Morgunblaðið - 24.12.1948, Blaðsíða 8

3
MORCUNBLAÐIÐ
Föstudagur 24. des. 1948,
fí
T
!ÍL

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj. Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrg'ðarm.)
Frjettaritstjóri ívar Guðmundsson
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
kr. 15.00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með Lesbók.
JOLIN
í NÍTJÁN hundruð fjörutíu og átta ár hafa kristin jól
verið haldin. Hvernig sem lífi og baráttu kristinna manna
f.efur verið háttað hefur boðskapur jólanna megnað að
varpa ljósi friðar og kærleika yfir þjóðir og lörd. Hversu
órafjarri, sem hinn sanni friður hefur verið, hefur þessi
boðskapur hljómað í sálum fólksins með nýjum og lifandi
mætti. En hvernig má það vera að í veröld, sem logar af
ófriði, sundrung og hefnigirni, geti friðarhugsjón jólanna
lifað og skapað miljónum einstaklinga fögnuð og ham-
ingju?
Orsök þess er sú, að þrátt fyrir vanmátt mannanna til
þess að framkvæma hugsjón kristinna jóla, þá stefnir þó
hugur þeirra sífellt að takmarki hennar. Mannkynið er stöð-
ugt að leita að friði. Það elur í brjósti sínu einlæga, djúpa
þrá eftir að skapa veröld, þar sem friður og kærleikur skipi
öndvegi. Þessvegna ann það jólaboðskapnum og hyllir höf-
und hans.
S. 1. 1948 ár hafa verið ár mikilla breytinga í lífi allra
þjóða. Á þeim tíma hafa margir sigrar unnist í baráttunni
fyrir auknum þroska, fullkomnara og betra lífi. Á öllum
eldum hafa samt verið til menn, sem hafa haldið því fram
að heimurinn fari versnandi og að maðurinn sjálfur væri
í afturför. En sagan sannar að þessu er ekki þannig farið.
Heimurinn er stöðugt að batna, líf fólksins að verða feg-
urra og betra. Möguleikar mannsins til þess að gera sjer
jörðina undirgefna verða með hverju árinu meiri. Vald
sjúkdómanna þverr fyrir afrekum heilbrigðisvísindanna og
maðurinn verður hraustari og líkamlegt og andlegt atgervi
hans vex. Aukið jafnvægi skapast innan Þjóðfjelaganna.
Þessum staðreyndum er ekki hægt að neita þrátt fyrir
mikla misbresti í sambúð þjóðanna og einstaklinganna. En
einmitt þessar staðreyndir fela í sjer möguleikana til þess
að gera boðskap jólanna um frið á jörðu að veruleika. Þess
víðtækari og almennari, sem þekking mannanna verður,
þess minni líkur eru til þess að þeir eyði orku sinni og
hugviti til þess að rífa niður og skapa sjálfum sjer böl og
þjáningu. Vanþekkingin, hjátrúin og hindurvitnin, hafa. á
öllum tímum verið verstu þröskuldarnir á vegi friðsamlegr-
ar sambúðar þjóða og einstaklinga.
í hugum íslensku þjóðarinnar eru jólin ekki aðeins hátíð
kristinnar hugsjónar og lífsskoðunar. Þau eru tákn hins
risandi dags. Allt aftan úr heiðnum sið hafa íslendingar
fagnað hækkandi sól með hátíðahaldi.
Það skammdegi, sem nú tekur að víkja fyrir aukinni
birtu hefur verið rysjótt og atburðaríkt. Stormar og byljir
hafa leikið um landið. Skip hafa strandað og mannskaðar
orðið. Snjóflóð hafa fallið og hús brunnið.
Þannig hefur hið íslenska skammdegi valdið tjóni og sár-
um sorgum í huga margra manna.
Ef til vill finnum við íslendingar það aldrei betur en þeg-
ar slíkir atburðir gerast, hversu fáir við erum og hversu
mikil nauðsyn er á því að við stöndum saman og hlýðum
boðskap hins eilífa kærleika.
En í dag kveikjum við jólaljós og gleðjumst við þau á
beimilum okkar. í sálum ungra og gamalla vakir þráin
eftir rjettlæti, fegurð og friði. Sú þrá er hinn sanni grund-
völlur allrar jólagleði.
Það er ósk okkar að sú kynslóð, sem nú lifir sín bernsku-
jól, megi finna þann frið og öryggi, sem mannkyninu var
boðað fyrir hundruðum ára.
í þeirri von að sú ósk megi rætast, árnar Morgunblaðið
öllum lesendum sínum fjær og nær, allri hinni íslensku
þjóð
ÚR DAGLEGA LÍFINU
„í dag er glatt “
„í DAG er glatt í döprum
hjörtum, því Drottins Ijóma
jól“, segir í jólasálminum, sem
sunginn verður í kirkjum
landsins á heimilum enn einu
sinni nú er jólahátíð fer í
hönd
Jólin hjá okkur hafa færst
meira og meira í það horf að
vera veraldleg hátíð, þegar
menn borða og drekka meira en
nægju sína, en gleyma hinu,
hversvegna það á að vera
glatt í döprum hjörtum á
heilögum jólum. Þannig er
þetta’ekki aðeins hjer á iandi,
heldur -og um allan hinn
kristna heim.
Jólagleðin er mæld á hinn
veraldlega hátt í grein, sem
birtist hjer í blaðinu í dag um
jól í ýmsum löndum heimsins,
segja frjettaritrarar frá því,
hvernig þjóðirnar halda jól að
þessu sinni. Og hjá mörgum
verða þau jól, sem nú fara í
hönd gleðilegustu jólin, sem
haldin hafa verið síðan heims
styrjöldin síðari brautst út.
•
Dimmir skuggar
EN VÍÐA eru dimmir skuggar
ófriðar og haturs enn í þessum
heimi. Borgarstyrjaldir geisa,
þar sem bræður berjast. — í
Grikklandi, í Kína. Og í sjálfu
Landinu helga, þar sem Hann
fæddist, er styrjöld og kristnir
menn geta ekki minst fæðingu
Frelsara síns á sama hátt og
gert hefir verið þar í landi á
undanförnum árum, með því
að halda daginn hátíðlegan, í
fæðingarbænum Betlehem.
Það verða því ekki alstaðar
friðarjól að þessu sinni, frekar
en undanfarin ár, jafnvel ekki
hjá þeim þjóðum, sem telja sig
kristnar.
Það ættum við að hafa í huga,
sem búum við frið og alsnægt-
ir, borið saman við hörmungar
þær, sem margar þjóðir eiga við
að búa enn þann dag í dag, þótt
komið sje á fjórða ár frá því,
að heimsstyrjöldinni lauk.
•
Hugsað til hinna
fjarstöddu
OG ÞEGAR við hittumst á heim
ilum okkar í kvöld til að halda
gleðileg jól, þá verður okkur
hugsað til landa okkar, sem
sökum skyldustarfa sinna, geta
ekki dvalið með ástvinum sín-
um á þessu kvöldi, sem hjá'
flestum er hátíðlegasta kvöld
ársins.
Við rennum huganum til
sjómannanna okkar, sem eru á
haíinu og halda þar sín jól. Til
allra þeirra mörgu í landi, sem
eru bundnir við skyldustörfín,
ílestir vegna almenningsheilla.
Lögregluþjónar, slökkviliðs-
menn, varðmenn og margir
aðrir verða að gegna sínum
störfum þegar aðrir halda hátíð.
•
Þakkarhátíð
VIÐ ÍSLENDINGAR höfum á-
stæðu til að gera þessi jól að
þakkarhátíð. Við höfum svo
margt að þakka fyrir það, að
enn búa fiestir við góð kjör og
hafa nóg til hnífs og skeiðar.
Við eigum að þakka forsjón-
inni fyrir að við búum við
frið og góðæri á flestum svið
um. Fyrir að sjómönnum okk-
ar hefir vegnað vel í barátt-
unni við Ægi og öðrum atvinnu
vegum vegnað vel.
Án þessa alls yrðu jólin ekki
það, sem þau verða flestum
íslendingum, gleðileg hátíð.
•
Sjúkir og gamlir.
OG VIÐ munum minnast
þeirra, sem eru sjúkir og þjáð
ir og gamla fólksins
Það er sagt að jólin sjeu
fyrst og fremst hátíð barnanna
og það er rjett, en tvisvar verð
ur gamall maður barn og í hug
um hins aldraða fólks eru jól
in hin mikla hátíð og margur
gamall maðurinn og konan
verða börn í annað sinn á jól
unum.
Það verður stuðlað að því,
að gamla fólkið njóti enn einu
sinni jólahátíðarinnar í barns-
legri gleði.
O
Deilunum gleymt
OG Á JÓLUNUM ' leggjum
við allar deilur niður og lifum
í sátt og samlyndi við allt og
alla, guð og rhenn og skepnur.
Það er dásamleg hátíð, sem
getur gert mennina svo góða
og engin önnur hátíð megnar
nema jólin ein.
Við gleymum striti daglega
lífsins þessa hátíðisdaga, á-
hyggjum þess og erfiðleikum
um og margir eru svo ham-
ingjusamir, að þeir sjá ávexti
verka sinni, sem þeir hafa lagt
á sig til að gleðja ástvini sína.
Því ekkert eykur eins á jóla-
gleðina eins og að geta glatt
vini sína.
Gleðilega hátíð.
í KVÖLD bjóðum við hver
öðrum gleðileg jól af alhug og
gerum fiest okkar, til að gera
hátíðisdagana ánægjulega.
Víkverji vill nota þetta tæki
færi til að þakka öllum hinum
mörgu, sem gert hafa sitt til
þess, að nokkur ánægja og
gagn kann að hafa orðið af
þessum dálkum. Og þeir eru
margir, sem með brjefum og
orðsendingum hafa lagt fram
sinn góða skerf til til þessa
rabbs um daglega lífið okkar.
Að svo mæltu óska jeg les-
endum þessara dálka og öllum
íslendingum fjær og nær, að
sú hátíð, sem í hönd fer veiti
þeim hina sönnu gleði og
ánægju, sem allir sækjast eft-
ir.
GLEÐILEG JÓL!
••111111111 llllllll■■■tllllllllllllllllIIIII111111111111 IIIlllllllf»"■>»•" 'r ••■■•(rBlillillilil! 'tu'HlBMMUahMni ^
I MEÐAL ANNARA ORÐA . . .
L -........—Jl
Einn heimur
FYRIR skömmu ræddu nokkr-
ir þektir menn um það í breska
útvarpið, hvað líkt væri
með Bretum og öðrum þjóðum.
Þetta voru fræðimenn og stjórn
málamenn og blaðamenn úr
verkamanna- og íhaldsflokkn-
um, og þeir voru flestir hverj-
ir búnir að láta í ljós þá skoð-
un, að Bretar ýæru að eðlisfari
ólíkir öllum öðrum, þegar einn
þeirra ympraði á því, að ef til
vill væri rjett að undanskilja
íbúa Norðurlandanna og Banda
ríkjanna, þar sem menningin
væri á jáfnháu eða jafnvel
hærra stigi en í Bretlandi.
• •
ALLAR ÞJÓÐIR
SEM EIN
HINIR mótmæltu þessu dug-
lega. Þeir hrópuðu háitt um
það, að að vísu mætti deila um
menningarafrek Breta og um-
ræddra þjóða, en það ætti bara
als ekki heima í þessum um-
ræðum, þar sem hjer væri ver-
ið að ræða um skapgerð þjóð-
anna — og þá fyrst og fremst
bresku þjóðarinnar — en
hvorki tæknilega kunnátta
þeirra nje stjórnmálaskoðanir.
Það voru orðnar talsverðar
deilur um þetta, og á tímabili
töluðu þeir allir í einu, menn-
irnir á þessu útvarpsþingi, þeg
ar alt datt skyndilega í dúna-
ípgn. Einn fræðimannanna — j
í^ða var það einn stjórnmála- i
eða blaðamannanna? — hafði j
brýnt raustina og komist að
orði eitthvað á þessa leið: „En
um eitt getum við þó allir ver
ið ásáttir: þegar jólin ber að
garði, eru allar þjóðir sem ein,
allar kristnar þjóðir að minsta
kosti, og við Bretar erum þar
engin undantekning11. — Og
hjer var sáttaboð á ferðinni,
sem hinir gátu ekki hafnað,
enda lauk þessum útvarpsum-
ræðum um skaplyndi Breta og
annara þjóða með sátt og sam-
lyndi þátttakenda.
• •
JÁRNTJALD
MANNSSÁLAR-
INNAR
HANN hitti naglann á höfuðið,
þessi náungi. Við getum rætt
um ógnaröldina í Grikklandi,
lesið með viðbjóði um hryðju-
verkin í Asíu og býsnast yfir
hinum furðulegu „sjálfstæðis"
hugmyndum einræðisherranna,
en þegar öllu er á botninn
hvolft og þegar gægst er inn
fyrir hið einkennilega járn-
tjald mannssálarinnar, kemur
í ljós, að sannkristnum mönn-
um eru jólin kærust einmitt
sökym þess, að þá er eins og
hugur velflestra þeirra sje
steyptur í einu og sama mót-
jinu og þeir reyna að minsta
kosti um stundarsakir, að losa
sig við þá þungu byrði, sem hin
furðulega valdafíkn, sem mann-
inum virðist meðfædd, leggur
á hjarta þeirra.
• •
FRÁ UNGVERJA-
LANDI TIL
KANADA
GREIN, sem birt er á öðrum
stað hjer í blaðinu í dag og
lýsir í fáum orðum jólunum,
eíns og þau verða í ár í fjöl-
mörgum löndum, undirstrikar
einmitt þessa ósjálfráðu til-
hneigingu mannsins til þess að
sýna það á jólunum, að þjóða-
einkennin svokölluðu finnast
aðeins á yfirborðinu. Þær eru
athyglisverðar, þessar frásagn
ir frá Grikklandi og Þýska-
landi og Danmörku og öllum
hinum löndunum. Þær eru at-
hyglisverðar fyrst og fremst
vegna þess, að þær sanna það
svo óhrekjanlegt er, að þrátt
fyrir alt styrjaldartalið, hafa
konur og karlmenn í nær öll-
um löndum heims unnið að því
undanfarnar vikur að undir-
búa jólahátíðina á sem bestan
hátt. Alt frá Ungverjalandi til
Kanada hafa hugir tugmiljóna
beinst að sama markinu.
Framh. á bls. 12