Morgunblaðið - 17.04.1948, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIE
Laugardagur 17. apríl 184&<
inn brúni nasismi og hinn
rauði eru nauðalíhir
Samanburður, sem
engum getur dulist
Tveir harðstjórar, sem
stefna að heimsyfirráðum
í Moskvu.
1 FYRRADAG var lijer í blaðinu
lýst memitastofnunum J»eim, sem
Moskvastjórnin hefir starfrækt, til
þess að kenna þeim mönnum sem
gengið hafa alþjóðastjóm kommún-
ista á hönd. Keimslustofnunum þess
um hefir verið meiri gaumur gefinn
«íðan heimsvaldastefna Moskvumanna
getur ekki leynst neinum lengur.
Vitað er, að allmargir af foryslu
mönnum hinnar íslensku flokks-
eleildar, hafa nötið kenslu í skól-
nnt þessum. En það hefir ekki vitn
ust enn, hve lengi hver þeirra hef
ir þar verið eða hve langt þeir hafa
isomist í fræðum hyltingamanna.
Ekki er t.d. vitað hverir hinna í<-
lensku nemenda hafa verið þótt-
takendnr í liinni ,,verklegu kenslu ‘
í götubardögum og vopnabiu-ði.
í Grikklandi.
f gær var hjer í Waðinu brugð
ið upp mynd af einuni þætti í
liinni alþjófðlegu starfsemi komm
vínistuf lokksins, ránsferðunum, morð
unum og misþyrmingunum, sem
kommúnistaflokkar Markosar halda
uppi i norðurhjeruðum Grikklands.
En sú starfsemi, sem kommúnistar
ceka í þeim hjeruðum, verður fra-g
ust í sögunni fyrir hin stórfeldu
rán é hömum, sem kommúnistar á
Ralkanskaga hafa skipulagt.
INauðsynlegt er fyrir íslendinga,
sem enn fylgja kommúnistum að
málum, að hafa sannar fregnir af
því, í hverskonar fjelagsskap þeir
eru. Skyldi það ekki t.d. vera eins
4gott fyrir þær konur, hjer á landi,
snn enn fylgja kommúnistum, að
fá að lieyra hvernig flokksbræður
fieirra suður á Balkanskaga ræna
nngbörnum frá foreldrum sínurn.
Nasistar og
kommúnistar.
Eins og áður hefir verið minst á
hjer i blaðinu hefir allur almenning-
ur bæði í Noregi og Danmörku, og
þá eins í Sviþjóð, gert sjer þess fulla
jgreixx, hversu sáralítill munur er á
etefnu, stjórnarháttum og starfi
fc.ommúííista, eins og það er í dág,
og athæfi nasistanna, meðan þeir
„lifðu og Ijeku sjer“.
Rjett er að rifja skyldleikann hjor
upp með nokkrum orðum, millí hins
,brúna“ einræðis, sem ætlaði að
leggja undir sig heiminn, og hins
„rauða“ einræðis, sem ætlar að leggja
tindir sig heiminn, sem þykist ekki
skifta sjer af innanlandsmálum
annara þjóða, en hefir haldið uppi
öflugum skólum í ríki sínu, til
Jiess að þjálfa flokksmenn sína til
«ð skiftij sjer af innanlandsmálum
annara þjöða. En þesstntt legátum
liefir sem sje verið kent. bæði „til
nnrans og handa“, bæði til bókarinn
ar, og þeim gefnar praktiskar
verklegar leiðbeiningar í götuóspekt
um og uppreisnum, þar sem handaflið
«r látið skera úr.
Hjer er samanburðurinn á nasism
«num gamla og hinum rússneska
viý-nasisma. Er hjer stuðst við grein,
«em hirtist í norska blaðinu Aften-
posten fyrir nokkrum dögum, og er
•eftir Vansittart lávarð.
Harðstjórar altaf
•eins.
Harðstjórar eru alltaf og ævinlega
í aðalatriðum eins. Það er fásinna
að ætla sjer, ’ að gera greinarmúh
á ,hægri“ og „vinstri“ harðstjórum.
Siðleysi þeirra er hið sama, og þeir
•erú sama andstygð ölfum frjálshuga
monnum.
Menn bamast gegn Frano. Og
það er rjeumætt. Því hann er liarð
sljóri. En það er hin svívirðilegasla
hræsni, ef sömu menn, sem hafa
andstygð á honum, hafa ekki sömu
andstygð á Títo í Júgóslavin,
Dimitrov í Rúlgaríu, Groza í Rúm
cníu og 'Slalín í Rússlandi.
Ekki éru til fyrirlitlegri menn og
ómerkilegri en þeir, sem eru blindir
og tiifiijningalausir gagnvart villi-
tuensku harðstjóra, ef aðeins einræð
inu er beint trúarbrögðum þeirra til
framdráttar.
Þrjár eru ættkvíslir af einræðis-
stofninum, nasistar, kommúnistar og
fasistar. Tiltölulega minst hefir kveð
ið að fasistunum.
Morð og
þrælahald.
En þegar gerður er samanburður
á þeim verður munurinn sáralítill.
Litum á hryðjuverkin, miskunnar-
leysið:
Hitler ljet myrða 6 miljónir gyð-
inga, og nokkrar miljónir annara
manna. Sá reikningur verður aldrei
gerður upp nákvæmlega. En menn
geta fundið út, hversu gyðingarnir
voru margir, sem hann drap. Þvi
vitað var, hve margir þcir voru, áður
en hann byrjaði, og hve margir vortx
eftir á lífi, þegar hann hætti.
Þrælahaldið er orðið einn megin
þátturinn í stjórnarfari sovjetríkj
anna. Ymsar skýrslur cru til um
það, hve margir hafi verið í þrælk
un i sovjetríkjunum síðustu 10 ár-
in. Er talið, að oltið hafi á 10—20
miljónum manna. Ekki of mikið
sagt, að þrælar hafi þar verið 12
miljónir.
Meðferðin á þrælunum er svo ill,
að þetta veslings fólk hrynur niður.
Ekki er of djúpt tekið i érinni, að
segja, að 10%deyji af þeim á ári.
Harðýðgi sovjetstjómarinnar er svo
mikil, að menn í siðmenningarlönd-
um eiga erfitt með að gera sjer í
hugarlund, hvað þar er að gerast.
Perluvinir.
1 raun rjettri er ekki ástæða til að
tala uin þessar tvær manntegundir,
og stjórnmálakerfi þeirra hvert í
sinum lagi. Þessir tvíburahræður i
andanum, nasistar og kommúnistar
áttu ekki erfitt með að koma sjer
saman þegar þeir skiftu Póllandi ó
milli sín, og fitjuðu upp é styrjöld
gcgn Vesturlöndunum, er þeir báðir
óskuðu éftir, þó ástæðan væri sín hjá
hvorum. Hitler og Stalin urðu ágæt
ir vinir. En þeir ruku saman af þvi
báðir ætluðu sjer heimsyfirráðin. Nú
er stjórnin í Kreml fokvond yfir því,
að hirt hafa verið brjefin, sem fóru
á milli hennar og nasistanna á árun
um 1939—41.
Báðir keppa að
heimsyf irráðum. *
Og þá er komið að annari líking-
unni á milli nasistanna og kommún
istanna, milli þessara tveggja til-
brigða af einræðishyggjunni. Komm-
únistana dreymir um heimsyfirráð,
alveg eins og nasistana fyrrum. Hitl
er tók Austurríki og Tjekkóslóvakíu,
og helming Póllands, og lagði undir
•sig með hervaldi Belgiu. Holland,
Luxemburg, Frakkland, Danmörku,
Noreg, Ungverjaland, Búlgariu, Rúm
eníu, Júgóslaviu og Grikkland.
Stalin liefir Iagt undir sig Pól-
land, Estland, Lettland, Lithácn,
Bessarahíu, Búkóvínu, og megin-
hlutann af Austur Prússlandi, hef
ir ráð Júgóslava og Búlgara í hendi
sjer, liefir hclminginn af Koreu og
reynir nii að ná yfirráðunuin yfir
Austurríki, Grikklandi, Tyrklandi,
Frakklandi og Italíu.
Hver getur sjeð mismuninn á
„gangsterunum" frá Berlin og frá
Moskva? Engir nema hræsnararnir,
sem telja sjer hag i heimsyfirráðum
kommúnista.
Samkomulag við
einræðisríki er
óhugsandi.
Á árunum milli styrjaldanna var
það vanaviðkvæði hjá fólki sem þótt
ist vilja sættir við Hitler, að hann
ætlaði sjer ckki annað en að tryggja
Þýskaland gegn árásum. Sami söng
urinn heyrist nú, frá áhangendum
kommúnista. Ilver sá inaður sein
telur að hægt sje að komast að
sáttum og samkomulagi við ein-
ræðisríki, cr annaðhvort fífl, eða
eitthvað þaðanaf verra..
Einræðisherrar vilja ætið fá meiil
völd, og síðan ofurlitið meiri, og þá
enn töluvert meiri. Þannig færa þeir
sig upp á skaftið, því þeir eru viti
sínu fjær af valdagræðgi.
Þó Stalín hafi hnept hundrað milj
ónir manna í ánauð utan við landa
mæri Rússlands, þá gat hann ekki
neitað sjer um að gleypa Tjekkó-
slóvakiu i viðhót. Að þessu hlaut að
koma. Þvi áform Stalíns eru hin
sömu og Hitlers, ná heimsyfirráðum.
Áhangendur þessarar heimsvalda-
stefnu, sem nú er uppi, afsaka fram-
ferði Stalins í öllu, og þar með
valdaránið í Tjekkóslóvakíu. En það
kemur út á eitt fyrir Tjekka hvort
ránsmennirnir koma að austan eða
vestan.
Fráleitt er, að undrast á nokkurn
hátt framferði kommúnista. Þeir
halda þvi fram, að smáþjóðir eins
og Tjekkar, eigi enga framtíð fyrir
sjer. Alveg eins og Marx sagði, þá
hann lifði, að pólska þjóðin ætti
engan tilverurjett.
Fjandsamlegir
trestrænni menningu.
Nasistiirnir kölluðu sig „herra-
þjóð“. Kommúnistar telja að kenn
ingar þeirra sjeu öllum vísdómi
æðri. Og þeir sjeu því til þess út-
valdir, að ráða yfir öllum heim-
Snum. Ilver er munurinn? Hver
getur sjcð nokkurn mun á þessum
tvcim valdaflokkum, nema æstir
áhangendur, sem ekkert vilja sjá,
og heyra, nema þá, sem nú kalla
sig ,,herraþjóð“ heims.
Enn er það fleira, sem sameigin-
legt er með þessum andlegu skyld-
mennum. Báðir eru fjandsamlegir
vestrænni menningu. Báðir nota sjer
í jafnrikum mæli af lygum og svik-
um. Báðir leitast við að láta lýðræðið
grafa sína eigin gröf. Báðxr koma
sjer upp þrælum, til að vinna fyrir
riki sitt. Báðir eru jafn fjandsam-
legir kristinni trú.
Hjer er þá i stuttu máli rakin skyld
leikinn á milli nasistanna og komm
únistanna, þannig að enginn stafur
verður hrakinn með rökum, af þvx
sem sagt hefir verið hjer. Enda mun
það sannást, að málgagn Moskvu
hjer á landi mun ekki gera hina
minstu tilraun til þess. í hæsta lagi
reka upp nokkra skræki, eins og Þjóð
viljamenn eru vanir þegar þeir eru
í rökþrotum.
Slikir' skrækir eru orðnir alltiðir.
Sem eðlilegt er, þegar rökin eru
þrotin.
NÝ STJÓRNARSKRÁ
BUKAREST — Rúmenska þingið
hefur nú samþykkt nýja stjórn-
arskrá, sem er nauðalík stjórnar-
skrám Rússlands, Búlgaríu og
Júgóslavíu.
Starfsemi Sumargjafar,
fer vaxandi ár frá ári
Kafíar úr tkýrslu formanns á aðak-
fundi fjelagsins.
í YFIRLITI um starfsemi
Sumargjafar árið 1947 sjest að
á árinu komu rúmlega 500
börn á heimilj fjelagsins. Síð-
an 1941 hafa dvalardagar barn
anna meira en fimmfaldast og
hafa aldrei verið fleiri en
1947, eða 70,312. Þá er og upp-
lýst í skýrslunni, að hinn nýi
skólj fyrir starfskvennalið Sum
argiafar og annarra svipaðra
stofnana á landinu. Uppeldis-
skóli Sumargjafar brautskráir
í vor fyrstu lærðu stúlkurnar
til bess að starfa við barna-
heimili landsins.
25. aðalfumlur
Sumargjafar.
25. aðalfundur Sumargjafar
var haldinn í gærkv'eldi í Kenn
araskólanum og var fundar-
stjóri Helgj Tx-yggvason en rit-
ari Bjarni Bjarnason.
Fdrmaður fjelagsins, ísak
Jónsson, flutti skýrslu stjórn-
arinnar fyrir árið 1947 og
skýrði frá því helsta, sem gerst
hafði á því ári. Kvað hann alt
hafa verið frekar nýjungalítið
á árinu. Að vísu hefðj verið
reynt að fá bygð ný hús fyrir
dagheimili og leikskóla, en það
hefið reynst ómögulegt, m. a.
vegna gjaldeyrisvandræða. —
Eins hefði verið reynt að fá
leigt húsnæðj miðað við árs-
starfsemi, en það hefði ekki
heldur borið árangur. Niður-
staðan væri sú, að fjelagið
hefði þurft að búa við sama
húsnæði og áður, þó að það
nýttist öllu betur en fyrra ár,
vegn_a þess, að íbúð losnaðj í
Suðurborg og Uppeldisskólinn
fluttist úr Tjarnarborg í Kenn
araskólann.
i
Húsnæðisvandræði
mikil.
Formaður kvað stjórnina
hafa unnið að því að fá bæ-
inn til að taka að sjer rekstur
vistarheimilanna, sem Sumar-
gjöf tók að sjer á stríðsárun-
um af brýnnj nauðsyn. Hann
kvað þann árangur hafa náðst
af þeirrf umleitan við bæjar-
völdin, að bærinn mundi senni-
lega innan skamms taka að
sjer rekstur vöggustofunnar og
samkomulagsumleitanir færi
nú fram milli bæjarins og Sum
argjafar um bað, að bærinn
tæki að sjer rekstur vistarheim
ila fyrir eldri börn. Líklegt
væri að úrlausn fengist í því
máli í náinni framtíð. Þá væri
fjelagið aftur komið á þahn
grundvöll, sem stofnun þess
hefði verið bygð á: Þ. e. a. s.,
rekstur dagheimila og leik-
skóla. Fjelagið mundi leggja
allt kapp á að auka þá starf-
semi, svo eftirsótt sem hún
værj af foreldrum. Auglýsing
um húsnæði íyrir skömmu,
hefði samt ekki borið betri ár-
angur en það, að enginn hefði
sent tilboð. Samt mundi verða
gerð tilraun, með aðstoð bæj-
arstjórnar, til þess að komast
yfir húsnæði fyrir dafiheimili
og leikskóla, hvernig sem þeirri
viðleitni kvnni að lykta. En
auðsætt væri, að mikil þörf
væri fyrir aukningu dagheim-
ila og leikskóla. Fjelagið liti
hinsvegar svo á, að vistarheim
ili, hverrar tegundar sem væru,
heyrðu undir almanna barna-
vernd. Það mál ætti ríki og
bær að leysa. Þessu fylgdi svo
auðvitað það, að fjelagið nyti
hlutfallslega miklu minnl
styrks, ef það losnaði við rekst-.
ur vistarheimilanna, er fengju
megnið af styrknum, sem fje-
lagið fær frá því opinbera,
Enda fjelagið styrkt fyrst veru
lega af opinberu fje, eftir að
það tók nauðugt að sjer rekst-
ur vöggustofu og vistarheim-
ila (þar með talin upptöku-
heimili í Vesturborg), sem
barnaverndarnefnd Reykjavík-
ur ræður yfir til innritunar
barna, samkv. samningf •’N
Reykj avíkurbæ, út af kaupum
Suðurborgar.
Barnaskólar lxjálpa
ekkj lengur við
merkjasölu.
Þá kvað formaður mega telja
það til nýjunga, að fræðsluráð
hefði lagt til, og bæjarstjórn
samþykkt, „að merkjasölur og
safnanir til fjársöfnunar handa
fjelögum og fjelagasambönd-
um, skuli hjer eftir ekki farai
fram að neinu leyti á vegum
barnaskóla bæjarins, og skólah
þessir láni ekki húsnæði tii
þeirra“, svo sem segir í sam-
þykkt bæjarstjórnar. Sumar-
gjöf hefur hinsvegar, síðan húia
var stofnuð, notið þeirra ómet-
anlegu hlunninda, að fá aðstoð
skólanna til að dreifa merkj-
um sínum, bók og blaði. ÓvísS
er, hvaða áhrif þessi ákvörðura
kann að hafa fyrir fjársöfnurj
Sumargjafar á Sumardaginrj
fyrsta. En dreifingarstöðvar
hafa verio fengnar fyrir næsta
sumardag og reynslan verðui?
að skera úr því, hvort fjelagið
getur staðið að jafn viðamik-
illi fjársöfnun og undanfarið
(var í fyrra „brúttó“ um 113
þúsund kr.) eða hvort leggjtj
á blátt áfram niður hátíðahöid-
in á sumardaginn fyrsta, i
þeirrí mynd, sem þau hafa ver-
ið hjer í höfuðstaðnum nú urrj
aldarfjórðungsbil.
Ennfremur taldi formaðu?
það all-athyglisverða nýjung',
að nafnlaus „Borgari“ hefði 3
einujdagblaði borgarinnar (Vís3
17/7. ’47) ráðist á starfsemi
fjelagsins. Hefðj í grein þess-
ari beinlínis verið hvatt til þess,
að ríki, bær og bargarar færj
nú að yfirvega það vandlega*
hvort styrkja ætti fjelagið sVO
ríflega framvegis (orðrjett J
greininni): „sjerstaklega, þeg-
ar þess er gætt, að ekki er ann-»
að vitað, en greitt sje sann-
gjarnt gjald fyrir hvert barn,
sem þar nýtur aðhlynningar“0
Formaður upplýsti hinsvegar,
að það sanna í þessu væri, a3
daggjöld fjelagsins væru tvisv
ar til tvisvar og hálf sinnurcs
lægri en hjá öðrum sambæri-
legum stofnunum. Annars kvacl
formaður Sumargjöf vel getsj
fallist á, að eftirláta þeim vancl
ann, sem treystust til að geraj
þetta betur en fjelagið hefðt
gert. Tilgangur fjelagsins hefðJ
aðeins verið sá, að reyna að
stuðla að virkum aðgerðum i
þjóðþrifamáli, hvað uppeldi og;
vaxtarvernd yngstu borgaraj
höfuðstaðarins snerti, meðarj
opinberir aðilar, eða aðrir,
Frh. á bls. á.