Morgunblaðið - 26.08.1952, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 26. ágúst 1952
MORGUNBLAÐIB
I
ms-
blettir i npp
i © •
ALLTAF er það talið varbuga-
vert ef börn og nnglingar alast
upp ,,á mölinni“ og hafa ekkert
samband við eða engin kynni af
gróðri jarðar. Vita ekkert um
ræktun eða þekkja ekkert hvaða
umönnun þarf til þess að hægt
sé að hafa garðræktar not.
Fyrir nokkrum árum var stofn-
að til unglingafræðslu í garðrækt
hér í bæ, með ilinvm svonefndu
,.skó!agörðum“. Ræktunarráðu-
nautur bæjarins, E. Malmquist,
hefur haft stjórn skólagarðanna
á hendi. En aðalaðstoðarmaður
hans hefur frá öndverðu verið
og er enn í því starfi, Ingimundur
Ölaísson kennari. — Verkleg
kennsla' skólagarðanna hefur átt
sívaxandi vinsældum að fagna.
Um 600 unglingar hafa notið
þessarar kennslu.
HEfMSÓKN FORELDRA
Skólagarðarnir eru á norð-
austanverðu Miklatúní. Foreldr-
um þeirra barna, er nú starfa í
skólagörðunum var síðastliðinn
sunnudag boðið að skoða þetta
garðasvæði og kynnast starfsem-
inni. Því nær allir foreldrar barn
anna komu þangað á tilsettum
tíma og forstöðumennímir sýndu
þeim garðana.
Framreiddir voru grænmetis-
réttir í skúr þeim er skólagarð-
arnir hafa til afnota og börnin
og unglingarnir, sem þarna
starfa, fengu tækifæri til að sýna
aðstandendum sínum handaverk
sín og ræktun.
HVER NEMANDI SINN REIT
Hvert barn hefur þarna sinn
reit, þar sem þau rækta kál,
salat og fleiri algengar garð-
plöntur. Auk þess er þama mikill
kaitöfluakur, og er uppskerunni
þaðan skipt á milii þátttakenda,
eftir því hvað hver einstakur
liefur unnið á sumrinu margar
klukkustundir við garðvinnuna.
Ánægjulegt var að sjá hve
garðarnir eru vel hirtir. Að vísu
nokkuð misjöfn uppskeran sem
eðlilegt er, þar sem um byrj-
endavinnu er að ræða. En börnin
læra líka af mistökunum þar sem
samanburðurinn er augljós, þar
sem uppskeran er bezt eða óað-
# finnanleg.
Tíðindamaður blaðsins átti
stutt samtal við Malmquíst og
Ingimund Ólafsson. Þeir skýrðu
meðal annars svo frá:
Áhugi foreldranna fyrír þess-
sri verklegu kennslu er orðinn
ókaflega mikill og einlægur. Er
það vissulega gleðiefni fyrir
okkur, og alla þá sem að skóla-
görðunum standa.
Það var eftirtektarvert að
fyrsta árið sem skólagarðarnir
störfuðu var það einkum fólk af
erlendum ættum, er ekki hafði
ílizt hér upp í Reykjavík, er
hafði mestan áhuga fyrir því, að
l:oma börnum sínum hingað. En
nú er þetta ekki lengur svo. Nú
er áhuginn ekkr meiri hjá því
fólki en öðrum Reykvikingum.
Eins er það okkur gleðiefni að
börn og unglingar sem hér hafa
starfað verða liðtæk með for-
eldrum sínum og öðru skylduliði
við ræktun smágarða og heim-
ilisgarða.
Við höfum líka tekið eftir því.
sð ncmendurnir eru sólgnari í ac
r.eyta grænmetis nú enþeir voru
fyrstu árin. Allt bendir þetta ti'
að þessi verklega kennsla í skóla-
görðunum verður til þess, að ala
fólk upp við að rækta og notíæra
sér jarðávexti.
Það er segin saga að þeir for-
eldrar, sem á annað borð byrja
«3 senda börnin sín hingað halda
því áfram, jafnóðum og börnin
hafa aldur til þess.
nfif uæpniiii
Sifmtjjdagsheimsókn
sannfserði marga um það
Fuiltrúi Alpaiandsins
kynnist hér landi og þjóð
Shitt samfal við De Hafler sendlherra
i
SENDIHERRA Svisslands á íslandi Edouard De Haller, sem af-
henti forseta íslands embættisskilriki sín fyrir skömmu, hefur nú
dvalizt um hálfsmánaðar tíma á íslandi. De Hailer er sendiherra
lands síns á Norðurlöndunum og hefur aðsetur í Oslo.
Foreldrarnir skoða skólagarðana s.l. sunnudag. — Ljósm. R. Vignir.
Forstöðumenn skólagarðanna, Ingimundur Ólafsson, kennari (t. v.)
•— Ljósm. Mbl.: ÓI. K. M.
bæjarbúar, er kynnst- hafa garð-
rækt hér í skólagörðunum hafa
síðan sótt um og fengið garðlönd
til ræktunar í smágarðahverfum
bæjarins.
og E. Malmquist ráðunautur.
til umráða og ræktunar. Kaup fá
þeir ekki annað en það, að þeir
geta tekið garðávextina heim með
sér. Þeir, sem bera mest úr být-
um fá verðmæti í uppskeru er
nemur 6—800 kr. eftir sumarið.
— Og hvernig hefur uppskeran
orðið í ár?
— Þurrkarnir í júlí drógu úr
vextinum að verulegu leyti. En
góðviðrið í þessum mánuði heíur
hjálpað upp á sakirnar. Margir
IIEFUR LENGI STARFAÐ A3
alþjóðamAlum
De Haller sendiherra á að baki
sér langan feril sem starfsmaður
í alþjóðastofnunum og síðan í
svissnesku utanríkisþjónustunni.
Hann er 55 ára að aldri, lagði
stund á lögfræði. Strax við stofn-
un Þjóðabandalagsins gekk hann
í þjónustu þess, var hann fyrst
í eftirlitsnefnd Þjóðabandalagsins
í Danzig, en sem kunnugt er var
Danzig fríríki undir eftirliti
' bandalagsins. 1923 varð hann aðal
ritari stofnunar þeirrar, sem ann-
■ aðist skipti á þegnum Grikklands
og Tyrklands, samkvæmt Laus-
anne-samþykktinni. Starfaði
hann á vegum Þjóðabandalags-
1 ins til 1940. Hann hefur átt næti
í nefnd Alþjóða rauða krossins
og verið í stjórn hins svissneska
alþjóða hjálparstarfs. 1948 sat
hann á alþjóðaþingi Rauða kross-
ins í Stokk’nólmi og það sama
ár var hann skipaður sendiherra
á Norðurlöndunum.
MARGAR ÞJÓÐTUNGUR
SVISSLANDS
Sendiherrann ræddi nokkuð
svissnesk málefni. Skýrði hann
m. a. frá því að í Svisslandi væru
þrjú opinber tungumál, franska,
þýzka og ítalska. Menn í opin-
berum stöðum þurfa að skilja
vel minnsta kosti tvö málin,
frönskuna og þýzkuna. Gildir
einu á hverju þessara tungumála
opinber skjöl evu rituð. Þessi
málslcipting veldur engum veru-
legum erfiðleikum. Þar sem
franskan er töluð er kennt á
henni í skólum og á þýzku þar
sem þýzka er töluð o. s. frv.
Rúmlega þrisvar sinnum fleiri
mæla á þýzka tungu en franska.
Engin tungumálabarátta er þó i
Svisslandi. Þó má minnast á það
að þýzkan, sem þarna er töluð,
er sérstök mállýzka. Bókmál
þeirra hefur verið venjuleg há-
þýzka, en hreyfing er uppi um
að breyta’ ritmáli í samræmi við
Það er ástæða til að fagna þess- J framburð og mynda þar með sér-
ari starfsemi, sem vissulega verð- ^ tungumál svissnesku.
ur til þess að gera hina uppvax-
Þegar Þjóðabandalagið var stofn-
að var Svisslandi boðin þátttaka
með þeim kjörum að tekið yrði
t-illit til hins ævarandi hlutleysis
landsins. Svisslandi barst ekki
samskonar boð, þegar S. Þ. voru
stofnaðar og hefur því ekki geng-
ið í þær.
andi kynslóð, sem alist hefur upp
á mölinni, að starfsamara og
betra fólki, hæfara til að bjarga
sér, en áður var.
60 þús. manns í umícrSa-
slysum frá stríðslokum
KAUPMANNAHÖFN. — Dönsk blöð skýra svo frá, að
frá stríðslokum hafi 60.000 manns orðið fyrir umferðarslysum í
landinu og þykir sú tala geigvænlega há. Lögreglan taldi fyrir-
sjáanlegt þegar fyrir hálfu ári að sextíu þúsundasta slysið mundi
eiga sér stað í júlímánuði og varð það hinn 28. f. m. — í júlí biðu
58 manns bana af völdum umferðarslvsa í Danmörku.
30 ÞUSUNÐ KREFJAST
ÞJÓÐARATKVÆDIS
Sendiherrann ræddi nokkuð
um hið sérstaka stjórnarfyrir-
kom'ulag í Svisslandi. í stuttu
máli er ekki hægt að rekja það
allt en Svissland er sambands-
ríki margra smáríkja, sem hafa
allmikla sjálfstjórn hvert fyrir
sig. Verksvið sambandsstjórnar-
innar er mjög takmarkað skv,
stjórnarskrá við sameiginleg
hagsmunamál. T. d. er ekki gert
ráð fyrir þvi að sambandsstjórn-
in leggi á eða innheimti skatta.
Þarf til þess sérstök lög og þess
eru dæmi að þótt sambandsþingið
hafi samþykkt skattálagningu, þá
hefur það verið fellt við þjóðar-
atkvæðagreiðslu, en 30 þús. und-
irskriftir þarf til að krefjast þjóð-
aratkvæðagreiðslu.
Edouard De Haller,
sentíiherra Sviss á fslandi
Hitt er annað mál', að Sviss-
land hefur verið mjög virkur þátt
takandi í ýmsum stofnunum S. Þ.,
sem þjóðir utan bandalagsins
mega starfa í, svo sem margs-
konar mannúðar-, félags- og vís--
indastofnunum og ýmsar þessara
stofnana hafa aðalbækistöðvar í
Svisslandi.
VONAST EFTIR AUKNUM
SAMSKIPTUM
De Haller sendihérra, hefur nú
dvalizt á íslandi í um hálfsmán-
aðartima. Hann' hefur ferðast
víða um Suðurland, til Akureyr-
ar og Mývatns. Hingað hafði
hann lengi langað til að koma og
þykir það mikilsvert að hafa
fengið tækifæri til að kynnast
landi og þjóð. Norðurlönd njóta
mikilla vinsælda meðal Svisslend
inga, því að þau eru smáríki eins
og það, sem reynt hafa að forðast
heimserjurnar. ísland er nokkru
j f jarlægara en hin Norðurlöndin,
svo hingað geta Svisslendingar
1 ekki komið gángandi og hjólandi
eins og til hinna Norðurlandanna.
En sendiherrann kveðst vonast til
að honum megi takast að vinna
að auknum vinsamlegum sam-
skiptum þessara tveggja þjóða.
| Þ. Th.
Stjórnendur umferðarmáia og
slysavárna í DanmÖrku eru á
einu máli um það, að vanþekk-
ing á umferðarreglum, kæruleysi
og þrái séu meginorsakir hins
ískyggilega slysafjölda. Kvarta
þeir undan því hversu fólk læt-
ur sér allar ráðleggingar og að-
varanir í léttu rúmi liggja og
þeim hugsunarhætti sem sé al’s- j
láðandi meðal vegfarenda, að
slysin geti hent alla aðra en þá
sjáli'a.
350 NEMENDUR
— Hve marga nemendur hafið
þið i ár?
— Þeir eru 150, á aldrinum 10 j
til 14 ára. Hver nemandí hefur ,56 BANASLYS í JÚLÍ
30 fermetra reit út a£ íyrír sig, í nýjustu skýrslum um þessi
mál segir, að 971 umferðarslys
hafi orðið í júlímánuði, eða 200
fleiri en í júní og 61 fleira en
í júlí 1951. 56 manns biðu bana
á sama tíma, flest gangandi fólk
og hjólreiðamenn. Á fyrstu 7
mánuðum ársins týndu samtals
229 manns lífinuM umferðarslys-
um í Danmörku. Af þeim voru
19% börn undir. 15 ára aldri.
A það er bent, að af þeim
60.000 sem hafa orðið fyrir um-
feroaslysum í Danmörku frá
stríðslokum hafi þó aðeins um
2500 mans látið lífið.
ÆVARANDI HLUTLEYSI
Þegar sendiherrann er ,spurður
að því, hver sé ástæðan fyrir því
að Svissland er ekki þátttakandi
í bandalagi Sameinuðu þjóðanna,
svarar hann á þessa leið:
— Hlutleysi í erjum annarra
þjóða. er djúpstæð grundvallar-
regla Svisslendin^a. Fyrir 300 ár-
um bunöust svissnesku ríkin sam
tökúm um að verjast árásum, en
taka ekki þátt í' styrjöldum millí
annarra ríkjá. Þannig komst
Svisslánd á sínum tíma hjá eyð-
ingu þrjátíu ára styrjaldarinnar, til viðtals o,
og flestum siðari styrjöldum. atvikum.
Hollsgötuáreksiur
UM miðjan dag s.l. laugardag
varð harður árekstur milli fólks-
bifreiðar og strætisvagns á gatna-
mótum Holtsgötu og Framnes-
vegar. Strætisvagninn R-973 ók
norður Framnesveg, en fólksbif-
reiðin R-2434 vestur Költsgötu.
Lenti framhiutum bifreiðanna
saman á horninu. Stóð strætis-
vagninn allfastur fyrir, en fólks-
bifreiðin kastaðist hálfhring
fram fyrir strætisvagninn, lenti
að lokum upp á norðurgangstétt
Holtsgötunnar og braut rimla-
girðingu þar.
í strætisvagninum slösuðust
tvær stúlkur nokkuS, er þær
köstuðust til við höggið. Ólöf
Ágústsdóttir, Suðurlandsbraut 74,
marðist og Iris Christiansen, Sól-
vallagötu 61, hlaut áverka á
höfði. — Rannsóknarlögreglan í
Reykjavík vantar vitni að árekstr
inum. Biður hún einkum þá, sem
voru í strætisvagninum að koma
skýra nánar frá