Morgunblaðið - 23.09.1953, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 23. sept. 1953
Sjötugur:
Hjörtur á Murbæli
HVER er Hjörtur á Marbæli? Svo
kunna margir að spyrja hér, en
Skagfirðingar og Austur-Hún-
vetningar vita, hver maðurinn er.
Hjörtur á Marbæli er kunnur
maður norður þar, og nú, þegar
hann verður sjötugur, munu vin-
ir og frændur rifja upp hugljúfar
minningar um afmælisbarnið, því
að hann hefir verið öllum góður,
þeim sem hann hefir kynnst og
unnið með, bæði mönnum og
máileysingjum.
Hjörtur Kristinn Benediktsson
er fæddur 23. september' 1883,
sunnudaginn í 23. viku sumars,
inn 18. eftir Þrenningarhátíð.
Hann er fæddur rétt eftir göng-
urnar, en þess vil ég geta, af því
að Hjörtur hefir verið mikið rið-
inn við göngur og réttir um æv-
ina, og á það vil ég líka minna,
hvenær á kirkjuárinu hann kom
í heiminn, því að hann hefir
löngum haft hugann fastan við
kirkjuna og allt, sem hana varð-
ar. Fæddur er hann í Skinþúfu í
Vallhólmi, og er þess getanda
fyrir þá sök, að sífellt hefir birtu
lagt af ævistarfi Hjartar, svo að
það er eins og ið fagra nafn bæj-
arins hafi komið fram sem kraft-
ur til góðs í lífi hans.
Foreldrar Hjartar voru Bene-
dikt Kristjánsson, bóndi í Skin-
þúfu og síðast á Syðra-Skörðu-
gili, og kona hans Ingibjörg Ein-
arsdóttir, og var Hjörtur yngstur
sinna systkina. — Benedikt var
af húnvetnskum bændaættum í
föðurkyn, en móðir hans var
Sigríður, dóttir Benedikts í Gil-
koti Pálssonar á Steinsstöðum
Sveinssonar prests í Goðdölum
Pálssonar. Var Sveinn læknir
Pálsson í Vík í Mýrdal bróðir
Benedikts. Móðir Hjartar var
dóttir Einars í KrossanesiMagnús
sonar prests í Glaumbæ Magnús
sonar, en kona Einars og amma
Hjartar var Euphemia Gísladótt-
ir sagnfræðings Konráðssonar.
Er Hjörtur því kominn af gáfu-
fólki í báðar ættir. —■ Ungur
missti hann móður sína, og brá
þá faðir hans búi. Fór inn ungi
sveinn þá úr föðurhúsum, en
tryggur hefir hann verið átthög-
um sínum, því að hann hefir átt
heima alla ævi í Seyluhreppi,
nema eitt ár, er hann bjó á
Hryggjum í Staðarfjöllum. —■
Hjörtur kvæntist 15. maí 1909
Guðbjörgu Sigurðardóttur smiðs
Jónssonar frá Dæli Árnasonar
frá Seylu Árnasonar, en sam-
vistir þeirra urðu skammar. Hófu
þau búskap á Hryggjum vorið
1912, en um haustið eftir, 10. okt.,
íbúð iil Eeigu
Kjallaraíbúð, 2 herbergi og
eldhús á hitaveitusvæði, til
leigu 1. okt. Aðeins fullorð-
ið fólk kemur til greina. —
Tilboð með uppl. um fjöl-
skyldustærð sendist afgr.
Mbl. fyrir hádegi á iaugar-
dag merkt: „Vesturbær —
682“. —
andaðist hún, og brá þá Hjörtur
búi og ilutþst aftur fram í Seylu-
hrepp, sem sr. Hallgrímur sál.
Thorlacius var vanur að kalla
„hjarta sýslunnar". Fór hann að
Marbæli, þar sem hann hafði
verið áður, til Árna hreppstjóra
Jónssonar, bróður tengdaföður
síns, og konu hans Sigurlínu
Magnúsdóttur. Hefir hann síðan
átt heima þar til þessa dags. —
Einnar dóttur va'rð þeim hjónum
auðið, og bar hún nafn móður
sinnar, enda fædd skömmu áður
en hún dó. Ólst hún upp með
föður sínum á Marbæli og inum
góðfrægu hjónum þar. Var hún
efnilega mær, en hún andaðist á
æskuskeiði 7. jan. 1928, og var
missir hennar þung raun fyrir
gömlu hjónin og sérstaklega fyrir
föður hennar. — Þegar frænka
hans Ingibjörg Jónsdóttir og
maður hennar, Sigurður Sigur-
jónsson, fluttust að Marbæli, tók
Hjörtur miklu ástfóstri við börn
þeirra, og er ekki ofmælt, að
hann, afabróðirinn, hafi reynst
þeim ráðhollur kennari og unn-
að þeim sem augum í höfði sér.
Seyluhrepþsmenn eru van-
þakklátir, ef þeir sýna ekki Hirti
Benediktssyni einhverja viður-
kenningu á þessum tímamótum í
ævi hans. Hann hefir verið þeim
þarfur maður og dugandi. Hann
var snemma námgjarn og má
teljast prýðilega að sér, þó að
hann hafi aldrei gengið í skóla.
Man ég, er hann gaf út blaðið
„Smára“ og ég blaðið „Tyrfing"
og sendum hvor öðrum. Allt frá
æskudögum minnist ég hans sem
ins góða, fræðandi, skemmtilega
og hjartahlýja frænda, og þakka
ég honum nú vináttu með frænd-
semi yfir 60 ár. — Hjörtur varð
brátt mikill bókamaður, lærði
bókband og hefir stundað þá iðn,
löngum í hjáverkum, því að jafn-
an varð hann að vinna hörðum
höndum. — Glaumbæjar kirkju
og söfnuði hefir hann unnið langt
og gott starf, verið formaður
sóknarnefndar, safnaðarfulltrúi
og meðhjálpari fjölda ára, og
rækt hefir hann þau störf sem
önnur með sæmd. — Forða-
gæzlumaður í hreppnum var
hann lengi og böðunarstjóri og
lengi gangnaforingi, og í Skrapa-
tungurétt hefir hann hirt fé sveit-
unga sinna um 40 ár. — Hjörtur
er fræðimaður og hrókur alls
fagnaðar á mannfundum. Hann
hefir skrifað þátt um Glaumbæj-
arpresta frá siðskiptum til vorra
daga. — Og einu má ekki gleyma,
er Hjartar er minnst. Hann hefir
skrifað margar minningargreinar
í blöð og tímarit um sveitunga
sína og jafnan farist það vel.
Áhugasamur hefir hann verið
um pólitík, því að hann lætur
sér ekkert mannlegt óviðkom-
andi, en nú þegar kvölda tekur,
er hann sæll þess að hafa þjónað
af dyggð og tryggð, svo að „ljós
er þar yfir“. Engir kveldskuggar
fá því teygst sig á ævileið hans,
Ég óska þér til hamingju með
það.
B. T.
Daðey IVIaría Pétursdóttir
Fædd 7. desember 1949.
Dáin 5. september 1953.
BARNIÐ, sem týndist frá Hólma
vík og fannst eftir tvo til þrjá
daga örent eftir mikla leit, var
jarðsett fyrra mánud. frá kapell-
unni í Fossvogskirkjugarði. —
Dauða Daðeyjar Maríu þar að á
hinn átakanlegasta hátt. Það
mun lengi geymast í minnum
þess fólks, sem veitt hefur því
eftirtekt og lesið um hvernig
slysið orsakaðist eða heyrt það
í útvarpi.
Skeð er það, sem enginn áður sá,
og enginn veit, hvað skeður
næsta dag.
Allf er hljótt, ég heyri guðs míns
svar:
Heim er kallað tárhreint ástar-
blóm.
Á örmum mínum unga mey ég
bar,
engill er hún, fjarri jarðardóm.
Drottinn sjálfur talar til vor hér,
— vor trú er rétt og guðs er
valdið allt:
| Sjá, sterki maður, hverfult allt
þitt er,
og eigin mætti vart þú treysta
skalt.
Já, þung er sorgin, þrauta-
harmur sár,
er þúsund hjartna kveðju til
j þín ber.
En trúin lifir, ljósið þerrar tár
* og ljóssins björtu englar fagna
þér.
H. B.
Blessuð litla stúlkan villtist
frá Hólmavík og gekk óralanga
leið. Fyrir henni varð 400 metra
hátt fjall, sem hún gekk upp og
yfir, þar sem hún kom svo ofan
í dal. Þá kom dimman og nóttin
með kulda sínum, sem varð henni
ofurefli. Mistök þau, sem urðu á,
að barnið fyndist lifandi, skulu
hér ekki rædd og ekki heldur
sljóleika þeirra, sem heyrðu
og sáu til barnsins, en veittu því
ekki hjálp. Þennan sorglega at-
burð hlýtur íslenzka þjóðin að
yfirvega með sjálfri sér, hver og
einn einstakur, karl og kona.
Gleymum ekki þróttmikla barn-
inu, sem gekk yfir. fjöll og ófær-
ur. Stofnum sérstakan minning-
arsjóð um hana hjá Slysavarna-
félagi íslands og sé það hlutverk
sjóðsins að verðlauna þá menn,
er bjarga börnum úr lífsháska
eða koma í veg fyrir að börn fari
sér að voða. Ennfremur yrði sett-
ur minnisvarði á leiði hennar.
Við íslendingar höfum ekki
verið á eftir öðrum þjóðum með
hjálpsemi til handa útiendum
börnum og fólki yfirleitt, sem
hefur lent í hörmungum á marg-
víslegan hátt og hefuf það verið
gert af góðum vilja og með alúð,
sem betur fer.
Maður líttu þér nær, liggur í
götunni steinn. Gætið að líðan ís-
ienzkra barna. Vonandi tekur
fólk þessari málaleitun vel. —
Blöðin eru beðin að taka á móti
framlögum, sem berast.
Ó. J. H.
★
Fjögurra ára mær í myrkum dal
mannabyggðum fjær, um óraleið
gengur ein um sorgarinnar sal,
sundin lokast, köld og hamra-
breið.
Drottinn hefur þerrað þína brá,
þjóð vor stendur hljóð um
bjartan dag.
Papagos í Pómaborg
RÓMABORG, 22. sept. — Papa-
gos, forsætisráðeherra Grikkja,
kemur til Rómaborgar á mið-
vikudag ásamt gríska utanríkis-
ráðherranum í boði ítölsku stjórn
arinnar. — Sagði formælandi
ítölsku stjórnarinnar í morgun,
að ætlunin væri að styrkja eins
og frekast mætti þau vináttubönd
sem nú tengdu ríkin. Þeir Pella
og Papagos ætla að talast við
um áríðandi mál.
— Reuter-NTB.

RAÐ VIÐ FEITU HARI
Stúlkan sem myndin sýnir hef-
ur við þann leiða galia að stríða
að hár hennar fitnar um of. —
Það eru margir sem gera siíkt
hið sama, og hérna er ráð til þess
að losna við hárfituna.
Sáldrið sagi í hárið (hafra-
grjón gera sama gagn) og látið
það vera í hárinu dálitla stund.
Burstið það síðan vandlega þar
til allt sag er farið úr hárinu, og
það verður gljáandi, eins og ný-
þvegið, því sagið hefur drukkið
í sig alla fituna!
Yfirlýslng frá ,,
Stórsfúku íslands
VEGNA samþykktar Kvenfélaga
sambands Islands, um að skora á
Stórstúku íslands að taka hús-
eignir Góðtemplarareglunnar,
Jaðar og Fríkirkjuveg 11, til af-
nota fyrir áfengissjúklinga, og
vegna annarra radda í sömu átt,
er fram hafa komið, vill stór-
stúkan taka fram eftirfarandi at-
riði, jafnframt því, sem hún
þakkar aðrar samþykktir lands-
þings Kvenfélagasambandsins ' í
áfengismálum, og öruggan stuðn
ing kvenfélaganna við málstað
Reglunnar:
1. Stórstúkan átti á sínum tíma
þátt í stofnun og stjórn drykkju-
mannahælisins í Kumbaravogi og
síðar í Kaldaðarnesi, og lagði til
þess stórar fjárhæðir, en það var
lagt niður gegn vilja Stórstúk-
unnar.
2. Húseignin á Fríkirkjuvegi
11 er að mestu leyti í leigu til
hins opinbera, og hefur ekki
fengizt losuð úr leigu þrátt fýrir
það, að Reglan hefur brýna þörf
fyrir húsnæðið, til sinna eigin af-
nota. í kjallara hússins er fund-
arsalur fyrir stúkurnar, og yrði
allt starf stúkna að leggjast nið-
ur, ef hans missti við.
3. Húseignin að Jaðri er leigð
Reykjavíkurbæ til skólahalds
fyrir drengi, er ekki eiga samleið
með öðrum börnum í skóla, mik-
inn hluta ársins, en notuð yfir
sumarmánuðina, sem dvalar-
heimili og samkomustaður bæði
fyrir reglufélaga og aðra, sem
þess óska, og að nokkru fyrir
námsskeið fyrir unglingaregl-
una. Húsin eru reist í þessum
tilgangi af reglufélögum, að
miklu leyti í sjálfboðavinnu, og
hefur stofnunin aldrei fengið
einn eyri af þeim opinbera styrk
sem veittur hefur verið til starf-
semi Reglunnar.
4. Fyrir nokkru hafði Góð-
templarareglan í’Reykjavík ráð
á húseign, sem boðin var fram
til hælis fyrir drykkjumenn, en
það tilboð var ekki þegið af
þeim aðiljum, sem með það mál
fóru af hálfu hins opinbera.
5. Góðtemplarareglan leggur
fyrst og fremst áherzlu á það, að
vernda menn frá því að verða
ofdrykkjumenn, og telur einu
öruggu leifjina til þess vera, að
menn hafni algjörlega allri
áfengisnautn. Til þess að styðja
menn í þeirri viðleitni, býður
hún fram félagsskap sinn, þús-
eignir og alla hjálp, sem hún
hefur völ á. Hún telur hins vegár,
að það sé fyrst og fremst hlut-
verk ríkisins, sem selur mönnum
áfengi, að bæta fyrir það tjón,
sem af því hlýzt, og lækna þá,
sem sýkjast af áfengisnautn
vegna áfengissölunnar.
F. h. Stórstúku íslands
Björn Magnússon,
stórtemplar.
Kosningar
DÝFLINNI — írska þingið verð-
ur rofið í haust, og fara fram
kosningar 22. október.
M A R K tJ S EftLr Ed Dodá cr—>
Þú leni artlar að byrja að
BlesíuS láttu fyrir þér vaka
Bezt er kaka
Bezt er kaka
meS LILLU LYFflDUFH
SHUT UP AND DO VOUR
TALKING TO KING..-/V£'S *
THE A4AN WHO WAMTS TO
HEAR VOUR EXPLANATIONSf
1) — Þetta er hraparlegur mis- I — Hættu þessu þvaðri og haltu | 2) — Hlustið á mig, heim-
skilningur. — Ég heiti Markús, áfram. Við vitum ósköp vel hver skingjarnir ykkar. Þið....
Markús veiðimaður. 'þú ert. I 3) —.Haltu þér saman. Gerðu
heldur grein fyrir máli þínu við
Karl. Það er hann, sem óskar;
eftir upplýsingum hjá þér.