Morgunblaðið - 11.07.1944, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 11. júlí 1944
M0E6UNBLAÐIÐ
1
VIÐHORF SOCIALISTA TIL RÚSSLANDS
Vinstrisinnaðir karlar og kon
ur:
Ef nokkur alvara fylgir skoð
unum yðar, getið þjer naumast
gengið í hóp þeirra, sem spott-
ast að orðunum frelsi, rjettlæti,
jafnrjetti, heiðarleiki og vernd
un einstaklingsins. Þjer vitið
það, að sigurinn mun verða að
gjalli og ösku í höndum vorum,
ef þessi eilífu verðmæti verða
lemstruð í baráttunni um sig-
urinn.
Minnist þjer þeirra tíma, þeg
ar örlög Sudetenlandanna voru
ráðin? Eða Danzig? Þjer vinstri
sinnar ljetuð yður þá litlu
varða söguleg og þjóðfræðileg
rök í því máli. Þjer voruð að-
eins andvígir því, að viti Hitlers
gleypti enn nokkrar miljónir
mannlegra vera.
Ef til vill minnist þjer þess,
að yður fanst rjettmætt að
Þýskaland og Austurríki gerðu
tollabandalag sín á milli eða
væru jafnvel alveg sameinuð,
þegar lýðræðisöfl voru enn við
stjórn í báðum þessum löndum.
En eftir að nazistar komust til
valda, snjerust þjer andvígir
gegn slíkum hugmyndum.
Þjóðrjettarlega og viðskipta-
lega var aðstaðan sú sama, en
nú var yður umhugað um það,
að hlífa austurrísku þjóðinni
við að búa við' einræðisstjórn.
En nú vill svo einkennilega
til, að þjer eruð hættir að finna
til þessarar mannúðartilfinn-
inga, þegar Rússland og rúss-
neska stjórnmálastefnu ber á
góma. Þá eruð þjer alt í einu
teknir áð vitna í þjóðfræði,
sögu og alþjóðarjett.
I
Jeg vil ekki þreyta yður um
of, en það vill einmitt svo til,
að Rússland er nú brennidepill
hugsana vorra. Um margra ára
skeið hefir það land verið fóta-
kefli einlægninnar í hinum
frjálslyndu skoðunum yðar.
Jeg á hjer við það, að ef þjer
erdð reiðubúinn til þess að
leggja blessun yðar yfir ná-
kvæmlega sömu afbrot Rússa
og þjer fyrirlítið í fari annara
þjóða, þá hafið þjer sýnt yður
vera einræðissinna, sem aðeins
nota frjálslyndisheitið til þess
að hyljast undir. Jeg á við það,
að ef þjer fyrirlítið „heimsyfir-
ráðastyrjöld“ (bandamanna)
áður en Rússar gerðust hluttak
endur í henni, en leggið síðan
blessun yðar yfir hana, þá haf-
ið þjer sýnt að þjer eruð hand-
bendi erlends einræðisríkis —
hvað sem yðar frjálslyndu
skoðunum liður.
Rússland er enn prófraun.
ÞAÐ eru ef til vill um hundr
að miljónir manna í Austur-Ev
rópu, alt frá Eystrasalti til
Adriahafs, sem ala þá von í
brjósti, að frelsunin undan
nasistaokinu muni veita þeim
tækifæri til þess að öðlast lýð-
ræðislegt frelsi að einhverju
leyti. Þetta eru Pólverjar, Lett
ar, Finnar, Hvít-Rússar, Balk-
an-Slavarnir, Ukrainubúar og
Lithauar. Þeir hafa engu meiri
löngun til þess að verða þegnar
rússneska einræðisríkisins en
Austurríkismenn, Tjekkar eða
Sudeten-Þjóðverjar á sínum
tíma kusu að verða þegnar
þýska einræðisríkisins.
Meðal þessara þjóða eru þó
EFTIR EUGENE LYONS
Auðmjúk dýrkun kommúnista bæði hjer á landi og
erlendis á rússneska ráðstjórnarskipulaginu, er löngu al-
kunn. Öllum mun í minni vera, hversu gersamlega kom-
múnistar hafa t. d. hringsnúist í afstöðu'sinni íil styrj-
aldaraðilanna — nákvæmlega í samræmi við stefnu
Rússa. — Eftirfarandi grein er nokkurskonar opið brjef
til vinstri sinna í Bandaríkjunum. Sýnir höfundurinn
fram á það, hversu dýrkun þeirra á Rússum sje í hróp-
legri mótsögn við alt þeirra hjal um lýðræði og frelsi
öllum þjóðum til handa. Höfundur greinarinnar er rit-
stjóri ameríska tímaritsins „The American Mercury", og
hefir hann ritað ítarlega um Rússland og kommúnismann.
Var hann upphaflega mjög hrifinn af kommúnismanum,
en eftir að hafa starfað um nokkurt skeið sem blaða-
maður í Rússlandi, skifti hann algerlega um skoðun.
Ritaði hann um veru sína í Rússlandi bók, sem hann
nefnir „Assignment to Utophia“. Þessi grein hans geíur
engu síður átt við hjer en í Bandaríkjunum. Greinin er
ailmikið stytt í þýðingunni.
stjórnir undir forystu þeirra
manna og kvenna — lýðræðis-
sinna, socialista, villuráfandi
kommúnista og frjálslyndra —
sem tugum þúsunda saman eru
gejondir í „einangrunarstöðv-
um“ í Rússlándi?
Þjer látið Stalin um það að
ákveða, hver sje lýðræðissinni
og hvað sje lýðræði. Getur
nokkuð verið hlægilegra?
Afstaða Rússa til Þýskalands.
TELJID þjer, að skilgreining
Stalins á „umbótasinnaðri lýð-
ræðisstjórn" í Þýskalandi, sje í
samræmi við skilning yðar á
þeim hugtökum? Stjórnarriefnd
frjálsra Þjóðverja, sem Stalin
hefir sett á laggirnar í Moskva,
er skipuð fyrrverandi nasista-
leiðtogum, hernaðarsinnum
| junkara og andlýðræðissinnuð-
K um kommúnistum. Ekki er
- I heldur nein tilraun gerð til
án eff...n°kkrÍr’,S!mugÍrn^T“hafa lÞess að hylía það, hvernig
nefnd þessi er skipuð. Kom-
einræðið, á sama hátt og nokkr
ir Austurríkismenn sóttust eftir
hlekkjum nasista. En megin-
þorri þessara þjóða þráir að fá
rjett til þess að ákveða sjálfur
um framtíðarörlög sín á lýð-
ræðisgrundvelli. Einkum eru
það þeir, sem ekki studdu fyr-
irstríðs-ríkisstjórnir þessara
landa, er þrá frelsi og endur-
bætur í launaskyni fyrir þján-
ingar og fórnir — en slíkt frelsi
myndi að engu verða undir ein-
ræðisstjórn — hverju nafni,
sem hún nefndist.
Búast mætti við því, að þjer
vinstrisinnar mynduð skilja og
finna til með þessum miljón-
um. Jafnvel þótt von þeirra
væri draumsýn ein, og líkurnar
til þess að losna við rússnesk
yfirráð litlar, mætti þó „vænta
þess, að þjer veittuð þeim sið-
ferðilegan stuðning. En í stað
þess, virðist þjer öllum öðrum
áfjáðari í það að reka þessar
miljónir mannlegra vera inn í
gripahús Ráðstjórnarríkjanna.
Auðvitað veit jeg, að þjer
hafið dásamleg rök við að
styðjast — rök, sem bygð eru á
sögu miðaldanna og þjóðfræði-
legri og herfræðilegri speki.
Þjer getið sannað það, að Stal-
in,marskálkur, „þarfnist og
„verðskuldi" aukið landrými
og fleiri þegna. (Fylgismenn
Hitlers höfðu líka ætíð nóg
handbært af slíkum röksemd-
um). Þjer segið, að Rússar
„muni taka þessi lönd hvort
sem er“ — eins og það eigi að
breyta einhverju um siðferði-
legt viðhorf j'ðar. Þjer jafnvel
sjáið fyrir yður nýja framtíð
— nýja Evrópu undir mannúð-
legri vernd GPU (rússnesku
leynilögreglunnar).
En staðreyndin, sem þjer
gangið framhjá, er sú, að milj-
ónir manna, sem kynnu að
freista að .skapa hjá sjer lýð-
ræðisskipulag og þarfnast stuðn
ings yðar í því erfiða starfi,
eiga nú á hættu að vera gleypt-
ar af einræðisríki.
Hversvegna mega Rússar
leggja undir 6»g lönd?
ÞEIR af yður, sem hyggja
Rússland vera lj'ðræðisríki —
ina sjer til afsökunar. En hvað
skal segja um hina, sem eru
sjer fullkomlega meðvitandi
um eðli rússneska skipulags-
ins? Ilvernig getið þjer goldið
samþykki við því, að stórhóp-
ar Evrópubúa sjeu gegn vilja
sínum reknir inn í Rússland?
Fyrir nokkru átti jeg tal við
vinstrisinna, sétn gerði sjer
fyllilega Ijótet eðli Soviets-
skipulagsins. Hann kvaðst fús-
lega myndi eftir megni hjálpa
fólki að komast burtu úr Rúss-
landi, ef það vildi. En þegar
jeg benti honum á það, að hann
vildi neyða Pólvenja, Letta,
Lithaua og Eistlendinga til
þess að verða rússneskir þegn-
þegnar, í stað þess að hjálpa
þeim til þess .að verða frjálsar
þjóðir, þá hafði hann ekkert
svar á reiðum höndum.
Við þessu er heldur ekkert
annað svar en tungumál of-
beldis og vopnavalds. Þegar
þjer athugið það, hvað Rúss-
neska ráðstjórnin hefir gert við
sína eigin þjóð og á skömmum
tíma gerði við það fólk, sem
bygði landssvæði þau, er Rúss
ar fengu með samningnum við
Hitler, þá getið þjer nákvæm-
lega gert yður í hugarlund,
hvers þessar miljónir geta
vænst. Rússland er eina landið
í heiminum, þar sem jafnvel á
friðartímum liggur dauðarefs-
ing við því að reyna að komast
úr landi án leyfis. Sú augljósa
staðreynd, að þessir nýju Sovi-
etþegnar munu þannig verða
ef til vill um allan aldur inni-
luktir í gildru, ætti að binda
endi á allar efasemdir í huga
hvers heiðarlegs frjálslynds
manns.
Þjer haldið áfram að stagast
á því, að Rússland þurfi „lýð-
ræðissinnaða“ og „umbótasinn-
aða“ nábúa í Evrópu. Eigið þjer
þar við eins lýðræðissinnaða
ríkisstjórn og stjórnina í lög-
regluríki Stalins, þar sem að-
eins einn flokkur er- leyfður?
Eigið þjer ef til vill við ríkis-
stjórn í Póllandi, er stjórnað
væri af mönnum sem pólsku
Gyðinga-socialistunum Ehr-
lich og Alter, sem rússneska
lögreglan skaut eigi fyrir all-
múnisti nokkur ritaði t. d. fyr-
ir nokkru um það með hrifn-
ingu, að þýski rithöfundurinn
Willy Bredel ynni í þýsku
stjórnarnefndinni við hlið fyr-
verandi stormsveitarforingja,
sem stjórnað hefði fangabúðum
þeim í Þýskalandi, þar sem
Bredel áður var pyndaður.
Og nú langar mig til þess að
leggja aðra spurningu fj'rir yð-
ar frjálslyndu sannfæringu.
sannfæringu. Þjer hafið hvað
eftir annað sagt, að Stalin
þyrfti að fá „vinsamlegar“ og
,,geðfeldar“ ríkisstjórnir í ná-
grannalöndum sínum eins og
t. d. Pqllandi. En hver yrði af-
staða yðar, ef Pólland krefðist
þess með sömu rökum að fá
slíka nágrannastjórn? Hvernig
færi, ef talsmenn pólsku þjóð-
arinnar hjeldu því fram, að ó-
lýðræðislegur og einræðissinn-
aður nábúi í austri — undir
stjórn manna, sem skipt hefðu
Póllandi í fjelagi við Hitler —
væri hættulegur öryggi lands
þeirra?
Það cr ekki við ööru að bú-
ast en þeir menn, sem rjettinn
byggja á valdinu, hlægi að þess
ari spurningu. En jeg geri ráð
fyrir, að þjer fylgið meginkenn
ingum frjálslyndisins og við-
urkennið því. að það sje engu
hlægilegra að smáríki leitist við
að tryggja örj'ggi sitt en stór-
veldi. Þjer munið án efa ekki
ákveða slíkt með því að telja
bj'ssustingina og flugvjelarnar.
Ef þjer haldið því fram, að
Rússar verði að fá að ráða ein-
hverju um það, hverskonar
stjórn verði sett á stofn í Pól-
landi, hljótið þjer, ef þjer viljið
vera sjálfum yður samkvæm,
að krefjast sama rjettar Pól-
verjum til handa í Rússlapdi.
Og nú skulum vjer athuga
annað atriQi. Gerum ráð fyrir
því, að Hiller hefði á hátindi
já, mesta lýðræðisríki heimsins 1 löngu? Eða eigið þjer við ríkis-
þau lönd undir sig. Gerum einn
ig ráð fyrir því. að þýska gerfi-
þingið hefði breytt stjórnarski^i
ríkisins í samræmi við þeSsa
ákvörðun.
Yður myndi áreiðanlega ekki
hafa orðið skotaskuld úr því að
sjá í gegnum slikan blekkingar-
vef. Þjer mynduð sjá, að sjálfs-
forræði i utanríkismálum er
blátt áfram óhugsandi 1 ríki,
þar sem aðeins einn flokkur er
til og öll æðstu völd í einni
hendi. Danmörk og önnur ná-
grannaríki myndu segja ótta
slegin: „Amma, hvers vegna
hefir þú svona stóran munn?“
og ef amma væri eins hrein-
skilin og úlfurinn í æfintýrinu,
myndi hún svara: „Til þess að
eiga hægara með að jeta þig,
góða mín“.
Erit andstæðingar kommún-
istaskipnlagsins fjandmenn
rússnesku þjóðarinnar?
EF einhver hefir hugrekki til
þess að átelja harðstjórnina í
Rússlandi og yfirdrotnunar-
stefnu rússnesku stjórnarinnar.
er hann stimplaður sem haturs
maður rússnesku þjóðarinnar.
Eftir þeirri röksemd ætlu allir
þeir, sem andvígir eru stjórn-
málastefnu Roosevelts að vera
fjandmenn Bandaríkjaþjóðar-
innar.
En í hjarta sínu hljóta jafn-
vel Sovjetdýrkendurnir a,ð vita
það, að þeir, sem ráðast á nú-
verandi einræðisskipulag í Rúss
landi eru engu fremur „and-
Rússar‘“ en þeir menn voru,
sem höfðu andstygð á harð-
stjórn keisarans á sínum tíma.
Þessir rnenn eru í rauninni
Rússavinir í einlægasta skiln-
ingi þess orðs. Jeg beitti mjer
t. d. af alefli gegn Sovjet-lög-
regluskipulaginu, jafnskjótt og
jeg tók að elska og dást að fórn
arlömbum þess, rússnesku þjóð
inni. Alt fyrir hina bjánalegu
,,and-rússnesku“ ásökun ein-
ræðisdýrkendanna, hafa and-
stæðingar Sovjetskipulagsins
sameinast í þakklæti og aðdá-
un á hetjulegri baráttu rúss-
nesku þjóðarinnar gegn innrás-
arhernum og hafa stöðugt stutt
þá stefnu, að Rússum væri veitt
öll hugsanleg herriaðarleg að-
stoð.
Myndu þessir ,,frjálslyndu“
menn þá telja alla þá fjand-
menn itölsku þjóðarinnar, sem
andvígir eru MussolinKog fas-
ismanum?
Hvernig á nú að vera auðið
að komast hjá þeirri niðurstöðu,
að sumír yðar sjeu innst inni
skeytingarlausir um þær hug-
sjónir, er þjer þykist vera að
berjast fyrir,
En það eru enn til margir
einlægir frjálslyndir karlar og
konur i Bandaríkjunum, áfjáð
í það að vernda frelsið- gegn
öllum hættulegum óvinum*þess.
En einræðissinnarnir hafa 'lagt
velgengni sinnar tilkjnt, að hin undir sig og misnotað orð eins
einstöku hjeruð þýska ríkisins
— Prússlands, Bajern. Sljesvík
og önnur — skyldu fá að á-
kveða sjálf ulanríkisstefnu sína.
Gerum ráð fyrir, að hann hefði
einnig af veglyndi sínu veitt
Danmörku og Noregi þenna
rjett, áður en hann hefði lagt
og frjálslyndur, umbótasinnað-
ur og lýðræðissinnaður og not-
að þau til þess að breiða yfir
kúgun og aftökur, harðstjórn
og andlegt svartnætti. Þeir heið
arlegustu i hópi yðar þurfa að
átta sig og endufskoða sannfær
ingu sina.