Morgunblaðið - 21.11.1944, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ
H
„Jæja, þá er því lokið“,
muldraði hann. „Mjer þykir
þetta leitt, yðar vegna læknir.
En jeg finn hvorki til saknaðar
nje trega. — Jeg hefi teygað
unaðsemdir lífsins í ríkum
mæli — þama suður frá. Þar
er lítið um lög og reglur — og
við höfum haft fyrir sið að
ganga alveg framhjá þeim“.
,,Því er öðruvísi farið hjer“.
„Já, það veit hamingjan!“
„Þjer eruð Bandaríkjaþegn?“
„Já, herra læknir“.
„Það er skylda mín, að flytja
yður hjeðan til Angel-eynnar.
Þar verðið þjer rannsakaður,
og þegar það hefir verið opin-
berlega staðfest, að þjer hafið
holdsveiki, verðið þjer fluttur
til Holdsveikrasjúkrahússins í
San Fransiskó. En það væri ef
til„ vill hægt að koma því þann
ig við, að þjer yrðuð sendir til
Molokai.
„Ef þjer væruð eklci Banda-
ríkjaþegn, mynduð þjer verða
fluttur aftur suður á bóginn“.
„Við höfum þegar kvatt Riva
og Suðrið, og förum þangað
aldrei framar. Blóð mitt er ríkj
andi í dóttur minni. Jeg vil að
hún lifi lífi sínu meðal hvítra
manna. — Auk þess hefir hún
ráð á því. Ef til vill giftist hún
einhverjum góðum manni hjer.
Hver veit? — Jeg ætlaði að
eyða ellinni í Normandi svo að
jeg get aldrei farið til Molokai.
Góður guð — jeg myndi aldrei
lifa það af, ef jeg yrði sendur
þangað“.
„Lög eru lög, skipstjóri", á-
minti læknirinn hann, fulfur
samúðar.
Gaston Larrieau hristi höf-
uðið. „Gaston gamli gráskegg-
ur ætti nú ekki annað eftir en
að láta loka sig inni eins og apa
í dýragarði! Nei, j-eg held nú
síður!“ Hann settist niður og
klóraði sjer hugsandi í skegg-
inu. „Jæja — en eitt er þó
víst“, hjelt hann áfram eftir
stundarþögn. „Það eru meira
en seytján ár síðan Tamea fædd
ist. Og jeg var heilbrigður þá“.
„Holdsveikir foreldrar fæða
af sjer heilbrigð börn. Tamea
er heilbrigð“.
„Hún má ekki vita, að jeg sje
veikur“.
,,Hún veit það“.
Larrieau spratt á fætur og
staðnæmdist teinrjettur og ógn
andi frammi fyrir lækninum.
„Þjef dirfðust að segja henni
-----“, öskraði hann og reiddi
upp hnefann.
„Hægan, hægan! Setjist þjer
niður. Stúlkan hefir augu í
höfðinu, og hefir án efa sjeð
líkþráa á Riva. Jeg hefi ekkert
sagt henni.-----Þei, þei, hlust-
ið þjer, skipstjóri".
Innan úr herberginu við hlið
ina á þeim barst hálfkæft grát
hljóð.
Larrieau settist niður, þög-
ull og sorgmæddur á svip. „Já“,
sagði hann eftir stundarþögn.
„Það eru fleiri en einn og fleiri
en tveir líkþráir á Riva. Og
þar er einnig tæring og aðrar
hörmungar. Plágur okkar hvítu
siðmenningarr hafa náð að læð-
ast þangað, og þar sem þær slá,
Ný sagfii
„JJamea er mj pramLaídóáacja rv/orcjun-
bLaLsini. j-^etta er fjriLji clacjurinn, iem Lúh
- SnennanJti iaaa um Lc
jpennandi iacja um bar-
ueCfCjja óiíLra Luenna um áitir Larí-
manni. — LJijicjist meL frá Lyrjun — j)aL
er c blaöcnu.
áttu L
L
orcjar iicp
er engin von. Þess vegna flutti
jeg Tameu á brott — aðeins
til þess að verða svo sjálfur fyr
ir högginu. En það var eitt af
því, sem jeg varð að eiga á
•j hættu, og áhættplaust líf er eins
' og saltlaust egg. Jeg hefi lent í
mörgum og hættulegum æfin-
j týrum um, dagana, og þótt það
sje skolli hart að láta örlögin
leika sig svona grátt, þá —“,
hann ypti öxlum, „þá hefi jeg
lifað lífi mínu og unnað ástum
mínum, — og fjandinn hafi
það, að lífið skuldar mjer ekki
neitt! Jeg er reiðubúinn!
Voila!“ Og Frakkinn smelti
með fingrunum. „Jeg er alveg
laus við að líkast mjúkmálum
skrifstofuþræl, sem ber sjer á
brjóst og kveinar, þegar hann
sjer dauðann nálgast, og játar
að lokum, að hjarta sitt sje að
bresta af sorg vegna allra
þeirra synda, sem hann hafi
drýgt!“ Og hann hló hinum
mjúka, smitandi hlátri sínum.
„Nei, ónei. Gaston gamli grá-
skeggur hefir notið synda sinna
ríkulega. Þær voru ekki marg-
ar, því að jeg hefi altaf verið
1 mesta heiðurssál — en þær
j voru dásamlegar. Jeg á börn á
hundrað eyjum. En Tamea er
barnið, sem jeg elska, og hún
er dýrðlegur heiðingi, eins og
móðir hennar var“.
„Þjer segið, að móðir henn-
ar sje dáin?“
Gaston kinkaði kolli. „Hún
var drotning, og trúði því sjálf,
að hún væri komin af guðum
■ Suðurhafseyjabúa. Þvílík enda
leysa! En hún hafði raunar full
an rjett á því, því að hún var
líkust gyðju. Hún var hávax-
in, herra læknir — sex fet á
hæð, því að hún var af kon-
ungum komin, og áður en hvít-
ir menn komu til Suðurhafs-
eyjanna — með eyðingu sína
og úrkynjun, var konungur
ekki konungur þar, í þess orðs
sönnustu merkingu, nema hann
bæri höfuð og herðar yfir
þegna sína. Langa-langafi Ta-
meu var hrakinn frá völdum
og útlægur gerr til eyjar, sem
liggur um fimm hundruð míl-
ur fyrir vestan Riva. Þar var
hann hneptur í þrældóm af ó-
vinum sínum. En þegpum hans
tókst að frelsa hann þaðan, eft-
'ir mörg ár, þegar hann var orð
inn gamall og lúinn, og buðu
honum aftur veldissprota þann,
sem hann hafði verið sviptur
í æsku. En hann vildi ekki taka
við honum, því að ellin og sorg
irnar höfðu beygt bak hans,
og hann gat ekki lengur borið
höfuð og herðar yfir þegna
sína“.
„Það hlýtur að hafa verið
stórkostlegur maður, skip-
stjóri“, sagði læknirinn.
Larrieau kinkaði kolli. „Moo-
rea, móðir Tameu — sú gat nú
gei*gið! Þjer hafið aldrei sjeð
konu ganga, ungi maður. Það
er list, sem nú er gleymd. Moo-
rea- var fögur kona. Hár henn-
ar var dásamlegt — kastaníu-
brúnt, og yfirlitur hennar —
hann var —“.
„Eins og Tameu“, tók lækn-
irinn fram í fyrir honum.
Gaston Larrieau kinkaði
kolli og brosti.
„Hún var konungleg bæði á
sál og líkama — og svo sögðu
trúboðarnir, að hún væri heið-
ingi! Jeg hjelt þeim frá Riva
um margra ára skeið, með alt
þeirra siðfræðis- og trúarrpgl.
Það var engin synd til á Riva,
fyr en jeg kom þangað — og
það var ekki kallað synd, fyr
en trúboðaskríllinn gaf því það
nafnf Herra læknir — hjer sjá-
ið þjer mann, sem dvaldi í ald-
ingarðinum Eden, þar til högg-
ormarnir komu og hröktu hann
þaðan“.
Læknirinn fór að hlæja.
„Andlitsdrættir Mooreu“,
hjelt sjómaðurinn áfram, „voru
reglulegri og fegurri en á nokk
urri hvítri konu, sem jeg hefi
sjeð. Nú — en það er aðeins
.eðlilegt. Blóð hennar var hreint
vegna þess, að það var höfð-
ingjablóð. Hin dökka húð,
flata nef og hrokkna hár eru
leifar frá því að Suðurhafseyja
kynþátturinn dvaldi um skeið
á Fiji-eyjunum, áður en hann
hjelt áfram hinum aldagamla
flótta sínum, er hófst í Litlu-
Asíu. Nokkuð af almúgafólkT
inu hefir Papua-blóð í æðum
sjer, og það er negrablóð,
herra læknir. En hreinræktað-
ur Suðurhafseyjabúi er ekki
negri, eins og fáfróðir og
•heimskir menn gætu reynt að
telja yður trú um. Þeir eru
brot af hinum aríska þjóð-
flokki, og það hlýtur hver þjóð
fræðingur,'sem hefir kynt sjer
málið, að vita. Þeir eru ekki
komnir af Malajum, heldur
Cushitum, en þeir voru arískur
þjóðflokkur, eins og þjer vitið
án efa“.
Þriðjudagur 21. nóv. 1944.
Djákninn og drekinn
Æfintýr eftir Frank R. Stockton.
8.
„Jeg fara burtu!” hrópaði djákninn mjög sorgmæddur
yfir því, að þannig var til hans talað. „Hvert á jeg að fara?
Ef jeg flyt til einhverrar annarar borgar, verður sama
sagan þar. Ekki hefi jeg rjett til þess að gera slíkt”.
,,Nei“, sagði fólkið. „Þjer megið ekki fara í aðra borg.
Það er engin borg nógu langt í burtu. Þjer verðið að fara
up á öræfin miklu, þar sem drekinn á heima og þá mun
hann fara, á eftir yður og verða þar kyrr”.
Ekki var neitt tekið fram um það, hvort fólkið ætlaði
djáknanum að hafast þar við líka í framtíðinni. og hann
spurði heldur ekkert um það. Harln hneigði höfuð sitt og
gekk inn í hús sitt, til þess áð hugsa málið.
Því lengur, sem hann hugsaði um þetta, þeim mun ljós-
ara fanst honum það vera, að það væri skyida hans að fara
burt úr borginni. Um kvöldið tók hann mal einn, fylti
hann af mat,- og morguninn eftir lagði hann af stað í ferða-
lagið til hinna hrikalegu öræfa. Þetta var erfitt og þreyt-
andi ferðalag, einkum eftir að í óbygðir kom, en djákn-
inn hjelt stöðugt áfram og leit ekki einu sinni aftur. •—
Leiðin var lengri en hann bjóst við, nestið tók áð ganga
til þurðar, svo hann gat ekki fengið sjer nema smábita
daglega, en stöðugt hjelt hann áfram og eftir marga daga
erfitt og þreytandi ferðalag, komst hann inn á hin hrika-
legu öræfi.
Þegar drekinn komst að raun um það, að djákninn var
farinn úr borginni, virtist hann hryggur, en sýndi þess
engin merki, að hann ætlaði að fara að leita hins horfna
klerks. Eftir nokkra daga tók hann að gerast illur í skapi
og spurði fólk hvað orðið væri af djáknanum. En þótt
fólkið hefði endilega viljað láta djáknann fara inn á ör-
æfin og hefði haldið að drekinn myndi þegar fara á eftir
honum, þá þorði það nú ekki að nefna hvert för hans hefði
verið heitið, því ófreskjan virtist mjög reið og myndi það
varla batna, ef henni væri sagður allur sannleikur. Þegs
vegna kvaðst enginn vita neitt um það, og drekinn labb-
aði um göturnar mjög leiður yfir hvarfi vinar síns. Einn
morgun leit hann inn í skólastofuna, þar sem djákninn
hafði kent vandræðabörnunum, en hún stóð nú tóm, og
drekinn hugsaði með sjálfum sjer, að þetta væri mesta
skömm, og börnin liðu vegna fjarveru kennarans.
„Það gerir ekki svo mikið méð kirkjuna, en það er verra
með skólann, jeg held það sje best að jeg fari að kenna
krökkunum”, sagði drekinn við sjálfan sig.
ÞAÐ ER SAGT, að Margot
Asquith hafi eitt sinn haldið
veislu í London — stóra veislu.
Hún tók mjög glaðlega á móti
öllum gestunum og kom þeim í
hátíðarskap. Síðan Ijet hún þá
um að skemta sjer sjálfa og
gekk það prýðilega, en fór sjálf
inn í annað herbergi og spilaði-
þar bridge.
Daginn eftir kom vel þenkj-
andi en taktlaus kvenmaður til
frú Asquith, þar sem hún sat
í veitingahúsi og sagði:
„Ó, frú Asquith, jeg var í sam
kvæmi yðar í gærkvöldi".
„Guði sje lof að jeg var þar
ekki“, svaraði Margot og stóð
upp.
★
EITT SINN sem oftar kom
Bobhouse í heimsókn til Bjuons
- þeir voru gamlir skólabræð
ur og vinir. Þeir gengu sjer til
skemtunar 1 garðinum, þegar
Hobhouse stansaði skyndilega
og fór að stara mjög á Byron.
„Nú ertu að skoða á mjer fæt-
urna, þykist jeg vita“, sagði
Byron.
„Kæri Byron“, sagði Hob-
house, „engum det.tur í hug
annað én horfa á höfuðið
þjer“.
ÞREKINN þriggja álna mað
ur stoppaði eitt sinn smávax-
inn náunga á götu og ávarpaði
hann þessum orðum:
„G-etið þ-þjer g-g-gert s-svo
vel og s-sagt m-m-mjer, h-hvar
r-ráðhúsið er?“
Litli maðurinn góndi á hinn
ókunna mann og lagði síðan á
flótta niður götuna. Sá stóri
vissi ekki, hvaðan á sig stóð
veðrið, en tók það ráð að fylgja
honum eftir. Varð það til þess,
að hinn herti enn á ferðinni.
Svo fór þó að lokúm, að sá litli
gafst upp, og stóri náunginn
greip í annan handlegg hans
og hrópaði:
,,H-hvað á þ-þ-þetta að þýða
— Þ-þjer h-hlaupið b-b-burt,
þ-þegar þ-þjer eruð s-spurður
al-alm-ennra s-spurninga?“
‘ Smávaxni maðurinn stamaði
af mæði:
• „H-haldið þ-þjer, að j-jeg
k-kæri m-m-mig n-nokkuð
um að v-v-verða h-höfðinu
styttri".