Morgunblaðið - 26.11.1953, Blaðsíða 2

2
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 26. nóv. 1953 {
Vaskir sjómenn kvaddir
FRÁ ÖNDVERÐU hefur höfnin í Hafnarfirði verið talin góð og
hetri skilyrði til útgerðar þar, cn víða annarsstaðar, enda liggnr
staöurinn nærri góðum fiskimiðum. Hér mun því útgerð hafa verið
stunduð um langan aldur, fyrst á opnum skipum og síðan á stærri
«>g fullkomnari farkostum.
★
Vitað er að sjóslys hafa átt sér stað allt frá landsnámstíð til
J»essa dags og þá einkum í sambandi við fiskveiðar, slíkt hefur
fikeð kringum allt land og hafa þá að sjálfsögðu hinir stærri út-
g'erðarstaðir orðið fyrir miklu manntjóni.
★
Hafnarfjörður hefur þá heldur ckki farið varhluta af sjóslysum,
«g hefur fjöldi manna farizt héðan, þótt ekki sé tiltekið lengra
timabit en það sem af er þessari öld. Sjómenn hafa farizt af
t átum og stærri skipum hér í firðinum og mörg skip sem stundað
hafa veiðar héðan farizt víðsvegar kringum landið. Sum hafa
týnzt með öllu, án þess að nokkur væri þar til frásagnar. Með
»• öflugri slysavörnum hefur þó tekizt að bjarga mörgum manns-
lífum á ári hverju en ekki virðist auðvelt að taka fyrir það með
«Ilu, að menn láti lífið á sjó. Það á víst langt í land, því miður.
- ★
Enn ber sorgin að dyrum hér í Hafnarfirði. Sú fregn barst
okkur til eyrna á mánudaginn, að ekki mundi allt með felldu um
jn.s. Eddu, sem þá hafði verið við síldveiðar í Grundarfirði. Biðin
var löng og lamandi, en um síðir kom það í ljós, að nístandi ótt-
inn var ekki ástæðulaus. Skipið hafði farizt og með því níu váskir
«g dugandi sjómenn, flestir á bezta aldri. Nær allir voru þeir
Hafnfirðingar. Fregnin kom sem reiðarslag. Sorg ríkti á heimilum
aettingja og vina og við heimamenn reyndum liver á sinn hátt
að sýna hluttekningu vegna þessa mikla mannsskaða. Sá hópur,
sem á um sárt að binda er fjölmennur og er mikill harmur kveð-
inn að ástvinum ölíum, en það er huggun harmi gegn, að hér fóru
í sína hinztu sjóferð góðir drengir og gegnir og syrgir þjóðin þá
öll og kveður þá djúpum söknuði.
★
Vér Hafnfirðingar vottum ættingjum hinna látnu dýpstu samúð
og biðjum Guð að styðja þá og styrkja í lífsbaráttunni.
INGÓLFUR FLYGENRING
Er Framsókmirllokkurinii með
móti iltiifmlrelsini ?
Eftirtektarverð um-
mælð i Tímanviixi i gær
FYRSTU EFNDIR MALEFNA-
SAMNINGSINS
UNDANFARNA daga hafa staðið j
yfir umræður um hið nýjaj
stjórnarfrumvarp um niðurfell-;
ingu fjárhagsráðs o. fl. Eins og |
lesendum Morgunblaðsins er |
kunnugt hnígur frumvarp þetta
að því að auka athafnafrelsi
borgaranna. Fjárfesting til bygg-
ingar íbúðarhúsa er að verulegu
leyti gefin frjáls, en auk þess er j
ætlunin sú að halda áfram stefnu
þó rofin í leiðara blaðsins í
gær, en hann fjallar um ræðu,
sem Ólafur Thors, forsætisráð-
herra, hélt um þetta mál.
Ekki minntist Tíminn þó einu
orði á það, sem á Alþingi vakti
mesta athygli og ekki sízt hjá
stæðing stjórnarflokkanna,
kommúnistana?
Þau sýna tvennt. Þau sýna
arflokknum að slíta sig lausara
hversu crfitt það er Framsókn-
frá fortíð sinni. Þau benda a. m„
k. til, að það sé fremur sú alda
konar ófarnað.
Frumvarp þetta er hið fyrsta
þeirra frumvarpa, sem núver-
andi ríkisstjórn leggur fram til
þess að efna þau fyrirheit, sem
hún gaf með málefnasamningi
þeim, sem gjörður var þegar nú-
verandi ríkisstjórn var mynduð.
fyrrv. ríkisstjórnar um að af-
nema þau höft og bönn, sem framsóknarmönnum, að forsæt- ,andúðar og óvildar þjóðarinnar
hvílt hafa á innflutningsverzlun- j isráðherra lagði fram skjallegar í garð hafta, banna og frelsis-
inni og, sem á sínum tíma leiddi sannanir um, að kommúnistar j skerðingar, sem risið hefur á
af sér stórhækkað vöruverð, J eru hinir sönnu smiðir þeirra I undanförnum árum, sem kúga®
svartamarkaðsbrask *g hvers- hlekkja, sem athafnafrelsið var: hefur Framsóknarflokkinn til að
lagt í með lögum um fjárhags- reyna að þvo af sér fortíðina,
ráð, sem samþykkt var á Alþingi en hitt að Framsóknarflokkurinn
árið 1947. Um þá hlið málsins,! í raunninni trúi á frelsið.
um þær veigamiklu upplýsingar, | Sé þetta ekki rétt, þá eru skriS
sem forsætisráðherra þá lagði á, eins og leiðari Tímans í gær ó-
borðið því til sönnunar, að óp
kommúnista að fjárhagsráði og
liarmagrátur yfir því, að borg-
ararnir mættu ekki byggja þak
yfir höfuð sér og ekkert frelsi
hafa til að kaupa þarfir sínar
frá útlöndum né selja afurðir
landsmanna á erlenda markaði,
án þess sérstök leyfi kæmi til,
— um þessa hlið málsins segir
Tíminn ekkert orð. Þar nægði
þögnin.
FRAMSOKN ÞEGIR
Á Alþingi veittu menn því at-
hygli, að enginn framsóknar-
maður tók til máls um þetta
frumvarp og sjálfsagt hefur því
einnig verið veitt athygli að blað
Framsóknarflokksins hefur verið
þögult eins og gröfin um þessar
löngu umræður. Þessi þögn var
Nóg er um sundrung og úflúð þó
slíkft sé ekki reynt uð vekju upp
i
i-
/ *
1
h i
i
4
ð
A FUNDI sameinaðs þings í
gær kom til framhaldsumræðu
fyrirspurn til viðskiptamála-
ráðherra um eftirlit með
samningunum um lausn vinnu
deilunnar í desember 1952.
Höfðu um málið spunnist all-
miklar umræður á síðasta
fundi sameinaðs þings og varð
þá ekki lokið.
Karl Guðjónsson og Hannibal
Valdemarsson kvöddu sér báðir
hljóðs í dag. Tóku þeir stórt upp
í sig, sérstaklega Hannibals eins
og hans er venja. Talaði hann um
svik ríkisstjórnarinnar í sam-
bandi við samninginn að því er
snerti verð mjólkur í Vestmanna-
eyjum. Reyndi hann að rangfæra
sjálfan samninginn máli sínu til
stuðnings.
NIÐURGREIÐSLUR AUKNAR
ÚR 42 í 86 AURA PR. LÍTER
Ingólfur Jónsson viðskipta-
málaráðherra svaraði. „Það er
ekki vegna þess að ég uni ekki
Vestmannaeyingum alls góðs“
sagði ráðherrann, þó að ég
fullyrði hér, að þeir hafa enga
kröfu á hendur ríkisstjórninni
um að mjólk sé seld í Vest-
mannaeyjum fyrir 2,71 pr. 1.
Verðlag á mjólk hefur ávallt
verið hærra í Vestmannaeyj-
um en í Reykjavík. Og Vest-
mannaeyingar vita vel að
þann verðmismun fá þeir ekki
lagfærðan nema þeir komist
inn á samlagssvæði Mjólkur-
samsölunnar. Að því eru þeir
að vinna, því þeir skilja af
hverjn verðmismunurinn staf-
ar.
Síðan rakti ráðherrann hvað
gerzt hefði í þessum málum er
samningar tókust í vinnudeil-
unni 1952. Þá hefði verið
ákveðið að hækka niður-
greiðslu mjólkur úr 42 aurum
Frá umræðum á Alþingi um samningana
um lausn vinnudeilunnar frá des. 1952.
Mjólkurverðið í Vestmanna
eyjum hefði hins vegar verið
hærra í Vestmannaeyjum en
annars staðar fyrir vinnu-
deiluna. Mjólkurverðið þar
hefði hins vegar lækkað jafn
mikið þar og annars staðar, af
því að niðurgreiðslan var auk
in úr 42 aurum pr. líter í 86
aura.
BF.F GUNNLAUGS BRIEM
Máli sínu til stuðnings las ráð-
herrann bréf frá Gunnlaugi
Briem skrifstofustjóra, en hann
átti sæti í samninganefnd um
lausn vinnudeilunnar og er mál-
um þessum mjög kunnugur. Bréf
hans er svohljóðandi.
„Þegar rætt var um verðlækun
þá á nauðsynjavöru, sem ríkis-
stjórnin beitti sér fyrir með nið-
urgreiðslum úr ríkissjóði í samn-
ingaumleitunum atvinnurekenda
og vinnuþega í s.l. desembermán-
uði, þá var jafnan miðað við
verðlagið á þessum vörum í
Reykjavík. Orðalag samnkomu-
lagsins ber þetta með sér, þar
sem segir I a, að verð á nýmjólk
lækki úr kr. 3,25 í kr. 2.71, en
mjólkurverðið í Keykjavík var
kr. 3.25 á þessum tíma. Vísitala
framfærsluköstnaðar hefir ávallt
verið miðuð við verðlagið í
Reykjavík. Ibúar annara kaup-
staða og kauptúna hafa hér ekki
borið skarðan hlut frá borði.
Enda þótt einstaka vörutegundir
væru seldar með lægra verði ,,
Reykjavík en annarsstaðar í
landinu, þá voru aðrar vörur og
þjónusta séldar þar hærra verði.
86 aura. Með öðrum orðum Sérstaklega hefir húsaleiga verið
það var ákveðið að literinn
skyldi lækka úr 3.25 í 2.71. Að
sjálfsögðu hefði niðurgreiðsla
á mjólk verið aukin til sam-
ræmis við það í Vestmanna-
eyjum.
hærri í Reykjavík en utan henn-
ar.
Niðurgreiðslan þurfti að sjálf-
sögðu að vera fyrirfram ákveðin
á hinum einstöku vörutegundum
og verður það ekki dregið í efa
að það væri rétt framkvæmd á
amkomulaginu að greiða mjólk-
urverðið í Vestmannaeyjum nið-
ur um sömu upphæð og gert var
í Reykjavik, enda þótt vitað væri
að mjólkin væri seld þar lægra
verði en í Vestmannaeyjum.
Mjólfurframleiðendur gátu að
sjálfsögðu ekki sjálfir skammtað
sér niðurgreiðslu úr ríkissjóði að
eigin geðþótta með því að ákveða
sjálfir söluverð mjóólkurinnar og
senda síðan hlutaðeigandi ráðu-
neyti reikning fyrir hækkuninni.
G. B.“
Þá las ráðherrann og bréf frá
Framleiðsluráði Landbúnaðar-
ins varðandi þessi mál. Skal það
og birt til þess að leiðrétta þann
misskilning sem Hannibal hefur
átt mestan þátt í að þyrla upp.
BRÉF FRAMLEIÐSLURÁÐS
Landbúnaðarráðuneytið,
Reykjavík.
„I sambandi við umræður þær
sem að undanförnu hafa farið
fram á Alþingi og víðar um
mjólkurmálin í Vestmannaeyj-
um og samkvæmt ósk hr. Gunn-
laugs Briem skrifstofustjóra,
viljum vér taka fram eftirfar-
andi: 1. Um nokkra ára skeið
hafa ýmsir örðugleikar komið
fram í sambandi við framkvæmd
mjólkursölunnar í Vestmanna-
eyjum. Orsök þeirra er aðallega
sú að Eyjarnar eru ekki sjálfum
sér nógar hvað snertir fram-
leiðslu nýmjólkur og að fram-
leiðslukostnaður mjólkurinnar
þar er meiri en annarsstaðar í
landinu. Sama er að segja um að-
flutning viðbótarmjólkur úr
landi, þeir flutningar erti iávallt
dýrir og erfiðir.
2. Af þessum sökum óskaði
bæjarstjórn Vestmannaeyja eftir
því í byrjun júlí-mánaðar 1948,
Framh. á bls. 2.
TIMINN TALAR
En það var annað, sem þessu
stjórnarblaði lá á hjarta, sem sé
það að bera hönd fyrir höfuð
haftanna bannanna og svarta-
markaðs brasksins, og að leggja
sig í framkróka um það að sýna
og sanna, að kommúnistar væru
svo sem ekki ámælisverðir þó
þeir væru feður þessara hafta,
því að fjárhagsráðslögin hefðu
ekki verið undan þeirra rótum
runnin, heldur ávöxtur af stefnu
nýsköpunarstjórnarinnar.
Hér skal ekki farið út í mikl-
ar umræður um þau falsrök,
sem hníga að þessari firru fram-
sóknarliðsins. Hér skal látið
nægja að benda á, að meginstoð-
in á að vera sú, að í tíð ný-
sköpunarstjórnarinnar hafi verið:
„Stórkostlegur halli á viðskipt-
unum við útlönd". Auðvitað eru
framsóknarmenn ekki svo skyni
skroppnir, að þeir viti ekki að
þetta eru helber ósannindi. Á
stríðsárunum söfnuðust þjóðinni
digrir sjóðir, og enda þótt ný-
sköpunarstjórnin góðu heilli, sæi
um að megin hluta þeirra væri
varið til þess að endurnýja fram-
leiðslutæki þjóðarinnar, að ó-
gleymdum hinum miklu úrbótum
á húsnæðisskortinum, þá var þó
eins og allir vita veruleg inn-
eign í útlöndum þegar nýsköp-
unarstjórnin sagði af sér.
Þar við bætist svo, að einmitt
frá því Framsóknarflokkurinn
kom í stjórn árið 1947 og fram
á þennan dag hefur ævinlega
verið stórkostlegur halli á við-
skiptunum við útlönd, en samt
sem áður fékkst Framsóknar-
flokkurinn undir stjórn Stein-
gríms Steinþórssonar til fylgis
við stefnu Sjálfstæðisflokksins
um stóraukið verzlunarfrelsi og
nú hefur frelsið til fjárfestinga
verið enn stóraukið, auk þess sem
yfirlýst stefna stjórnarinnar er:
Innflutningurinn til landsins
skal vera frjáls, þó að sá vilji
stjórnarinnar lúti að sjálfsögðu
að vissu marki þeirri staðreynd
að innflutningurinn verður að
jafnaði að miðast við gjaldeyris-
getuna.
Allt er þetta augljóst, allt þetta
skilur Framsóknarflokkurinn og
allt þetta skilur þjóðin.
ER FRAMSÓKN FÖST
í FORTÍÐINNI?
En hvað sýna þá þessi skrif
framsóknarblaðsins og þessi
hnotabit í garð forsætisráðherr-
ans, þegar hann berst fyrir sam-
eiginlegu áhugamáli stjórnarinn-
þörf og til þess eins löguð acS
varpa fölskum blæ yfir Fram-
sóknarflokkinn og hafa af hon-
um heiður þeirra sinnaskipta,
sem flokkurinn nú læst hafa tek-
ið. En hvort sem heldur er, er
ósköp hætt við að lesendur Tím-
ans þykist geta lesið það út úr
leiðara Tímans í gær,
að þegar á hólminn kcmur,
þegar á að lögfesta frclsi i
stað ófrelsis, þá renni a. m. k.
sumum framsóknarmönnum
blóðið til skyldunnar, þá
verði þeim á að draga sverð
úr slíðrum ekki til sóknav
fyrir frelsið heldur til varn-
ar fyrir ófrelsið.
v i
SAMVIZKAN BÍTUR
Hitt er svo auðvitað mál, að
í Tímanum verða rætur alls ills
alltaf raktar til nýsköpunar-
stjórnarinnar. En einnig þar tal-
ar innri maðurinn og kemur upp
um Framsóknarflokkinn. ^
Nýsköpunarstjórnin hefur
löngu öðlazt óhagganlcga viðuv-
kenningu yfirgnæfandi þovra
landsmanna fyrir að hafa mcð
framtaki sínu tryggt atvinnulíf
þjóðarinnar um Iangan aldur.
Almenningur veit fyrir löngu
að á undanförnum árum hefði
þjóðin átt að búa við ömurlega
kjör og ógæfu mikils atvinnu-
leysis, þrátt fyrir hina miklu
Marshall-hjálp ef nýsköpunar-
stjórnin hefði ekki girt fyrir, s'S
stríðsgróðinn rynni út í sandinn,
en í þess stað notað hann að
langmestu leyti til nýrra at-
vinnutækja. Og það er einmitt
af því, að þjóðin veit þetta, að
nýsköpunarstjórnin nýtur og
mun njóta meiri vinsælda en
flestar aðrar ríkisstjórnir á ís-
íandi, þrátt fyrir það, að komm-
únistar áttu sæti í henni.
Látlaus óhróður Framsóknar-
flokksins um nýsköpunarstjórn-
ina verður því aldrei í augum
þjóðarinnar annað en neyðrróp
þess iðrandi syndara, sem skarst
úr Ieik þegar til hinna mikíu
átaka kom, flokksins, sem fævð-
ist undan allri ábyrgð og i Uri
þátttöku þegar framtíðarhagur
þjóðarinnar um langan aldur var
a. m. k. stórvægilega bættur fyr-
ir farsælar aðgerðir nýsköpun-
arstjórnarinnar. Þjóðin skilur
alveg réttilega, að Framsóknar-
flokkurinn blygðast sín og iðrast
eftir að hann skarst úr leik á ný-
sköpunarárunum og vill nú reyna
að hylja nekt sína með hrópyrð-
um og hávaða.
ar og deilir á sameiginlegan and-gjörn. — NTB.
Rússarnir
svgruðu
KAUPMANNAHÖFN, 19. nóv. —
I dag sigraði rússneska knalt-
spyrnuliðið Dynamo _ landslið
Danmerkur með 2:1. — í hálfleik
höfðu Danir sett 1 mark, en Rúss-
arnir ekkert.
Gunnar Nú-Hansen íþróttá-
fréttaritari danska útvarpsiijs
sagði, að úrslitin væru sann-