Morgunblaðið - 10.02.1950, Blaðsíða 7

Föstudagur 10. febrúar 19.50
MORGUNBLAÐIÐ
7
ivœr eyða reykvísk isörn tóm-
Gottwald og Zapotocky fara nú fram á það við erindreka sína,
að þeir sjeu kurteisari við almenning.
EffirSifsmenn ko
I
lunis
eins og
Frá frjettaritara Reuters.
PRAG — Tjekkneska kornm-
únistastjórnin hefur gefið eft-
írlitsmönnum sínum fyrirmæli
um að taka upp vingjarnlegri
framkomu, er þeir skifta við
hina smærri kommúnistafor-
íngja, sem stjórna fyrir hönd
flokksins í sveitum og þorp-
um.
Eftirlitsmenn þessir eða
stjórnarerindrekar hafa það
verkefni með höndum að fylgj
ast með því, að sveita- og bæj-
arstjórnir kommúnista víki
ekki út af línunni, sem innan-
ríkisráðuneytið ákveður.
,,Vekur traust“
í GREIN, sem kommúnistablað
ið „Rude Pravo“ nýlega birti
um 'tta mál, segir meðal ann
■ „kurteisleg og vingjarn
leg framkoma mun vekja
traust manna og fyigi þeirra".
Blaðið ráðlagði erindrekun-
um að „misnota ekki embætti
sín“ og beita þeim ekki ein-
ungis 1 stjórnmálalegum til-
gangi_
,,Eins og einræðisherrar“
,,ÞAÐ hefur hent sig“, segir
ennfremur í greininni, ,,að op-
inberir embættismenn hafa
komið fram eins og einræðis-
her.rar, verið sparir á ráðlegg-
ingar og jafnvel sparsamari á
hjálp. Þeir hafa gefið bæja- og
sveitastjórnum beinar fyrirskip
anir og haft ákvarðanir þeirra
og skoðanir að engu.
Flokkurinn hefur aatt sjer
það markmið að tala um fyrir
mönnum, en þurfa ekki
þvinga þá“.
HJER í Reykjavík hafa, með
hinni gífurlegu fólksfjölgun á
síðustu árum, skapast sölnu
vandamál og í öðrum stórborg-
um heimsins. Þar á meðal vönt-
un á hollum tómstundaiðkun-
um barna og unglinga. En mik-
ils er um vert að æskan í Reykja
vík, sem annars staðar, fái hið
besta veganesti með út í lífið.
Yngstu börnin og
þeirra leikir.
Börnin eru ekki gömul, þeg-
ar þau sækjast eftir útiverunni.
Yngstu börnin una sjer best við
leik sinn í sandkassa, við að
moka sand eða mold. Á meðan
barnið er ekki eldra en 3 ára
nægir því hvaða smáblettur sem
er, en þegar það eldist, þarf
það stærra athafnasvæði og
hvar er það að finna? Garðar
í kringum hús eru sjaldan nógu
stórir eða jafnvel er bannað að
leika í þeim. Hvað um það,
staðreyndin er sú að gatan er
oftast notuð scm leikvaigur
barnanna. Um þetta hefir oft-
lega verið ritað og rætt á und-
anförnum árum.
Leikvellirnir og börnin.
Hjer í bænum eru taldir vera
19 leikvellir, þar af 5 girtir og
þar eru líka gæslukonur, sem
líta eftir að allt fari fram í
röð og reglu. Reynslan sýnir að
a leikvellina koma eingöngu
þau börn, sem í nágrenni þeirra
búa. Sömuleiðis er óhætt að
fullyrða að eldri börn en 7—8
ára tolla ekki á leikvöllunum,
eins og þeir eru.
itundum sínum ?
Úldráffur úr erindi Láru Sigurbjörnsdéífur á fundi
Barnaverndarfjelags Reykjavíkur,
ar og nægja þær oft ekki, er börnin
i
þá farið að sækja aðrar dans-
skemmtanir.
Snjórinn ojg börnin.
Allir munu vera sammála
um, þá sjaldan snjór og frost
í gæslu barnfóstrunn-
ar þennan vissa tíma. Þetta er
helst framkvæmanlegt á sumr-
in vegna veðráttunnar.
Barnaleikvellirnir eru ver
sóttir á vetrum. Veldur því
veðráttan. Hvernig væri að út-
helst hjer eitthvað, að ekki þarf' búa svell á völlunum. Ollum
að kvarta yfir óánægju barn-
anna. Þá.hafa þau nóg að starfa.
Þess bera vitni snjóhús og snjó-
kerlingar, börnin erfiða mikið' stang nje útgjöld
við að hnoða og búa til úr snjón
dreskir
uustun
korgurur
tjuldsins
Frá frjettaritara Reuters.
BERLÍN — Starfsmenn bresku
ræðismannsskrifstofunnar hjer
j Berlín skýra svo frá, að bak
við járntjaldið á hernámssvæði
Rússa í Þýskalandi, sjeu nokkr
ar „breskar nýlendur“, það er
að segja breskir borgarar, sem
ekki hafa enn snúið heim.
Þessir útlagar eru um 200
talsins og margir þeirra hafa
verið í Þýskalandi tvær heims-
styrjaldir, eða jafnvel aldrei til
Bretlands komið.,Þó fengu þeir
urm síðustu jól jólaböggla frá
breska Rauða Krossinum, og
allir geta þeir skrifast á við
ættingja sína í Bretlandi og
ræðismannsskrifstofuna bresku
í Berlín.
Um aldamótin
ÞESSIR tvö hundruð menn
lifa að mestu í stærri borgum
Austur Þýskalands, svo sem
Leipzig og Dresden. Hjer er að
talsverðu leyti um að ræða syni,
dætur eða jafnvel barnabörn
breskra iðnaðarmanna, sem
fóru til Þýskalands um síðustu
aldamót, til þess að starfa í
bókaiðnaðinum í Leipzig og
ispunaverksmiðjum í Saxlandi.
Sumt af þessu fólki getur jafn
Stárfsþrá barna fær
ekifáf rjetta útrás.
er starfsþrá í blóð bor
na leikir barnanna það
IvttíÖ t. Ekki leysir gatan úr bess -
ari starfsþrá eldri barnanna og
ekki heldur leikvellirnir. Ef
til vill er það þessi vöntun á
athafnasvæði barna, sem gjör-
ir, að þau sækja svo mjög kvik-
myndahúsin, sem raun ber
vitni. Þetta verður þeim ástriða,
eins og þeim sem eldri eru, á
bíó er heimtað að fara!
Foreldrar verða oft fegnir að
vera laus við börn sín, þá stund
um, sköpunarþrá og athafna-
frelsi þeirra fær þar útrás. Þá
sjaldan að Tjörnin frýs/er hún
óspart notuð af börnunum á öll-
um aldri.
Garðvinna og börnin.
Þeir, sem ráða yfir görðum
kringum hús sín, ættu að leyfa
börnum sínum að hjálpa til við
garðvinnuna á vorin og sumr-
in. Ef til vill er lítil hjálp að
því fyrst en börnin læra að láta
sjer þykja vænt um gróðurinn,
og ganga betur um garðana, og
að auk þess fá þau að njóta á-
nægjunnar eftir vel unnið starf.
Skólagarðarnir eru afar vin-
sælir og vonandi. verður unnt að
hafa þá sem víðast um bæ-
inn.
Til allrar hamingju fer fjöldi
Reykjavíkurbarna í sveit á
sumrin. Er það ómetanlega mik
ils virði að sem flest börn eigi
þess kost að kynnast lífinu
sveitinni.
vel ekki talað ensku. En það . sem börnin eru á bíó, því börn,
heldur hinum bresku borgara-jsem vita ekki hvað þau eiga
rjettindum, ef það hefur látið að hafa fyrir stafni, eru ærið
skrásetja sig hjá einhverri ræð óróleg og fyrirhafnarsöm og
ismannsskrifstofu Breta og var kalla margir það óþekkt!
í fangabúðum
unum.
heimsstyrjöld-
í fangabúðum
BRESKAR konur, sem gifst
hafa Þjóðverjum, \_ mynda
stærsta hópinn. Enda þótt þær
haldi breskum borgararjettind-
um, veitir það þeim engin sjer-
stök forrjettindi í Þýskalandi,
enda eru þær einnig þýskir:
borgarar. 1
Ein þessara kvenna er nú í
Sachsenhausen fangabúðunum,
sem Rússar starfrækja, en
bresku yfirvöldin geta ekkert
fyrir hana gert, þar sem hún
lýtur þýskum lögum og rúss-
neskum herlögum, meðan hún
dvelur í Austur Þýskalandi.
Einmana
í LOK síðustu heimsstyrjald
ar, sneru margir breskir borg-
Frh. á bls. 8
Börnunum er það sjálfsagt
nokkur uppbót í starfsvöntun
að sjá öll þau ósköp sem skeð-
ur í kvikmyndinni! Um reglu-
legar barnamyndir er þó sjald-
an að ræða.
Námið þyngist og þörfin
fyrir tilbreytingu eykst.
Eftir 12 ára aldur þyngist
námið og börnin þurfa að lyfta
^sjer upp frá þar af leiðandi
meiri inniveru. Hvert geta 12
í—16 ára unglingar leitað í frí-
tímum sínum? Ekki fara þeir
á leikvellina, heldur mun oftar
I ,,spásserað“ á götunum og farið
inn á hinar svokölluðu „sjopp-
ur“ og fengið sjer þar einhverja
hressingu.
Börnin á gelgjuskeiði sækjast
eftir fjelagsskap og það er til-
valið á götunum og inn á
,,sjoppunni“.
í gagnfræða- og framhalds-
skólum eru haldnar dansæfing-
;Starf meðal barna
og unglinga.
Síst má gleyma því sem oet-
ui fer og ber að nefna starf
KFUM og K hjer í bænum. —
Stórir hópar barna á öllum
aldri sækja þangað það vega-
nesti, sem aldrei þrýtur. Sömu-
leiðis halda prestar hinna ýmsu
safnaða barnaguðsþjónustur og
einnig aðrir hafa barnasamkom
ur á sunnudögum.
Skátafjelögin hafa sýnt mik-
inn dugnað við að koma' sjer
upp fjelagsheimili. Þar halda
þau sýna fundi og skemmtanir.
Kvikmyndasýningar fyrir börn
eru þar einu sinni í viku.
Er nokkuð að athuga
við þetta?
Hvað er þá til bóta?
Ekki þýðir að banna þetta
eða hitt, eitthvað verður að
koma í staðinn fyrir það sem
bannað er!
Húsmæður bæjarins fá litla
eða enga hjálp, hvorki við hús-
störf nje barnagæslu. Litlu
börnin verða þá annað hvort
að fara á mis við útiveru, eða
að vera án gæslu úti við leik
sinn. Hjer bætti úr barnfóstra
sem t. d. væri á hverjum degi,
vissan tíma dags, á barnaleik-
völlunum. Gæslukonur þær,
sem þar eru fyrir, hafa sannar-
lega nóg með að stjórna „um-
ferðinni“, ef svo mætti segja;
útbýta hinum ýmsu leiktækj-
um og stilla til friðar_ Mæðurn
ar gætu verið óhultar um litlu
þykir gaman að renna sjer fót-
skriðu, þó ekki sje annað. Ekki
þyrfti þetta að kosta mikið um-
að hleypa
vatni á einhvern hluta vall-
anna, því það myndi frjósa í
því litla frosti sfem þó er hjer
stundum.
Starfsvellir og hlaupavellir
Starfsvöllum þyrfti að koma
upp, þar sem börnin gætu smíð
að úr öllu mögulegu, kössum
og ónýtu timbri, gamlir bátar
og bifreiðar og annað sem hægt
væri að leika raunhæfan leik
í, væri og nauðsynlegt.
Autt svæði þar sem hægt
væri að leika alla mögulega
eltingaleiki, vantar tilannan-
lega.
Kvikmyndir og börn.
Það er álit flestra, að kvik-
myndir þær, sem börn bæjar-
ins hafa tækifæri til að sjá, sjeu
lítt hollar börnunum. En þó
mun annað vera verra, það \er
að lítið sem ekkert eftirlit er
haft með því að börn sjái ekki
þær myndir, sem þó eru þeim
barmaðar, að dómi gagnrýn-
enda.
Þetta er atriði, sem áður hef-
ir verið rætt um í vetur. Bent
hefir verið á úrræði, sem að
dómi ýmsra, og þar á meðal
barnaverndarráðs, gæti að
miklu leyti tekið fyrir þetta.
Það er, að viss aldursflokkur
barna hafi aldursskírteini. —
Vegna óskiljanlegra orsaka, tel
ur lögreglustjóri bæjarins öll
Vandkvæði á þessu, er mörgu
borið við_
Sjoppurnar og börnin
Þetta eru allra vistlegustu
staðir, hinar svokölluðu „sjopp-
ur“. Þarna fást allir mögulegir
gosdrykkir og fleira. Það ér af-
ar spennandi að sitja á hinum
háu bar-stólum. Það er alveg
eins og maður sje í bíó! Andr-
úmsloftið þarna inni er ærið
misjafnt og þarna er fólkið
fljótt að kynnast! •— Hollara
væri unglingunum að hittast og
kynnast í öðru umhverfi, við
önnur viðfangsefni. Má þar til
nefna tómstundaheimili.
Holl viðfangsefni
Tómstundaheimili á nokkrum
stöðum í bænum, myndu vafa-
laust draga til sín hóp af ungl-
ingum. Þar eiga að vera nóg
viðfangsefni fyrir hvern og
einn. Tilsögn við smíðar, íþrótt
ir, föndur ýmislegt og yfirleitt
allt það, sem, unglingum lang-
ar til að iæra, seih frístunda-
vinnu.
Framh. á bls. 8.