Morgunblaðið - 06.11.1952, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 6. n.óv. 1952
MGRCUNBLAÐIÐ
9
18. okt. s.l. flutti hinn ný-
kjörni forseti Banðasikjanna,
Eisenhower, hershöfðingi, eft-
irfaranði ræffu, þar sem hann
clregur upp myncina af heims-
átökunum eins og þau koma
mönjium fyrir sjónir, eftir að
leiðtogar kommúnista höfðu
íalað á hinu fjölmenna full-
trúaþingi þeirra í Moskvu,
UNDANFARNA mánuði-höfum
vér Bandaríkjamenn tekið þátt í
mjög umfangsmikilli kosninga-
baráttu fyrir forsetakosningar.
Þegar bezt lsetur, er kosníngahiti
jafnan góðs víti í íýðræðislandi.
Slagæð þjóðfélagsins hlýtur að
slá hraðar öðru hverju, þegar
þjóðin hefur vakandi, sterkan og
lifandi áhuga á framtíð sinni.
KOSNINGAHITINN EK
HOLLUR í LÝÐRÆÐISLANDI
Alit er þetta þjóðhmí fyrir
bezíu. Lýðræði vort væri sannar-
lega iila á vegi staíí, ef vér hæít-
um að ræða ágr elruBgsrai Un af
hollu kappi.
Þykist óvinir vorír teija sér
slík .deiiumál vor sér hagkvæm,
þá sanna þeir meS því efckert ann
að en vanþekkingu á styrkleika
lýðræðisins.
,En ,nú eru veður öll vá'yr.d í
aiþjóðamálum, og vér meguin
ekki alveg gleyroa oss í hinum
hressandi átökum híns starfancli
lýðræðisskipulags b,eima fyrir.
Einmiít um þessar munötr eru
að gerast viðburðir á hnetti vor-
um, sem haft geía mikla þýðingu
í framtíðiniii.
Þótt langt sé á milli, hafa við-
burðir þessir svo mikla þýðingu,
að ég álít að alíir hugsandi
Bandaríkjamenn, hvexrar sfcoð-
unar og hvers flokks sera þeír eru
ættu að stinga við fótum til þess
að athuga raerkingu þeírra og
þýðingu fyrir öryggi vort, freisi
og framtíð alla.
MLSTA ÞING KOMMÚNISTA
ATHYGLISVERT
Ég á hér auðvítað við komm-
únistaþingið, er kom saman fyrir
réttum ellefu dögum í Kreml í
Moskva og var sliíið fyrir réttum
tveim sólarhringum.
Um 1560 þingmenn og full-
trúar frá Sovétlýðveldmu og
44 löndum öðrum komu saman
í salnum mikla í Kremí. Þetta
var 19. þing kommúnistaílofcks
• Sovétríkjanna og hiS fyrsta
frá því 1939. Jafnframt var
það stærsta samkcma fcomm-
únista-foringja, sem nokkru
- sinni hefir verið kvöcld saman
á einn stað.
Það er þessi atburður, sem hinn
frjálsi heimur verður að veita
athygli. Það er atbuxður sem
krefst athygíi vor aíhra og skiln-
ings.
-Þó að ég leyfi mér a5 vekja
rríáls á þesu hér, þá er það ekki
vegna þess að ég hefi meiri né
bétri skilyrði til þess aS ræða
málið en margur artnar. Yissulega
ætla ég mér ekki þá duf að skilja
til hlítar hinar flóknu fjrrirætl-
anir kommúnista urn langt ára-
bil.
. Enda þótt blaðið Pravda og
einn komúnistafuBtrúraxt. sýndi
xnér þann sóma að ráðast aðmér,
þá voru sakargiftirnar hvergi
nærri svo óskaplegar að mér væri
gefið að sök að brjóta síðalögmál
Jfcommúnismans né að troða mér
ínn í veigamikla rauða sellu.
RÆÐUR LEIDTOGANNA
Á hinn bóginn er yður sjálf-
sagt kunnugt um, að ég hefi haft
störfum að gegna í Evrópu unr s.l.
10 ár, í stríði og friði, og þvtrfti
ég þá starfs míns vegrsa fozeði að
kynna mér nokkuð starfshætti
kommúnista og hafa nokfcur mök
við leiðtoga Sovéts. Enda þótt eín
hver kunni að telja þsssa þekMng
ir.ína Htilsvirði, hefi ég þó reynt
.om |
menna
lijitrna ferseta
að kanna orð og aðgerðir þeirra
síðustu vikur og leitað skýringa
á þeim.
Orðum hefir ringt í stríð’.rn
straumum. Nokkrum dögum fyrir
þingið birti Síalin 25.000 crða
grein, þar sem hann skýrði síð-
ustu nýjungar í hagfræðikeimmg-
um kommúnismans.
Malenkov flutti þinginu
skýrslu kommúnistafiokksins og
var sá flutningur hin mesta þol-
raun, enda tók hann hálfa sjöttu
klukkustund. Molotov og Beria
fluttu hvor um sig sínar alkunnu
mannskemmandi árásir á Banda-
ríkin. Allt þetta vitum vér. En
hvað merkir þetta? Hvað sögðu
þeir í raun og veru?
STEFNAN ER AÐ
EYÐILEGGJA FRJÁLSAR
ÞJÓDIR
Svarið við fyrstu spurningunni
verðum vér að finna innan um
hinar þykku umbúðir ræðu-
mennskunnar, því að sú spurning
varðar endanlegt markmið Sovét-
ríkjanna. Hvað er það? Með eigin
orðum Stalins cr þaö hinn gamli
sífelldi söngur:
„Til þess að koma í veg fyrir
sífeliðan ótía af ófriði, verður
að eyðileggja heimsveldis-
stefnuna."
Þessi vísdómsorð þarfnast
engrar skýringar, annarar en
þeirrar, að „heimsveldisstefn-
an“ er í Sovétríkjunum noklc-
urskonar skammstöfun fyrir
lýðræði almennt og fyrir
Bandaríkin sérstakiega.
Ég legg áherzlu á þetta atriði
vegna þess, að af cllum þeim
25.000 orðum, sem Stalin skrifaði,
er auðveldast að hugsa sér að
þessi orð fari með öllu framhjá
mönnum af þeirri einföldu
ástæðu, að þau eru orðin svo al-
geng. Sovétríkin þeyta haturs-
trumbur sínar enn gegn sarna
óvininum. Enn eru Bandaríkin
ötuð auri og svívirðingum af þvi
að þau eru hið endanlega árása-
mark kommunista.
LENIN SAGÐI STYRJALDIR
ÓUiHFLÝJANLEGAR
Með orðum Lenins sjálfs er
hinn hörkulegi og opinskái spá-
dómur á þessa leið: „Hernaðar-
lcgir árekstrar milli Sovétríkj-
anna og borgararíkjanna eru ó-
umflýjanlegir Að lokurra
verður dánarklukkunum hringt
yfir Sovétríkjunum eða heims-
kapitaiismanum".
Þetta er þá fyrri staðreyndin,
sefn vér verðum jafnan að hafa
skýrt í huga þegar vér hlýðum á
hinn hjáróma kommúnistakór
syngja hina tvíræðu hagspeki
kommúnismans. Þeir eru að æfa
útfararsöng, sem þeir vonast til
þess að geta síðar meir sungið
yfir hinum frjáisa heimi.
Hin staðreyndin, sem tæplega
skiptir minna máli, er þessi: Enda
þótt markmið SoVétstjórnmála-
manna yerði jafnan hin sömu, þá
skiptir í sífellu um baráttuað-
ferðir. Samhengið í stefnu Sovét-
ríkjanna stafar tkki aí því, að
þau hafi jafnan haidio hreinum
linum. Það stafar af því, að jafn-
an hefir verið miðað í sömu átt.
Enda þótt stefnt hafi veiið til
STYRKUR SOVETRíKJANNA
VAXANDÍ . 5
Á meðan þessu hefir farið
fram, hafa Sovétríkin í vaxandi
ýmæli Tétt sig við' bæði eínálbt'a
eg hernaðarlega, eftir áföil þau
og tjón, sem þau urðu fyrir í
> heimsstyrjöldinni - síðari. Þetta
hefir leitt til aukinnar stálfram-
leiðslu, sem nú nemur nærri tvö-
földu því, sem hún r.am áður en
Hitleri i'éðist á Rússland, svo át)
dæmi sé . tekið. Jafnframt hefuí
þróuninni að sjálfsögðu r.iiðað
áfram í kjarnorkumálunum.
Þetta er því veigamesta sögir-
lega staðrevndin, sem hafa veip~
ur í huga, þegar athuguð eru orð
Stalins, Molotovs, .Malenkovs og
Beria undanfarna tíu daga. Sam-
kvæmt þessu er utanrikissteflna .
Evrópa. Hið síS'ara, að Evrópa , Sovétríkjanna byggð á vaxaridi
hefir tapað völdum og áhrif- | stlrk- En hér er eir.nig að finna
um með þeim ajfleiðingum.- að! uóarnaxm-. í þeiri'i.utanr íkis-
stefnu: A meðan hinn kommún-
iski heimur tekur að hagnýta
sér hinn mikla styrkléika sihh,
er sá rnöguleiki fyriý heradi,, a3
korraa hinum frjálsu þjóSum í
varaarstcðti og gera þæir ixm-
byrðis' sundurþykkar.
sem orðið hefir á Vaidaskiptiftgu
þjóoanna. Með "þessari byitingu
er lokið hinu forna vaidi Evrópu.
Tvö ríki utan Evróþu hafa risíð.
og magnast að auðii. völdum og
virðingu.
Þeira samsærismöimum, serra
eiga sér aðaibækistöðvar í
Moskva, hefir þessi bylting
kennt tveimt. Fýrra afriðið er
það, að höfuðóvÍRurinra er
Ameríka, miklia fremur eö
ótta og mísklíð inaan Evrópu-
landanna má nú miskunar-
laust notfæra sér i ófriðs þeím,
sem kommúnistar efraa ná -til
á hendur Ameríku.
hægri og vinstri, aftur og fram,
þá hefir ailt borið að sama
brunni.
Einnig þetta aíriði lieyrir til
hefðbundnum aðferðum Sovéís,
tins og Lenin lýsti þeim biátt
áíram á árinu 19?.6: „Vér mefriiira
ekki hlífast við að ncta neina
blekkingu, undanslátt, brögð,
lævísi, hræsni eða íýgi.“
Ailir megum vér vita að slíkt
undirferli var ekki nýtt her-
bragð, enda þótt Lenin kunni að
haía haldið það. Oss var boðinn
varnaður á því fyrir langa löngu
með orðum gamla testamentisins:
„Háila en smjör er andlit hans
og ófriður er í hjarta hans“.
Vér látum ekki blekkiast af orð
um óvinanna. En oss ber nauð-
svn til að vita nokkuð meira en
þá köldu staðreynd að ófriður sé
í hjarta þeírra.
HVAD VERDIJR
HERBRAGD ÞEIRRA?
Sourninsrin, sem vaknar, er
bessi, hvaða herbragð hafa þeir
hucrsað sér?
Til þess að svara þessari spurn-
ingu svo að vit sé í, þurfum vér
fvrst að athuea nokkrar sövu-
le?ar staðrevndir, sem máli
skipta fvrir menn þá. er marka
stefnu Sovétríkjanna í dag.
Sa^a untíarafarinna 200 ára er
m«,rkiiei,'ur MMvr unt afstöðu
Rússlands til Evrópu. Allan þenn-
an tíma hefir verið auðveldast að
mæJa það nrteð hverium bunga
^úss’and htrílir á Evróouríkúm-
nra. með'bví að mæla f iarlæ°ðina
frá vestur landamærum Rúss-
Mnös til miðrar Evrónu. þ. e
Berlínarborgar. Árið 1750 voru
’nndamæri Rnsslands 1200 mílur
Berlín. Árið tfiOO var fiar-
1æ«ðin aðeins 750 mihir. 1815
aðeins 200 míiur. Nú, ótal landa-
brevtinnum siðar, hafa landa-
mæri Rússiands færst svo miög
vestur, að Berlín lieeur innan
oeirra. I>í'T»rúaP hcfír
:nn komið hínni aidaeömlu rúss-
n.esku > n' sión fnrðanlemi nærrj
'■ínu setta inerki um Þeímsveldl,
•t ráði tvtíiu heimMifnm „frá
‘\aehen íít Viadivosíock“.
B.ÝLTING í VAI.DA-
SKIPXINGU ÞJÓÐANNA
Á síðustu fimmtíu árunurn hef-
ur gerzt einhver mesta bylting,
Það er ljót-saga,"3erh undaníar-
in 12 ár segja oss.’Það er sagan
um svo æfintýralegan og cíboðs-
legan vöxt EovéUfeimsveidisins,
að í samanburði við hann verður
allur fyrri ótti að-’éneú. Meo því
að leggja undir sig Kína.í ann-
arri álfunni cg : iöida Att?túr-
Evrópuríkja í hin-rþ, hefir jjöidi
þeirra manna, sera nu burf við
virka Sovétstjórn v.axið a róm-
um áratug úr 190. miPjónum í
STAT.IN VONAR AD
FRJÁLSAR ÞJÓDIK
BERJIST INNBYRÐIS
Það- er þessi baráttuaðfero, -sem
Stalin útskýrði beru.m orðum.
Bak ’við ópersónulegt og cihlut-
kennt orðalag liggja skýrar, fast-
mótaðar hugmyndir. Hann mót-
mælir þeirri röngu-skoðun- og
kailar kommúniskan viilutrúnað,
800 milijónir. Aldrt-i fyrr í sögu j sem hann lýsir sjálfur á þessa
mannkynsins heíir heimsveldi
ráðið fyrir slíkum jjðlda manna.
Aldrei fvrr í sögn matmsantíans
frá myrkri til ijóss hefir einræðið
dregið svo margsr miíSjár.lr
rraanna aítur íii mytkursins.
UNDIROKUN
MID-EVRÓPU
Undanfarin sjö ár hefir önnur
saga gerzt um framgang þessar-
ar harðstjórnar. Langt er nú korn
ið í því að tryegja yfirráðin yíir.
Mið-Evrópu. í augum rnargra
Ameríkumanna hefir foessi hlúti
heims löngum virst bæoi í jarlæg-
ur og óskiljanlegur, hulinn þoku
Mið-Evrópu-átakanna og íiókn-
um vandamálum Balkanlarid-
anna.
Þó sýnir einfaMur rmæíikvarði
hversu þýðingarmikil iöndira eru,
sem hér er urn að ræða, með því
að þar búa um 40% allra Evrópu-
manna utan Rússlands.
Yfir þetta þýðingarmikla lands
svæði hefir Rússland nu þanið
miskunarlausa hárðstjórn sína.
Á sviði hagkerfisins hafa þeir
náð undirtökunum með stófnun
fyrirtækja, sem stýrt er irá
Moskva, og í allar áttir hafa hag-
kerfi rikja þessara; verið. sam-
ræmd hagsmunum Sovétríkj-,
anna.
Nýjar járnbrauíir með iúss-
neskum sporvíddum hafa verið
lagðar um fjöll og firnindi frá
Hvíta-Rússiandi og Uisraniu um
Pólland til Tékkóslóvakíu og Ur.g
verjalands yfir norður-hlúia
Rúmeníu, svo að hægt sé að flvtja
vopn og heri skjótlega frá iðr-
um Rússlanas til landamæra
Júgóslavíu og til Saxelfar.
Tugir Sovét-herforingja hafa
verið önnum kafnir við aö bjalía
heri lepprikjanna, sern nú nema
meira en milljón manna, og sam-
eina þá i samskonar . þjálfun,
samskonar hernaðarskipulagi,
samskonar herbrögðum xneð sams
konar vopnum.
Af þessum vandlega undir-
búnu störfum leiðir það, að sam-
hliða hefir verið kvaddur til
vGpna í löndum þessum sá her,
sem alþjóðiegastur hefir verið í
eðli sínu allra hcrja, sem sagan.
greinir frá.
leið: „Andstæðuínar milli her-
búða sósíalismans og herbúðá
kapitalismans er meiri en and-
stæðurnar milíi kapitalisíarikj- -
anna innbyrððis:
Á himr bóginn enduríekur
hann skýrum orðum þá kenni-
setningu Marzismans: „ófriður er
óumflýjanlegur . . . mjlli kapital-
ista-ríkjanna“.
Stalin spáir því, ao hægt sé a5
flý.ta fyrir þessum . ófriði meff
tvennu móti. í fyrsta lagi, að
hægt sé að ala á tortryggni Breta
og Frakka gagnvart því, senj
hann kallar „valdastfefnu og kúg-
un Bandaríkjanna“. 1 öðru lagi
sé hægt að kynda undir þjóðem-
ishreyfinguna í Þýzkalandi og
Japan svo að þær þjóðir (einnig
með orðum Stalins) „royni a'ð
brjótast undan oki Ameríku4*.
Loks, heldur Stalin áfram, er
hægt að skerpa þennan ágreining
vegna þeirra markaða, sem hina
frjálsi heimur átti áður vísa, bæði
í Kína og Austur-Evrópu, en m»
eru honum tapaðir. Á þehnar*
hátt getur ágreinir.gur í cfna-
hagsmálunum aukið á ágreining
i. stjórnmálunum rneð þeim ár-
angri að hinn sunöurþykki heim-
ur frjálsra manna berist á bana-
spjót.
SUNDF TTNG ARAÐFERÐIR
KOMMÚNISTA
Það er trú raín, að hór sé uira
annað og meira að ræða, en áróð-
ursíyrirmæli írá Sovétríkjunum.
í þessu er fólgin gííurleg’
ógn við hinn frjáisa heira á.
þessum viðsjárverðu tímum. Oss
ber að horfast i augu við þessa
cgrun, ef oss á aS auðnast
haida frelsi v«ru.
Þegar ieitað var hins réíta
svars, þá er það hendi næsi, að
athuga á hvern.hátt Sovét-Rúss- :
land kann að framkvæma þessa
árásarfyriræltun með sundurlið-
uðum fyrirmælum til tommún-
istaflokkanna uqi heim allan.
Til kommúnista í Bandaríkj-
unum sérstaklega kynnu slík fyr-
írmæli að beinast að uíidirróðri '
til framdráttar cínahagslegri
einangrunarstef nu. Fyrirmælin
gæíu t. d. verið á þá lciö, að æsa
ameríska úrsmiði upp gegn sviss-
Framhald á bls. 12