Morgunblaðið - 21.03.1952, Blaðsíða 5

í Föstudagur 21. marz 1952
MORGUNBLAÐIÐ
5 ]
Vefrsrharka í Kéreu
Frlðsteínn Jórisson:
Þótt Kórea liggi á sömu breiddargráðu ogr Sikiley og Norffur-
Aíríka er vetrarríki þar engu minna en í ýmsum löndum NorSur-
Jívrópu. í iandi verða hermennirnir að berjast við kuldann í fjöli-
tinum, en úti fyrir ströndinni þurfa herskipin að brjéta sér leiö
^egnum ísinn.
Æ DAG fer fram að Selfossi útför
'Sigurgeirs Guðjónssonar, bíl-
ptjóra, ei' með sviplegum hætti dó.
•— llann varð úti í stórhríð aust-
tir við Hlíðarvatn, þann 19. janúar
.gíðastliðinn.
Það þykja jafnan sorglegir at-
liurðir er fólk týnir lífinu í óveðr-
nm, hvort heldur er á landi eða
sjó. íslenzka þjóðin á þcgar um
íiárt að binda í þessum efnum
eftir fyrstu mánuði þessa árs.
Ungir menn í blóma lífsins er
liiiklar framtíðarvonir voru bundn
ar við hafa farizt.
Einn þessara manna er. Sigur-
feeir Guðjónsson bifreiðastjóri.
Har.n hvarf úr hópi vinnufélaga
sinna, sem reyndu að brjótast
áí'rain gegnum ófærðina og hríð-
ina, heim til ættingja og vina,
nóttina milli þess 18.—19. janúar
s. 1. Það reyndist honum ofraun.
Nú eftir að lík hans er fundið, er
talið sennilegast að hann hafi
h'nigið niður á götu og í hinni
Sótsvörtu liríð og skafrenningi,
hafi hann fennt á augabragði.
Sigurgeir var Rangæingur. —
Hann var fæddur í Bakkakoti á
Rangáryöllum, þann 19. okt. 1921.
Hann var því aðeins þrítugur er
hann lézt. Foreldrar hans eru
Guðbjörg Pálsdóttir og Guðjón
Guðlaugsson, sem nú búa að Sól-
húsum við Selfoss. Var Sigurgeir
fimmta barn þeirra hjóna, er þau
h.afa þurft á bak að sjá, en þéím
varð orðið 12 barna auðið.
Sigurgeir ólst upp hjá foreldr-
lim sínum og dvaldi hjá þeim fram
undir tvítugs aidur og stundaði
eystra alla almenna vinnu. Hann
fluttist hingað til Reykjavíkur um
þetta leyti og hér iagði hann stund
á bifreiðaakstur. Ilann var við
akstur hjá B.S.E. og ávann sér
þar traust þeirra manna sem hann
v'ann hjáv við bílaakstur, enda var
hann gætinn og traustur bílstjóri
í' hvívetnra og snyrtimenni, enda
bárú bílar þeir er honum var trú-
að fyrir, þess órækan vott. Sigur-
geir var mjög samviskusarnuf í
starfi.
' Með mér og Sigurgeir var mjog
náinn vinskápur. Leið okkar lá
fyrst saman á B.S.R. er hann kom
að stöðinni fyrir 11 árum. Ég
fann strax að hér var traustur
bíistjóri, cnda fór svo eftir
skamma viðkynningu, að hann
tók að sér að aka bíl mínum í
forföllum mínum. Hann brást mér
hvergi. Hann var hinn trausti og
glE-ði drengur, sem ávallt var gott
að iáta starfa fyrir sig og með
sér. Hann var mjög greiðvikinn
og fús til hjálpai" hverjum sem
var, og hvenær sem með þurfti.
Þessir góðu eiginleikar hans urðu
til þess, að’hann varð eink-ar vin-
sæll maður í bifreiðastjórastétt-
inni. Sigurgeirs er því sárt sakn-
að af okkur, fyrrum samstarfs-
mönnum hans, svo og öllum þeim
er einhver kyniti höfðu af honum.
Ég vil með þessum línum votta
öllum ættingjum hans, nær og
fjær, samúð mína.
Sigurgeir lætur eftir sig urtn-
ustu, en þau staðfestu ráð sitt á
síðustu jólum. Einnig átti ’Sigur-
geir fimm ára son.
Guðbjörg, Guðjón og IVIatthiId-
ur, ég sendi ykkur alúðarfyllstu
kveðjur mínar. Mér verður jafnan
minnisstætt hve vel þið hafið bor-
ið harm ykkar. Félargar okkar
Sigurgeirs hér á stöðinni hafa
beðio rnig að færa ykkur samúð-
arkveðjur sínar.
★
Sigurgeir Guðjónsson
biíreiðastjóri.
Ljúft er mér hins liðna að minnast
lifðum margar gieðistundir.
Erfiðleikum einnig kynnast'
oft viö fengum kaldar mundir.
Sigra þrautir sýndist garaan,
sitelt hróður farstjóraima.
Vanda að leysa, vera saman,
veita lið í nauðum granna.
Okkar starf og okkar fundii',
eiga minning kynning lengur
Alltaf varstu allar stundir
elskuléguf gfeða dffengur.
Móðir og föður mætur sonur,
máttir aldrei þínum gleyma.-
Mættu jafnan menn og konur
minning þína í hjartá gey-ma.
Framh. á bls. 8
eiomgar mn
hóte)
©g veitm
UMRÆÐUR um hótel og veitinga
hús hafa verið ofarlega á baugi
nú um skeið og ekki að ófyrir-
synju, því. þessi starfsgrein cr nú
stödd á vegamótum, og iuilrar
íhugunar er þörf, ef vel á að fara.
Finnst mér því ekkert á móti þvi,
að sem fiestir, sem áhuga hafa á
þessum málum, láti skoðun sína
í ljósi, bæði á því sem gjört hefur
verið og eins á þeim tillögum,
sem fram hafa komið og eiga .vð
miða til úrbóta og ekki mundi
það skemma, að nýar tillogur
kæmu fram, ef þær gætu orðið
þessu máli til framdráttar, nú eða
síðar.
VF.ITINGALÖGGJÖF
Aiþingi það, sem nú nýiega
hefur hætt störfum, hafði bessi
mál tii meðferðar i fernu lagi.
Sumt miðaði til bóta, en sumt
ekki og mun ég nú taka þessar
tillögur og.samþykktir lítillega til
athugunar frá mínu sjónarniiði
Fyrst mun ég rninnast á frurn-
var til r.ýrrar veiíingalöggjafar,
sem lagt var fyrir Alþingi, undir
búið af þar til skipaðri nefnd, sem
í sáu, að vísu ágætir menn, en
áttu þó allir sammerkt með það,
cð því er fi'umvarpið ber með sér,
að þeir gerðu sér mjög óijósa
hugmynd um fjárhagshlið eða
efnahagsieg'a afkornu veitinga-
fyrirtækja, enda munu fulltrúar
veitingamanna ekki hafa skrifað
undir frumvarpið. í frumvarpinu
ber mest á ýmsum skildum og
kröfum á hendur veitingamönn-
um og reglum um húsr.æði það,
er starfað er í og sömuleiðis.flokk
un veitingastaða með nafnagift-
um. En mér fyr.dist rétt, að öii-
um skyidum fylgdu nokkur rétt-
indi, því svo bezt er hægt að upp-
fyila kröfur og verða við skyldun
um. Til dæmis er ekkert minnst
á réttindi veitingamanna íil al-
mennra viðskipt.a, því nú virðist
mega óátalið selja veitingamönn-
um á öðru vc-rði en kaupmönnum
vörur er heyra undir verðlagn-
ingu Verðlagsráðs, þar stenclur-íil
dæmis „til annara“ og eru það þá
veitingamenn, sem þá er átt’við?
Og má þá selja þeim dýrara.
Þetta staðfestir nýuppkveðinn
Hæstaréttardómur í söluskatts-
máli, þar sem veitingamenn skuiu
innheimta 3% söluskatt, en smá-
saiar 2%. í iögum um söluskatt,
þar sem ákveðið er, hvað' hver
viðskiptagrein skuii innheimta,
stendur seinast í þeirri upptaln-
ingu, „af annari söiu 3%“, og er
þar átt við veitingafyrirtæki, sem
höfðu fyrir 10% í veituskc'tt, en
þar á ég við hinn illræmda veit-
ingaskatt, sem ég mun minnaet
á síðar í þessari grein. Með þess-
um dæmum, sem ég hefi nefnt,
vildi ég benda á, að í hinni vænt-
anlegu veitingalöggjöf, þyrfti að
kveða greiniiega á, hvaða við-
skiptaieg réttindi veitingamenn
hafa. Ég er þeirrar skoðunar, að
það vanti frekar og fyrir öðru
fyrirmæii frá Alþingi um nýja
veitingalöggjöf.
ÓDÝRIR GISTI3TAÐIR
í SVEIT
Einnig kom fram á þessu þingi
tillaga um aðstoð við ódýra gisti-
staði í sveit. Þessa tillögu tel ég
mjög varhugaverða, því í henni
ræðir um, nð byggðir séu smá-
skúrar í nánd við sameiginiegt
eldhús oe bar sé hægt að fá ýmsa
fvrirgreiðriu v>ð vægu verði, en
siíkar skúrabyggingar ættu að
■"era tómstundavinna hinna ýmsu
féiaga og félagasambanda. Al-
bingi ætti ekki að fara að styrkja
sumarbústaðabyggingar, þó svo
bað æiti að heyra undir Ferða-
skrifstbfu ríkisir.s. Ef hið opin-
bera ætlar rð fara að styrkja fólk
til sumardvaiar í sveit, væri sjálf-
sopt ræríækast sð levfa afnot af
hir.um mörgu og veglegu héraðs-
skóiabveginrum, ssm flestar
sfenda á ákiósanlegum stöðum til
sumardvalar, Þar er fyrir hendi
hið áaætasta hús^æði, sem ekki
eif notað þennan tíma árs og þar
eru hvers konar áhöld til mat-
reiðslu . og framreiðslu og ættu
því væntaniegir dvaiargestir ekki
að þurfa að greiða annað en mat-
arefni og vinnu við matreiðsiu,
því að sjáifsögðu yrðu gestir að
ar.nast sjálffr hirðingu á vistar-
verurn sínum og góð umgéngi
vrði að vera skilyrðislaus krafa.
Þetta er nú mitt álit bæði á fram-
angreinöri tillögu og eins um hag
nýtingu héraðsskólabyggir.ga í
þágu fjöldans.
IIÓTELLEYSID OG
GARÐARNIR
Þá var einnig lagt fram á þessu
síðasta Alþingi nefndarálit frá
nefnd, er skipuð var fyrir rúmu
ári síðan. Þessi nefnd átti að finr.a
heppilega lausn til að bæta úr
hóteileysinu. Úrlausnin er neft.d
in kom sér saman um, var í sem
fæstum orðum sú, að stjórn
Stúdentagarðanna í Reykiavík
sk'ylai búa garðana að húsgögn-
um og öðru þar að lútandi, svo að
sæmilegt megi teljast, sem sumar
hótel til móttöku ferðafólks um
sumarmánuðina. Þessu næst á
að leigja reksturinn til einstakl-
inga eða félaga, sem sagt, þeim
sem bezt býður að hverju sinni.
Sú aðferð er mjög varhugaverð,
því í hvert sinn, er leigutímabil |
hefst, er reynt að hafa ieiguna!
sem hæsta frá hendi leigjanda, en
leigutaki rennur blint í sjóinn
með það. hvernig úthaldið tekst
og getur þá farið svo að umgengni
og' afgreiðsla öil verði síður, en
skynldi og gæti þá farið svo að
þessi hótelviðrini fengu á sig mið
ur gott orð. Mér finnst þetta
hótelnafn, sem á nú að kiína á
Garðana, sé grímukiædd aðferð
til að fá húsin búin • húsgö’gnum
fyrir stúdenta á kostnað liótel-
un til að tefia fvrir hinni endah-
legu lausn hótelmáisins.
15 MILLJ. KR. TÍLLAGA
Fyrst ég er farinn að minn-
ast á tillögur, sem geta tafið
fyrir hótelmálinu, get ég ekki
látið vera að minnast á þá
tiliögu, sem hvað mest hefur
tafið fyrir framgangi þess, en
það er hin svokailaða „15. millj.
króna tillaga“. Hefði hún aldrei
komið fram, væru ef til vill
hótelmái Islendinga í iagi, því um
bað tímabil, er þessi tillaga fædd
ist, var hér ríkjandi töluverð
bjartsýni á bessu sviði, eins og
á cðrum sviðum athafnalífsins.
E.i með miiijónum var aliur
áhugi einstakiinga sieginn í rot og
líka. þegar þeð spurðist, að að
framganri tiilögunnar stæðu
sterk félög, er réðu yfir ölium
fólksflutningi á sjó, í lofti og á
iandi, svo það var ekki nema
von, að hinir smáu skriðu aftur í
skel sína. En éinhverjfr .válda-
menn munu nú hafa haft gott af
þessari tiilögu og væri þrð vel
jfarið, ef þeir hinir sömu vildu í
framtiðinni leggja hótelmálinu
|Iið méð'áhrifum sínum á vitur-
legri hátt;
AFNÁM VEITINGASKATTSINS
Þá kom fram á þessu nýaf-
staðna Aiþingi frumvarp til laga
um afnám veitingaskatts, sem er
10% af veltunni. Var frumvarp-
ið borið fram af þingmönnum úr
öllum flokkum og hefði því mátt
ætla, að því væri tryggður fram-
pangur. Frumvai’pi þessu fyigdi
einnig skilmerkileg greinagerð,
þar sem Ijósiega var skýrt frá,
hvers konar blóðtaka þessi skatt-
ur er fyrir atvinnuveg. þennan,
sem ekki er rismeiri fyrir, r-n
raun ber vitni. Þótt þetta fi'um-
varp væri vél undirbúið og bofið
fram af þingmönnum allra
flokka, bá var bað ekki tekið á
dagskrá nema í eitt skipti.
ÁFF.NGíSLÖGGJÖIUN
Þegar maður hugsar um allan
gang þessara mála, sem hér að
framan hefur verið drepið á og
eins það, er ég á eftir að minnasl
á, bá verður manni á að láta sér
detta í hug, að öll þessi skrif,
hávaði og umtal um Veitinga- og
hótelmál Islendinga ög eins um
það, að ísiand gæti orðið ferða*
mannaland, sé gjört í einhverj-. .
um öorum tilgangi, en til þess að
leysa máiið raunverulega. Helzí
virðist unnið að því, að hér verðs
ekkert gert, ekkert r.ýtt bygg'jy
og ef einhverjum skyldi r,ú detc iM
slíkt í hug, þá kemur strax í ijós,
að fjárhagsleg afkoma, er fyrir-
fram dauðadæmd, vegna hins
geysilega skattabrjálæðis og óvit-
urlegrar áíengislöggjafar. Rétt er
að geta þess, í þessu sambandi,
að nefnd hefur setið á rökstólum
nú um -eins- árs skeið eða lengur
og var henni falið að finna ein-
hverja leið til úrbóta á þein*
óskapnaði, sem núverandi áfeng-
isiöggjöf er. Mér vitanlega hefur
ekkert heyrst frá þessari nefnd off
er hún þó skipuð hinum ágæt-
ustu mönnum, svo eitthvað h-iýt-*
ur að ganga þar erfiðlega. Ert|
undir áiiti þessarar nefndar getur-*
ef ti! vill lausn þessara mála ver-
ið komin, að meira eða minna
leiti, ef álitinu verður þá ekki°-
stungið undir stól, þegar það 1
loksins kernur.
UPFÁSTUNGA TIL ÚREÓTA
Eg get ekki skilið svo við þetta
mái
til
iöggjefinni er eiru veitingahúsi
á iandinu ieyft að veita gestum
sínum vín, þetta er einkenniiegt
ákvæði í lýðræðisiandi, en slepp- j !
um því, það er svo margt ein-
kennilegt í sambandi við þessi
mái,. einum er leyft það, sem-
öðrum er bannað, sumir geta kom
ist hjá skattgreiðslu, með því aðV
halda því frarn, að þeir séu góð- ■
gerðarfélag eða menningarfyrir-
tæki, nú eða þá, að þeir þurfi að
borða til að halda heilsunni.
Já, ég ætlaði að koma með
uppástungu í hótelmáiinu, Ilún
er sú, að nota sömu aðferðina og
1930 að b.ióða einhverjum einka-
leyfi á að veita vín um tía ára
skeið eða lengur, ef þurfa bvkir,
gegn því, að hinn sami reisti hér
nýtt og gott hóíei. Mér er ekki
grunlaust um, að. það mundi
finnast einhver, sem vildi bekkj-
ast boðið. máske Þestur-íslend- •
ingur. sem gæti lagt fram það fé.
er þyrfti eða þá útveeað bað með
einhverskonar ábyrgð. Mér finnst~
óþarfi að láta þessi hlunnindi._
sem að framan getur verða arf-;
geng, ef hægt væri að leysa málið ;
á þennan hátt. væri bað rétt að
athuga það nánar. þá aldrei sé:
það skemnitilegt að leyfa einum-
bað, sem öðrum er bannað.
Læt ég svo lokið þessum hurt-
leiðmgum um veitinga- og hótel-’
rnál Islendinga, bó er margt ósagt
I en ósk mín er sú, að afskipti hins
opir.bera rnættu verða heilla-
! drýgri í garð þessara mála, en
þau hingað til hafa verið.
Friðsíeinn Jónsson.
Samksfflölag um
i
PARÍS, 20. marz. — Frakkiand
og Vestur-Þjóðveriar urðu í dag-
ásáttir iim að skipa nefnd, er
rannsakaði aðstæður í Saar og-
undirbúi kosningar þar á hausti _
iromanda.
Samkomulag þetta náðist á eR-__
eftu stundu, eóa skömmu áður en
taka átti málið á dagskrá Evrópu-
ráðsins. Reuter-NTB
35 ráki baairna,
fiéidam^rð.

SAM. ÞJGBIRNAR
35 ríki
haía nú undirritað eða fullgilt al- * ,
þjóðasáttmála S. Þ. um bann vi'J |
fjöldamorðum. Honduras var 35. |
ríkið sem fullgilti samninginö.rd;
NEW YORK — K.F.U.M. í Banda
rikjunum á aldarafmæli um
lar mundir. Nú eru hér um bil 2
milljónir félaga í 3000 félögunx^
um gervallt iandið.