Morgunblaðið - 01.10.1947, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Miðyikudagu^r 1. okt. 1947
Brjef:
Sparnaður er eina leiðin
LOKSINS eru menn farnir
að tala um sparnað. Loksins
hafa augu manna opnast fyrir
þeirri staðreynd, að til sjeu
takmörk fyrir hve miklu megi
eyða og sömuleiðis sje takmörk
fyrir hvaða kröfur megi gera
til þjóðarbúskapsins. Loksins
virðast menn vera orðnir ein-
huga um, að eitthvað verði að
gera til úrbóta, en hvað? Þá
versnar samkomulagið.
Verðbólgan er arðin hræði
leg. Það eru menn sammála
um. Menn eru líka sammála
um að verðbólgan sje að eyði-
leggja atvinnuvegina, sjerstak-
lega framleiðsluna við sjávar-
síðuna. Það er nefnilega ekki
hægt að fá hvaða verð sem
okkur sýnist fyrir sjávarafurð-
ir okkar. Við eigum keppinauta
á heimsmarkaðinum og ef við
getum ekki keppt við þá get-
um við ekki selt afurðir ókkar
með þeim árangri að atvinnu-
vegirnir fái staðið á eigin fót-
um. Framleiðslan við sjávar-
síðuna er fjöregg okkar. Takisl
ekki að halda henni áfram á
heilbrigðum grundvelli, fer
sjálfstæðið út í veður og vind.
Það er rjett að við gerúm
okkur þetta ljóst. Þetta verðm
aldrei um of brýnt fyrir þjóð
inni. Efnahagslegt sjálfstæði er
undirstaða andlegs og menning
arlegs sjálfstæðis. Um það þarf
ekki að deila.
Fiskveiðar og landbúnaður,
hafa verið og eru aðal fram-
leiðslugreinar jjkkar.^ Það er ^ ag Játa okkur nægja að
eftir þessu verðum við að haga
okkur.
Fleilbrigt atvinnulíf er und-
irstaða undir velmegun allra
þjóða, en það getur því aðeins
þróast og dafnað, að allir þegn-
ar þjóðfjelagsins leggist á eitt,
með að misbjóða því aldrei með
ofháum kröfum eða eyðslu.
Slíkt hlýtur að raska jafnvæg-
inu í þjóðfjelaginu og að lok-
um steypa því út í stjettabar-
áttu, sem áður en varir hefir
komið atvinnuvegunum á knje.
Við Islendingar vitum vel,
að atvinnuvegum okkar er
þann veg háttað að alt er þar
í meiri óvissu en annarsstaðar
um afkomu. Gildir það jafnt
sjó og landvinnu. Hvorutveggja
getur brugðist. Engar áætlanir
er hægt að gera, sem nokkut
vissa er fyrir að standist. Tíð-
arfarið eitt getur gjörbreytt öll-
um áætlunum. Aflabrestur
einnig sem líka getur verið í
sambandi við tíðarfarið. Sam-
göngur á sjó og landi geta líka
haft sin áhrif og margt fleira
sem ekki skal nefnt hjer. Þetta
sem bent er á nægir tiLþess að
sýna og sanna að allar búskap-
aráætlanir ' hvað snertir
vinnslu úr skauti náttúrunnar,
er óhugsandi að gera nokkuð
fram í tímann, svo að öruggt
sje. Er það þá jafnframt aug-
ljóst, að stórhættulegt er að
byggja áætlanir fram í timann,
þar sem ekkert verður ráðið við
hvernig þeim áætlunum reið’í
af i framkvæmdinni. Við verð-
staðreynd, hvað sem hver seg-
ir, að hvorug þessi framleiðslu
grein er lengur fær um að
standa undir sjer hjálparlaust.
Samt sem áður er það viður-
kent, að þessar atvinnugreinar
eru undirstaðan undir viðskipta
og menningarlifi þjóðarinnar
og að hrun þeirra boðar við-
skipta- og menningarlegt hrun.
Það má því ekkert hrun
koma og það þarf ekki að
koma, ef þjóðin vill annað. Ef
íslenska þjóðin brýst fram ein-
huga gegn verðbólgunni og
hennar fylgifiskum er sigur
inn fyrirfram tryggður.
En hvert skal halda? Hvað
skal gera? Um þetta verður
barist. Og gera má ráð fyrir
að sitt sýnist hyerjum.
Eitt er þó víst, að engin lækn
ing er til, sem lækning getur
kallast, nema sparnaður. Sparn
aður þann veg að ekki sjeu
gerðar meiri kröfur til þjóðar-
búskaparins, en sem hann er
fær um að fullnægjá. öll óhófs
eyðsla verður að hverfa, meðan
verið er að skapa heilbrigðan
grundvöll fyrir framleiðsln-
kerfi þjóðarinnar og kemur þá
fyrst til greina, sjávarútvegur-
inn og landbúnaðurinn. Auð-
vitað verður að taka tillit til
annara atvinnugreina ’ líkaj en
það verður að skiljast og haga
framkvæmdum i samræmi við
það, að þessir tveir atvinnu-
^egir eru undirstaða allra ann-
ara atvinnuvega í landinu og
geti þeir ekki staðið á eigiti
fotum, fer svo áður en varir nð
alAiennt hrun skellur yfir í
$Ium atvinnugreinum þjóðar
Tilkynning
frá Fjárhagsráði
Fjárhagsráð vill hjermeð vekja athygli á því, að viðtals-
tími ráðsins. verður hjer eftir kl. 2—3 e. h. mánudaga,
miðvikudaga og föstudaga.
FJÁRHAGSRÁÐ.
8TULKUR
Getum bætt við 2—4 stúlkum á saumastofu vora, sem
þurfa ekki nauðsynlega að vera vanar saumaskap. —-
Fæði og húsnæði getum vjer útvegað.
Upplýsingar gefur klæðskerameistari vor, Daníel Þor-
steinsson.
KAUPFJELAG ÁfíNESINGA.
gera áætlanir jöfnum höndum
og vera tilbúnir að breyta til
hvenær sem þörf krefur. Þetta
hefir verið svona frá landnáms-
tið og þessu geta engir breytt
í aðalatriðum. Ekki einusinni
slingustu stjórnmálaflokkar eða
stjórnmálamenn.
Nú stöndmn við á þeirn
tímamótum, að við verðum að
taka upp sparnað í stað eyðslu
undanfarinna ára. Gildir það
alla jafnt háa sem lága. Eng-
inn má skorast undan að gera
skyldu sina og spara. Sá gerir
þjóðinni mest gagn, sem mest
sparar og sá hinn sami stuðlar
best að fljótustum bata í at-
vinnu og framleiðsluháttum
þjóðarinnar.
Þvi skal nú stinga við fót-
um, hætta að eyða í vitleysu
og fara að spara. I sparnaðar-
áttina skal halda og það strax.
Ekkert kák, því djarflegar sern
haldið er til spamaðar, því
styttra erfiðleikatímabilið sem
nú er óumflýjanlegt.
En'hver á að byrja?
Þessa spurningu heyrir mao-
ur á hverjum degi, og oft á
dag.
Jeg svara þessari spurningu
hiklaust þannig, að ríkisstjórn-
in, (ríkissjóður) á að byrja að
spara. Reykjavíkurbær, höfuð-
staður landsins, næst eða sam-
timis. Síðan bæjarfjelög og
sveitafjeJög, forystumenn á öll-
um sviðum og allir sem líkleg-
ir eru til áhrifa.
Ofanfrá verður sparnaöurinn
að byrja. Llið opinbera verður
að taka forysfuna og gefa fyriiv
myndina. Það þýðir ekkert að
verðið að spara. Hrópið verður
að vera, nú erum við byrjaðir
að spara, þið verðið að gera
það líka. Jeg ber það traust t'l
almennings á íslandi, að hann
fylgi forystumönnum sínum,1
þegar þeir sýna viljann til úr- j
bóta. blitt er svo aftur jafn |
augljóst. að þeim þýðir ekkert
að hrópa og kalla ef þeir breyta
ekki sjálfir um stefnú fyrst.
Jeg veit vel að þetta er hægra
sagt en gert. Allir hrópa á ríkis^íÁ
sjóðinn og biðja um hjálp og;
öllum finnst sjálfsagt að þeim I
sje hjálpað. Þessi hugsunarhátt
ur verður að breytast og eini
möguleikinn- til þess að breyta
honum, er að taka skarið af,
en rjetta jafnframt við fram-
leiðslumöguleikana, undirsöð-
tuna undir velmegun þjóðar-
innar. Það er ekki nema eðli-
legt að hrópað sje á ríkissjóð-
inn, þegar ekki er hægt að
framleiða neitt í landinu nema
með stórtapi, vegna þess, að
óhófseyðsla pólitískra fíokkn,
fjelaga og einstaklinga í land-
inu er orðin svo hatramleg, að
ekkert fær satt þá hit.
Það er óumflyjanlegt að við í
höldum inn á sparnaðarbraut-
ina og það strax og það sem
verður að gera er, áð rikissjóð-
ur byrji o. s. frv. Enginn m.t
skorast úr leik. Þetta er fyrsta
sporið, sem verður að stíga 'il
að sigrast á verðbólgunni, og
það þolir enga bið.
Munið að sjálfstæði okkar er
í veði, velferð niðja okkar er í
veði. Hver vill ekki neita sjer
um sitt af hverju, til þess að
tryggja sjálfstæði Islands og vel
ferð niðja þess í framtíðinni?
Rvik, 22. sept. 1947.
ICristján Karlsson.
f f
í leit ú lífsliamingju j
hið dásamlega snildarverk eftir Somerseth Maugham, sem %
þessa dagana er sýnt í Nýja Bíó, er til í íslenskri þýðingu. %
Bókin kostar aðeins 10 krónur og fæst hjá öllum bóksölum. ||
BÓKAVERSLUN ÍSAFOLDAR. §

Frá Frakklasidi
Ætla strokufangarnir
að komas! fil
mnar. Þetta vitum við öll og hrópa út til almennings, þið
París í gær.
FENGIST hefur nú nákvæm
tala yfir fangana, sem sluppu
út úr fangelsinu í Suður-Frakk-
landi í gær. Voru þeir 73, en
um miðjan dag í dag höfðu 33
þeirra náðst aftur.
Herflokkar stjórnarinnar og
lögreglulið leitar nú í nágrenn-
inu að hinum 40, sem eftir eru.
Er talið að þeir ætli að reyna
til að komast til Spánar yfir
Pyreneafjöllin. — Reuter.
Föngum sleppt í
Grikklandi
Aþena í gær.
BRESKA stjórnin hefur sent
grísku stjórninni orðsendingu
þar sem hún hrósar aðgerðum
hennar í málum pólitískra af-
brotamanna. í miðjum júlí voru
pólitískir fangar í Grikklandi
1Q,000. Voru þeir hafðii í haldi
á eyjunni Icharia.
Nú heíur helmingur fang-
anna verið látinn laus.
—Reuter.
getum vjer útvegað
I
Saum
gegn gjaldeyris- og innflutningsleyfum. Verð og gæði
fyllilega sambærileg við önnur saumtilboð á meginlandinu.
kC. ^Jfmaóon LC Co.
9
<»
<&
<$>
•S>
<*>
m *
j Þjer sem ferðist til útlande
Athugið, að vjer bjóðum yður fars með íslenskri flugvjel
af bestu gerð og flytjum yður milli íslands og Norður-
landa á 7 klukkustundum fyrir svipað gjald og sú ferð
kostar með skipi. — Notið flugvjelina, farartæki framtíð- f
arinnar. Með því vinst tími, góð líðan og skemtileg ferð. X
jdoftLikr Lf. §
Hafnarstræti 23. Sími 6971. %
<•>
Frá Melaskólanum i
Þrír elstu árgangar skólans mæti til innritunar föstu-
daginn 3. október, sem lijer segir:
13 ára börn (fædd 1934) mæti kl. 9 f. h.
12 ára börn (fædd 1935) mæti kl. 10 f. h.
11 ára börn (fædd 1936) mæti kl. 11 f. h.
Börn á þeim aldri er að framan greinir, er ekki hafa
stundað nám í Melaskólanum fyrr, en eiga að sækja.
skólann á næsta vetri, mæti til innritunar kl. 1 sama
dag og hafi með sjer prófskírteini.
Læknisskoðun fer fram í skólanum á laugardag.
Nánar tilkynnt i skólanum daginn áður.
Kennarafundur miðvikudag’ (í dag)-, kl. 2,30 e. h. •• %
SKÓLÁSTJÖRINN. I