Morgunblaðið - 17.12.1948, Qupperneq 2

M O RGU A B L A f) 1 Ð
Föstudagur 17. des. 1948. 1
— Sjerstðkur dýrtíððrsjóður
' Framh. af bls. 1
veiíj henni fseri á að láta kunn
átiwnenn meta eignir síhar.
3. Að skilanefnd telji útgerð
armaani ekki kleift að standa
vift aiculdbindingar sínar eða
rek > útgerð á heilbrigðum
grundvelli án aðstoðar.
4 Að útgerðarmaður komist
að simningum við lándrottna
sína crn nœgilegan afslátt, að
dórni skilanefndar, á öðrum
skuldum sínum, til þess að á-
framlraLdandi rekstur verði
rekmi.í á fjárhagslega tryggum
grundvelli.
í greinargerðinni segir, að
gerl. sé ráð fyrir, að útvegs-
menn sjálfir reyni fyrst til
þrauiai: að ná samkomulagi
vift lónardrottna sína. Ef það
tekíá eklci, er ráðherra veitt
heimild til að kveða á um
skuLdaskil þeirra útvegsmanna,
er 'teljast hæfir til að halda
áfriun útgerð.
Dýriiíu'arsjóður
TÍI þess að standast straum
af gjöldum þeim, sem ráðstaf-
anir I. og II. kafla þessa frum-
var;.,, hafa í för með sjer, svo
og t'íl að lækka verð á nauð-
synjavorum innanlands, er lagt
til, aii stofnaður verði svonefnd
ur dýctíðarsjóður ríkisins. Til
að aifla honum tekna er lagt til
að söluskatturinn vei’ði fram-
lengdur árið 1949 og er hækk-
aðuij uin helming frá því 1948,
en (ó .Icipt niður með nokkuð
Öðrúu’ hætti. Þá er nokkuð
flejj undanþegið söluskattin-
uru en var í lögunum 1948.:
A. Eftirtaldar vörur eru und
anþegnar söluskatti:
Ríjóik og mjólkurafurðir,
kjöt, fískur, egg og óunnið
slát-.u: svo og fiskumbúðir, veið
ai'f önnur en sporttæki, kol.
sah liráolía, brennsluolía,
smurningsolía, flugvjelabensín.
tilbihi, v áburður, dagblöð og
vikublöð.
)J Eftirtalin sala er undan-
þegin söluskatti:
J .lyala fasteigna, skipa,
einkaleyfa, verðbrjefa og
krafna.
2. Andvirði vöru, sem seld
er úc landi, útskipimargjald af
hemu og flutningsgjald.
3. Vöögerð á skipum.
4. Húsaleiga.
5. Iðgjaldatekjur vátrygg-
ingafjelaga.
6. Sala þeirra, sem ekki eru
-I
bókhaidsskyldir samkvæmt lög
um 02/1938, ef söluskattskyld
velta þeirra yfir árið nemur
ekki yfir 30 þús. kr.
Áæflað er að söluskatturinn
nemi 34 milj. kr.
Samkvæmt 28. gr. frum-
varpsins skulu 22 milj. kr. af
tolltekjum á árinu 1949 renna
í dýrtíðarsjóð.
<1
ViShóíargjöld
i greúiargerðinni segir, að
gert : ; • - áð fyrir, að greiðslur
úr dýi. i .ðarsjóði á árinu 1949
muni i ma um 70 milj. kr., og
er því ölætlunin að afla tekna
sem , antar, eins og hjer
segir:
Vi > ótargjöld fyrir innflutn-
ing.I.vf. skal greiða:
a) af innflutningsleyfi fyrir
ökvil: nyr.dum 100/4 af leyfis-
fjárhæð (er áætlað að fáist 1
millj. kr. fyrir það). b) af
gjaldeyrislevfum til utanferða
öðrum en leyfum til náms-
manna og sjúklinga, 75% af
levfisfjárhæð. (Er áætlað að
fáist 3 milj. kr. fyrir það).
c) af innflutningsleyfum fyr
ir bílum 50% af leyfisfjárhæð,
(er áætlað að fáist 4 milj. kr.
fyrir það).
d) af innflutningsleyfum
fj-rir rafmagnstækjum til
heimilisnota, öðrum en elda-
vjelum og þvottavjelum, 100%
af leyfisfjárhæð, en af leyfum
fyrir þvottavjelum 50% (er á-
ætlað að það gefi 1 milj. kr.).
Þá er lagt til að greiða skuli
20% af ínatsverði bifreiða,
sem ganga kaupum og sölum
innanlands. Er áætlað að það
gefi 5 milj. kr.).
Loks er ákveðið að login öðl-
ist gildi 1. jan. 1949.
Fyrsta unrræða.
FYRSTA umræða um dýrtíðar-
frumvarp ríkisstjórnarinnar
hófst í gær kl. 5 og stóð fram
á nótt.
Stefán Jóhann Stefánsson,
forsætisráðherra, fylgdi því úr
hlaði og gerði grein fyrir efni
þess.
Því næst talaði Eysteinn Jóns
son, mentamálaráðherra, nokk-
ur orð með frumvarpinu. Sagði
hann, að það væri samkomu-
lagsmál, sem stjórnarflokkarn
ir hefðu verið ásáttir um að
bera fram.
Jóhann Þ. Jósefsson fjármála
ráðherra, iagði áherslu á. að
tekjuöflunin samkvæmt frum-
varpinu yrði að vera alveg ör-
ugg, til þess að hægt yrði að
standa við þau loforð, sem gefin
eru í því. Og þeir, sem eru á
móti þessari tekjuöflunarleið,
eru skyldugir til að benda á
aðra jafnörugga..
Er ráðherrarnir höfðu lokið
máli sínu hófu kommúnistar á-
rás á frumvarpið.
Lúðvík Jósefsson byrjaði. —
Fór hann mörgum fögrum orð-
um um, hvað kommúnistar
vildu gera fyrir útveginn. Alt
væri í lagi með sjávarútveg
okkar, bara ef þingmenn vildu
fylgja tillögum kommúnista. —
Skemfileg luciu-hálíð í
Siáifsfæiishúsinu
LUCIU-hátíð var haldin í Sjálf
stæðishúsinu s.l. mánudag við
góða aðsókn og skemtu menn
sjer þar hið besía. Guðlaugur
Rosinkranz ritari Norræna fje-
lagsins setti hátíðina, en síðan
flutti sendiherra Svía, hr. Pau-
sett ræðu og talaði um hin
auknu kynni og samvinnu, sem
orðið hefðu rr.illi íslendinga og
hirma Norðurlandaþjóðanna
(undanfarin ár.
Kvikmynd var sýnd af Stokk
hólmsbúum í starfi og leik og
Einar Sturluson söng einsöng,
,en hann herir verið-við söng-
nám í Svíþjóð undanfarin tvö
ár. Robert Abraham ljek undir
söngnum á pianó. Að lokum
komu svo Lucincjurnar fram í
sír.um hvltu kirtlu.m og sungu
Lucindu-sönginn, en siðan var
dansað.
Fiðlutónleikar
Björns Ólafssonar
í Auslurbæjarbíó
BJÖRN ÓLAFSSON sýndi það
með hljómleikum sínum í
september s. 1., að hann er orð
inn afburða fiðlusnillingur. Þá
Ijek hann meðal annars sóló-
sónötu Bachs í d-moll með
hinni frægu Chaconne, ' með
slíkri festu og öryggi, að aðdá-
un vakti meðal hlustenda.
Með tónleikum sínum á
þriðjudaginn var (fyrir styi’kt-
arfjelaga Tónlistarfjelagsins),
staðfesti hann enn á ný kunn-
áttu sína og listfengi. Með
djúpri stilitlfinningu og hik-
lausri tækni Ijek hann enn eitt
stórverk Bachs: sóló-sónötuna
í C-dúr, geysierfitt verk og
stórbrotið. Eftir merkilegan
Adagio-inngang kemur voldug
fúga, samin um stef úr gömlu
kirkjulagi: Veni Sancte Spiri-
tus. Síðan er Largo og Allegro
assai.
Það hefir oft verið sagt, að
Bach ofbyði fiðlunni með sóló-
sónötum sínum. En svo er þó
ekki. Hann ætlast aðeins til
hins mesta af fiðluleikurunum.
Sjálfur gjörþekti hann strok-
hljóðfærin og ljek vel á fiðlu,
en kaus þó helst að leika lág-
fiðluhlutverkin í hljómsveit-
inni ef svo bar undir, því
þá var hann .,í miðri tóna-
hringiðunni“ (Schweitzer). —
Slík verk sem þessi eru aðeins
meðfæri snillinga, og Björn
leysti þrautina á fagurlegan
hátt5> ekki aðeins tæknilega,
heldur tókst honum að opin-
bera þá kyngi, sem í verkinu
felst, og er þá mikið sagt.
Fiðlukonsert Mozart’s (í A-
dúr) var skínandi vel leikinn.
Sama er að segja um hin
smærri verkin í byrjun tón-
leíkanna. í einu orði sagt: —
Þetta voru yndislegir tónleikar.
Árni Kristjánsson ljek svo
vel undir, að ekki varð á betra
kosið.
Áheyrendur guldu þakkir
sínar með áköfu lófataki og
fóru heim í sannkölluðu jóla-
skapi.
P. í.
Ármann Reyfcjavík-
urmeistari í hand-
knalileik
LOKS í gærkveldi fengust úr
slit í meistaramóti Reykjavík-
ur í handknattleik. Lauk mót-
inu með sigri Ármanns.
í leikjunum í gærkveldi vann
Ármann Val með 7 : 4 og Fram
með 8 :5, en Valur vann Fram,
einnig með 8:5.
Lokunartími versl-
ana fyrir jólin
MESTU annadagana fyrii jól
in verða verslanir, eins og
venja hefir verið, opnar leng-
ur en aðra daga. Laugardag-
inn 18. des. verða búðir opnar
til kl. 10 og á Þorláksmessu
23. des. verða þær opnar til
kl. 12 á miðnætti.
Aðfangadag verður búðum
hinsvegar lokað kl. 1 e. h.
^ 4
Áki umgekkst rikissjóðinn
eins og ssttn versfa óvin
Bægslagangur kommúnisia á Alþingi
í gær.
ÞEGAR frumvarpið um bráða-
birgðafjárgreiðslur úr ríkis-
sjóði komu til umræðu í neðri
deild í gær stóð Einar Olgeirs-
son upp með miklum þjósti og
fór að skamma ríkisstjóinina
fyrir að geta ekki afgreitt fjár-
lögin fyrir áramót.
Kvartaði hann mjög yfir
slæmum vinnubrögðum ríkis-
stjórnarinnar.
Jóhann Þ. Jósefsson, fjár-
málaráðherra, benti honum á
að það væri annað að afgreiða
fjárlög nú á tímum en áður
fyrr. E. O. vissi vel hvernig á-
standið væri hjer í landi nú,
og hann vissi líka að störf
stójrnarinnar færu sífelt vax-
andi, þar sem afskipti ríkis-
valdsins af öllu þjóðlífinu eru
orðin það mikil og raUn er á.
En hverjir eru nú aðalboð-
berar afskipta ríkisv^ldsins af
lífi einstaklinganna? Eru það
ekki kommúnistar sem hafa
það efst á stefnuskrá sinni og
sannarlega er.-það furðuleg
hræsni þegar þessir menn
skamma ríkisstjórnina fyrir of
mikla útþenslu á ríkisvaldinu.
Þegar kommúnistar
neituðu að mæta.
Viðvíkjandi slæmum vir.nu-
brögðum hjá núv. stjórn færist
kommúnistum ekki að tala. —•
Þegar þeir voru í stjórn neit-
uðu ráðherrar þeirra að mæta
á stjórnarfundum, er ræða átti
mikilsverð þjóðmál.
Reis nú Áki Jakobsson, fyrr-
verandi ráðherra, upp í mikl-
um æsing og sagði hað ósann-
indi.
Fjármálaráðherra væri slóði,
og mundu samráðherrar hans
vissulega ekki gefa honum góð
an vitnisburð fyrir stjórn fjár-
mála ríkisins.
Jóhann Þ. Jósefsson sagði að
ekkert þýddi fyrir Áka að neita
staðreýndunum, því að beir
kommúnistaráðherrarnir hcfðu
sjálfir sagt frá því að þeir
mættu ekki á stjórnarfundum
haustið 1946. Og með því gerðu
þeir stjórnina óstarfhæfa, þann
ig að þeim færist ekki að tala
um slæm vinnubrögð.
Stefán Jóhann Stefánsson for
sætisráðherra, sagði að hvern
þann dóm sem fjármálaráðhtrra
fengi fyrir sín störf í ríkis-
stjórn, þá mundi hann þó aldrei
fá þann dóm frá samstarfsmönn
um sínum eins og Áki fjekk.
Hann fjekk þann dóm, að
hann liefði umgengist ríkissjóð-
inn, eins og sinn versta óvin.
Rok og hríðonreður í
gær olli somgöngo-
töfum
UM MIÐJAN dag í gær kom mikill stormur á suðaustan um
allt suðvesturland. Varð af því skafrenningur, sem safnaði
sköflum saman víða á þjóðvegum og jafnvel á götum í Reykja-
vik. Sumsstaðar, einkum á Reykjanesi og á Suðurlandsundir-
lendi, var nokkur snjókoma samfara storminum. Trufluðusfc
samgöngur víða og áætlunarferðum var frestað.
«.... .........................
Tafir á austurleiðum.
Snemma í gærmorgun var
Krísuvíkurvegur fær og fóru
margir bilar þá um hann, bæði
áætlunarbílar og mjólkurbílar,
en með rokinu um miðjan dag,
skóf svo mjög, að ekki var lagt
í ferð um hann, enda varð hann
ófær stutta stund á nokkrum
stöðum. Ýtur voru þó til taks
til þess að ryðja snjónum af
veginum. I gærkvöldi fór að
rigna allsstaðar með suður-
ströndinni og er Krísuvíkur-
leiðin því ekki svo afleit. Allir
mjólkurflutningar fara fram
um hana og verður mjólkin
ekki skömtuð í dag.
Þingvallaleiðin hefur verið
fær allt fram að þessu og er
enn, þó engin ýta hafi unnið
þar að því að ryðja snjó af veg-
inum. Margir bílar hafa farið
til og frá Þingvallasveit og
nokkrir alla leið að Ljósafossi.
Þessi leið hefur hinsvegar ekk-
ert verið notuð af bílum mjólk-
ursamsölunnar eða langferða-
bílt num.
Til Norðurlands.
Póstbílar komast leiðina til
Norðurlands yfir Holtavörðu-
heiði.
Bæjakeppni í hand>
knattleik
BÆJARKEPPNI milli Hafn-
firðinga og Reykvikinga í hand
knattleik fer fram í íþróttahús-
inu við Hálogaland n k. sunnu-
dag og hefst kl. 1,30
Keppt verður í meistarafl,
karla, meistarafl. kvenna og
II. fl. karla.
Nota eignir Bandaríkjanna.
BUDAPEST — Ungverska
stjórnin hefir opinberlega til-
kynt bandarísku stjórninni, að
hún muni nota eignir Banda-
ríkjanna í Ungverjalandi, vegna
þess að ,,bandaríska stjórnin
hefir bakað Ungverjalandi mils
ið tjón“.