu fá- tækrafé. Það mun líka rétt hjá þér, að til munu í sveitum all- góðar byggingar, sem standa auð ar vegna fólksflótta. Þar var unnið af bjartsýni, sem ekki fékk staðizt veruleikann. EN ÞEKKIRÐU EKKERT slíkt nær þér? Hvernig var með fyrirtæki, sem kallaðist víst Glerverksmiðjan? Hvað held- urðu að þurfi marga auða sveita bæi á móti því? Bjartsýni skort- ir okkur ekki, íslendinga, þó slikt geti bæði verið gaili og kostur. Og fólkið í litlu kjör- dæmunum leggur fram sinn skerf til þess, sem er undirstaða þj.óðarbúsins. Hérna í þorpinu voru framleidd útflutningsverð- mæti árið 1956, sem námu 30 þús. á hvern íbúa. Spónn er það líka í askinn, og mun ekki af veita. „Margs þarf búið við.“ ÞAÐ ER OFT TALAÐ UM að dýrt sé að halda uppi byggð í strjálbýlu landi. Það er líka dýrt að búa í ,,strjálbýlli“ borg'. Það sanna rekstrartekjur Stræt- isvagna Reykjavíkur, og er þá óskráður rekstur einkabíla, og verulegur hluti þess kostnaðar er erlendur gjaldeyrir. EN SEGJUM NÚ að Reykja- vík fengi sæmilega rétta þing- mannatölu. Minna en 20 þýðir naumast að nefna, hún hefur þegar raunverulega ellefu, en ekki átta. Sex flokkar hafa boð ið fram í Reykjavík, þótt ekki hafi nema fimm náð þar þing- sæti, en sá 6. hefði þó hafc mögu leika méð aukinni þingmanna- tölu, og hægt væri að hugsa sér að enn bættist við. Litlir flokk- ar eru dýrir, ekki síður en iitil kjördæmi. Það sjáurn við í Frakklandi. EN MÉR SKILST að Reykvik ingar telji sinn hlut rýran í þjóð málunum. Um það mætti margt ræða, og hef ég reyndar fyrir löngu vikið að því í bréfi tíl þín og tókstu því vel, svo sem af þér er að vænta'. Ég ætla því ekki að fara að rifja það upp hér, enda er það öllum ljóst, sem gera sér þá fyrirhöfn að hugsa málið. EN EF VIÐ ÆTLUM að fara að jafna metin, þá skulum við vera róttæknir. Við byrjurn á því að flytja alþingi til Þing- valla. Það ætti að geta fengið byggingarlóð í þjóðargrafreitn- um. Svo flytjum við blað og höf uðstöðvar okkar flokks til ísa- fjarðar, þar hefur hann löngum átt sína góðu samvizku. Tímann og Framsókn setjum við niður í Þingeyjarsýslu. Það er þeirra sveit. Alþýðubandalagið flytur sína miðstöð á Norðfjörð. Lúð- vík getur þá stjórnað því ásamt togurunum. Sjálfstæðisflokkur- inn verður í Reykjavík. Mogg- inn á bæði flokkinn og húsið, því ekki á flokkurinn Moggann. Og svo er það Þjóðvörn. Hún gæti verið í Sléttuhreppi, þar er hvort sem er enginn kjósandi, en erlend herstöð. LlZT ÞÉR EKKI VEL Á þetta? Því miður má ég víst ekki eyða meira rúmi fyrir þér til þess að ræða frekari skipulags- breytingar, en vel mætti hugsa sér að Vilhjálmur Þ. væri með sína stofnun í Grimsey og sendi okkur þaðan kveðju sina.“ í landinu eru nú taldar 30—40 kjörbúðir. — Af þeim kjörbúðar- innréttingum sem smíðaðar eru hér á Iandi höfum vér smíðað meiri- hlutann, þar á meðal í margar stærstu kjörbúðirnar, t. d. í Egilskjör, — Hvolsvöll — Akranes — Þorlákshöfn. *" * $gj vér höfum því reynsluna og þauiæfða fagmenn. Leitið því til vor, ef þér þurfið kjörbúðarinnréttingu, Smíðum fyrir fast verð. iupféiag árnesinga (Trésmiðjan). Himingeimurinn Framhald af 7. siðn. nokkrar nætur, getur það tek- ið stjarnfræðingana og sér- fróða aðstoðarmenn þeirra mánuði að vinna úr þeim „heimildum11 sem þeir hafa aflað. Fyrir lögmál sem ráða eðli ljóssins ná langdrægustu stjarn sjárnar yfir minnst sjónar- svæði úti í geiminum. Fyrir bragðið mundi það taka upp undir fimm þúsundir ára að ljósmynda allan himingeiminn með Halestjarnsjánni. Þess vegna er önnur stjarnsjá, skammdrægari en um leið mun víðtækari, notuð sem eins konar könnuður fvrir hana. Þessi stjarnsjá, sem kennd er við Schmidt nokkurn, er tveim þriðju hlutum skammsýnni en Hale-sjáin, en sér yfir 800 sinn um víðara svæði. Sakir iþess er hún líka svo stórvirk, að með henni hafa þegar verið teknar myndir af himin- geimnum, sem taka mundi stjarnfræðinga stofnunarinnar meira en heila öld að rann- saka, — meðal annars „himn- eskt landabréf“ í 1785 ljós- myndum. Áður en þetta landa- bréf fyrirfannst, þekktu stjörnufræðingar aðeins 40 vetrarbrautir, en eftir að hafa athugað það lauslega, höfðu þeir fundið yfir þúsund, auk fjölda annarra stórmerkilegra atriða, — nýjar stjörnur, hala- stjörnur og minni plánetur. Enn furðulegri eru þó þær upplýsingar, sem fengist hafa um himingeiminn fyrir at- beina hinnar langdrægu Hale- stjarnsjár, sem getur séð meira en milljarð Ijósára frá jörðu. Hvílík órafirrð það er„ skilur maður ekki, en benda má á til samanburðar, að þacS tekur ljósið ekki nema einn fjórða hluta úr sekúndu að berast frá tunglinu til jarðar. Stjarnfræðingarnir skipta geiminum í þrjú meginsvæði. Okkar eigið sólkerfi, vetrar- brautina, sem það er örlítill hluti af, og loks geiminn að öðru leyti. Fyrir atbeina Hale- stjarnsjári’nnar hafa þeir ekki aðeins komizt að raun um að okkar eigið sólkerfi er ekki nema eitt af milliónum slíkra er mynda vetrarbrautina, heldur er og sú vetrarbraut aðeins ein af milljónum slíkra er mynda vetrarbraut- ina, — þessar vetrarbrautir fjarlægjast okkar vetrarbraut og því hraðara sem þær eru lengra undan, eða 60 þúsund kílómetra á sekúndu. En þar sem liósið frá þeim er una milljarð ára að ná risaaugana á Palomar, sýnir ljósmyndira þær eins og þær voru á vegi staddar- fyrir milljarð ára, — en ekki eins og afstaða þeirra er í dag. En hvert hraða þessar vetr- arbrautir þá för sinni? Þvl getur enginn svarað. Enra sjáum við ekki nema lítinm hluta af himingeimnum. Við getum ekki gert okkur í hug- arlund að himingeimurinn sé óendanlegur, — en mundi auð- veldara að skilja, ef harni reyndist takmarkalaus? HvaS tæki við handan þeirra tak- marka? Það yrði svipað og ef takast mætti að finna aldur stjörnugeimsins, —• hvað hefði þá verið áður en hann varð til. y Kvennadeild Slysavarnafélagsins í Reykjavík heldur fund annað kvöld, miðvikud. 9. apríl kl. 8,30 í Sjálfstæðishúsinu. Til skemmtunar: Gamanþáttur: Karl Guðmunds- son leikari. Einsöngur: Helena Eyjólfsdóttir. Baldur Krist- jánsson annast undirleik. Dans Fjölmennið! Stjórnin. Félag íslenzkra einsöngvara Vegna gífurlegrar aðsóknar verða —rimtiatriði. í Ausfurbæjarhíéi. í ujfurbæjarbíói. S. sinn Aðgöngumiðar í Austurbæjabíói frá kl. 2 í dag. Allra

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.