Morgunblaðið - 17.10.1950, Blaðsíða 11

4 Þriðjudagur 17. okt. 1950
MORGVNBLAÐIÐ
li
Wrú Áslaug Þórður-
cBóttir — Miiíuing
Votheysþurrktin
ÞAÐ KOM víst engum, er til
þekkti, á óvart, er lát str. frú
Áslaugar Þórðardóttur barst
síðastliðinn fimmtudag. Hún
var svo lengi búin að líða og
þjást. Samt sem áður mun mörg
íim hafa brugðið nokkuð, þeim
er þekktu hana. Oftast mun svo
fara, að erfitt verði að átta sig
a, að svona sje komið, í raun og
yeru— að vinurinn sje horfinn
af sjónarsviðinu — dáinn. —
pó ekkert sje eins víst og það að
jeitt sinn skal hver deyja.
Str. frú Áslaug Þórðardóttir
yar fædd hinn 11. 'júlí 1892, hjer
S Reykjavík og hjer ól hún ald-
yr sinn, starfaði og stríddi til
dauðadags.
Jeg ætla ekki að rékja hjer
K’fiferil str. Áslaugar, það læt
'^eg öðrum eftir sem eru færari
til þess, en jeg. Þessar fáu lín-
ttr eiga aðeins að vera stutt
Frh. af bls. 10
grannaþjóðirnar. 1 Sá er og mun
urinn, að hjá þeim er mest um
að gera að spara sjer innflutn-
ing eggjahvítaríks fóðurs —
þegar hún er flutt inn til vot- að saxa í vothey. Hjð sama gild-
heysverkunar. Jafnvel í eríið- ir um grænfóður, en um þetta
asta tíðarfari, er hægt að kom- skortir fulla vissu. Hennar þarf
ast nokkuð áleiðis að þessu að afla með tilraunum, það er
marki, með því að dríla og auðvelt verk ef að því er geng-
kolvetnafóður hafa þær, að fanSa töðuna og láta þanni§ ið> °S þe§ar er reynt að eigi
verulegu leyti heima fyrir —
en hjá oss er þetta öfugt, vjer
höfum eggjahvítuna innan-
lands, í síldarmjöli og fiskimjöli
allskonar, en flytjum inn kol-
vetnafóður (maís o. fl.) í í-
skyggilega miklum mæli.
Að lokum verður það þó
merkilegt mál hjá oss, eigi síð-
ur en öðrum Norðurlandaþjóð-
um, að stíga spor í áttina til
þess að rækta og verka til fóð-
urs belgjurtagróður og vinna
þannig eggjahvítu úr
mesta vatnið síga úr henni, áð- ber brýna nauðsyn til að saxa
ur en henni er ekið í tóft, og grænfóður, ef hægt er að iag*
sæta lagi þegar á milli verður leggja það með há, í eina og
um úrkomu — þótt ekki sje um sömu votheyshlöðu, við verk-
þurrk að ræða — til innkeyrsl- J unina.
unnar.
Annað atriði er söxunm. —
Amerískar tilraunir hafa leitt i
ljós, að með því að forþurrka
heyið hæfilega, saxa það mjög
smátt og fergja það vel, er hægt
að verka ágætt vothey, án þess
að sýra það, jafnvel þótt all-
VJEK STONDUM
VEL AÐ VÍGI
Vjer getum verkað ágætt vot
hey án þess að sýra það. Vjer
þurfum ekki að saxa töðuna 1
vothey. Forþurrkun getum vjer
ekki notað fullum fetum, en
mikið sje af eggjahvituríkum það ber að taka timt tn hfcnn'
i jörð. Þegar bændur fara að geta ' Sróðri í töðunni. En þetta þarf '“veður" leJfir^
fyrir sig orði. Hún unni söng og sparað sjer kaup á {óðurbæti, allt f fara saman: hæfdeg for- ft þ „töndum vjer vel að
---’'veena bættra ræktunarhátta 1 Þurrkun. soxun og mikið farg, I & -joncíum ijer elae
vegna oættra ræKtunarnaua,, áranmirinn vprð; vigi við votheysverkumna, eft-
gildir í raun og veru einu hvorti11 bess aö aian^uimn e 01 ;r bv: á er ..fatt nrn rfpkt
bað er innfluttur fóðurbætir eða g°ður- við aðferðina þarf mikla n þ *> se a er -tatt u *kt
þao er ínntluttur toourbætir eoa , nákvæmni Þessvegna telja uuarhætti. Það er mikill fjar-
fræðimenn á Norðurlöndum að hagslegur Ijettir að þurfa ekld
hún sje ekki nægilega örugg til öð nuta syru °S þuría ekki að
orðsins list, enda sjálf mjög vel *
ritfær og hagorð.
Hún var glaðlynd og gaman-
söm. Alltaf mættu manni glað-
kveðja til hennar frá stúkunni | ief. °g gamanyrðl- 1 v\ð'
hennar, st. Einingin no. 14 af,tall.V1f hana’ Jaffvel þo hun
fa ix-v*'i /-■*rJrj, , væn sarsiuk og ætti vio marga
'Alþjoðareglu Goðtemplara. : ., % . . 6
r . t , , * þa orðugleika að stnða er oðr-
Str. Aslaug Þorðardottir gekk 1 r , * .... , .. .
Regluna þann 19. febr. 1936.1Uni heíðu orðlð htt bæniegm. (belgjurtaræktunina, er engin
- - Salarþrek hennar var undravert hætta á að ekki lærist að verka
fóðurbætir, sem auðvelt er að
selja úr landi fyrir góðan gjald-
eyri.
Ef bændur komast svo langt
að koma kunnáttuhöndum yfir
Hún tók strax virkan þátt í
starfi stúku sinnar og vann með ' iþær 111 fóðurs sem vothey- sem
íu sinnar og vann meoi r , \1— “ ----- ----------
íáhuga og ósjerplægni hvert það '^laUgU er gegnin eln af hefðar’ syrt er h fullk°minn hátt, eins
starf er henni var falið. Var'konum þessa bæjar - þessa og aðrar þjóðir teija sjálfsagt
lands — sonn íslensk kona, sem 1 að gera og reikna sjer til ábata al
var sómi sinnar stjettar hvar j og búmenningar.
Þó að það sje viðurkenn
hún meðal annars varatemplar
jum skeið. En lengst og mest
Starfaði hún, sem Gæslumaður
Hngtfemplara. Starf hennar í
bamastúkunni Æskan nr. 1 verð
(lir aldrei metið nje þakkað, svo
Sem vert er. Þar var verksvið
yið hæfi str. Áslaugar. Að vinna
fyrir börnin og með þeim, var
ihennar líf og yndi. Hún var
'óþreytandi í starfinu, ekki ein-
yngis á fundum, heldur líka —
§jafnvel ennþá fremur utan fund-
&r. Hún fórnaði miljdum tíma
yið undirbúning fundanna. Hún
Befði börnin í alls konar störf-
lum og skemmtigreinum svo sem
feöng, upplestri, sjónleikjum og
tnörgu fleiru, svo þau gætu kom
Ið þar fram sjálf og um leið
ífundið að þau væru starfandi
fc>g gagnlegir fjelagar og með
jbví vekja og glæða áhuga þeirra
bg vilja til starfs og ást þeirra
& stúkunni sinni og Reglunni í
heild. Oft mun str. Áslaug hafa
jgengið nærri sjer við þessi störf
hlns og heilsu hennar var hátt-
Sað, sjerstaklega hin síðari ár-
In. En hún vildi vínna fyrir börn
Sn. Hún elskaði þau. Hún var
Svo mikil móðir að henni voru
Öll börn óendanlega hjartfólgin
sem hún fór utan lands sem inn-
an.
Nú, þegar við kveðjum str.
sje
hvort tveggja, að hægt sje að
verka grasa-töðu, sem vothey,
j Áslaugu í síðasta sinn, þökkum 1 án þess að sýra hana og að lítt
við henni hverja einustu stund kieift og óhyggilegt sje að verka
er við nutum samvista hennar belgjajurtatöðu á þann hátt, er
og samstarfs. Þökkum glaðværu þvi ekki ag ieyna, að margir
brosin hennar, hlýju handtökin gógir frægimenn halda fast við
og alla hennar alúð og vináttu.1 nauðsyn þess að sýra allt vot-
— En umfram allt þökkum við hey, til þess að fá jafnasta og
henni ást hennar og fórnandi öruggasta verkun á hverju sem
kærleiksstarf í þágu ynkstu fje-1 gengur um tíðarfar, sprettu o.
laganna, barnanna. Mætti Regl-|fi. Vjer gerum sem sagt ekki
unni auðnast að njóta starfs svona miklar kröfui f ’ vor
og stuðnings margra slíkra fje- sjálfra, eða votheysverkunar-
laga í fi’amtíðinni — þá v-æri innar í höndum vorum. En á
vel. sömu fræðilegu rökunum er það
Far þú svo í friði kæra str. byggt, er erlendir fræðimenn
Áslaug. Sjertu góðum guði fal- (nota sjerstakar aðgerðir til þess
in. Hans hönd leiði þig á land- ^ að tryggja að taða, sem er ein-
inu handan við hel, þar sem þjer göngu eða mestmegnis grös,
að ætla megi Pjetri og Páli að saxa heyið- en veðurfarið skap-
verka gott vothey á Þennan j “ að Jjer getu“
hátt, við mismunandi og breyti
legar aðstæður.
Allt er þetta miðað við langt-
um grófara hey, heldur en is-
lensk taða er yfirleitt, og þeg-
oft ekki ráðið þvi að hirða hey
i vothey, eins og best hentar
varðandi þurrefni og rakastig
heysins.
Þetta verður að bæta upp,
er búið stærra og meira starf.
Jeg efast ekki um að þar
mætir þú okkur, fjelögum þín-
um, aftur, er okkar tími kem-
ur, með gamla góða og glaða
brosinu þínu. Vertu sæl.
Kristjana Ó. Benediktsdóttir.
verkist vel sem vothey.
FORÞURRKUN
OG SÖXUN
Það er tvennt, sem gripið er
til: Að þurrka heyið nokkuð áð-
ur en það er fært í votheys-
hlöðu, og að saxa það.
Það er vísindalega sannað og
„. ímargreynt, að þetta hvort
HLJOÐLEGA og milt steig huni . ■ .... .s
-— —--- -------<=--■>——o— | .. ... ; tveggja hefir mikla þyðmgu við
og að leggja á sig erfiði og feg‘a og°hiSréýnilega, milli lífs’ þær knngumstæður, sem fyrir
forna sjer fynr þau, var sjalf- 6 s J
sagt og ekkert umtalsmál,
fannst henni sjálfri.
og dauða. jhendi eru, við votheysverkun,
Hún er horfin, eins og Ijósið . t- d. í Ameriku og einnig á Norð
sem slokknar og sólargeisli, sem Jurlöndum.
Það er stórt skarð höggvið i ský skyggir á. Horfin burt frá j Gildir nú hið sama hjer á
það lið, sem vinnur að málum ástvinum og vandamönnum, önn- landi og getum vjer notað oss
tmglingareglunnar hjer í bæ, við , ifm lifsins og áhyggjum, gleði þessar aggergir? Þetta er þörf
íráfall str. Áslaugar. Skarð, j þess og sorgum. _ !að athuga. Það er kunnugt af
sem hætt er við að örðugt verði j Ung kynntlst kun un’ inniendri reynsiu, að óheppi-
að fylla svo vel sje. Þar mun umgi°g °E|J“ og gumð Tkiíst i legt er að taka inn hey ti] vot:
Ihennar sart saknað og þaðan e]dinum> svo hreinsast manns-, heysverkunar forblautt, t. d. i
fylgja henni innilegar hjartans sálin { stormviðrum reynslunn-' mikilli rigningu, eða slegið í
þakkir og blessunarbænir yfir ar_ og hún hafði óvenju hreina rigningu, án þess að úr því
'L ókunna landið, frá börnunum' sál. Allt, sem.var ófagurt, særði hisji. Amerísk reynsla og rann-
Sem hún vann með og fyrir og' hana og máske hefur viðkvæmn- sóknir benda til þess að best sje
’frá foreldrunum, sem trúðu in verið hennar veika hlið. Hjá að beyið sje það vei grasþurrt5
henni fyrir börnunum sínum og henni áttu athvarf aumingjar og að j þvi sjeu ekki nema um
fundu að hjá henni voru þau í nauðleitarmenn og oft var gest- 65% gf vatni Slik forþurrkun,
góðum höndum og handleiðsla e,nSog himvar kðUuð. Hún að ákveðnu og vissu marki, er
hennar var þeim til heilla. j ]ifði krepputima fyrri heims- auðvitað óframkvæmanleg hjer
Jeg efast ekki um að i starfi styrjaldarinnar. Hún kynntist úr- á landi þegar aftök gerir um
sínu hefir str. Áslaug sáð mörgu ræðaleysi fátæktarinnar og öm- votviðri. Þá verður að bita i það
góðu og blessunarriku fræi í (urleik atvinnuleysisins. Og líkn- súra epli að verka vothey án
Sálir „barr.anna sinna“. Fræi arstörf urðu hennar hugðarefni. þess að geta fylgt þessari góðu
Sem á eftir að vaxa og bera mik Bindindismál og barnavernd áttu reglu> sem er á funum visinda-
Inn og góðan ávöxt. | hÍ^,_h5,nnl ðf1Uga?_Sí'ifn/tn?,’_,i grunni byggð, nema að litlu
talað er um farg i þessu arvekni og samviskusenu
sambandi, getur, eins og raunar ivið að koma heyinu fynr- iafna
allt af, verið um tvennt að það- troða og farga a riettan
~ t . ,, , hatt. I þvi liggur allur galdur-
ræða: Verkun 1 svo haum turn . , . . , ,
um, að megnið af heyinu full-jmn- °g loks 1 þvl að sk,lla’ a0
fergist af þunga heysins sjálfs,,siðslegln taða ,ur fer sProttm
nema efstu metrar stæðunnar, -og uthey- misiafm að gæðum-
sem búast má við að verði lak- getur ,aldrei orðlð gæðafoður
ar verkaðir, eða fergingu með nJe kjarnxmlaö, jafnvel ek.kv
hæfilegu fargi, sem látið er of-,þott ^ð verklst vel sem vot“
an á heyið í lægri stæðu en sem (J ‘
slikum turnum nemur og verk-
un i þeim.
Aðferðin að saxa grasið er
upphaflega til komin við rækt-
un maíss til votheysgerðar. —
Maísjurtin er svo stórvaxin að
annað cr óhugsandi.
Það skeður ekki neitt krafta-
verk við votheysverkunina.
Fjötmenn samkoms
ungra Sjálhlæðís-
manna í Ranpr-
vallasýslu
VJER ÞURFUM EKKI
AÐ SAXA TÖÐUNA
Votheysverkun í turnum hef-
ir hafið innreið sína hjer á
landi. Um leið er farið að saxa FJÖLNIR, fjelag ungra Sjálf-
töðuna að amerískum hætti, stæðismanna í Rangárvalla-
eins og það sje sjálfsagt og hluti sýslu hjelt útbreiðslu- og sam-
af turnatækninpi, er svo má komu að Heimalandi undir Eyja
nefna. fjöllum s.l. laugardagskvöld.
Þetta er á misskilningi byggt. Jón Þorgilsson, formaður
Er mikil þörf á að átta sig ájFjölnis setti samkomuna og
því, að það er óþarfi að saxa stjórnaði henni, en ræðu flufti
venjulega töðu til votheysgerð- Gunnar Helgason erindrekj
ar. Einnig má segja þetta þann- J Sjálfstæðisflokksins. Guðmund-
ig: Það er óþarfi að saxa smá- ur Jónsson söng einsöng, undir-
vaxna snemmsprottna töðu t leik annaðist F. WeisshappeL
vothey. Vjer eigum að taka 1 Brynjólfur Jóhannesson, leikari
heyið vaxað úr slægunni, með las upp og að siðustu var dans-
því móti, að slá svo snemma og 1 að.
Samkoman var mjög vel sótt
af fólki úr flestum . hreppum
Sægarpur kjörinn

Str. Áslaug Þórðardóttir var
unga aldri gekk hún í Hvítaband-
ið og vann þar eins og annars
leyti. Hana ber samt að hafa 1
sem
glæsileg kona. Hún var gáfuð ( staðar a£ ]ífi og sáL j mörg ár huga og hjá bóndanum
ög vel menntuð. Framkoma ] var bán ritari fjelagsins og nú ekki hefir aðstöðu til að mæla
hennar öll, var ákveðin og djarf síðustu árin formaður þess. Það þurrefni heysins, er hann flytur
leg. Hún var hreinskílin og hisp- j fjelag hefur haft mörgum ágætis í garð, mótast hún þannig, að
Urslaus og kunni vél að komal Frh á bls. 12. taðan á helst að vera grasþurr
svo oft, að öll taða sem vjer
látum í vothey sje smá og fín- !
gerð eins og góð háartaða. — j sýslunnar.
Þetta er rjetta leiðin, en ekki
hitt að heyja fullsprottna og
úr sjer sprottna töðu í vothey.
og eyða svo tíma og fje til að ( heiðursborgari
saxa hana. En jafn vel þótt
bændur komist ekki i
hæsta haft um þetta enn
urn skeið, er yfirleitt ekki það
unnið við að saxa neitt af þvi,
sem vjer nefnum venjulega
töðu, að rjettmætt sje að gera
það með tilliti til þess kostn-
aðar, sem því er samfara. —
Jafnvel þótt votheyhlaðan sje
turn, er hægt að koma heyinu
i hann á langtum fljótvirkari ] BERLÍN, 16. okt. — í gær komu
og ódýrari hátt með heylyftu tusþúsundir frjálsra verkamanna
með færibandi, heldur en með saman á Olympíuleikvanginum t
saxblásara, eins og hjer hefir,Berlin 111 staðfestu þeim þætti,
VESTMANNAEYJAR — Þor-
steinn Jónsson í Laufási. hinn
kunni sjósóknari og einn besti
borgari þessa bæjar, varð sjö-
tugur á laugardaginn. Við það
tækifærr var hann kjörinn
heiðursborgari og tilkynnti bæj
arstjórnin honum það í fjöl-
mennum afmælisfagnaði að
heimili hans.
verið horfið að allvíða, af mis-
‘ sem þeir eiga í að skapa frelsi
, . .., , . • . i hernámshluta vesturveldanna. —■
skilnmg, og sokum skorts a a- ■ Ejnnig var þegs minnst> að
reiðanlegum og greinagoðum ^ er um ]iðiðj síðan Marshall..
leiðbeiningum.
Annað mál er það að vel get-
aðstoðin hófst í V-Þýskalandi, en
vegna hennar hafa margir verka-
ur verið, að grófa stör sje betra. menn fengið vinnu.