Morgunblaðið - 12.07.1947, Blaðsíða 7

Laugardagur 11. júlí 1947.
WORGUNBLAÐIÐ
SUOMEN SLLRKISAT — IMesta íþróttahátíð
sem haldira hefir verið s Finnflandi
Eftir Maj-Lis Holmberg
Helsingfors 3. júlí.
í DAG lýkur íþróttahátíð
Finnlands, og strax í kvöld
leggja fyrstu þátttakendurnir
af stað heimleiðis, eftir fjöl-
breyttar íþróttasýningar og
keppnir, sem stóðu yfir í fimm
daga. Helsingfors fer svo aftur
smátt og smátt að fá á sig
hversdagssvipinn, þegar marg-
ar þúsundir innlendra og er-
]endra hátíðargesta hverfa úr
borginni. Þeir hafa sett svip
sinn á bæinn, umferðin á göt-
unum var stóraukin og mönn-
um gafst kostur á að sjá skemti
legar og hrífandi sýningar. Is-
lendingarnir fara 5. júlí frá
Helsingfors, og eftir að hafa
dvalið enn nokkra daga í Finn-
landi fara þeir yfir til Svíþjóð-
ar og þaðan loftleiðis heim.
Prófraun Olympíuleikanna.
Já — Íþróttahátíð Finnlands,
sem margur efagjarn hafði
hrist höfuðið yfir, þar sem „við
getum ekki framkvæmt svo
stórkostlegt", hefir tekist með
ágætum, um það bera hinir er-
lendu gestir okkar best vitni.
Heiðurinn fellur fyrst og fremst
í hlut samtakanna, sem standa
á bak við hátíðarleikana, en
fremstur í flokki er þar V. A.
M. Karikoski. Obreyttur borg-
ari gleðst einnig yfir því, hvað
allt gekk vel. Við lítum á þessa
íþróttahátíð sem nokkurskonar
prófraun fyrir hið mikla al-
þjóðamót, sem er miklu stór-
kostlegra og Finnum hefir ver-
ið falið að sjá um — Olympíu-
leikana 1952.
Hátíðin hefst.
Hátíðahöldin voru sett sunnu
daginn 29. júní. Þá voru fánar
dregnir að hún á öllum opin-
berum byggingum, eins og síð-
an hefir verið gert alla hátíðar-
dagana leikunum til heiðurs.
Göturnar eru skreyttar með
fánum allra þjóða, sem taka
þátt í hátíðinni. Þeir hafa blakt
að hjer í fimm daga í finnsku
sumarsólinni, sem hefir verið
eins dásamleg og frekast vérð-
ur á kosið. Á sunnudagsmorg-
uninn söfnuðust allir þátttak-
endurnir saman til þeirrar
mestu íþróttaskrúðgöngu, sem
hjer hefir farið fram. Auk
Finna voru fulltrúar frá 15 er-
lendum þjóðum. Kl. 9 lagði
fylkingin af stað, en í henni
voru 50,000 íþróttamenn og kon
ur, í göngu um göturnar og
framhjá fánum skreyttu þing-
húsinu við Mannerheim-veginn
en þaðan horfði Pekkala for-
sætisráðherra á skrúðgönguna.
Með honum voru margir erlend
ir .gestir, og meðal þeirra var
forseti íþróttasambands íslands
og meðlimir í Alþjóða-Olym-
píunefndinni, Ben. G. Waage,
sem síðar um daginn var einnig
að finna í heiðursstúku íþrótta
leikvangsins við setningarhátíð
ina.
Stórkostleg skrúðganga.
Það var mjög áhrifarík sjón
að sjá skrúðgönguna, en fyrir
henni var borinn mikil fána-
borg. Þátt í henni tóku allt frá
frjálsíþi'óttamönnuzn til knapa
Hópur finnskra stúlkna í þjoðbúningi tók þá it í skrúðgöngunni. — Hjer sjást þær, er þær
gengu með fánaborg sína framhjá þinghúsinu.
og hjólreiðamanna, fimleika-
flokkar kvenna og karla, skilm
ingamenn með korðum sínum,
ræðarar með árarnar, hnefa-
leikamenn með hanska, glímu-
menn (brottare), sundmenn,
kappakstursmenn og fjöldi ann
arra íþróttamanna. Einna
mesta athygli meðal þátttak-
endanna vöktu- tjekknesku
stúlkurnar, sem voru broshýrar
og smekklega klæddar og ís-
lensku glímumennirnir. ,,í hópi
Islendinganna vöktu djörfuleg-
ir glímumenn í keppnisbúningi
sínum sjerstaka áthygli“, segir
eitt dagblaðið. Skrúðgangan
stóð alls yfir í 1 klst. og 50 mín.
Hún var látin enda á þremur
stórum torgum, þar sem hlýtt
var á guðsþjónustur.
Setningarhálíðin.
Eftir hádegi fór setningar-
hátíðin fram á íþróttaleikvang-
inum, sem gerður er fyrir 60
þús. áhorfendur, en tekur sem
stendur ekki nema 40 þús. Á
mínútunni kl. 2 hljómuðu tón-
ar Bjarnárborgar-marsins og
Paasikivi forseti gekk í stúk-
una. Við hlið hans sást Manner
heim marskálkur, K. J. Stáhl-
berg fyrrverandi forseti og
Enckell utanrikisráðherra.
Meðal þeirra sem fluttu ræð-
ur var forsetinn og Karikoski
forseti finska íþróttasambands-
ins. Íþróttahátíðar-boðhlaupið
lauk á vellinum og var forset-
anum fært söfnunarskjal með
nöfnum 800 þús. Finna, sem
hver hafði lagt fram sinn skerf
til þess að hátíð þessi gæti far-
ið fram. Þá voru sýndir finnsk-
ir þjóðdansar og fimleikasýning
finnskra karla og kvenna fór
fram á vellinum. Það var til-
komumikil sjón.
Stytta hlaupakóngsins.
En fyrir utan íþróttaleik-
vanginn var blómum dreift við
fótstall styttu hlaupakóngsins
okkar Paavo Nurmi, sem þann
Jsama.morgun var afhjúpuð á
sjerstöku heiðurstorgi.
Svo hjelt þessi mesta íþrótta-
hátíð, sem nokkru sinni hefir
verið haldin í Finnlandi áfram
í fjóra daga með keppnum og
sýningum frá morgni til kvölds
og verðrið var dásamlegt, sól-
skinið kannske heldur of mik-
hlaupi milli stórhlauparans okk
ar Viljo Heino og hinnar nýju
tjekknesku stjörnu Zatopek.
Eftir mjög jafna og harða
keppni tókst Tjckkanum á síð
asta augnabliki að vinna Heino.
Hann hljóp á 14.15,2 mín., en
Heino á 14.15,4 min. Meimsmet
ið á vegalengdinni á sænski
ið fyrir þátttakendurnar, en hlauparinn Gunder Hágg 13.58
það var að minnsta kosti betra
en rigning.
Dagskráin.
Til þess að gefa hugmynd um
hvernig hátíðin fór fram, læt
jeg hjer fylgja dsgskrá t. d.
mánudagsins, sem var
dagur hátíðarinnar •
Kl. 8 skotkeppni, kl. 8 ,,bor
boll“ (finnskur knattleikur),
kl. 9 áhaldaæfingar fimleika-
manna, kl. 9 körfubolti, kl. 9
,2 mín., en finska metið er 14.08
,0 mín og á Taisto Máki það. í
öðrum frjálsíþróttagreinum
skeou engin stórtíðindi.
Frjólsíþróítir vinsælastar.
Því verður ekki neitað,
ir því, að skipulagningin skyldi
heppnast, og að svo margir er-
lendir íþróttamenn gistu land
okkar, fyrst og fremst frá öll-
um Norðurlöndunum og frá öðr
um löndum allt til Tyrklands og
Iran. Einnig hefir hátíðin sýnt
okkur höfðustaðarbúum fram á
hve mikinn fjölda hraustrar
íþróttaæsku er að finna í land
inu sjálfu.
Við tökum öll undir orð
Paasikivi forseta: „íþróttahátíð-
Finnlands er gott dæmi um hinn
óslökkvandi lifsvilja þjóöar vorr
ar og mátt hennar til þess að
vaxa við rauriirnar og vinna
bug á þeirn.“
Maj-Lis Holmberg.
að
annar frjálsíþróttirnar eiga nú mest-
um vinsældum að fagna í Finn
landi. En hinar íþróttir hátíðar
innar áttu einnig sína aðdáend
ur. Fimleikar, bæði karla og
kvenna, eru hjer á háu stigi og
glíma, kl. 10 nútíma fimmtar- áhugi á þeim mikill meðal áhorf
þraut, kl. 10 veðreiðar, kl. 10
frjáls-íþróttir, kl. 11 herkeppni
kl. 12 róður, kl. 12 kvennaleik-
fimi, kl. 13 veðreiðar, kl. 14
skilmingar, kl. 15 kvennaleik-
fimi, kl. 16 tennis, kl. 18 frjáls-
íþróttir, kl. 18 glíma, kl. 18
skilmingar, kl. 19 handknatt-
leikur, kl. 19 fimleikar, kl.
19,30 róður, kl. 20 róður, kl.
20 fimleikar, kl. 20 kvenna-
fimleikar og kl. 22 hlaup eftir
áttavita.
Vel fyllt dagskrá, ekki satt?
Allir íþróttavellir Helsingfors
og iþróttahús voru líka upp-
enda. Finskir fimleikamenn eru
í hópi þeirra bestu í heiminum,
sjerstaklega í áhaldaæfingum.
í fimleikakeppni milli Norð-
manna, Dana og Finna, skipuðu
okkar menn fyrstu sætin. Einn
ig eru kvenfirnleikar hjer á
heimsmælikvarða, sjerstaklega
hefir fimleikaflokkur háskóla-
fjelagsins vakið mikla athygli.
Ahdleg keppni.
Á íþróttahátíðinni var and-
legum efnum einnig ætlaður
sinn tími, hún var ekki einungis
fyrir líkamlega atorku og leikni.
tekin allan daginn, og fólkið Eftir olympiskri fyrirmynd íór
gat valið um það, sem það vildi einnig fram skipulögð keppni
helst sjá. Kvenfimleikaflokk- | milli rithöfunda, tcnskálda, og
arnir höfðu skemmtilegustu i myndasmiða. Einnig hjeldu
húsakynnin til sýninga. — nokkrir bestu sör.gmenn okkar
Sænska leikhúsið og finska Þjóð j og píanóleiliarar hljómleika o.fl.
Þá voru og haldnar guösþjón-
ustur í kirkjunum, þar sem
í GÆR, 9. júlí, birtist í Mbl.
stutt athugasemd eftir Bened.
Gíslason frá Hofteigi, þár.sem
hann fullyrðir, að frásögn
Stefáns Einarssonar prófessors,
í Eimreiðinni, um það hver hafi
verið hinn rjetti móðurafi Ein-
ars H. Kvaran, sje röng eða
nánar tiltekið „rakalaust og
gamalt slúður af Fljótsdals-
hjeraði.“
Nú er það ekki ætlan mín,
að dæma um það hvor sje lík-
legri til að hafa rjett fyrir :>jer,
afkomandi Hallgríms í þriðja
lið á árinu 1947 eða um 100 ára
gamall orðrómur frá þeim slóð-
um og þeim tíma, sem atburð-
urinn gerðist. Um það ættu
sanngjarnir og hlutlausir kunn'
ugleikamenn að geta dæmt. En
hitt er svo annað mál, að þess
verður oft vart, að menn álíti
það eitt rjett í sambandi við
ættfærslu, sem gefið er upp,
bókfært eða fengið með svar-
daga. Færi betur ef hægt væri
að treysta slíku og þá jafriframt
því, að mannkynið hafi alltaf
sagt sannleikann og ekkert
nema sannleikann. Þar sem
þessu hefir nú ekki verið að
heilsa, hefir almenningur jafn-
an látið hina heilbrigðu skyn-
semi sína ráða ef einhver vafi
ljek á. Og það ætla jeg, að þau
sjeu færri dæmin um það að
almannarómur hafi logið en
öfugt. Að vísu finnst ávallt nóg
af fólki, sem vegna ættarhroka
og metnaðar lokar augunum
fyrir hlutlausri athugun og
sanngjörnu mati, en því tekst
þó aldrei að breyta því sem
raunverulega hefir skeð, hvort
sem annað hefir verið skrásett
eða skrifað. Og hvers virði er
ímyndaður skyldleiki þótt skrá
settur sje og viðurkenndur?
Það, sem býr í manninum verð-
ur hvort sem er aldrei frá hon-
um tekið, hvað svo sem rjett
eða röng ættfæisla regir.
J. B. J.
leikhúsið.
Iíeino tapar.
Ef jeg man rjett var aðeins prestar, sem eru iþróttamenn,
eitt heimsmet sett á íþróttahá-
tíðinni. Það gerði rússneski lyft
ingarmaðurinn Novak nú í dag.
En sú íþróttakeppni, sem dróg
að sjer mesta athygli áhorfenda
var hlaupaeinvígið í 5000 m.
prjedikuðu.
Óslökkvandi lífsvilji.
Og eins og jeg heii áð'ur sagt
tókst þessi íþróttahátíð Finn-
Unglingar vinna
í uraníumnámum.
BERIJN: — Hundruð þýskra
unglinga flýja nú frá rússneska
hernámssvæðinu í Þýskalandi, til
þess að kornast hjá því að verða
teknir með valdi og settir til vinnu
í rússneskum uraníumnámUm í
landS mjcg vel. Við gleðjum yfSuður-Saxlandi.