Morgunblaðið - 17.08.1950, Blaðsíða 5

Fimtudagur 17. ágúst 1950.
MORCU \ BLÁÐIÐ
Fransklr siúdentar
r
I
TVEIR franskir stúdentar
komu til landsins með síðustu
ferð Gullfoss og ætla að ferð-
bsí um landið sjer til skemmt-
imar. Þeir heita Claude Bon-
gue og André Jullien. Báðir eru
þeir frá Suður-Frakklandi og
leggja stund á lögfræðinám.
Bj. Guðm.
Vestmannaeyjabrjef
Veðráttan
TÍÐARFARIÐ í júli og það sem
af er ágúst hefir verið hjer
sem annarsstaðar á landinu,
erfitt. Rigningar hafa þó eng-
Kemur frá vínlandinu
Languedoc
Claude Bonge er frá Lang
ttedoc-hjeraði við Miðjarðar- j
hafsströndina,
en hjerað þetta j 0g
er mikið vínræktar og víngerð- '
skýjað lofa og þokudumbungur
dag eftir dag og aldrei sjest til
sólar. Heyskapur hefir gengið
mjög illa og eiga flestir bænd-
ur hjer mestöll sín hey úti enn,
var þó almennt byriað að
I slá um mánaðarmótin júní—
arland. Eru framleidd margs- 1 júií.
konar borðvín. Þetta er fyrir j Nokkrir útvegsmenn byrj-
vestan sjálfa Rivieruna, en á ugu strax í vor að þurka salt-
Ströndinni er geysiheitt á sumr- j f;sk, með gamla laginu, úti á
in, búa þar fiskimenn, sem þerrireitum. Gekk sú þurkun
stunda túnfiskaveiðar. Höfuð-
borg þessa hjeraðs heitir
Montpellier og stundar Bongue
þar nám í lögfræði og viðskifta
fræði.
Baskamáiið á í vök að verjast.
André Jullien er Baski að
ætt. Á hann heima í Baska-
bænum Bayonne, syðst við At-
lantshafsströnd Frakklands. —
Eins og kunnugt er, þá eiga
Baskar heima á norðurströnd
Spánar og lítilsháttar í Suður-
Frakklandi. Þeir eiga sitt eigið
tungumál, en Juilien skýrir svo
frá, að síðan Franco náði völd-
um á Spáni, sje bönnuð kennsla
á Baskamálinu og allt opinbert
mál er fyrirskipað að skuli
vera spænska. í Baskahjeraði
Frakklands er hinsvegar leyft
að kenna þetta tungumál. Ekki
kunna það allir samt, enda er
mjög erfitt að læra það. Jullien
segir, að enda þótt hann sje
Baski í báðar ættir, þá kunni
hann aðeins lítilsháttar í gamla
málinu.
Smygl — helgidagavinna
Baskar lifa einkum á fisk-
Veiðum, segir Jullien, enda eru
þeir orðlagðir sjómenn. Svo er
sagt, að þeir hafi talsvert upp
úr smygli milli Spánar og
Frakklands, enda eru vörur
allar miklu ódýrari á Spáni.
í>ó heldur Jullien, að of mikið
sje gert úr þessu smygli í frá-
Sögnum. Smygl sje ekki nema
frístunda og helgidagavinna.
Jullien leggur stund á lög-
fræði og bókmenntir í Toulouse
háskólanum í Suður-Frakk-
landi.
1
all-vel framan af, en síðan í
júlíbyrjun hefir viðrað svo, að
aldrei hefir verið hægt að „taka
utan af“ fiskstakk, hvað þá
heldur meir. Veður til sjósókn-
ar hefir hinsvegar verið gott í
júlí.
Hjeldu að þeir hefðu villst.
Þessir tveir háskólapiltar eru
iiú komnir alla leið frá Suður-
Frakklandi til þess að sjá með
eigin augum ísland. — Finnst
þeim allt vera hjer talsvert
oðruvísi en þeir ímynduðu sjer.
Þjer hjeldu til dæmis af göml-
um frásögnum, að Reykjavík
væri smá fiskimannaþorp og
hjeldu, að skipið hefði villst til
einhvers annars lands, þegar
þeir stigu á land í svona nýtísku
bílaborg. Þeir segjast ætla að
vera hjer um kyrrt í um þrjár
Vikur.______________
Kommúnisfablað
bannað
STUTTGART, 15. ágúst —
Umboðsstjórn Vesturveldanna
í V-Þýskalandi bannaði í dag
útkomu kommúnistablaðsins
„Volksstimme“ í Stuttgart. —
Stendur bannið í þrjá mánuði.
Ástæðan til þess er, að blað
þetta hefur sem fleiri blöð far-
íð óviðurkvæmilegum orðum
Um hernámslið Bandamanna í
ÍÞýskalandi. — Reuter.
Aflabrögð
Aðalveiðarfærið hjer á sumr-
um er dragnótin. Fyrst framan
af í vor stunduðu þessar veið-
ar rúmir 40 bátar þegar flestir
voru að. Þegar dró að síldar-
vertíð fækkaði þeim mjög mik-
ið og hefir síðan alltaf verið að
fækka og nú munu tæplega
fleiri en 15 bátar stunda þess-
ar veiðar.
Afli í dragnót var all-sæmi-
legur.íyrst í vor, en hefir smám
saman dregist upp, og undan-
farinn hálfan mán., til 3 vik-
ur hefir verið mjög tregt og
jafnvel ördeyða.
Tveir bátar hafa verið með
botnvörpu í sumar, og hafa afl
að all-vel. Báðir þessir bátar
eru nú hættir þessum veiðum.
Annar þessara báta, „Vonin“,
var að sigla áleiðis til Englands
í dag, fullfermdur eigin afla.
Frá Englandi á að halda til
Danmerkur en þar verður sett
ný vjel í bátinn. Fjórir bátar
hafa stundað lúðuveiðar. Hef-
ir aflast i lakara lagi; einn bát-
ur hefir þó fengið dágóðan
afla- Allur aflinn í vor hefir
verið látinn í hraðfrystihúsin,
er vinna hann fyrir Ameríku-
markað. Þrátt fyrir ljelegan
afla var samt fryst hjer um 5000
kassar i júlí og var langsam-
lega mest fryst hjer af öllu
landinu í þessum mánuði.
„Lagarfoss“ var hjer fyrir
nokkrum dögum og lestaði 17
þús. kassa til Bandaríkjanna,
eða tæplega þriðjung af því
magni er skipið tók af freð-
fiski.
Aldrei er hægt að skilja svo
við umræður um aflabrögð, að
ekki sje vikið að máli málanna
— landhelgismálinu. Hjer í
Eyjum, sem víðar, finnst mönn
um ýmsu áfátt í þessu mikils-
verða máli. Sjerstaklega vekur
það gremju manna að sjá út-
lendinga skafa bestu fiskimið-
in dag eftir dag og fá ekkert
aðgert — og þurfa svo i þokka-
bót að verða vitni að því að þeir
hinir sömu útlendingar geti
skotist inn til næstu íslensku
hafnar og fengið þar olíu, veið-
arfæri og vistir og yfirleitt
fyrirgreiðslu sem íslendingar
væru.
Skipbrotsman n askýli
Um þessar mundir er verið
að byggja skipbrotsmannaskýli
á Faxaskeri, þar sem m.s.
„Helgi“, fórst í vetur með níu
uðust tveir af skipshöfninni á
Helga, upp á skerið, en urðu
þar úti, þar sem ekki var kom-
ist í skerið í 2 dægur vegna
óveðurs. Nokkru eftir slysið
var Alþingi send áskorun, und-
irrituð af öllum Eyjabúum, um
að reisa vita og skipbrotsmanna
skýli þarna á skerinu. Flutti
þing'maður Vestmannaeyinga,
þingsályktunartillögu þar um,
en Alþingi felldi tillöguna.
Vestmannaeyingar Ijetu neitun
Alþingis ekki gftra sjer. Fjár-
söfnun, til að hrinda málinu í
framkvæmd var haíin. — Gekk
sú fjársöfnun mjög vel. Byrjað
var svo á verkinu um miðjan
júlí, og gert er ráð fyrir að því
verði lokið í þessum mánuði.
Kröfur um styrki úr ríkissjóði
eru miklar og viðurkennt skal
fúslega að erfitt mun að gera í
því efni svo allir fái við unað.
Hinu skal heldur ekki leynt, að
Vestmannaeyingar telja margt
það, sem Alþingi styrkir með
fjárframlögum, hefði frekar
mátt bíða heldur en viti og
skipsbrotsmannaskýli á skeri
fjölfarinni siglingarleið við
stærstu verstöð landsins.
Fiskþurkunarhús
Fyrir stríð var starfrækt hjer
fiskþurkunarhús, sem allir út-
vegsmenn hjer stóðu að. í þessu
húsi var hægt að þurka um 100
skippund af fiski í einu. — Á
stríðsárunum lagðist þessi starfs
semi niður með öllu, þar sem
þá var um enga þurfiskverkun
að ræða. Þegar sýnt var að
hverfa varð aftur til þurfisk-
verkunar. hóf þetta þurkhús
starfsemi á ný. Hefir þurkun í
þessu húsi gengið vel og nú er
verið að ljúka við aukningu og
endurbætur á því, þannig, að
afköstin aukast um helming og
verður þá hægt að þurka um
200 skipp. í einu. Þar eð gera
má ráð fyrir að þurkun fiskj-
ar á reitum úti verði mjög lítil
framtíðinni, ýmissa orsaka
vegna, er sýnilegt að þessi aukn
ing á þurkhúsinu er hvergi
nærri fullnægjandi. — Hafa
því forráðamenn þurkhússins
hafið undirbúning undir að
stækka húsið enn meir. Þegar
þessi áform eru komin í fram-
kvæmd, er gert ráð fyrir að
hægt verði að þurka 400 skip-
pund í einu.
Nýjung
Það er öllum fagnaðarefni,
þegar til landsins berast tæki,
sem bæði auka afköstin við
framleiðsluna og um leið gera
hana söluhæfari. Eitt slíkra
tækja er nýlega komið í bæinn.
Er það amerísk pökkunarvjel,
mjög fullkomin og algjörlega
sjálfvirk. Eigendur Hraðfrysti-
stöðvarinnar pöntuðu þessa
vjel á s. 1. hausti og er „upp
setningu“ nýlokið. Vjel þessi er
stór og afkastamikil, getur
pakkað um 80—100 pökkum af
eins punds fiskpökkum á mín
útu. Vefur vjelin fiskpakkana
inn í „sellofan umbúðir“, sem
prentaðar eru í mörgum litum
og eru fullkomlega sambæri-
legir við það sem allra best
gerist á ameriska markaðinum.
Er hjer um nýja ,.pakningu“ að
ræða, sem Jón Gunnarsson er-
indreki Sölumiðstöðvar Hrað-
frystihúsanna í Ameríku, hefir
látið gera. — Þrjá til fjóra
menn þarf til að vinna við vjel-
ina, en starf þeirra er eingöngu
fólgið í að koma fiskpökkunum
í og frá vjelinni.
Þorsteinn Sigurðsson, for-
stjóri Hraðfrystistöðvarinnar
sagði mjer, að vjelin reyndist
með ágætum.
Ve„ 14. ágúst 1950.
hcifðu
Knud Zimsen fyrverandi
borgarstjóri 75 ára í dag
75 Ára AFMÆLI á í dag Knud
Zimsen fyrrverandi borgarstjóri
Reykjavíkur. Hann liggur nú
í sjúkrahúsi, og mörgum mun
verða hugsað hlýtt til þessa
virta borgara höfuðstaðarins
á hinum merku tímamótum
ævi hans.
Knud Zimsen starfaði um 30
ára skeið heill og óskiftur fyrir
þetta bæjarfjelag og var braut
ryðjandi á mörgum sviðum,
sem kunnugt er. Sú saga er
kunnari almenningi bæði hér í
bænum og úti um land til þess
að þurfi að reka hana hjer. —
Hann gerðist bæjarverkfræðing
ur 1902, síðar bæjarfulltrúi og
þá borgarstjóri frá 1914—1932.
Hann hefir frá því hann kom
heim að loknu verkfræðinámi í
Kaupmannahöfn, verið einn af
ötulustu forystumönnum Kristi
legs fjelags ungra manna hjer
í bænum og látið safpaðarmál
þjóðkirkjunnar mikið til sín
taka- Um langan aldur var
hann forystumaður iðnaðar-
manna hjer í bænum og for-
maður Iðnaðarmannafjelagsins
um nokkra ára skeið og síðar
heiðursfjelagi þess. Óteljandi
eru þau framfara- og menn-
Kiiucl Zimsen.
Hinn merki og atburðaríki
æviferill Knud Zimsen. er kunn
Umferð um Hug- j
vellína í júlí
ReykjavíkurflugvöIIur:
í JULI-mánuði s.l. var um-
ferð flugvjela um Reykjavíkur-
flugvöll sem hjer segir:
Millilandaflugvjelar 60 lend-
mgar. Farþegaflugvjelar, inn-
anlandsflug 322. Einka- og
kenlsuflugvjelar 440, eða sam-
tals 822 lendingar. Með milli-
landaflugvjelum fóru og komu
til Reykjavíkur 923 farþegar,
15.881 kg. farangur, 28,872 kg.
af flutningi (fragt) og 1260 kg.
póstur.
Með farþegaflugvjelum i inn-
anlandsflugi, er fóru og korau
til Reykjavíkur, voru 6292 far-
þegar, 68,201 kg. af farangrj,
31,318 kg. af vörumagni og
6787 kg. af pósti.
Lendingar millilandaflugvjela
voru fleiri í þessum mánuði, en
nokkru sinni fyrr frá því Is-
lendingar byrjuðu að reka
Reykjavíkurflugvöll.
Þessi mikla umferð milli-
landaflugvjela stafaði aðallega
af miklum flugsamgöngum við
Grænland í sambandi við ýmsa
rannsóknarleiðangra þar. Má
segja, að Reykjavíkurflugvöll-
ur sje orðinn einskonar miðslöð
þe&sara leiðangra.
Meðal flugvjela, sem
hjer viðkomu, voru vjelar frá
Scandinavian Airlines Systern,
danska flughernum og flotanum
og stjórn Grænlands (Grön-
lands Styrelse).
Keflavíkurflugvöllur:
í júlímánuði 1950 lentu 429
flugvjelar á Keflavíkurflug-
velli. Millilandaflugvjelar voru
259. Aðrar lendingar voru is-
lenskar flugvjelar, svo og björg
unarflugvjelar vallarins. Með^
flestar lendingar millilandaflug
vjela voru eftirfarandi flugf je-
lög:
Flugher Bandaríkjanna 128.
Trans-Canada Air Lines 27.
Air France 27. British Overseas
Airways corp., 18. American Ov
erseas Airlines 11. K.L.M.. Roy-
al Dutch Airlines 10. Lockheed
Aircraft Overseas Corp., 8. Sea-
board & Western 6, Flying T'i-
ers 5. — Einnig flugvjelar írá
Aeoro Service, Aerovias Cu-
banas, Assembly of God, Chrt-
iss Reid, Israel Airlines, Hol-
enska ríkinu. Breska flughern-
um, flugher Canada, Trans-
Oceean Airlines og Danska flug
hernum 19. Samtals 259.
Farþegar með millilandaflug
vjelum voru 3,826. Til Keflavík
urflugvallar komu 187 farþeg-
ar. Frá Keflavíkurflugvelli
fóru 163 farþegar.
Flutningur með millilanda-
flugvjelunum var 95.077 kg. —
Flut.ningur til íslands var 16 829
kg. Flutningur frá Keflavíkur-
flugvelli 3,354 kg.
| Flugpóstur með flugvjelun-
um var 22,170 kg. Flugpóstur
til Keflavíkurflugvallar var
585 kg. Flugpóstur frá Kefla-
víkurflugvelli var 160 kg.
Meðal þekktra manna með
millilandaflugvjelunum vorui
Kvikmyndaleikkonan Marsha
, Iíunt og breski flugmarskálk-
ur almenningi meðal annars af urinrt Sir Keith Park, ásamt
konu sinni.
ingarmál, sem Knud Zimsen
mönnum. Verður skýli þetta um studdi að í Reykjavík, bæði sem l'nl hn" .
20 fermetrar að stærð. Svo sem I borgarstjóri, áður og eftir að framtiðmm
menn rekur minni til, björg- hann gegndi því embætti.
ævisögu hans, sem kom út fyr-
ir tveimur árum og fjöldi
manns las sjer til ánægju og
fróðleiks.
Reykvíkingar þakka sínum
gamla borgarstjóra enn einu
sinni fyrir vel unnin störf í OSLÓ 14. ágúst. — Tugþraut
þágu bæjarfjelagsins og allt,1 n0rska meistaramótsins fór
sem hann hefir fyrir þennan fram á Bislet á sunnudag og
Korski tuaþraularmeislar-
inn með 5437 stig
bæ gert og óska honum af heil-
heilla og blessunar í
í. G.
mánudag.
Sigurvegari var Jan Hiltvelt,
Örnluf, með 5437 stig. Annar
var Louis Stöve, Bul. — NTB*