Morgunblaðið - 07.11.1951, Blaðsíða 8

8
T-------------------------------
Svjj?? fiil Mcsimesxar Páls-
‘scatsair Irá Undirielli
T ?
MEÐ SVARI H. P. í Tímanum^ í fyrsta lagi þarf hámark á
31. f. m. við grein stjórnar Fast-;
, eignaeigendafjelags Reykjavíkur
i Morgunblaðinu 26. f. m., er eins
og ofurlítið rofi til frá æsiskrif-,
um hans um húsnæðismálin und- '
em'arið.
Að gefnu tilefni viljum við í
framhaldi af áminnstri grein
ckkar bæta við eftirfarandi:
Fyrst tökum við undir þau
rjettmætu urnmæli H. P., að fje-
lag fasteignaeigenda gæti verið
mjög góður fjelagsskapur, ef
starfsemi þess beindist að heil-
brigðum viðfangsefnum. En það
er nú síður en svo að H. P. vilji
viðurkenna að fjelagsskapur
F. R. hafi beinst að heilbrigðri
starfsemi, þar sem það hafi unn-
ið að því að fá afnumin úr lög-
um öll þau lagaákvæði, sem
hindra það, að Jeigusalar hús-
næðis geti notað sjer húsnæðis-
ekluna til ,,skefjalauss okurs,
svarta markaðs brasks og skatt-
svika“. Svo mörg eru þau orð.
Rjett er það, að F. R. hefir
fengið því áorkað með stuðningi
rjettsýnna manna utan þings og
innan, að hinu illræmda bindings
ókvæði húsaleigulaganna hefir
verið ljett af fyrir íbúðir í þeim
húsum, sem eigendurnir búa sjálf
ii í. Veit H. P. eins vel og við
og allur þorri leigenda, þótt hann
ekki vilji viðurkenna það, að það
var þarft verk að ljetta af hinu
þvingandi eitraða andrúmslofti,
sem hvíldi oft yfir sambúð leigu-
sala og leigjenda. Er sennilegt,
að nokkur viðurkenning á þessu
atriði felist einmitt þrátt fyrir
allt, í þessum orðum H. P. í
grein hans: „Satt er það, að húsa-
leigulögin þurftu breytinga
við ... .“
Þótt H. P. komist svo að orði
í niðurlagi greinar sinnar, að í
Reykjavíkurbæ og víðar sje
mikill fjöldi fasteignaeigenda,
sem eigi sína eigin ibúð og noti
hana til eigin þarfa eða leigi
hana út með sanngjörnum kjör-
um, þá gengur samt eins og
iauður þráður í gegnum þessa
grein hans og aðrar sama efnis að
húseigendur yfirleitt notfæri sjer
húsnæðisekluna til „skefjalauss
okurs, svarta markaðs brasks og
skattsvika." Missa slíkar öfga-
aðdróttanir vissulega marks og
eru ekki gerðar í neinni þökk
leigjenda yfirleitt, því mikill
f.iöldi þeirra hefir áreiðanlega
aðra sögu að segja um viðskipli
sín við húseiegndur. Vnfalaust
er líka fjöldi leigjenda það sann-
giarnt fólk, að það með glöðu
geði ann mörgum húseigandan-
um nckkurra rjettarbóta frá því
sem verið hefir. Það veit, að ekki
cru allir húseigendur vel stæðir,
heldur síður en svo. Setið hefir
oft venð hjá þeim í lágri leigu,
svo að hún hefur ekki hrokkið
fyrir síauknum útgjöldum af
húseigninni.
Hannes Pálsson minnist ekki
á að það er hámarksieiga á öllu
íbúðarhúsnæði. Því hámarksverði
var mjög í hóf stillt, en er nú
o: ðið of lágt, miðað við sihækk-
andi viðhaldskostnað.
húsaleigu, ef það hjeldist, að
vera það hrtt, að húseigendur
geti með því unað hlut sínum og
engar órjettlátar kvaðir mega
vera á þá lagðar, sem vilji og
sjálfræðiskennd þeirri hlyti að
gera uppreisn gegn. Því má ekki
gleyma, að svo langt sem sagnir
herma, hefir það verið viður-
kennd og virt frumþörf manns-
ins, svo við tökum upp orð H. P.,
að eignast þak yfir höfuðið og
hefir slíkur eignarrjettur ætíð
verið virtur og verndaður sem
hin helgustu vje.
í öðru lagi þurfa allir hús-
eigendur í Reykjavík að vera 1
F. R. H. P. segir, að sem betur
fari sjeu ekki nema 1/5 húseig-
enda í F. R.
Væntum við, að hann skifti
um skoðun í þessu efni, er hann
athugar betur málið og leggi því
heldur lið en hitt í ræðu og
riti, að húseigendur ganga í
F. R.
Með þeim öllum, eða sem flest-
um, sem virkum þátttakendum í
Fjelagsskap húseigenda, eru
meiri líkur fyrir því, að leigjend-
ur og leigusalar mæti ávallt
fyllsta rjettlæti í viðskiftum sín-
um hverjir við aðra. Er slík
lausn án efa sameiginlegt áhuga-
mól H. P. og okkar. Með þvi
rnóti gefst H. P. meiri styrkur
til þess að vinna að þeim málum
sem H. P. segir, að F. R. eigi að
vinna að, svo sem fjölgun íbúða-
bygginga, útvegun lána o. fl.
H. P. telur, að stjórn F. R.
geri húseigendum bjarnargreiða
með baráttu sinni fyrir hækk-
un á húsaleigunni, þar sem skatt-
stofan þá reikni tilsvarandi hærri
[upphæðir til skatts fyrir þær|
íbúðir, sem húseigendur búi í
sjálfir.
j Betur að hjer væri um raun-
verulega viðtekna staðreynd að
ræða, bæði í þessu efni og öðr-
jum, sem heita mega hliðstæð, svo
jsem í launakröfum o. fl. En
svo einfalt mál er það nú varla.
Húseigendur geta því ekki,
eins og málum nú er háttað, til-
einkað sjer þá umhyggju, sem
hjer bólar á hjá H. P. fyrir hag
þeirra og horfið frá kröfum um
sanngjarna hækkun á húsaleigu.
Vegna nokkurra dæma um háa
húsaleigu, sem H. P. kveðst hafa
á takteinum og sem vissulega er
:mjög vítavert, ef rjett væri, er
eins og hann sjái í þessu efni
ekkert nema rautt og aftur
rautt.
H. P. ætti að beina öfgalaust
sínum áhuga og getu til þess að
húsaleigumálið fái farsæla lausn.
En því trúum við fastlega, að
hún náist best með því, að hús-
eigendur verði í Jeigumálum,
sem óþvingaðastir sinna gerða,
en að þeir með frjálsum samtök-
um, sem vel er hægt að koma á,
ef þeir ganga allir í fjelag F. R.
gæti þess að halda skildi sínum
hreinum.
Sfjórn Fasteignaeigenda-
fjelags Reykjavikur.
MORGVHBLAÐIÐ
Miðvikudagur 7. nóv. 1951
85 ára í dag:
Frú Siguriaug
iðaarði í
í DAG ER frú Sigurlaug Guð-
mundsdóttir að Miðgarði í Vest-
mannaeyjum 85 ára gömul.
Sigurlaug er Skaftfellingur,
fædd að Fossi á Síðu 7. nóvem-
ber 1866. Foreldrar hennar voru
bóndinn á Fossi Guðmundur Guð
rnundsson og kona hans Guðný
Pálsdóttir, prófasts í Hörgsdal á
Síðu. Tveggja ára gömul missti
Sigurlaug föður sinn og ólst hún
upp með móður sinni til 7 ára
aldurs. Þá fór hún til móður-
bróður síns Ólafs umboðsmanris
Pálssonar að Höfðabrekku í Mýr-
dal. Síðar dvaldist hún með
systur sinni, er bjó að Dyrhól-
um allt til ársins 1887, er hún
fluttist til Vestmannaeyja og
hefur dvalist þar jafnan síðan.
Þann 26. maí 1892 giftist hún
ísleifi Guðnasyni frá Hallgeirs-
ey í Landeyjum. Þau reistu bú
að Kirkjubæ í Vestmannaeyjum,
sem er grasbýli, og bjuggu þar
myndarbúi saman til 1916. 1.
júní það ár missti hún mann
sinn, en búskap á Kirkjubæ hjelt
Sigurlaug áfram til ársins 1919.
Þá ljet hún af búskap á Kirkju-
bæ og fluttist niður í kaupstað-
inn og byggði sjer þar húsið
Miðgarð.
Um tíu ára skeið var hún ráðs-
kona hjá Geir Guðmundssyni,
útvegsbónda, að Geirlandi, en
settist að því loknu að í húsi sínu,
því, sem áður var nefnt.
Þau Sigurlaug og ísleifur
eignuðust 4 börn, eitt þeirra d.ó
á fyrsta ári. Ein dóttir þeirra
Regína Matthildur að nafni dó
úr spönsku veikinni 1918, önn-
ur, Matthildur kona Páls kaup-
manns Oddgeirssonar dó 1945, en
á lífi er sonur Sigurlaugar, Ólaf-
ur skipstjóri í Vestmannaeyjum,
sem ásamt konu sinni Unu
Helgadóttur býr í húsi móður
sinnar, Miðgarði.
Sigurlaug Guðmundsdóttir er
kona svipmikil og tíguleg, hisp-
urslaus og hreinskilin. Hún hefur
jafnan fylgst vel með almennum
málum og ekki dregið dul á
skoðanir sínar við hvern sem
var að skipta. Hún er bókhneigð
og vel lesin gáfukona og hefur
jafnar, haft áhuga fjrrir öllum
fróðleik einkum þjóðlegum fræð-
um.
Heimili þeirra Sigurlaugar og
Isleifs á Kirkjubæ var jafnan
talið mesta myndarheimili. Þar
fór saman atorka húsbóndans,
sem þótti garpur í allri sókn
bæði til sjós og lands, og hagleg
heimilisstjórn skörulegrar hús-
rnóður.
Bæði voru þau virðulegir fu!I-
trúar þeirrar kynslóðar, sem síð-
asta mannsaldurinn gerði garð-
-inn frægan í Eyjum, hóf sig úr
fátækt í bjargálnir og lagði í
þrotlausri baráttu við erfiðar að-
stæður, grundvöllinn að fram-
Frú Sigurlaug Guðmundsdóttir.
forum og velgengni byggðarlags
síns.
Hinni öldnu heiöurskonu munu
í dag berast margar árnaðarósk-
ir vina og vandamanna ekki síst
Vestmannaeyinga, sem haía átt
því láni að fagna að kynnast
henni á löngum og dáðríkum
starisdegi.
Jóhann Þ. Jósefsson.
Dðgskipun iil rúss-
neska hersins
MOSKVA, 6. nóv. — Rússneski
landvarnaráðherrann Vasiljevski
marskálkur, gaf í dag út dag-
skipun til rússneska hersins, þar
sem segir að Vesturveldin óski
ekki eftir því að friður haldist
í heiminum. Þau sjeu nú að búa
sig undir styrjöld gegn Sovjet-
ríkjunum og alþýðulýðveldunum.
í þeim tilgangi sje verið að koma
á fót árásarfylkingum í Vestui--
Þýskalandi og Japan.
Dagskipunin er gefin út í til-
efni af 34 ára afmæli byltingar-
innar. •— NTB.
Hvalveiðamóðurskip til
trgentínu
IIELFAS r: — Nýlega lagði nýtt
hvalvöiðamóðurskip upp í jómfrúferð
slna til Argentinu. Skipið er smíðað
L'rir útgerðarfjelag í Argentínu og
?r 42.881 tonn. Heitíð skipið Juan
?eron.
Ritstjóri: Sigurbjörn jginarsson ...-i.
.ANNAÐi hftfþ. bins "f^nmta árgangs
TseptemberV þessa árs er fyrir
skómmu komið út.
Kit guðfræðilegra efna eru fá gef-
in út hjer á landi, enda hafa þau
ekki þótt skemmtilestur, miðað við
skáldsögur og ævintýr. Hvgg jog að
hver sá er kaupir og les „Viðföria"
verði ekki fyrir vonbrigðum, því í
ritinu eru ýms guðfræðileg viðfaugs
efni sett fram á ljósu og alþýðlegu
máli, enda er ritstjórinn hagur á
múl og prýðilega la:rður i guðfræði,
enda háskólakennari eins og lýðum
er ljóst.
Efni þessa rits er þannig ^reiiit
framan á kápu ritsins:
1 Skálholti, eftir Þorleif Bjarna-
son, ilámstjóra, Gleymd orð, en gild,
Orð Jesú utan guðspjallanna, eftir
rilstjórann, Heilög jörð, eítir sira
Friðrik Jónasson Rafnar, vigsíu -
hiskups Hólastiftis, á Akureyrt,
Skálholt eftir ritstjónann. —
Htigleiðingar ' u-m. framtið S'kál-
holtsstaðar, eftir síra Eirik
Helgason, prófast í Bjamanesi,
Hvernig á Skálholtskirkja að vera?
eftir ritstjórann, Hallgrímur Pjet-
ursson á Suðurnesjum, eftir ritstiór-
ann.
Arangurinn kostar 30.00 í áskrift.
1 lausasölu kcstar heftið 12.50. --
Miðað við verð blaða og tímarita
andlegs og veraldlegs efnis, er verð-
ið sanngjarht, og þeitn er atvinnu
stunda kleift að greiða slikt gjald.
enda miðar ritið að þvi að glæða ást
lesen.da á þjcðlegum og kirkjuleg-
um vvrðmætum og mun ekki af
vtita.
Ritgerðin Gleymd orð, en gild
(orð Jesú utan guðspjallanna) er
stór-fróðleg ritsmíð og mun hún
vera 2 útvarpserindi flutt nú i sum-*
ar (22 bls.).
Annars kaupa þeir ritið eða gerast
fastir áskrifendur, sem fræðast viija
um amlleg mál. „Sá veit gerst. sem
reynir".
Hygg jeg að enginn. verði svikinn
af „Viðförla", sem les hann og fest-
ir sjer í huga.
Jeg liefi t.d. safnað honum. og
þyríti að láta „hinda hann inn“. Það
ættu floiri að gera.
Guðfræðingar og prestar yfirleitt
ættu að lesa hann, ef þeir vtlja
„fylgjast með“ á akri kirkjumál-
ann.a. Leikinenn, sem svo eru kall-
aðir, ættu einnig að gjöra hið sama.
Sa, sem hefir fest þessar línur á
hlað, er ekki fjelegi eða meðlimur
neins trúmálaflokks, enda geta allir
krist.nir menn, karlar og konur, lesið
,Aiðförla“ sjer til sálubótar og ekki
, sist and-kristnir. Hann er fyrir alla.
i Oss öllum mun þörf á meiri fræðslu
i kristnum dómi. ITafi ritstjónnn
þókk fy rir ritið.
Kagiiar Benediktssort.
Mol$kinsfsIra?£i?í
á fullorðna og unglinga
Fasteigr.aeigendafjelag Reykja
vlkur hefir á fjelagsfundum, í
felaðinu „Húseigandinn" og á all-
Marku.v
é-
é.
.......... -| , ....
4, 4 Fftir Hd r>nrf<£
r what þjt
you WASTING TlME AROUND
THESE SHEEP PENS FOR, TRAIL?
you ought to be high-tailing
IT AFTER THAT DF.At? / . A-í
I'D LIKE TO FIMD OUT
WWAT SORT OF BEAR
THE Kl< LEC IS.'... HOW
___„MUCH IT WEIGHS...
JUMPtN BLL'S BLfíZES, MAN.'/KEEP y;
what DIFPERENCts ccsé 'Sl'LL GO
/r MAtCB? G!T OUT ANO STA&T rf IN IWY
KfUlfHG/ , i, J . WAV
HAU
an mögulegan hátt annan reynt
að koma því til leiðar, að hús-
eigendur misnotuðu ekki þau
rjettindi, sem þeir hafa endur-
heimt til að taka hær-ri leigu on
hámarfcið segir til um. Við erum
ókkur þess meðvitandí, hversu
öþegnlegt slíkt væri og höfum
ftsta trú á því, að hægt verði
að koma því til leiðar, að hver
einasti húseigandi í fjelagi F. R.
hiýti þar í einu og öllu lögum
og reglum.
En til þess að þetta takmark
náist og ekki einungis fjelags-
ij;enn F. R. heldur og allir hús-
cflgendur i umdæminu fylgist þar
uþ rnafurn, þarf á aðstöð góðrá
dg rjettsýnna manna utan fje-
Ifgsskaparins að halda. Væntum
ijíð, að slikur áhugapnaður, sem
P. er um þessi mál, leggi þar
t£I sitt lið.
1) — Hvað ertu að eyða tím- að elta þennan skaðræðisgrip? 3) — Hverskonar skollaleikur 4) —- Þu partt ekki að rjúka
anum mtð þessu hangsi hjer :J - 2) — Jeg ér að athuga sporia e? þetta? Hvsað^kemur )oað\mál- uMá néit þjér æ ofan í æ, Matt-
kringum fjárrjettirnar, Markús, éftir björninn. Jeg vildi reyna að ihu við, hva& b^öíúhairÁ'.ér stór. híásf að ástæðulausu. Jeg hcf:
þegar þú ættir fyrir löngu a$$ kynnast því, hvað hann væri stór Vertu ekki ao þessu hangsi, en mínar aðíerðir til að ná birnin-
vera íaiinn af síað upp í fjöllin log þungur. ' guklctu að verkinu þegar í stað. um.
A i. -1
*t 1 i i;u