Morgunblaðið - 04.06.1947, Qupperneq 8

8

M O RGUNULASIÐ
Miðvikudagur 4. júní 1947
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson
Ritstjórar: Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla,
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 10,00 á mánuði innanlands,
kr. 12,00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
Kommúnistar ókyrrast
VERIÐ rólegir segja kommúnrstar nú við verkamenn.
Þó til verkfalls komi nú um næstu helgi, stendur það
aldrei nema örstuttan tíma. hæsta lagi í fáeina daga. Þá
lækkum við kröfurnar niður í fáeina aura. Og þá er allt
í lagi. Síðan heldur vinnan áfram.
Þannig hljóðar boðskapur þessi á bak við tjöldin.
Forsprakkar kommúnista finna það greinilega, að
verkfallsbrölt þeirra er óvinsælt meðal hinna vinnandi
manna. Reyna kommar að teygja menn til fyigis við sig,
með því að gera sem minnst úr verkfallsbröltinu, og
útbreiða þá skoðun meðal verkamanna, að vinnustöðv-
un verði ekki nema snöggvast. En á hinn bóginn verði
ekki urn neina verulega kauphækkun að auratöiu að
ræða.
’ Bæði í ár og i fyrra hafa kommúnistár haldið því
frani að kauphækkanir í aurum sjeu gagnslausar, sam-
anborið við það að auka kaupmátt launanna, með því
að draga úr dýrtíðinni. Þeira halda þó áfram að stuðla
að því að dýrtíðin aukist.
Með því að segja verkamönnum nú, að strax verði
slegið af kaupkröfum, þegar verkfallið er skollið yfir,
segja þeir um leið, að hjer sje yfirleitt ekki verið að fá
kaupið hækkað. Allur bægslagangur kommúnista í
stjórn Alþýðusambandsins, hefur líka allt annan tilgang.
Sem sagt þann, að kommúnistar vilja geta sýnt, að þeir
ráði yfir samtökum verkamanna í landinu, geti sagt
íyrir um það, hvenær eigi að efna til verkfalla í land-
mu og hvenær ekki. Hjer er um að ræða valdabrölt
þess flokks, sem vinnur fyrir erlent vald, með þjóð
vorri, erindreka í alþjóðasamtökum, sem vilja að sjálf-
stæðum þjóðum fækki í heiminum.
Þjóðviljinn staglast á þvf, að einn af forystumönnum
Alþýðuflokksins hefði haldið því fram, að það væri glæp-
ur að efna til verkfalla hjer á landi.
Vitaskuld eru þessi orð stjórnmálamannsins slitin úr
samhengi, og úr lagi færð, eins og annað sem Þjóðviljinn
ílytur.
En um afstöðu ábyrgra stjórnmálamanna til verkfalla,
eins og nú horfir við mætti margt segja. T. d. mætti nefna
ræðu þá er einn af helstu forystumönnum breskra jafn-
aðarmanna flutti á flokksþingi þeirra á miðvikudaginn
var. Hann hafði bent áheyrendum sínum á, hversu lífs-
nauðsynlegt það er fyrir bresku þjóðina að útflutningur
hennar aukist, svo hægt verði að fá hagstæðan viðskifta-
jöfnuð. Öll verkföll hvernig sem þau eru til komin sagði
hann í ræðu, eru skemdarverk. Skæruhernaður við vinnu,
er skemdarverk í sambandi við ofbeldi. Hann sagði enn-
fiúmur í ræðu sinni að hærri laun og stytting vinnutím-
ans, áður en bætt er úr vöruskortinum, er langtum því
verra en tilgangslaus.
Hjer talar einn af aðalleiðtogum breskra verkamanna.
Skyldi ekki vera líkt á komið hjá okkur í þessu efni? Eða
öllu heldur. Ef það er skemdarverk meðal Breta að efna
til verkfalla með þjóð sem er mörg þúsund sinnum öflugri
en við, hvað skyldi þá mega nefna verkfallsbrölt kommún-
istaanna hjer? Ekki verður hægt fyrir kommúnista að
halda því fram, að Morrison vinni gegn hagsmunum
verkalýðsins.
Það er vitað mál, að þegar 130 verkamenn í Dagsbrún,
samþykkja að 3000 verkamenn hjér í'bænum leggi niður
vinnu, þá er sú samþykt ekki gerð til þess að fá kjör
verkamanna bætt. Það gátu menn sjeð fyrir. Það vita
menn ennþá betur nú. Tvent er á dagskrá, sem kemur
ekki aurunum við: Hvort eigi að halda áfram með kaup-
skrúfuna og uppskrúfun dýrtíðarinnar, eins og kommún-
istar vilja, í þeim tilgangi að framleiðsla landsmanna
Stöðvist sem fyrst. Og hvort fáeinir kommúnistar geti
beygt fjölmennasta verkalýðsfjelag landsins undir vald-
boð sitt, eftir geðþótta sínum.
DAGLEGA LÍFINU
Rembingur.
FRÁSÖGNIN I íþróttadálk-
um Morgunblaðsins í gær um
framkomu áhorfenda á hand-
knattleikskeppni milli íslend-
inga og Svía, mun hafa komið
illa við þá sem greinina lásu.
ísler^kir áhorfendur hafa einu
sinni enn sýnt vanþroska og
rembing, sem ekki getur orðið
til neins nema skammar og leið
inda.
-Til hvers er verið að bjóða
hingað erlendum íþróttamönn-
um til kepni, selja aðgang að
leikjum þeirra, og láta svo eins
og skríll, æpa að þeim og kasta
kapuryrðum að gestunum. —
Það er ekki eins og þetta sje í
fyrsta skifti, sem slíkt kemur
fyrir, því miður.
•
Kunnum við ekki
að tapa?
SKEMST er að minnast þess,
að í vetur þegar skákmennirn-
ir komu og fóru að keppa hjer,
þá gátu áhorfendur ekki sjeð
íslendingana tapa, en ljetu eins
og óðir menn af merkilegheit-
um ef þeir unnu.
Það er óhætt að segja, að ís-
lenskir áhorfendur kunna illa
að sjá landa sína tapa í leik..
Það fr ókostúr og með áfram-
haldi af slíku fáum við það
orð s okkur, að við sjeum það,
sem Rretinn kallar „Bad loos-
ers“. Það er engum til sóma að
bera það orð.
Ef áhorfendur geta ekki hag
að sjer kurteislega á leikjum,
þá er ekkert annað að gera, en
að hætta að bjóða hingað er-
lendum möhnum til kepni í
heiðarlegum leik.
•
Nýtt glæsilegt
samkomuhús.
TÓNLISTARHÁTÍÐ sú hin
mikla, sem Tónlistarfjelagið
gengst 'fyrir með þátttöku
merkra snillinga, hefst á laug-
ardaginn kemur í Austurbæj-
arbíó. Þetta nafn mun vera
flestum ókunpugt, því það verð
ur í fyrsta sinni um helgina,1
sem þetta stærsta samkomu-
hús bæjarins verður opnað fyr
ir almenning.
I því verða sæti fyrir um
800 manns og það útbúið öll-
um nýjustu þægindum og tækj '
um, sem nauðsynleg þykja í
slíkum samkomuhúsum. Skal
ekki farið lengra út í aS lýsa
þessym nýju glæsilegu húsa-
kynnum, því það verður vafa-
laust gert betur á sínum tíma.
* |
Engin Þjoðleikhús- ,
vinnubrögð?
EN BYGGINGARSAGA Aust
urbæjarbiós er fróðleg og eftir
tektarverð og má margt af
henni læra í samanburði við
byggingu annars samkomuhúss
sem verið hefir nær 20 ár í
smíðum.
Austurbæjarbíó hið nýja er |
reist af einstaklingum og!
alveg styrklaust. Við byggingu
þess hefir einkaframtakið ráð-
ið. Það er ekki nema hálf ann-
að ár síðan hornsteinninn var
lagður að því.
Þar hefir ekkert þurft að
bora, eða að minsta kosti sára-
lítið, en þar er heldur ekkert
mötuneyti í kjallara, þó glæsi-
legir veitingasalir verði fyrir
allan almenning, sem þangað
vill koma í framtíðinni.
•
Eina málfrelsið.
AMERÍSKA vikuritið „Time“
gerði nýlega að umræðuefni
það eina málfrelsi, sem ríkir í
einræðisríkjum, en það eru
skrítlur um ríkisstjórnirnar í
viðkomandi löndum, sem ganga
manna á milli. Engin veit hver
býr þessar sögur til, en allir
taka þátt í að dreifa þeim. Við
komandi yfirvöld reyna að
berjast á móti þessum sögum
(í Rússlandi getur það verið
glæpur að breiða út stjórnmála
sögur) en það er lítið hægt að
gera nerna að handtaka nær
alla landsmenn.
•
Pólverjar hlæja.
UM ÞESSAR mrfndir, segir
Time, hlær pólska þjóðin að
sögu um 'Wladyslaw Gomulka,
sem er aðstoðarforsætisráð-
herra og kommúnisti. Hann átti
að halda ræðu í Katowice.
Hann skipaði Alexander Zaw-
odski hershöfðingja og land-
stjóra. að hafa 50.Q00 manns á
fundinum. En er leið á daginn
varÚ Gomulkai heimtufrekari
og hann krafðist 100.000
manns til að hlusta á sig og síð
an 150.000 og'loks 200.000. —
íbúar Katowice eru ekki nema.
150.000. En 200.000 manns
mættu til að hlýða á ræðuna.
Auðvelt.
„HVERNIG tókst þjer þetta?“
spurði Gomulka hershöfðingj-
ann. Zawadski hershöfðingi
(sem er alinn upp í Rússlandi)
sagði: ,,Það er auðvelt að safna
saman 50.000 manns, því þá
þarf jeg ekki anað en kalla
saman her og leynilögreglu.
Þegar þú heimtaðir 100.000
hlustendur, ljet jeg það boð út
ganga, að Mikolajczyk (aðal-
foringi stjórnarandstöðunnar
agtlaði að tala). Og þegar þú
nefndir 150.000 ljet jeg það ber
ast að Anders hershöfðingi
myndi mæta á fundinum (and
kommúnisti og útlægur). En
þegar þú heimtaðir 200.000 til-
kynti jeg að það ætti að hengja
allat ráðherrana í. ríkisstjórn-
inni á fundinum“.
MEÐAL ANNARA ORÐA ....
—— ...... -
Harmaqrátur sr. Sinfúsar
Sjera Sigfús kvartar.
Sjera Sigfús Sigurhjartarson
hefir verið með skapsstyggasta
mótj um síðastliðna helgi. Hann
hefir ekki getað látið hjá líða,
að tilkynna hugarangur sitt
fyrir lesendum Þjóðviljans.
I fyrsta tölubl. kommúnista-
blaðsins, er út kom eftir helg-
ina, birtist eftir hinn hrjáða
guðsmann ein hin aumkvunar
verðasta vælugrein, sem frá
honum hefir hrotið til þessa.
Hann kvartar yfir því, að
allir sjeu vondír við kommún-
istana. Honum sárnar vita-
skuld mest, hvaða kveðjur hin
kommúnistiska stjórn Alþýðu-
sambandsins fSer hjá verkalýðs
fjelögum víðsvegar um land,
því eins og sagt var frá í Morg
unblaðinu á sunnudaginn, Jíð-
ur varla sá dagur, að kommún-
istar fái ekki kaldar kveðjur
frá einhverjum þeirra fjelaga,
er þeir hafa ætlað að teyma
með sjer út í verkfallsbrölt
sitt.
Hafa þcir gleymt
eigin rökum?
I grein áinni, hinni vælulegu,
leggur sjera Sigfús aðaláhersl-
una á þetta: Við kommúnistar
erum afskaplega meinlausir ^
menn, Þeir, sem eru að amast
við svona sauðmeinlausum
mönnum, eru eitthvað ekki al-'
mennilegir. Við ætlum okkur.
segir hann, að koma því til
leiðar að kaup verkamanna
hjer í bænum hækki lítils-
háttar. Enginn getur verið á
móti þessu. Engin rök mæla
á móti því.
Fyrir ári síðan og raunar
ekki nema fyrir mánuði. höfðu
kommúnistar rök á reiðum
höndum gegn verkfallsbrölti.
Þeir hjeldu því fram, að það
væri hagkvæmara fyrir verka-
menn og a'lla launþega, að
kaupmáttur launanna yrði auk
inn. En hætt að spenna upp
krónutöluna, því að það væri
dýrtíðin, sem væri hinum vinn
andi stjettum hættulegust.
Skemdarstarfsemi.
Alt síðastl. ár hafa kommún-
istar gert alt sem í þeirra valdi
hefir staðið til þess að minka
kau^mátt launanna, hækka
dýr.tíðina. Og þeir halda því
áfram, skref fyrir skref, hægt,
og sígandi, í óþökk allra verka
manna allrar þjóðarinnar.
Þenna leik. þessa skemda-
starfsemi, sjá verkamenn og
skilja, jafnt hjer í Reykjavík
sem úti á landi. Þessvegna voru
það ekki nema um 130 f jelags- ‘
menn í Dagsbrún af 3000 sem
á dögunum greiddu atkvæði ^
eins og kommúnistar vildu,
þegar um verkfallsmálið var
rætt á fjelagsfundi.
0« þessvegna er það sem
kommúnistum berast nú mót-
mæli, frá verkalýðsfjelögum
úr öllum landsfjórðungum,
gegn verkfallsbrölti þeirra. —
Það er ekki nema von að sjera
Sigfús sje stúrinn, og að Þjóð-
viljinn sje daufur í dálkinn
þessa daga.
I
Þar sem heir hafa
ráðin í hendi sjer.
Að vísu geta þeir, sem í Þjóð
viljann skrifa, glaðst yfir
nokkrum aðgerðum flokks-
bræcra sinna úti í löndum. í
Ungverjalandi t. d. hafa „Þjóð-
viljamenn“ þar komið því íil
leiðar, að forsætisráðherrann
heíir orðið að flýja land. til
þess að forða lífi sínu. Rúss-
neskur her er þar enn. Og
flokksmenn Þjóðviljans hafa
viljað nota tækifærið íil að
klekkja á pólitískum andstæð-
ingum sínum innanlands á með
an þeir hafa hinn sterka her
að bakhjalli. Það á að kenna
ungversku þjóðinni hvernig hið
aCrstræna lýðræði er í fram-
kvæmd á meðan tækifæri er
til o" þjóðin er undir hinu aust
ræna oki.
Frh. á bls. 12.