Morgunblaðið - 24.06.1944, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLÁÐÍ0
Laugardagur 24. júní 1944.
Guðrún Andrjesdóttir Minning
1 SÍÐASTLIÐNUM mánuði
andaðist á Patriksfirði Guð-
rún Andrjesdóttir, fyrrum
húsfreyja að Skerðingsstöð-
um í Eeykhólasveit.
Hún var komin af hreið-
firskum merkisættum. Faðir
hennar var Andrjes Andrjes-
son, ráðsmaður hjá Ólafi próf-
asti Sívertsen í Flatey, og
Guðrúnar Einarsdóttur í Mið-
bæ í Flatey, systir Þóru í
Skógum (móður sjera Mat.t-
híasar), Helgu í Hallsteins-
nesi og sjera Guðmundar á
Breiðabólsstað. Guðrún í Mið
bæ var orðlögð fyrir gestrisni-
og góðmennsku og jafnframt
annáluð fyrir minni og rjett-
sýni. Einhverjusinni kom upp
landamerkjaþræta milli
tVegg.ja bænda í Flatey. Þeir
komu sjer saman um, að leita
besta dómarans og biðja Guð-
rúnu í Miðbæ að leysa þræt-
una. Hún var þó orðin gömul
en gekk með þeim út á eyna,
og þótt landamerkjasteinarnir
væru orðnir vallgrónir mundi
hún nákvæmlega hvar þ,eir
höfðu staðið, rakti þúfurnar
og ljet grafa upp gömlu, vall-
grónu steinana hvern af öðr-
um. Nafn þessarar ömmu sinn-
ar bar Guðrún Andrjesdóttir
og þótti líkjast henni um fleira
en nafnið eitt.
Móðir Guðrúnar Andrjes-
dóttur var Sesselja Jónasdótt-
ij’, ein hinna svo nefndu Látra-
systra (frá Hvallátrum), en
hinar voru María, móðir sjera
Jóhanns Lúthers, og Sigríður
í Djúpadal, móðir Björns .Jóns
sonar ritstjóra og ráðherra.
Sesselja misti mann sinn í
sjóinn frá sex ungum dætr-
um og þeirrl sjöundu ófæddri.
Hún giftist síðar mági sínum
Sveinbirni Magnússyni í Skál-
eyjum, merkisbónda, varð,
ekki gömul en þótti hin merk-
asta kona að líkamlegri og
andlegri atgjörfi. Af tíu börn-
um hennar, sem náðu fullorð-
ins aldri, eru þær tvær á lífi
María. ekkja í Stykkishólmi,
og Andrjesa, gift á Patreks-
f-irði. Af systkinunum, sem
látin eru, voru þær þjóðkunn-
ar skáldkonm’nar ITerdís og
Öiína.
Guðrún Andrjesdóttir gift-
ist -Tóni hreppstjóra Runólfs-
syni á Skerðingsstöðum,
mesta myndarmanni, og
bjuggu þau þar fyrirmyndar-
búi við næg efni. Hún mun,
hafa lært Ijósmóðurstörf hjá
Iiirti lækni Jónssyni í Stykk-
ishólmi, var ljósmóðir sveitar-
innar, meðan bún bjó í Reyk-
hólasveit, og var enn sótt eft-
ir henni til þess starfa eftir
að* hún fluttist til Patreks-
fjarðar, en þar stundaði hún
auk þess smábarnakenslu.
Skerðingsstaðaheimilið var
annálað í tíð Guðrúnar fyrir
híbýlaprýði og rausn. Efni
voru næg, gestkvæmt mjög
og glaðværð mikil í heimil-
inu. Á þeirn árum var móðir
mín í föðurhúsum að Stað á
Reykjanesi og vinatta mikil
milli heimilanna. Eru margar
af kærustu æskuminningum!
hennar bundnar við gleðina
og gestrisnina hjá Ghiðrúnu á
Skerðingsstöðum. Þeim hjón-
um varð tveggja barna auðið,
Sesselju, frábærilega vel gef-
innar stúlku, er annaðist um
tvítugt, og Jóns, er bjó með
móður sinni, uns hún andað-
ist. Að fyrra manni sínum,
látnum giftist Guðrún Hall-
grími Magnússyni, sem löngu
er látinn.
Guðrún Andrjesdóttir hlaut
góða kynfylgju frá foreldrum
sínum. Gáfur erfði hún í rík-
um mæli, var skemtilega hag-
orð og kastaði oft fram vís-
um, var Ijóðelsk, minnug og
fróð og hafði skemtilega lif-i
andi frásagnargáfu, en alt eru
þetta hæfileikar, sem margir
miuuast frá systrum hennar,
Ilerdísi og Ólínu, enda var
hún þeim mjög lík í sjón, og
þó ennfríðari. Hún var höfð-
ingleg á velli. Ilún var' til-
finningarík skapkona, en
stjórnaði geði sínu vel. I and-
streyminu var hún sterk, og
reyndi talsvert á það síðari
árin. Minnisstæðust verður
hún mjer fyrir óvenjulega,
gleði sína. Ilátt á níræðisaldri
hafði hún ljóð og fróðleik á
hraðbergi, og þótt ýmsir væri
orðið breytt um hagi hennar
geymdi hún svo vel gleði fyrri
ára, að litla húsið hennar á
Pátreksfirði gat nötrað undan
hlátri hennar og gestanna.
Ilún var ákaflega vinsæl og
varð mörgum söknuður að
henni, er hún andaðist 87 ái’a
gömul eftir stutta legu.
Hún var af einhverjum
sterkustu og gáfuðustu stofni
Breiðarfjarðar og alin upp á
.þeirri tíð, er menningin stóð
með miklum blóma þar um
sveitir. Sá svipur fylgdi henni
í gleði og soorg langrar æfi.
Jón Auðuns.
— Siðferðisþrek
Framh. af bls. 7.
verkamann í stað hvers þess
Þjóðverja, sem kallaður er til
vígstöðvanna. Samt er um að
ræða mikinn skort á vinnuafli
og afköst hafa stóflega minkað.
Þótt loftárásirnar hafi verið
stórvirkar, Skýra þó nýkomnir
athugendur frá því, að nasistar
muni hafa dreift mjög mikil-
vægustu hernaðariðjuverum
sínum.
Jeg tel mig geta með fullum
rjetti geta sagt, að of mikil
bjartsýni sje bygð á röngum
forsendum, eftir þeim bestu
upplýsingum, sem jeg hefi get-
að aflað mjer. Þeir, sem búast
við innanlands upplausn í
Þýskalandi, eru að öllum lík-
indum blekkja sjálfa sig. —
Það er því aðeins ein ályktun
örugg og rjettmæt:
Þjóðverja verður að sigra á
vígvelli. Það verður alger hern
aðarlegur ósigur en ekki löm-
un siðferðisþreksins, sem kem-
ur Þjóðverjum á knje í þessari
styrjöld.
Sextugur:
Steindór á Asi
ÞAÐ MUN mál margra, er
víða hafa farið, að í Hreppum
eystra hafi um langan aldur
búið hið besta mannval, enda
hafa þeir Hreppamenn oftast
staðið öðrum framar í menn-
ingu og myndarbrag í búskap
sínum.
Steindór á Ási, sem gert hef-
ir garðinn þar frægan um síð-
astliðin 30 ár, er hreppamaður.
Hann er fæddur að Sólheimum,
sonur bóndans þar, Eiríks
Jónssonar, og þar ólst hann
upp. 16 ára gamall fluttist
hann að Ási hjá Hruna og hef-
ir dvalið þar síðan. Árið 1912
gekk hann að eiga heimasæt-
una þar, Guðrúnu Stefánsdótt-
ur, og tveimur árum síðar tóku
þau við jörðinni af föður henn-
ar. "
Steindór er fæddur um það
leyti árs, er dggur og birta er
lengst á lofti. Svo hefir og æfi
hans verið. Glaður og reifur
hefir hann gengið að störfum
sínum langa vinnudaga, enda
liggur nú mikið og gott starf að
baki. Túnið er nú orðið mikið
og fagurt og gefur af sjer á ní-
unda hundrað hesta af töðu.
íbúðarhús úr steini reisti hann
1928 og bæjarlækinn beislaði
hann til ljósa og hita nokkrum
árum síðar. Af 12 mannvænleg
um börnum þeirra hjóna eru
10 á lífi og var hið yngsta
fermt, síðastliðið vor.
Það lætur að líkum, að í Ási
hafi á þessum árum verið bar-
ist í bökkum, en svo hefir þó
ekki verið, en hitt er víst, að
þar hefir verið barist sigursælli
baráttu og aldrei legið á liði
sínu. Kapp hefir verið mikið,
en þó altaf með forsjá. Aldrei
skuldum safnað, hverjum
greitt sitt og lengstum verið
með hæstu gjaldendum sveitar
sinnar.
En Steindór hefir ekki búið
maður einsamall. Þott hann sje
afkastamaður í besta lagi, mun
hann komast að því fullkeyptu
að halda til jafns við konu sína
í því efni og er þó mikið sagt,
og þótt Steindór sje enn ungur
í anda og láti lítið á sjá að hafa
skilað miklu æfistarfi, myndi
fæstum, er sjer þau hjón, detta
í hug, að hin glaðlega, sístarf-
andi kona hans sje aðeins.einu
ári yngri en hann. Skyldi þó
enginn halda, að verk sveita-
konunnar, er stjórnar miklu
búi innan stokks og elur fjölda
barna, sje heiglum hent, þeg-
ar það er int af hendi eins og
húsfreyjunnar í Ási.
Jeg hygg, að þeir sem hæst
tala um það, að vinnugleði sjé
ekki til, myndu mikið geta
lært af að koma að Ási í dag
og kynnast þeim hjónum Stein-
dóri og Guðrúnu heima í ríki
sínu, þar sem þau ung í andá
og glöð í sinni líta yfir liðinn
veg í hópi mannvænlegra
barna og annara vina og
vandamanna. Ekki kæmi mjer
á óvart að þau væru þar glöð-
ust í góðum hóp.
Það verður gaman að Ási í
dag, þar hafa móðir náttúra og
mannshöndin lagt saman til að
gera garðinn fagran og fræg-
an, og vissulega mun gestrisn-
ina ekki skorta þar frekar en
endranær.
I-Iið unga, íslenska lýðveldi
þarf engu að kvíða meðan þaÖ
á marga þegna líka þeim Ás-
hjónum, því að enn eiga þau
eftir að ljúka miklu starfi, ef
að líkum lætur.
En þegar að lokum æfikveld-
ið ber að dyrum, vona jeg að
það verði þeim eins fagurt og
friðsælt og jónsmessukvöld á
Ási' í Hrunamannahreppi.
Ó. E.
Eggert Ciaessen
Einar Ásmundsson
Oddfellowhúsið. — Sími 1171.
hæstarjettarmálaflutningsmenn,
Allskonar lögfrœöistörf
1) Alexander mikli reynir af öllum mætti að
brjótast út úr hinum logandi heygalta.
2) Alexander: — Þessi reykur .... Augun —
3) Alveg blindaður og með ofsalegan hósta brýst
Alexander gegnum galtann, en allt í einu varð hann
var við að eldurinn hafði læst sig í hann.
4) Fyrir utan galtann reynir bóndinn og kona
hans að draga bílinn undan galtanum. „Taktu fast-
ara á“, hrópar bóndinn, „bíllinn hreyfist“.
augun . . . kverkarnar.