Morgunblaðið - 01.10.1947, Blaðsíða 7

MORGVISBLAÐIÍJ
7
Miðvikudagur 1. 1947
Skömtunin:
SeðSarnir eiga að af-
hendast þegar kaup
fara fram
ÞAÐ ER EKKI annað hægt
að sjá á „Tímanum" fyrir stuttu
síðan en hann te'lji að fundin
sje í innflutningsmálunum
„lausn, sem kaupf jelög og kaup-
menn geta verið sammála um“.
Þessi iausn „Tímans“ er raun-
ar alls ekki uppfynding blaðs-
ins, heldur er þar um að ræða
tillögu Sigtryggs Klemensson-
ar og Hermanns Jónassonar um
að „skömtunarseðlarnir gildi
sem gjaldeyrisleyfi“, eins og
blaðið orðar það.
Hjer í blaðinu var þessi til-
laga tekin til athugunar, begar
hún kom fram og þarf raunar
ekki miklu við það að bæta.
Einnig hefur tillagan verið til
meðferðar hjá ríkisstjórninni án
þess að hún hafi enn verið látin
koma til framkvæmda.
Heilbrigðasta reglan
Eins og kunnugt er tóku flest
allar þjóðir upp vöruskömtun á
styrjaldaráruwjm í meiri eða
minni stíl og þótt styrjöldinni
lyki komst hvergi nærri það
jafnvægi á í viðskiftum að hægt
væri þá að afnema skömtun
vara. Ýms dæmi eru um það að
vöruskamtanir eru nú jafnvel
strangari en á sjálfum styrjald-
arárunum. Það hefur vitanlega
farið eftir aðstæðum í hverju
landi hvaða vöru þurfti helst að
skamta en óhætt mun að segja
að eitt hefur verið sameiginlegt
skömtunarfyrirkomulaginu alls
staðar, aö kaupendur afhendi
skömtunarseðla sína um leifí og
kaup fara fram. Hitt mun al-
gerlega óþekt að kaupendur af-
hendi alla skömtunarseðla sína
fyrirfram til einnar ákveðinnar
verslunar. Slíkt hefur að mjnsta
kosti ekki þekst hjer eða í nær-
liggjandi löndum og yfirleitt
munu engar spurnir af því, að
skömtun sje framkvæmd öðru-
vísi en seðill komi á móti vöru
um leið og kaup fara fram. Virð
ist sjálfsagt, að þessi regla gildi
einnig hjer.
Tillagan og framkvæmdin
Það mun' ekki fjarri því að
Framsóknarmenn sjeu alira
manna leiknastir í að koma
fram með tillögur, sem ekki
geta verið í samræmi við raun-
veruleikann, en eru þó þannig
úr garði gerðar, að talsvert mál
þarf til þess að koma orðum að
því í hverju það liggur að þess-
ar áferðarsnotru tillögur eru ó-
framkvæmanlegar og ósann-
gjarnar. Það hefur verið sagt
að innihaldslítil slagorð gætu
verið máttugri en heilar bæk-
ur, fullar af röksemdum og
skynsamlegum athugunum. Það
væri vafalaust hægt að skrifa
langt mál um tillögu þeirra Her
manns og Sigtryggs og svna
fram á með tölum og dæmum
frá hinu daglega lífi, að það er
ekki íramkvæmanlegt að „neyt-
endurnir ráðstafi gjaideyrinum1
eins og „Tíminn“ orðar svo í-
smeygilega. Hjer verður aðéins
drepið á fá atriði í tilefni
grein „Tímans“,
af
Fram vann Walterskeppnina
Sigraði K.R. 4:1
Hagsmunir neytendanna
Það er ekki ófróðlegt að at-
huga hvernig tillaga þeirra Her
manns og Sigtryggs samrömist
hagsmunum neytenda. Það er
ekki unt að gera þessu máli skil
með fáum orðum og verður að-
eins drepið á nokkur atriði.
Tíminn segir að neytandinn
hljóti að afhenda seðla sína fyr-
irfram til þeirrar verslunar,
„þar sem hann telur sig fá best-
ar og ódýrastar vörur“. Það er
auðvitað þegar kaupandi af-
hendir skömtunarseðil sinn hef
ur hann síður en svo nokkra
vissu fyrir því, eins og verslun-
arhættir eru nú, að viðskifti
verði endilega „best og hag-
kvæmust" við þá verslun á
skömtunartímabilinu. — Gildir
þar vitanlega hið sama um kaup
fjelög og kaupmenn. Einnig má
segja að reynslan í innflutnings
málunum á síðustu tímum hafi
sýnt að neytandi, sem afhendir
seðla sína þannig fyrirfram
mundi ekki fá fulla tryggingu
fyrir því að þær vörur, sem
hann hefur afhent seðla fyrir,
verði til sölu í þeirri verslun á
skömtunartímabilinu. Það bland
ast víst fáum hugur um að á
næstu tímum getur oltið á ýmsu
um útvegun vara og sýnist þvi
óheppilegt að neytendur af-
hendi seðla sína einni verslun
fyrirfram. Hin reglan, að miði
komi móti vöru virðist vera ó-
líkt meiri trygging fyrir neyt-
endur'. — Það gefur einnig að
skilja að ef neytendur bindi sig
þannig við eina verslun hafa
þeir væntanlega úr minna að
velja, heldur en ef þeir gætu
leitað í verslunum eftir beirn
vörum, sem þeim faila í geð.
Orðugleikar seljanclans
En það er ekki nóg, að slík
tillaga mundi draga leiðinlegan
dilk á eftir sjer fyrir neytendur,
heldur hlyti hún einnig að
verða mjög örðug í framkvæmd
gagnvart þeim, sem vöruna
selja. Það er augljóst að sá
kaupmaður, sem fengi afhenta
skömtunarseðla fyrirfram, eins
og gert er ráð fyrir í tillögu
þeirra Framsóknarmanna yrði
að hafa mjög umfangsmikið
bókhald til þess að hann gæti
sjeð á hverjum tíma, hverjir
hefðu afhent honum skömtun-
arseðla sína, þannig að hann
geti fylgst með því fyrir hvaða
vörum hann hefur fengið seðla
og hve mikið af hverri vöruteg-
und. Er ekki vafi á að slíkt
fyrirkomulag ' mundi auka
starfsmannahald og skriffinsku
við verslanirnar og getur það
tæplega talist æskilegt.
Einnig er hætt við að örðugt náðu nokkrum
yrði að hafa eftirlit með skömt-
uninni, ef miðar yrðu afhentir
fyrirfram og mundi slíkt krefj-
ast svo mikillar aðgæslu selj-
(Framhald á bls. 12)
FLESTIR höfðu búist við því
að úrslitaleik Walterskeppninn-
ar, er auglýstur hafði verið að
fram ætti að fara kl. 4,30 e. h.
á sunnudaginn, yrði frestað. —
Var það því máske ekki neitt
undrunarefni þótt hrollur færi
um suma áhorfendur og með-
aumkvun mætti lesa úr augum
þeirra, er leikmenn KR og Fram
hlupu inn á völlinn. Veður var
að vísu stillt og bjart, þó frek-
ar kalt, en aðstæður til að leika
knattspyrnu voru með versta
móti. Völlurinn var einn stór
pollur, ef svo mætti að Qpði
komast, auk þess sem nokkur
ísing var á honum.
Þegar í byrjun leiksins kom í
ljós að illmögulegt var að leika
knattspyrnu við slíkar aðstæð-
ur. Spynur og sentringar leik-
mannanna voru ónákvæmar. Ó-
þarfa árekstrar leikmanna tíð-
ar, svo að oft var mesta furða
að stórslys hlytist ekki af. Og
knötturinn fleytti annað hvort
kerlingar í pollunum eða hann
snarstansaði og hringsnerist, er
hann kom niður. — Úr þessu
spunnust all-oft mjög svo spaug
leg atvik, sem jafnvel hin bestu
kabarettatriði jöfnuðust ekki
við, sem komu mönnum til að
hlægja og hlógu margir sjer til
hita, þótt kalt væri.
KR hóf þegar í byrjun sókn,
og reyndu leikmenn af fremsta
megni að halda knettinum niðri
og viðhafa stuttar sentringar.
I?ó leið ekki á löngu, þar tíl
vörn Fram hratt áhlaupinu og
með löngum spyrnum og geysi
hraða stormuðu Framararnir
upp völlinn, að marki K. R. —
Vörnin hafði fylgt sókninni
of mikið eftir, og var því ekki
til taks við 'slíku áhlaupi. —
Langri og hárri spyrnu er
spyrht að KR markinu, þar sem
er fyrir Mag. Ág., innh. Fram,
sem skallar knöttinn á miðja
þverslá marksins, rjett fyrir
ofan höfuð Antons, sem síóð
kyrr í markinu. Af slánni hrökk
knötturinn beint fyrir fætur
miðframh. Fram, sem sendi
hann með lausri spyrnu í mark.
Annað mark sitt gerði Fram
stuttu síðar. KR hafði verið í
sókn, en sem vörn Fram hafði
stöðvað og er langri spyrnu
miðað til miðframh. Fram, en
hann fylgir ekki eftir, sem
skyldi og nær Birgir knettinum
og hyggst sentra honum til
Antons. Anton hleypur nokkur
skref út úr markinu og gerir
sig líklegan til að handsama
knöttinn, en missir hann aftur
fyrir sig, og áður en varði er
Gísli Benjamínss., úth. Fram
kominn að knettinum og sendir
hann í mannlaust markið. —
15 mínútur af leik og leikurinn
2:0 fyrir Fram. — Það, sem
eftir var hálfleiksins voru KR-
ingarnir í heldu!*meiri sókn og
jerlega góðum
skotum á mark Fram, sem
menn töldu inni, en Adam var
í Paradís og varði sem hetja,
og lauk hálfleiknum, 2:0, fyrir
Fram.
Síðari hálfleikurinn var fjör-
meiri, jafnari og betur leikinn
af báðum liðum, þó sjerstak-
lega af KR. Þrjú mörk voru
skoruð í þessum hálfleik, eitt,
sem KR skoraði og Fram gerði
tvö. KR markið gerði Hörður
dásamlega vel (98%). Spyrna í
mjaðamarhæð er send að Fram-
markinu. Tveir varnarmenn
Fram og Hörður fylgja knett-
inum, en við vítateig smeigir
Hörður sjer á milli þeirra og
tekur knöttinn á ferð og spyrn-
ir honum fastri, öruggri og ó-
verjandi spyrnu í vinstra horn
marksins. Leikurinn 2:1 fyrir
Fram.
Mörk Fram í þessum hálf-
gerði m*iðframh. þeirra Lárus
Hallbjörnsson. Það fyrra gerði
hann mjög knálega. Anton hafði
fengið á sig skot og varið, en
stóð kyrr á marklínunni. Lárus
fylgdi knettinum eftir og varn-
aði Antoni útkomu úr markinu,
þannig að hann gekk smám
saman aftur á bak með knött-
inn inn í markið. Seinna mark
Fram kom þannig, að knöttur-
inn er miðaður fyrir KR-mark-
ið frá vinstraúth. Fram. Anton
hleypur út og hyggst bjarga,
en nær ekki til knattarins. Lárus
er að baki Antoni og spyrnir
knettinum í mannlaust markið.
Vítaspyrna var dæmd á Fram
á síðustu mínútu þessa hálf-
leiks, en Hörður brenndi henni
af.
Besta leik í Framliðinu fanst
mjer sýna markmaðurinn Adam
Jóhannesson, Sæmundur Gísla-
son og Þórhallur Einarsson. —
Fram Ijek ekki með sitt sterk-
asta lið að þessu sinni, vantaði
þá þrjá góða mer.n, þá Ríkharð
Jónsson, Hermann Guðmunds-
son og Hauk Antonsen. Vara-
menn þeirra stóðu sig sjerstak-
lega vel, einkum miðframherj-
inn Lárus Hallbjörnsson, sem er
ungur leikmaður í 2 fl. — Hóf
hann feril sinn sem meistara-
flokksmaður með því að gera
þrjú mörk leiksins, og má þa<f
kallast vel af sjer vikið.-----
Bestu menn KR liðsins fanst
mjer vera Hörður Óskarsson,
Óli B. Jónsson og Karl Jónsson,
sem sýndi sig sterkasta mann
varnarinnar.
Með sigri sínum í Walters-
keppninni hafa Framararnir
unnið þrjú helstu knattspyrnu-
mót ársins, og má það teljast
sjaldgæíur og eftirtektarverður
árangur. Þeir menn, sem hafa
unnið að því að vinna fjelagi
sínu þennan sóma, að vera ís-
landsmeistarar 1947, Reykjavík
urmeistarar 1947 og sigurvegar
ar Walterskeppninnar, eru: —
Adam Jóhannsson, Svan Frið-
geirsson, Karl Guðmundsson,
Kristján Ólafsson, Haukur
Bjarnason, Sæmundur Gíslason,
Gísli Benjamínsson, Magnús
Ágústsson, Lárus Hallbjörns-
son, Óskar Sigurbergsson, Þór-
hallur Einarsson, Ríkarður Jóns
son, Haukur Antonsson, Her-
mann Guðmundsson,Valtýr Guð
mundsson og Magnús Kristjáns-
son. — Á. Á.
„líkingur eignast fjelagsheimiii
KNATTSPYRNUFJELAGIÐ Víkingur hefir komið sjer upp
fjelágsheimili í Tripoli-herbúðunum á Melunum, og var það
vígt s.l. laugardag. Eru þetta braggabyggingar, sem hafa verið
innrjettaðar og gerðar hinar vistlegustu.
Er heimilið var vígt, þá'
voru þar samankomnir allmarg
ir eldri og yngri Vikingar og
fleiri gestir, m.a. borgarstjórinn
í Reykjavik, fotseti í. S. I. og
formaður Knattspj-rnusam-
bands Islands.
Guðjón Einarsson bauð gest
ina velkomna, en Ingvar Páls-
son, formaður húsnefndar fje-
lagsins, lýsti heimilinu og af-
henti það fjelagsstjórninni. Þor
lákur Þórðarson, formaður fje-
lagsins, þakkaði síðan þeim fje
lagsmönnum, sem imnið hefðu
að því að koma heimilinu upp
en þá tóku til máls Agnar K'.
Jónsson, formaður KSÍ, Gunn
ar Thoroddsen, borgarstjóri,
Benedikt G. Waage, forseti ÍSÍ,
Erlendur Ó. Pjetursson, Óskar
Norðmann og Ólafur Sigurðson
formaður iBR. Óskuðu þeir all
ir fjelaginu til hamingju með
j heimilið og fóru vjjourkénning
arorðum um þann dugnað, sem
Víkingar hefðu sýnt með þvi
að koma því upp.
I heimilinu eru þegar tilbún-
ir til noktunar fjórir stórir salir
þar sem fjelagarnir geta komið
saman tíl fundahalda og ýmsra
skemtana og gerir fjelaginu
miklu hægara um vik að hakU
uppi fjölbreyttu fjelagsstarfi.
Það kom þó greinilega í ljós »
ræðurp forráðamanna fjelags-
Ins, að þetta heimili væri að-
eins til bráðabirgða, því að fje-
lagið hefði í huga i náinni fram
tíða að koma upp eigin íþrótta
leikvangi og fjelagsheimili í
sambandi við hann.
Bílamiðlunin
Benkastræti 7. Sími 6063
•»r miðstöð bifreiðakaupa.

(iþmiimnmimnminu