Morgunblaðið - 21.03.1952, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 21. marz 1952
Siyfúsar Sipriijartarsoni
mínnst í bæjarráði og bæjarstjérn
tU’
urðu í fyrrinótt Sisndalags

a ariiMi
!
s
5
r
r
j
i
í
I
r
!
f
*
!
i
i
1
t
r
i
t
l
l

í Ræða Hatlgríms Benediklssonar
iorseta bæjarstjórnar.
Á FUNDI bæjarráðs s. 1. þriðjudag minntist Gunnar Thoroddsen
jþorgarstjferif Sigfúsar Sigurhjartarsonar bæjarráðsmanns. Risu
íundarnenn úr sætum í virðingarskyni við hinn látna.
■ Á fundi bæjarstjórnar í gær flutti forseti bæjarstjórnar, Hali-
grímur Benediktsson, ræðu í tilefni af fráfalli Sigfúsar Sigurhjarr,-
arsonar. Komst hann að orði á þessa leið:
í FYRRINÓTT varð jarðskjálfta
vart hér í bænum. Urðu kipp-
irnir þtír e nallir vægir. — Sá
snarpasti varð um kl. 4,30. Var
sá snarpastur þeirra ,en ekki var ^
hann nærri eins mikill og sá, er'
varð hér fyrir nokkrum dögum. —
Fólk mun yfirleitt ekki hafa vakn- j
að af svefni, en þeir, sem vakandi 1
voru, fundu hann glöggt. — Sá '
kippur stóð aðeins í fáeeinar sek-
úndur. — Upptökin eru talin hafa
verið skammt héðan frá bænum.

Hvers voijiui ekki i
a
HVER og hvað veldur því, að
íslenzkur iðnaður er niðurbrotinn
og-einskis metinn og lítilsvirtur
á allan hátt. Gera menn sér ljóstj
hvilíka skemmdarstarfsemi er ver-
ið að vinna í þjóðfélaginu, með
slíku. Kjölfesta iðnaðarins í
magn með sem stytztum fyrir-
vara og mikið af þeim vörum, sem
framleiddar voru, voru orðnar eft-
ir atvikum sambærilegar.
En framleiðslan stóð til bóta
með bættum tækjum og góðum
hráefnum. Það er ekki hægt að
RÆSA FORSETA
BflEJARSTJÓENAR
Háttvirtu bæjarfulltrúar!
Enn hefur sviplega skarð verið
högöið Fjokkar hóp. S.l. laugar-
dag 15. marz, lézt Sigíús Sigur-
-hjartarson, bæjarfúlltrúi, að heim
ili sjnu. Banamein hans var
hjartaslag.
Sigfús Annes Sigurhjartarson
var fæddur að Urðum í Svarfað-
ardal 6. febrúar 1902 og því rétt
fimmtugur, þegar hann fellur frá.
Hann varð stúdent 1924, lagði síð-
an stund á guðfræðinám og tók
embættiápróf í guðfræði 1928.
Sigfús heitinn gerðist þá kenn-
ari vfð'Gagftifræðaskóla Reykvík-i
inga og gegndi því starfi til 1939,
er hánn gerði blaðamennskuna að
aðalstarfi og varð ritstjóri Þjóð-
viljans, en áður hafði hann ritað
mikið fyrir Alþýðublaðið og ver-
ið ritstjóri „Nýs Lands“.
Jafnframt þessu var hann sak-
ir mannkosta sinna valinn til að
gegna f. margvíslegum trúnaðar-
störfum. " '*"
Þannig var hann aðeins 29 ára
■að :Jdri k©síiih Stórtemplar Stór-
stúku Góðtemplara og starfaði
sera slxkur- i 3 að hann baðst
undan endurkosningu, en ávallt
síðan átti hann sæti í fram-
kvæmdanefnd Góðtemplararegl-
unnar.
Þá var Sigfús Sigurhjartarson
formaður útvarpsráðs 1935—39,
ineðlimur tryggingarráðs, og
1942 var hann kosinn alþingis-
maður, og átti sæti á Alþingi til
1949 sém "landfejÖrinn þingmað-
ur og: þingmaður 'Reykjavíkur.
Hinn,15. marz-1942 var Sigfús
heitinn kosinn í bæjarstjórn
. Eeykjavíkur og endurkosinn 1946
og 1950, og haíði hann því ná-
kvæmlega.. vérið, bæj arfulltrúi í
10 ár, þegar hann lézt. Hann var
kbsinn i bæjarráð 19. marz 1942
og síðan áríega endurkosinn, síð-
ast 7. febþúar-s.l. — Sigfús heit-
inn ájti sæti í forstöðunefnd
Námsflokka Reykjavíkur frá 1942
var varamaður í útgerðarráði frá
1950 og kosinn í stjórn Eftirlauna
sjóðs Reykjavíkurborgar 1951.
Það var mjög eðlilegt, að sam-
herjar Sígíúsár heitins vildu hafa
hann. í iara-rbroddi, því að hann
var sérstaklega vel skýr og
greindúr, áhugasamur og gekk
með úsérþlægni og dugnaði að
hverj_u,því gtarfi, sem honum var
falið. En ekki mun það sízt hafa
aukið vinsseldir Sigfúsar heitins
í hópi sámherjanna, að hann var
bæði rltfær :,og vel máli farinn.
Sigfús Sigurhjartarson var
ötulIi%iS5áttumaður og gat, ef því
var að skipta, hitnað í skapi, en
kunni þó vel að greina aðalatriði
frá aukaatriðum. Álít ég, sem var
annarar skoðunar í stjórnmálum
en Sigfús heitinn, að hann hafi
viljað'ýel í starfi sínu og verið
e i n! æg ur_ i.sknð unu m.
V,ð lát Sigfúsar Sigurhjartar-
Æonar vil ég f.h. allrar bæjar-
stjórnarinnar votta ekkju hans,
tveim dætrum við nám erlendis
og syni í Gagnfræðaskóla, ein-
læga samúð okkar í þeirra miklu
hveriu landi er mattarstoo, sem
heldur uppi atvinnu og uppbygg-
ingu hvers lands.
íslenzkur iðnaður var og er ný-
græðingur í okkar landi, sem fór
ört vaxandi, og vaxtarskilyrði hans |
voru auðvitað bætt aðstaða, með
innflutning á hráefnum og tæk.j-
um til að vinna með. Þetta þurfti
að athuga, þegar frjáls innflutr,-
ingur var leyfður til landsins, því
með því að leggja mestallan iðnað
í rústir, hvarf að miklum mun
kaupmáttur almennings til að
geta skilað því ætlunarverki, að
skapa jafnvægi í verzlunarvið-
skiptum að undanskildu því,. hvað
dýrtíðin íþyngdi öllum, og atvinnu
leysið veldur aimenningi öryggis-
leysi.
Það er mikið aðkast, sem ís-
lenzkur iðnaður fær, sumt kannske
réttmætt, en oft að óathuguðu
máli. T. d. meðan innflutnings-
hömlurnar voru, keyptu heildsal-
ar mestan hluta framleiðsluvar-
anna og komu því til smásala og
höfðu auðvitað sín umboðslaun.
En um leið og þeir ófrægja þær
vörur, sem framleiddar hafa ver-
ið, og vilja nú ekki viðurkenna,
sem söluhæfar vörur, hljóta þeir
að finna sök í því, að hafa keypt
þessar vörur, sem frambærilegar
til viðskiptavina sinna.
Mér sem þetta rita, er fullkunn-
ugt um, að mjög var hert að fyr-
irtækjum með að fá ákveðið vöru-
ganga fram hjá þeirri staðreynd,
að allt of mikið ábyrgðarleysi rík-
ir hjá almenningi fyrir því, að
þjóðin geti verið sjálfri sér nóg
í sem flestum greinum, sem dæmi
vil ég tilfæra hér, að einn stærsti
gagnfræðaskóli landsins, — Gagn-
fræðaskóli Austurbæjar, með 680
nemendur — hafði ákveðið, að fá
peysur handa nemendum sínum,
sennilega eitthvað sérkennandi
fyrir þá, og eru þær keyptar frá
útlöndum. 1 sambandi við þessi
peysukaup vil ég geta þess, að
hver nemandi, sem keypti peysu,
varð að greiða 50 krónur fyrir
fram til tryggingar því, að hann
keypti peysu. — Þetta hefði ís-
Ienzkum framleiðendum ekki dott-
ið í hug að fara fram á.
Hefði nú ekki verið eðlilegra,
og þjóðlegra, að óskað hefði verið
tilboða hjá innlendum fyrirtækj-
um, sem framleiða prjónavörur,
áður en fest voru kaup á þeim
erlendis frá?
Hér er um töluvert vörumagn
að ræða. Slíkt sem þetta má ekki
endurtaka sig, því tækni í prjóna-
iðnaði er orðin það mikil í land-
inu, að hver skólanemandi getur,
verið fullsæmdur af að nota peysu
sem unnin er hér.
Með þcssari framkomu er, eins ‘
og forráðamenn skólans séu með
fræðilegum rökum að sýna ís-1
lenzkri æsku, hve fráleitt sé að
Framh. á bls. 4
AíS svo rr.æHu vil é.a b ðia aHn
"iðstadda tS -ís3 úr sætum í virð
ingárskvni við mikilhæfan láfinn
r.rr-.starfsmanr.
Pr,'.a’',fMjltrúsr /rr aðrir við-
-fitr ddii' úsil: \t* æt'J '"'3.’:'
'F '"a,r umrsep^-lí.hStf rnr. bau |
5 mál, s?m voru á;«lap?v:'á.þ-'ssa !
l'ayarstjórnarfundar. Stóð hann I
Í>vLáð<íins i rúmar 20 mínútur.
Um daginn vildi svo óheppilega til, er verið var að taka vél-
bátinn Þrisí upp í dráttarbraut í skipasmíðastöð Daníels Þor-
tteinssonar, að báturinn valt út af sleðanum og skall á hliðina nið-
ur í fjöru. IVIu: hann hafa crðið fyiir einhvcrjum skemmdum.
Það verður erfiit verk að koma bátnum upp á sleðann á ný, en
við það er nú unnið af kappi og ýmsar tilfæringar noUðar. Bilun
á Sleðanum jr.u.a hafa orsakað þetta.
. (Ljósm. Mbl.; Ól. K. M.)
EFNAHAGSSAMVÍNNU-
BANDALAG EVRÓPU hefur ný-
lega sent frá sér stutt yfirlit yfir
meginverkefni bandalagsir.s á
árinu 1951.
EFNAHAGSVANDAMÁL
VESTUR-EVRÓPU
Vandamál þau, sem aðildarrík-
in áttu einkum við að etja, og
sem bandalagið leitaðist við að
leysa, var stórfeld hækkun á
verði hráefna, skortur á einstök-
um vörutcgundum, röskun á fjár
hagslegu jafnvægi landanna í
Vestur-Evrópu og nauðsynin á að
auka framleiðslu lar.danna, svó
að takast megi að halda við lífs-
kjörum fólksins um leið og lögð
er aukin áherzla á hervæðingu
landanna. Bandalagið bar marg-
ar tillögur fram við meðlimalönd-
in til úrbóta í þessum efnum, og
birtust þær í skýrslum bandalags
ins, sem samdar voru og gefnar
út á s.l. ári.
Þriðja ársskýrsla bandalagsins,
sem samþykkt var hinn 25. maí
s.l., gerir grein fyrir þeim ár-
angri, er aðildarríkin hafa náð í
efnahagsmálum síðan Marshall-
áætlunin hóf starfsemi sína 1948,
skýrir þau vandamál, sem að
steðja og gerir ákveðnar tillög-
ur til úrbóta.
Hinn 21. nóvember s.l. sam-
þykktu fulltrúar aðildarríkj anna
skýrslu er fjallar um fjárhagslegt
jafnvægi landanna og ráðstafanir
í dýrtíðarmálum. I fyrsta skipti
náði þessi skýrsla einnig til
Bandaríkjanna og Kanada.
FRAMLEIÐSLUAUKNING
VESTUR-EVRÓPULANDANNA
A fundi sínum hinn 29. ágúst
s.l. samþykktu stjórnarfulltrúar
meðiimalandanna yfirlýsingu
þess efnis að heildarframleiðsla
þessara landa verði aukin um
25% á næstu 5 árum.
Til þess að hrinda í fram-
kvæmd áætlunum þeim um
aukna framleiðslu, sem gerðar
voru samkvæmt fyrr nefndri yfir
lýsingu, komu sérfræðingar á
sviði kola-, stál-, rafmagns- og
landbúnaðarframleiðslu, frá ýms-
um löndum Vestur-Evrópu, sam-
an á fund hinn 7. nóvember til að
reeða möguleika á að auka fram-
leiðslu í þessum þýðingarmestu
atvinnugreinum Evrópu um 25%,
á næstu fimm árum. Gerðu sér-
fræðingarnir skýrslu um niður-
stöður sínar, sem síðan var send
ráðherranefnd bandalagsins til
nánari athugunar. Viðkomandi
ríkisstjórnir munu síðan miða að-
gjörðir sínar og áætlanir við þess
ar niðurstöður.
AFNÁM VERZLUNARHAFTA
Hinn 31. júlí samþykkti ráð-
herranefndin skrá yfir vörut', er
eigi skylau lengur háðar neinum
höftum af hálfu meðlimaland-
anna. Þetta er hin svo nefnda al-
menna vörusltrá. Ákveðið var að
semja sérstaka viðbótarskrá, er,
skuli síðar koma til samþykktar
nefndarinnar.
Vegna ríkjandi ástands í eína-
hagsmálum sumra landanna lieí
ur þurft að leysa þau undan
ákveðnum samþykktum og á-
kvæðum í þessum efnum.
Með tilliti til óhagstæðs
greiðslujafnaðar Vestur-Þýzka-
lands ákvað ráðherranefndin að
mæla með þvi við vesturþýzku
stjórnina að innflutningur lands-
ins væri takmarkaður við $170
milljónir á mánuði, frá 1. júní að
telja. Greiðslujöfnuður Vestur-
Þýzkalands fór þá óðum batnandi
og 2. nóv. sl. mælti nefndin með
því við þýzku stjórnina að hún
veitti verzlunina aftur frjálsa að
mestu leyti. frá og með 1. janúar
1952. Skyldi unnið að því að gera
60% ,af inn- og útflutningi lands-
in= friálsan
Bretland hefur neyðzt til þess
að legeia aftur talsverðar hömlur
á viðskipti sín, sem áður höfðu
verið ^afnumdar, og eru þær að-
gerðir nú til athugunar í ráðherra
nefnd bandalagsins.
GREIÐSLUBANDALAG
EVÍIÓPU
Greiðslubandalagið hefur mjög
stuðlað að því að meðlimalöndin
hafa getað tekið upp frjálsarí
verzlunarhætti á s.l. ári, þar eð
ekki bar jafn brýn nauðsyn til.
þes sað halda greiðslujöfnuði land-
anna við önnur meðlimalönd í
ströngu jafnvægi. Orsökin tif
þessa er sú að löndunum hafa
staðið til boða lánveitingar hjá
greiðslubandalaginu, sem hafa
orðið til mikils hagræðis i bess-
um efnum. Þessi tvö atriði hafa
án efa stuðlað mjög að auknitrn
viðskiptum millum aðildarríkj-
anna síðan greiðslubanda'agið
tók til starfa. Styrkur þess kem-
ur m. a. fram í því að það hefur
getað starfað með góðum árangri
s.l. tólf mánuði, þrátt fyrir óvissu
í alþjóðamálum, stórkostlega
hækkun á verði hráefna, og stór-
aukna hervæðingu meðlimaland-
anna. Fyrsta ársskýrsla greiðslu-
bandalagsins sýnir þetta ótvírætt,
og ber hún m. a. með sér að á
tímabilinu frá júlí 1950 til marz
1951 höfðu viðskipti milli við-
komandi landa aukizt um 30%'
miðað við sama tímabil á undan
(1949—’50) en þá voru viðskipti
landanna einnig með mesta móti.
Að vísu var aukningin ekki eins
mikil og tölurnar sýna vegna<
mikillar hækkunar á vöruverði,
en eigi að síður var hún meiri en
við mátti búast.
HRÁEFNI
í lok árs 1950 sá ráðherranefnd
in fram á nauðsyn þess að sam-
þykkja ákveðnar aðgerðir að þvf
er varðaði öflun og dreifingu
nauðsynlegustu hráefna, og hinn
12. janúar 1951 ákvað nefndin að
formaður hennar, Dr. Stikker,
skyldi þá þegar hefja viðræðup
við ríkisstjórn Bandaríkjanna uni
þessi mál, svo og við alþjóða hrá?
eínanefndina.
Hinn 9. og 10. marz samþykkti
ráðherranefndin aðgjörðir, sem
miða að aukinni hráefnafram-?
leiðslu i Vestur-Evrópu.
Hinn 10. september voru sam<
þykktar tillögur um takmarkanir*
á notkun kopars, og hafa með*
limalöndin nú komið sér saman
um alemnna skrá yfir þessar tak-
markanir. 1
I
SAMVINNA VIÐ ÖNNUR
ALÞJÖDASAMTÖK
Bandalagið hefur haft nána
samvinnu við Evrópuráðið um
þau mál, sem bæði samtökiri
varða.
Hinn 12. júlí kom ráðherra*
nefndin sér saman um starfsregi
ur sérstakrar nefndar, er skyldi
hafa samvinnu við önnur alþjóða
samtök, sem fjalla um efnahags-
mál Evrópu, til stöðugrar athug*
unar.
Hinn 9. og 10. marz ákvað ’-áð*
herranefndin að taka boði ríkis*
stjórna Bandaríkjanna, Bretiands
og Frakklands um þátttöku í ráð-
stefnu um öflun og dreifingu hrá-
efna.
TÆKNILEG AÐSTOÐ VIÐ
AÐILDARRÍKIN
Á árinu 1951 störfuðu alls 39
nefndir og einstaklingar að ýms-\
um störfum og rannsóknum, serrj
miða að aukinni tæknilegri að*
stoð til handa meðlimalöndunum*’
og 38 slíkar nefndir luku störfun*
á árinu (sumar þeirra höfðu tek*
ið til starfa 1950) luku verkefn-
um sínum og skiluðu áliti.
Skýrslur þær, sem bandalagiðt
hefur þegar gefið út, eru sem
hér segir:
Samtengdar virkjanir í BandaJ
ríkjunum og Vestur-Evrópu;
Maízræktun í löndum Evrópu;
Búnaðarfræðsla í löndum Evrópu
Framleiðsla trjákvoðu og pappíi’3
í Bandarikjunum; Hótelrekstur 1
Bandaríkjunum; Ameríska öspinj
Járnbrautarsamgöngur í Banda*
ríkjunum (1. bindi); AmerískJ
skógrækt og timburframleiðsla?
Heimsókn bankanefndar O. E. E.
Framb. á bls, J J