Morgunblaðið - 23.03.1946, Blaðsíða 2

2
MORaUNBLAÐIÐ
Laugardagur 23. marz 1946
Andúð Þjéðverja
eykst
London í gærkveldi:
EINN af yfirrnönnum her-
námsliðs Bandaríkjamanna í
I’ýskalandi hefir látið svo um
rnælt, að andúð gegn hernáms
iiðinu aukist og sömuleiðis
flokkar nationol-sosialista. —
Bann kvaðst hafa fyrirskip-
að mönnum sínum að vera á
verði gegn þessu, sem reynst
geti mjög hættulegt fyrir her
námsliðiðin.
Yfirmaður þessi sagðist
finna að hægt væri að bæta
ástandið í Þýskalandi, en til
þess þyrfti að hafa eina alls-
herjar stjórn. Að vísu væru
Frakkar þessu mjög artdvíg-
ir, en samt sagðist hann viss
um að þetta væri eina lausnin
— Reuter.
Hoover ræðir við
de Gasperi
London í gærkvöldi.
HOOVER forseti nefndar
í Bandaríkjunum, sem fjall-
ar um hvernig best megi
hjálpa hinum sveltandi þjóð-
um á meginlandi Evrópu, kom
í dag til Rómaborgar og ræddi
þar við forsætisráðherra ítala
De Gasperi. Talið er að Páf-
inn muni einnig veita Hoover
viðtöku, en þó er það alls ekki
víst. — Hoover er á þessu
ferðalagi til þess að athuga
hvernig Bandaríkjamenn geti
best hjálpað hinum hungr-
uðu miljónum Evrópu. Mun
hann fara frá Rómaborg á
mánudag eða þriðjudag til
einnar af höfuðborgum Balk-
an. —
— Reuter.
Samsæli fyrir próf.
dr, Ágúsi H. Bjama-
son
REKTOR HÁSKÓLANS
gengst fyrir samsæti til heið-
urs dr. Ágústi H. Bjarnasyni
í tilefni þess, að hann ljet síð
astliðið haust af embætti við
Ráskólann, er hann hafði
gegnt í 34 ár eða síðan Háskól
inn var stofnaður. Þeir, sem
vilja taka þátt í samsætinu,
geta ritað sig á lista í skrif-
síofu Háskólans eða í Bóka-
vcrslun Sigfúsar Evmunds-
sonar.
Samsætið verður miðviku-
claginn 3. apríl í Tjarnarcafe.
Siúdeniafjelag
Reykjavíkur ræðir
stjérnarskrármálið
STÚDENTAFJELAG
Reykjavíkur boðaði í fyrra-
kvöld til fundar í háskólan-
um. Var umræðuefni stjórn-
arskrármálið. Gunnar Thor-
oddsen prófessor framkV.stj.
stjórnarskrárnefndar hafði
framsögu í málinu.'Var ræða
hans löng og ítarleg og vakti
óskifta athygli fundarmanna.
Ræddi prófessorinn m. a. um
þau nýmæli, sem komið hef-
ir til orða í stjórnarskrárnefnd
inni að tekin yrði upp í hina
nýju stjórnarskrá lýðveldis-
ms.
Umræður urðu allmiklar og
tóku þeir Halldór Jónasson,
Jónas Haralz, Jónas Guð-
mundsson og Þorvaldur Þór-
arinsson til máls.
i Fundurinn var mjög fjöl-
mennur.
lus viínar
í Hurnberg
Sfalin ræðir frið-
arhorfur
London í gærkveldi:
EINN af frjettamönnum
Associated Press í Moskva átti
í dag tal við Stalin, og spurði
hann að ýmsu, sem viðkemur
stríði og friði. Spurði frjetta-
ritarinn Stalin fyrst, hvað væri
hið mikilvægasta til þess að
vernda friðinn. — Stalin svar-
aði þessu þannig, að það mikil-
vægasta væri það, að allar þjóð
i-r hefðu jafnan rjett, stórar og
smáar, þanr.ig að engin þjóð
gæti drotnað yfir annari.
Næst spurði frjettaritarinn,
hver væri undirrót þess styrj-
aldarótta, sem svo mjög bæri
á í heiminum. Stalin svaraði
því, með því að segja, að eng-
inn vildi aðra styrjöld, en ótt-
inn við stríð væri upp, kominn
vegna vissrá stjórnmálamanna,
sem reyna að sundra þjóðun-
um.
Frjettaritarinn spurði Stalin
þá, hvað hægt væri að gera í
þessu máli. Stalin svaraði að
allir yrðu að leggast á sömu
s.veif um það að vinna gegn
ófriði. Menn yrðu að hrekja
fjarstæður stríðsæsingamann-
anna. Hvorki herir þjóðanna,
eoa þjóðirnar sjálfar vilja stríð.
Það er nauðsynlegt, sagði Stal-
in að allir taki höndum saman
gegn stríðsæsingamönnum. .
Sýning Svíþjéðarfar-
anna í gær
ÖNNUR SÝNING Á MORGUN
FIMLEIKAFLOKKUR kvenna
úr Ármanni hjelt sýningu í í-
þróttahúsi Jóns Þorsteinssonar
í gærkvöldi fyrir troðfullu húsi
Er þetta flokkur sá, sem fer
með „Drotningunni,1 núna á
mánudaginn á fimleikamót í
Gautaborg. — Tókst sýningin:
með ágætum.
Reykvíkingum mun á morg-
un aftur gefast tækifæri til að
sjá Ármannsstúlkurnar sýna
áður en þær leggja af stað ut-
an. Verður sú sýnipg í Iþrótta-
húsi ÍBR við Hálogaland, og
hefst kl. 4,30. Verður áreiðan-
lega mikil aðsókn að sýningu
þeirri. Aðgöngum. er seldir í
Bókaverslun Isafoldar og Bóka-
búð Lárusar Blöndal í dag.
Fimleikaflokkar frá
ÍR fara fil Akra-
ness
FIMLEIKAFLOKKAR karla
og kvenna frá íþróttafjelagi
Reykjavíkur fara í sýningarför
til Akraness í dag. Verður sýnt
þar í hinu nýja íþróttahúsi, er
íþróttafjelög bæjarins hafa
komið sjer upp.
Með flokku.ium fer kennari
þeirra, Davíð Sigurðsson, og
stjórnar hann sýningunni.
FRIEDRICH PAULUS hers-
höfðingi, sem var yfirmaður C.
þýska hersins, sem gafst upp
við Stalingrad, hefir vcrið
leiddur sem vitni í Niirnberg-
rjetarhöldunum. Hann sagði, að
Hitler hefði talað um það árið
1938 að ráðast á Rússland. —
Sagði hann að m. a. hefðu þeir
Keitel, Jodl og Göring staðið
að þessum „glæpsamlegu ráða-
gerðum“, eins og hann orðaði
það.
Jón Engilberts afsalar
sjer listamannastyrk
Hr. ritstjóri!
MEÐ ÞVÍ að jeg hefi lesið í blöðunum, að mjer hafi verið
úthlutað styrk að upphæð kr. 1200,00 af fje því, sem veitt er
til skálda og listamanna, óska jeg að tilkynna úthlutunar-
nefnd, að jeg mun ekki taka við „styrk“ af eftirgreindum
ástæðum.
_____________________________ Úthlutunin ber það með sjer
— og lasta jeg það ekki út af
fyrir sig — að ekki hefir ver-
ið farið eftir efnahag eða af-
komu listamanna eða fjárhags
legum þörfum þeirra, enda aug
ljóst, að upphæðirnar eru ekki
slíkar, að þær komi að neinu
gagni, sem þurfamannastyrk-
Hollendingur held-
ur fyrirlesfur um
blómarækt
Handknattleiksmótið:
Haukar imnu Ár-
mann i
HANDKNATTLEIKSMÓT
IÐ hjelt áfram í gærkveldi,
og vann sveit Hauka sveit Ár
manns í meistarafl. kvenna
með 2 mörkum gegn einu. í
3. fl. karla A-riðli, vann flokk
ur Hauka flokk Í.R. með 6
gegn 3. í B-riðli 3. fl. vann
K.R. Ármann með 5 mörkum
gegn einu.
í 1. fl. karla, A-riðli vann
Víkingur Hauka með 20 gegn
12 og Í.R. vann Ármann með
12 gegn 11.
Mótið heldur áfram á mánu
daginn kemur, og keppa þá
í meistaraflokki kvenna Fram
og K.R. og Haukar og Í.R. í
3. fl. karla, A-riðli keppa
Haukar B og Ármann A. í
1 fl. B-riðli keppa K.R. og
F.H. og í sama riðli Fram og
V'alur. —
Skipafrjettir. Brúarfoss fór
frá Reykjavík 13. mars til New
York. Fjallfoss er í Reykjavík.
Lagarfoss er í Reykjavík, fór
kl. 8 í gær til Leith, Kaup-
mannahafnar og Gautaborgar.
Selfoss er í Leith, lestar í Hull
í byrjun apríl. Reykjafoss fór
frá Leith á þriðjudag (19.
mars) til Ieykavíkur. Buntline
Hitch er að lesta í Halifax
(kom 18. mars) fer væntan-
lega um helgina. Acron Knot
hleður í Halifax síðast í mars
(28.—29. mars). Salmon Knot
hleður í New York í byrjun
apríl (4.—6. apríl). Sinnet fór
frá New York 20. mars tl
Ieykjavíkur. Empire Gallop
fór frá New York 6. mars til
Reykjavíkur með viðkomu 1 St.
Johns, væntanlegur árdegis í
dag. Anne er í Gautaborg. Lech
fór frá Stykkishólmi í gær til
ísafjarðar. Lublin hleður í
Leith um miðjan apríl. Maure-
ta fór frá Porsgrunn í Noregi
15. mars með tilbúinn áburð
til Reykjavíkur, væntanlegur á
laugardag. Sollund byrjar að
lesta tilbúinn áburð í Menstad
í Noregi 5. apríl.
MEÐAL farþega með Dr. Al-
exandrine, ec kom hingað í
fyrrakvöld, var hollenskur stór
kaupmaður, nð nafni Arnold
Byvoet. Hann er einn af eig-
endum elsta blómasölufyrirtæk
is í Hollandi. Kom hann hing-
að til lands að áeggjan Hendrik
Berndsen, eiganda verslunar-
innar Blóm og Ávextir, og flutti
í gær ítarlegt erindi um lauka
og laukarækt
Á sunnudaginn kemur mun
hann halda fyrirlestur í Nýja
Bíó um Holland á hernámsár-
unum. Verði einhver hagnaður
af þeim fyrirlestri, rennur
hann til bágstaddra barna í Hol
landi.
Hr. Byvoet mun halda aftur
áleiðis til Danmerkur með Dr.
Alexandrine eftir helgina og
heldur þv í ekki fleiri fyrir-
lestra hjer að sinni.
Hann hefir aldrei komið til
íslands áður, en hann gat þess
við blaðamann frá Morgunbl.
í gær, að hann hefði fullan hug
á því, að koma hingað til lands
næsta sumar, ásamt konu sinni,
því að hjer væri margt fallegt
að sjá og s-koða.
— Jeg var undrandi, þegar
jeg sá, að Reykjavík var ný
tísku borg, saagði hann. Jeg
var svo fáfróður, að jeg hjelt,
að Island væri bara einn ís
klumpur! Mjer hefir skjátlast
heldur betur þar. Jeg hefi því
miður svo stutta viðdvóld hjer
að þessu sinni, að jeg hefi eng-
in tök á því, að skoða mig neitt
um að ráði, en jeg hlakka- til
þes að koma hingað aftur og
kynnast landi og þjóð betur.
VILDU VERÐA ÞYSKIR
LONDON: Skjöl, sem fund-
ist hafa í fyrrverandi aðalbæki
stöðvum Þjóðverja í París, hafa
sýnt, að á hernámsárunum
hafa 24.000 Frakkar sótt um
að verða þýsk.r borgarar.
ur.
Verður því að líta á úthlut-
unina, sem mat nefndarmanna,
eða meirihluta þeirra á ís-
lenskri myndlist.
Það er hinsvegar alkunnugt
að þeir menn, sem úthlutunina
framkvæmdu, að þessu sinni
hafi enga þekkingu til að dæma
um myndlist, hvað þá heldur
til þess að flokka íslenska
myndlistarmenn í fjóra flokka,
eftir verðleikum þeifra, sem
listamenn. Jafnvel nefndar-
menn sjálfir munu ekki geta
haldið því fram, að þeir hafi
nokkra sjerþekkingu á .m^md-
list, er gefi þeim siðferðilegan
rjett til að meta af nýju verð-
leika myndlistamanna og
flokka þá eftir mati.
Jeg hefi sætt dómum skyn-
bærra manna á Norðurlöndum
og hjer á landi um list mína
og get sætt mig við þá. Hefði
meira að segja ekki nema gam
an af, ef Stefán Jóh. Stefáns-
son forstjóri, Þorkell Jóhann-
esson prófe^sor í sögu og Þor-
steinn Þorsteinsson Dalasýslu-
maður gerðu rökstudda grein
fyrir skoðuum sínum á nútíma-
list með blaðadómum um
myndlist mína og annara. En
hinu neita jeg, að viðurkenna
dóm þessara manna, sem
hæstarjett í nafni þjóðarinn-
ar um íslenska mynlist. Læt
jeg aðra myndlistarmenn um
það, hvort þeir viðurkenna
slíkan hæstarjett, með því að
ta:ka á móti „styrkjum" sínum
úr hans hendi, en jeg vil ekki
sætta mig við þá skipun þess-
ara mála, sem jeg tel ósam-
boðna menningarþjóðfjelagi,
og á sjer engin dæmi í siðuð-
um löndum. Að síðustu leyfi
jeg mjer að benda úthlutun-
arnefnd á, vilji hún verja
þeim krónum, sem henni þókn-
aðist að ætla mjer, svo að þær
komi að meira gagni, en þótt
þær væru veittar einhverjum
miðaldra fúskara hjer, að um
þessar mundir er fátækur en
efnilegur verkamannssonur
hjeðan úr Reykjavík við mynd-
listanám í Listaháskólanum í
Kaupmannahöfn, Veturliði
Gunnarsson að nafni. Kemur
mjer hann í hug meðfram
vegna þess, að jeg galt þess
á mínum námsárum, að jeg
hafði ekki borið gæfu til að
fæðast í sveit, og þótti því ald-
ei námsstyrksverður hjeðan,
enda aldrei þjónað neinum
pólitískum flokki svo að gagni
væri talið.
Reykjavík, 22. mars.
Jón Engilberts. ‘