Morgunblaðið - 17.12.1948, Blaðsíða 9

Föstudagur 17. des. 1948.
MORGUNBLAÐIÐ
9

NICOLAJ Carl Friðrik Bjarna-
son var fæddur 22. desember
1860, í Vestmannaeyjum. For-
eldrar hans voru Jóhann Pjetur
Bjarnason, verslunarstjóri við
Brydesverslun þar, og kona
hans Johanne fædd Rasmusen.
Nicolai ólst upp í Vestmanna-
eyjum og fluttist til Reykjavík-
ur árið 1882, eftir að hafa ver-
ið í verslunarskóla í Danmörku
og útskrifast þaðan.
I Reykjavík starfaði hann
sem verslunarmaður víð Fishers
verslun til 1894, og síðan sem
verslunarstjóri fyrir sömu versl
un í Keflavík til 1900. Eftir
það tók hann við forstöðu Fish-
ersverslunar í Reykjavík, þang
að til hún var seld 1904. Þá
stofnaði Nicolai sína eigin versl
un og fjekkst jafnframt við út-
gerð, þangað til Bergenska
fjelagið hóf skipaferðir hingað
(1906), þá tók hann að sjer af-
greiðslu þeirra skipa hjer, og
jafnframt flóabátsins á Faxa-
flóa. Afgreiðslumaður Berg-
enska fjelagsins var hann þang
að til 1932, að hann hætti fyrir
aldurs sakir.
Eftir að Nicolai stofnaði sjálf-
stæðan atvinnurekstúr, hafði
hann samhliða versluninni
fólksvagna til leigu þangað til
bifreiðar tóku að flytjast til
landsins, og þótti um mörg ár
ekki mannsbragur að ferðalagi
um bæinn og nágrenni hans,
nema í vagni frá Nicolai. Meðal
annars lagði hann til vagna
við konungskomuna árið 1907.
Jeg kynntist Nicolai skömmu
eftir að jeg kom alfarinn' til
landsins árið 1920, og naut þess
að halda vináttu hans æ síðan.
Hann var óvenjulega skemmti-
legur og glaðlyndur maður,
drenglyndur í viðskiftum og
alúðlegur í framkomu. Hann
var mikill að vallarsýn og fríð-
ur sínum, og bar aldurinn svo
vel, að við skemmtum okkur
oft við það, er fundum okkar
bar saman á götu eða annars-
staðar, að bera saman, hvor okk
ar væri ellilegri.
Nicolai kvæntist 7. september
1893, Önnu Thorsteinson, dótt-
ur Þorsteins Thorsteinson, kaup
manns og alþingismanns frá
ísafirði, Ijúfri konu og fagurri,
sem lifir mann sinn og ber ald-
urinn vel. Þau eignuðust fjög-
ur börn: Þorstein, verslunar-
mann og keiinara í Reykjavík,
Jóhönnu, ekkju Steindórs sál.
Gunnarssonar, prentsmiðju-
stjóra, Hjálmar, bankaritara í
Utvegsbankanum og Gunnar,
verkfræðing og kennara við
V j elst j ór askólann.
Nicolai andaðist 12. þ. m., og
þótt hann væri kominn nær
níræðu og þessvegna við því
búið, að brottför hans hjeðan
færi að nálgast, mun okkur
kunningjum hans finnast skarð
fyrir skildi, að vera búnir að
missa hann.
Hann lætur eftir sig minn-
ingu góðs drengs og góðs vin-
ar.
Helgi H. Eiríksson.
NÝKOMIN er á markaðinn
söguleg skáldsaga eftir Mika
Walteri, einn hinn fremsta af
yngri rithöfundum Finna. Nefn
ist hún Katrín Mánadóttir, og
er þýdd af sr. Sigurði Einors-
syni. Fjallar saga þessi fyrst
og fremst um alþýðustúlkuna
Katrínu Mónadóttur og Eirík
XIV. Svíakonung, ástir þeirra
og örlög. í baksýn er saga Sví-
þjóðar á þessu tímabili með
átökum sínum, og ölduróti. —
Þetta er mjög vel rituð saga,
dramatísk og spennandi. Bókin
er vel og myndarlega út gefin.
Útgefandi er Draupnisútgáfan..
Slríðsfangar gíffasf
inskuiii slúikum
London.
MARGIR þýskir stríðsfangar,
sem brátt eiga að hverfa heim
til sín frá Bretlandi, hafa gifst
enskum stúlkum. Fangar þess-
ir, sem flestir hafa unnið við
landbúnað, eyða miklum hluta
tekna sinna til þess að kaupa
sjer ýmiskonar vörur til heim-
ferðarinnar. Frá Bretlandi er
þeim meðal annars heimilt að
taka með sjer 300 sígarettur,
tvö pund af handsápu, 15 pund
af matvælum, eitt úr og eitt
útvarpstæki. — Reuter.
Sverrir Þórðarson:
esemberdagur
í
París í desember 1943.
DESEMBERDAGURINN í París
er kaldur. Þó er blæjalogn. Fán
arnir við Challiot-höllina,
fundastað þings Sameinuðu
bjóðanna, bærast ekki. Þannig
hafa þeir hangið flesta daga
síðan þingið kom saman í sept-
ember.
Niðri. á bökkum Signu sjest
r:ú enginn með veiðistöng. Hand
riðið á brúnni fögru, sem kena
er við Alexander mikla, er hvítt
aí hrími. Aðsóknin að kassa-^
bókáverslununum á bökkum
órinnar virðist vera allgóð. En
viðskiptavinirnir eru nú miklu
fljótari á sjer en áður, að á-
icveða bókakaupin.
Veíur á Ódáinsvelli
Veturinn hefir sett sinn svip
á Odáinsvelli. Þar er of kalt
að sitja við bjórglas undir beru
lofti og virða fyrir sjer. götu-
lífið, glerskýlum, sem minna á
gróðurhúsin heima, hefur ver-
ið komið upp utan um greiða-
sölustaðina. Tötrum klæddir
betlarar, flestir nokkuð við ald-
ur, ráfa milli veitingastaðanna.
Þeir eru gráir í gegn af kulda,
og fatagarmarnir orðnir skot-
heldir af skít. Með klæðaburð-
inum reyna þeir að vekja at-
hygli og samúð vegfarenda.
Parísarbúinn klæðist sínum
hlýjustu fötum, sem hann best
getur. Sumir eru vel búnir, en
aðrir ekki, allt eftir efnum og
ástæðum. Mjög fer klæðaburð-
ur vegfarenda eftir því, í hvaða
hverfum borgarinnar maður er.
Sjers<aklega eru áberandi stutt-
jakkar karlmanna með stórum
skinnkrögum. Börnin eru yfir-
leitt vel búin. Á Odáinsvöllum
eru kjölturakkarnir meira að
regja í vetrarkápum.
Þrátt fyrir nepjuna flýtir
enginn sjer. Það er hreinasti
viðburður að sjá Parísarbúa
hlaupa, það er ekki kurteisi.
Þeir bera það varla við, nema
ef þeir eru að missa af strætis-
vagni.
„Lunchínaþoka“ í Pavís
I Frakklandi mun veðurfar
ekki almennt vera ofarlega á
dagskrá í viðræðum manna. En
þ.etta breyttist skyndilega um
daginn. Dag eftir dag grúfði
svarta þoka yfir borginni. Þá
var veðrið tekið á dagskrá.
Blöðin báru gamalmenni París-
ar fyrir því, að slík þoka hefði
aldrei fyrr komið yfir þar um
slóðir í mannaminnum. Þok-
unni var gefið nafn: Lundúna-
þoka. Fanst Parísarbúum að
Englendinggr gætu haft sína
Lundúnaþoku fyrir sig. Til
Parísar ætti hún ekkert erindi.
Andrúmsloftið varð alveg ó-
þolandi, engu líkara en borgin
væri eitt allsherjar reykhús.
Gegnum þokuna mótaði fyrir
sólinni. Hún var dökkrauð eins
og hættumerki umferðarljós-
anna. í strætisvögnunum hóst-
uðu menn hver í kapp við ann-
an.
Af völdum þokunnar urðu
slys og meiðingar. Bilstjórar í
París hafa aldrei lært að aka
með neinni varúð, þrátt fyrir
þokuna stilltu þeir ekkert óþol
sitt. Þá munaði oft mjóu, að
náunginn gæfi upp öndina á
steinlögðum strætum Parísar-
borgar.
„Peningana fljótt — clla. . .“
Þokan bauð öðrum hættum
heim. Slík þoka er vafalaust
kærkomin smáþjófum og ræn-
ingjum. I fáförnum götum sitja
þeir fyrir blásaklausu fólki, sem
á sjer einskis ills von fyrr en
glæpamaðurinn stingur skamm
byssu mjúklega í síðu hins and
varalausa, biður hann að gera
sjer grein fyrir, að viðskipti
verði að ganga fljótt. — Pen-
ingana fljótt, — ella . .. .! Um
leið stingur þjófurinn hendi í
vasa vegfaranda og peninga-
veskið hefir skift um húsbónda,
ræninginn kveður og er horf-
inn út í svarta þokuna, jafn-
fljótt og hann kom.
í gegnum gný bílanna, sem
aka í þokunni með ofurlitla
ljóstýru, heyast allskonar und-
arleg hljóð. Blaðasalar æpa sig
hása við undirleik fiðlu- og
klarinettleik blindra manna,
sem standa upp við húsveggina
en við fætur þeirra Hggur alpa-
húfan, sem einstaka góðhjartað
ur maður lætur mynt falla í.
Hundgá blandast saman við
hrópin og köllin í rúðusalnum,
sem ber í trjegrind á baki sjer
stórar skjóður, og öskrar upp í
gluggana að hann sje þar kom-
inn með varnir.g sinn.
Hinir greiðviknu
Þokan er þægileg fyrir svarta
markaðsbraskara, sem bjóða öll
möguleg viðskipti. Þeir láta í
veðri vaka, að þeir sjeu altaf
að tapa, og hjer sje um að ræða
hreinan greiða frá þeirra hendi.
Æsingurinn er svo mikill, að
þeir fótumtroða sílspikaða búr-
hunda Parísarkonunnar, en
hundsdekur hennar er næsta
óviðfeldið. Það getur gengið svo
langt, að rakkarnir eru teknir
fram yfir börnin.
Hljóðastir í þokunni eru
mennirnir, sem tvær heims-
styrjaldir hafa gert að reköld-
um í mannfjelaginu. Þá vantar
einn eða fleiri útlimi. Sumum
þeirra hefur tekist að aura sam
an í hjólastól. Öðrum ekki. Þeir
verða að láta sjer nægja að sitja
á gangstjettinni eða í rangköl-
um neðanjarðarbrautanna.
Margir þeirra eru betlarar, aðr
ir selja ríkishappdrættismiða.
Þeir bera orður og heiðurs-
merþi, sem Frakkland sæmdi
þá, fyrir góða frammistöðu á
vígvöllunum. En lífeyririnn frá
ríkinu er svo óverulegur, að
þeir munu flestir lepja dauð-
an úr skel.
A sjötta eða sjöunda degi
ljettir þokunni. Sól skín í heiði
og þríliti fáninn á Eifelturnin-
um blaktir tignarlega í golunni.
En geislar desembersólarinnar
náðu ekki að bræða hrímið af
brúnni hans Alexanders mikla.
Jólaglingur,
en lítil kaupgeta
Jólaundirbúningurinn er far-
inn að setja svip sinn á borg-
ina. Kaupmennirnir tjalda því
sem til er. Glæsilegar vörur,
en dýrar, fylla sýningarglugg-
ana. Almenningur mun þó yfir-
le.itt verða að láta sjer nægja,
að horfa á margt af því sem í
gluggunum er. Varningurinn er
cf dýr og því er þannig farið
hjer, að kaupgjaldið og verð-
-lag helst ekki í hendur. Því verð
ur margur Parísarbúinn að
leggja hart að pyngju sinni til
að geta glatt börn sín urn. jöl-
in.
Það er skemmtileg dægra-
dvöl að kanna gluggasýning-
arnar. Ánægjulegast er þó, að
koma í leikfangaverslanirnar
einkum til að sjá 'börnin þar.
Þau eru eitt spurningarmerki
í framan. Þau ætla alveg að
tryllast er þau sjá þetta stóx-
kostlega úrval af leikföngum.
Foreldrarnir eiga fullt í fangi
með að hafa hemil á þeim.
Parísar- og Reykjavíkurbörn-
in hafa það sameiginlegt, að
taugaæsingurinn fær nokkra
útrás með því að panta þetta
og panta hitt. — Að koma í
þessar búðir minnir mig á
bernsku mína og jólafögnuðinn
þar, þegar hann var upp á sitt
besta hjer í bænum.
Margur heima myndi telja,
að Parísarbúinn ætti það til að
vanhelga jólin. Mjer var sagt
af kunnugum að mikill fjöldi
af skemtistöðum borgarinnar
sjeu opnir öll jólin. Söngleika-
húsin, kvikmynda- og leikhús-
in eru opin. En Parísarbúinn á
það til að bregða sjer á „bar“
að lokinni jólaguðsþjónustu.
Alt hækkar nema yfirfærslan
Allmargir íslendingar eru
við nám í París. Flestir leggja
þeir stund á listir, bókmentir
og tungumál.
Þeim finst desemberdagurinn
kaldur og hlýju fötin að heim-
an koma sjer vel í illa kyntum
húsum, sem eru gegnköld eins
og vatnspípa. Við vinnu verða
allir að kappklæða sig, líkt og
togaraháseti á þilfari í janúar-
mánuði. Þessir landar okkar
verða að fara spart með aurana
sína. Verðlag allt hækkar, —«
allt nema yfirfærslan.
Nú hefir í nokkra daga ver-
ið mikið um sólfar, á þessum
tíma árs að vera. Svellþykku
treflunum hefur fækkað. Kett-
irnir í litlu verslununum á
Montparnasse hafa flutt sig úr
búðarhillunum út í gluggana.
Þeir horfa dreymnum augum
á iðandi götulífið og njóta hvers
sólargeisla í Parísar-skamm-
deginu.
Sv. Þ.
Dr. Enwe vann éflán
skáir, - tapaði sex
Á MIÐ VIKUD AGSK V ÖLD
tefldi dr. Max Euwe f jöltefli við
33 menn úr Taflfjelagi Reykja-
víkur. Vann dr. Euwe 18 skák-
ir, gerði 9 jafntefli og tapaði 6.
í kvöld teflir hann fjlöltefli
í Alþýðuhúsinu í Hafnarfirði
við skákmenn úr Taflfjelagi
Hafnarfjarðar og einnig frá
Keflavík. Hefst sú xteppni kl.
8 síðd.