Morgunblaðið - 20.08.1953, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 20. ágúst 1953
uttMðfeífr
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgSarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
\ ÚR DAGLEGA LÍFINU |

Höfuikempur
RÍKISSTJÓRNIN gaf fyrir tveim
ur dögum út tilkynningu um, að
í lok septembermánaðar muni
ýmis ríki sem aðilar eru að Norð-
ur Atlantshafsbandalaginu hafa
flotaæfingar á norðanverðu
Atlantshafi. Hefur ríkisstjórnin
í því sambandi samþykkt að her-
skip fái aðstöðu til æfinga við
stendur landsins.
Tilkynning þessi hefur valdið
því að Þjóðviljinn fær í gær
enn eitt óhemjukastið. Lýsir
hann því, að „loftárásir á ísland“
verði æfðar í næsta mánuði!
Löngum hefur þetta blað
fimmtu herdeildar kommúnista
flokksins hér á landi lagst lágt
í þjónustu sinni við húsbændur
sína í Moskvu, og er svo komið
að það hefur varpað allri skyn-
semi útbyrðis í æðisgenginni á-
róðursherferð sinni fyrir varnar-
leysi landsins.
Það er til marks um hve ein-
angraðir Þjóðviljamenn eru orðn
ir frá íslenzkum hugsunarhætti
og íslenzkum þjóðarhagsmunum,
að þeir skuli grípa til þess ráðs
að birta slíkar reginfirrur og ætl-
ast til að einhverjir taki á þeim
mark og leggi trúnað á. Allt frá
styrjaldarlokum hefur Þjóðvilj-
inn og flokkur hans barizt gegn
því af mikilli heift, að ísland tæki
þátt í varnarsamtökum hinna
frjálsu lýðræðisþjóða, og kæmi
með því í veg fyrir að hinnar ís-
lenzku þjóðar biðu sömu hörm-
ungarörlög og þjóðanna í Austur
Evrópu.
Að baki þeirri baráttu komm-
únista var ekki hugsunin um líf
og velferð íslenzku þjóðarinnar,
heldur er hún þáttur í skipu-
Iagðri herferð kommúnistaflokka
allra landa, fyrir varnarleysi og
vopnleysi, í heimi, sem síðar yrði
stjórnað í skjóli rússneskra skrið-
dreka og vígsveita.
En ráð hinna íslenzku komm-
únista voru að engu höfð og þeir
hlutu snuprur og ávítur einar að
launum frá húsbændum sínum í
Moskvu fyrir að hafa ekki getað
lagt land sitt opið og óvarið að
fótum þeirra. ísland gekk til sam
vinnu við nágrannaþjóðir sínar
um gagnkvæma vernd og öryggi
gegn árás.
Kommúnistar sátu eftir með
sárt ennið, ísland yrði aldrei sá
stökkpallur í herferð hins alþjóð-
lega kommúnisma, er þeir höfðu
vonað.
Þær flotas^fingar Atlantshafs-
ríkjanna sem innan skamms fara
í hönd, eru þáttur í því starfi
þeirra að tryggja frelsi sitt og ör- i
yggi með hjálp hverrar annarrar. (
Miklar vonir eru tengdar við
samstarf lýðræðisþjóðanna, að
þær komi í veg fyrir með styrk 1
sinum að hersveitir alþjóða-1
kommúnismans leggi út í þriðju'
heimsstyrjöldina.
Flotaæfingar þær sem fram
fara allt frá ströndum íslands til
Gibralta sýna það og sanna að
þátttaka landsins í varnarbanda-
laginu er meira en orðin tóm.
Varnir landsins eru skipulagðar
af bandalagsþjóðunum, treystar
sem bezt og frá þeim tryggilega
gehgið með æfingum og fenginni
reynslu.
Flotaæfingarnar sýna það Ijós-
legu að þátttaka íslands í Atlants
hafsbandalaginu er ekki mark-
laus sýndarleikur, heldur raun-
hæft spor lítillar þjóðar til þess
að tryggja frið sinn og frelsi, með
hjálp öflugra nágranna.
Með slíkri samhjálp einni getur
landið forðast þær óbærilegu
hörmungar sem hertaka óvina-
þjóðar leiðir yfir sjálfstæða smá-
þjóð og smáþjóðir Austur-Evrópu
hafa hlotið í dag.
Það er ekki nema að vonum að
þeir menn sem fylgja öflugasta
herveldi veraldar að málum,
heimti varnarleysi Islands og ein
angrun þess frá öðrum þjóðum.
En það væri ekki úr vegi að
heyra svar Þjóðviljans við þeirri
spurningu hvers vegna hann beit-
ir ekki áhrifum sínum í austur-
vegi og leggur að flokksbræðrum
sínum í Moskva, að brjóta sverð
sín og kasta vetnissprengjum sín-
um út á haug. Hví skyldi ekki
Rússland njóta ávaxta varnar-
leysisins jafnt og ísland, hví
skyldu ráðamenn Kreml ekki
trygrgja' friðinn með því að af-
vopnast í skyndingu?
Það er ekki furða þótt menn
reki augun í þá mótsögn, að
kommúnistar vestan járntjalds-
ins berjast um á hæl og hnakka
fyrir algjöru varnarleysi landa
sinna meðan kommúnistastjórn-
arinnar austan tjaldsins eiga
sterkustu heri og vígvélar sem í
gjörvallri veröldinni finnast, og
láta sér vel líka.
Ekki eru nemar fáir dagar síð-
an allt æðsta ráð Rússlands brast
í ánægjuhlátur er Malenkov til-
kynnti á fundi þess, að nú gætu
Rússar framleitt vetnissprengj-
una og valdi með því dauða og
tortímingu heilla þjóðlanda á
svipstundu. Og ekki hafa komm-
únistaforingjarnir að baki járn-
tjaldsins mikið á móti því, þótt
Rauði herinn, hinn stærsti í
í heimi, hafi við og við flotaæf-
ingar og varpi jafnvel sprengjum
úr flugvélum á óbyggð svæði.
Þjóðviljinn hefur heldur ekki
enn séð ástæðu til þess að fetta
fingur út í það, þótt „heilar þjóð-
ir hverfi þegjandi og hljóðalaust
inn í veldi kommúnismans, eins
og Kiljan orðaði það, með hjálp
herveldis rússneskra vígvéla.
Þegar á þessar staðreyndir er
litið hljóta menn að skilja
óheilindi kommúnista, er þeir
telja varnarleysi síns eigin lands
í öðru orðinu efla friðinn í heim-
inum, en geypilegt herveldi
Rússa á hinn bóginn er þeirra
aðal keppikefli.
Fall Mossadeks.
MOSSADEK, hinum grátklökka
öldung Persíu hefur nú verið
steypt af stóli. Síðustu mánuði
hafði hann gerzt æ ráðríkari í
stjórnarathöfnum sínum og virt-
ist nú síðast einráður. Síðan hann
tók við völdum hefur stöðugt
stefnt niður á við fyrir Persum
og þjóðin, sem var fátæk fyrir,
hefur orðið enn snauðari með
hverjum degi.
Þegar keisara Persíu voru
kunngerð tíðindin, var ein fyrsta
yfirlýsing hans: ,,Ég og stjórn
mín munum beita okkur fyrir að
bæta lífskjör þjóðarinnar." —
Menntaðri og auðugri þjóðir
Vesturlanda munu fúsar að
styðja þá viðleitni, þegar ofstæki
er rutt úr vegi.
ALLT af erum við að rek-
ast á fólk, sem telur sig
ekki þrá annað heitara en segja
skilið við siðmenninguna með
brestum hennar og ágöllum, auð-
legð hennar og fjársjóðum til að
taka sér bólfestu á huldum stað,
þar sem þrældómurinn frammi
fyrir klukkunni þekkist ekki. —
Menn óska þess að hljóta örlög
Robinsons Krusoes, en þó losna
við áhyggjur hans. I hugum
flestra manna er þetta ekki ann-
að en óljós þrá, sem aldrei tekur
á sig fullan skapnað, en líka eru
til margir, sem reyna að hrinda
hugmyndinni í framkvæmd.
£ EFTIR seinustu heimsstyrj-
öld ferðaðist brezkur majór
48 þús. kílömetra yfir heimshöf-
in sjö til að finna fullkomna sælu
ey, þar sem hann gæti lifað firrt-
ocj leLffiA uíc)a
^celueyjar tlíáöíu
fú
um Leun
ur öllum áhyggjum og amstri. Og
þar sem sama og ekkert þyrfti
fyrir lífinu að hafa.
Hann valdi Norfolk í Kyrra-
hafi, 1300 km austur af Sydney.
Þar er hlýtt í veðri og votviðra-
samt. Ibúarnir eru fáir, og hafa
helzt ekki annað fyrir stafni en
sofa, fiska og skeggræða. — Allir
karlar á aldrinum 21—55 ára
vinna 9 daga á ári fyrir yfirvöld-
in, og þar með eru þeir lausir við
ríkissjóðinn, engir skattar né út-
Veluak andi ábripar:
Um langan veg.
DRJÚGUR er kippurinn frá
Miðjarðarhafi til íslands, en
ferðamönnunum, sem sækja hing
að, er síður en svo nokkur vork-
unn, enda láta þeir yfirleitt vel
af dvölinni. Það er nú matur fyr-
ir okkur!
Stærsti ferðamannahópur sum-
arsins dvaldist hér um helgina,
og steðjaði vitaskuld austur að
Geysi, enda var það lokatakmark
ferðarinnar og hátindur. En nú
tókst illa til og konungur hver-
anna hunzaði gesti. Við dyntum
hans er ekkert að gera. Þeir gera
hann líka ef til vill eftirsóknar-
verðari. Hins vegar getum við
nagað okkur í handarbökin fyrir,
að ekki hafi allt verið gert til að
efla gos, þar seffl langur tími leið
eftir komu ferðafólksins, þar til
sápunni var slett í hvoft hans.
Hefði þó ýmsum þótt rétt að gefa
honum í svanginn fyrir fram,
þar sem hann gýs ekki venjulega
fyrr en eftir klukkustundir.
M
Landkynning. —
Vinátta.
ARGT er skrafað um að laða
erlenda ferðamenn hingað.
Sennilega er hægt að ná af þeim
nokkru í dýrmætum gjaldeyri.
Og til nokkurrar kynningar fyrir
land og þjóð getur snögg ferð út-
lendinga orðið.
Vinátta annarra manna er
okkur þó meira virði, íslandsvin-
anna, sem aldrei setja sig úr færi
að tala máli okkar og greiða veg
okkar með erlendum þjóðum.
M'
Er hann ekki
íslendingur?
AÐUR, sem nýkominn er frá
Danmörku, sagði mér þessa
sögu: Ég átti fyrir skömmu tal
við Jóta nokkurn og barst talið
að íslandi og kynnum Dana af
því. Varð mér þá að nefna Martin
Larsen, sem hér var sendikenn-
ari, en er nú menntaskólakenn-
ari í Danmörku. Flytur Larsen
oft þætti um Island í danska út-
varpið, sem eru þrungnir vin-
semd til íslendinga og þekkingu
á hag þeirra. Ég gat þess við Jót-
ann, að starf þessa Dana væri
sannarlega athyglisvert og far-
sælt báðum þjóðunum: ,,Nú, er
hann ekki íslendingur?“ spurði
hann þá.
Nei, hann er ekki íslendingur,
en hann er einn þeirra stofna er-
lendra, sem við eigum meira
undir en öllum ferðamönnum,
hversu vel sem til tekst um við-
tökur þeirra.
Um ávísanir.
VELVAKANDI. — Mætti ég
biðja þig fyrir nokkrar lín-
ur. Það má með sanni segja, að
fátt hefir veitt mönnum eins
mikil þægindi í viðskiptalífinu
og ávísanaheftið með öllum sín-
um dýrmætu ávísanaeyðublöð-
um. t— Ég segi dýrmætu vegna
þess að ég geri ráð fyrir innstæðu
í bankanum.
Ef menn nú á dögum taka eitt
eyðublaðið, útfylla það með
krónuupphæðinni í bókstöfum og
tölustöfum, undirskrift útgef-
anda og jafnvel ábekingu ásamt
öllu tilheyrandi, fær ávísunar-
tetrið líkar undirtektir og ástar-
bréf stjórnarflokkanna fá í dag.
Svo mjög hefir gildi ávísana ver-
ið rýrt.
Ávísanir ganga illa.
AÐ er alls ekki nýtt, að menn,
sem ekki mega vamm sitt
I vita, séu litnir augum rannsókn-
I ar, vantrausts og efasemda, ef
j þeim verður það á, að rétta fram
j ávísun til greiðslu (í verzlun eða
annars staðar). Og fá svo þetta
venjulega svar í viðbót: „Nei,
þvi miður megum við ekki taka
við ávísunum“.
Ég leyfi mér að segja fyrir
munn allra þeirra, sem heiðar-
I legum viðskiptum unna, að þetta
og þvílíkt er alveg óþolandi.
Kveða þarf geiginn
niður.
FYRIR allmörgum árum kom-
ust hér í umferð falsaðir pen
ingar, og ekki man ég betur en
, þeirra framleiðendur fengju sína
, ráðningu fyrir og hana eftirminni
lega. Hvers vegna er þetta ör-
vggisleysi, þegar ávísanir eiga í
hlut? Eg held, að ávísanafalsarar
fái ekki þá útreið, sem þeim ber.
Við, sem eigum viðskipti við
bankana svo og allir landsmenn
eiga heimtingu á, að tekið sé svo
I í hnakkadrambið á ávísanaföls-
urum, að þeir dirfist ekki að
grípa til iðju sinnar og rýri þann-
ig hið mikla traust, sem nauð-
synlegt er“.
Ráðskona.
i • J
■Jl «1
t'A Oft er snauður
/| '| vinur auðugum
ifo/ betri.

svör þekkjast þar fram yfir. Og
þarna er hægt að lifa kóngalífi
fyrir lítið fé.
MENN gætu freistazt til að
halda Breta áfjáðari í að
lifa Robinson-lífi en aðrar þjóð-
ir, ef dæma skal eftir auglýsing-
um í brezkum blöðum, þar sem
lýst er eftir ferðafélaga til Suð-
urhafseyja til að dveljast þar
við frumstæð skilyrði.
Annars er þeim ekki í kot vís-
að, sem óska að eiga heima á ein-
hverri óbyggðri ey í Kyrrahafi.
Það er ekki annað en hitta ein-
hvern umboðsmanninn á Tahiti,
og hjá honum geta menn pantað
eyðiey eftir eigin höfði. Á Fidji-
klasanum einum eru 225 stórar
eyjar, en smáeyjarnar verður
engri tölu komið á. Undan strönd
um Nýja-Sjálands eru fjölmarg-
ar eyjar. Og fyrr 6—8 þúsundir
er hægt að fá keypta yndislega
kóraley í Karabiska hafi. Sá,
sem vill fá keypta ey, þar sem
sagnir ganga um fólgna fjársjóði
sjóræningja, verða þó að greiða
nokkru hærra verð, og lofa verða
þeir því, að greiða fyrri eiganda
hundraðshluta af fjársjóðnum,
þegar hann finnst.
NORÐUR af Ástraliu get-
um við valið um þúsundir
smáeyja, og eru þær flestar ó-
byggðar. Þær liggja úr braut allr
ar menningar, en ef í nauðirnar
rekur eru þær þó ekki svo fjarri
siglingaleiðum, að frágangssök sé
að hafa samband við skip, sem
fara eftir fastri áætlun. Þar er
hægt að taka á leigu ey fyrir
lítið.
En það eru líka til aðlaðandi
eyjar nær okkur. í Evjahafinu
við Grikkland eru venjulega ein-
hverjar smáeyjar til sölu. Þetta
eru eyjar, þar sem tíminn stend-
ur kyrr, og litlar áhyggjur þarf
að bera fyrir morgundeginum, ef
við eignumst þar nokkur sítrónu-
tré og olífulund.
N E I S T A R
— Hvers vegna hættir þú við
Fíu?
— Jú, það er ofur einfalt. Hún
sagði mér, hvað hún vildi fá í
afmælisgjöf — og hún sagði
henni. hvað ég hefði í kaup á
mánuði.
— Eg kynntist konunni minni
einum mánuði fyrir brúðkaup
okkar.
— Nú, já, ég kynntist minni
ekki fyrr en einum mánuði eft-
ir okkar brúðkaup.
o—o—o
— Finnst þér ég hafa sett of
mikið salt í grautinn, ástin mín?
— Það get ég ekki sagt, yndið
mitt, ég mundi heldur segja, að
þú hefðir sett of lítinn graut í
saltið.
o—o—o
Ungur maður í þýzka bænum
Detmold var með afskaplega
vondan hósta og fór því á fund
lyfsala í bænum til að fá úrbót.
Lyfsalinn benti honum á vöru-
miða, þar sem stóð: „Hóstið
aldrei framar“. Ungi maðurinn
lét undan freistingunni og keypti
flösku með brúnum legi.
Daginn eftir æddi hann inn í
lyfjabúðina. Honum þótti sem
hann hefði stórskemmt á sér
hálsinn, því að hann var allur
klístraður eftir vökvan. Og nú
heimtaði hann fé sitt til baka, þvi
að hóstinn hafði ekki heldur
skánað vitundar ögn. Lyfsalinn
gerði ekki annað en hrista höfuð-
ið og benti á miðann, þar sem
voru nctkunarreglur.
Vökvinn var þá ekki til inn-
töku, því að þetta var einhvers
konar gúmmkvoða, sem bera átti
á skósóla, svo að þeir drægju
ekki raka. . J