Morgunblaðið - 14.05.1954, Blaðsíða 9

Föstudagur 14. maí 1954
MORGVNBLAÐIÐ
jii KviKmynRðioKuien
Þjólverja til Islands í sumar
ÞÝZKA kvikmyndatökufélagið Roto-film í Hamborg gerir í sum-
ar út mikinn kvikmyndatökuleiðangur til Færeyja og íslanda
Er ætlunin að gera margar fræðslumyndir af þessum eyjum At-
lantshafsins. Fjöldi kvikmyndasérfræðinga er í leiðangrinum og
hefur leiðangurinn til umráða sérstakt skip, seglskipið Meteor. bað>
lagði af stað frá Hamborg 10. apríl s.l. og kom til Mykiness t
Færeyjum 23. apríl. Hingað til lands er skipið væntanlegt 27. mat.
Á mynd þessari, sem var tekin við kveðjusamsæti fyrir Edward B. Lawson og frú, sjást talið frá
hægri: Juuranto ræðismaður íslendinga í Finnlandi, frú Bodil Begtrup sendiherra Dana, Bjarni
Benediktsson dómsmáiaráðherra, frú Rannveig Þór, heiðursgesturinn Mr. Edward B. Lawson am-
bassador, frú Elsa Guðmundsson, Vilhjálmur Þór forstjóri, heiðursgesturinn Mrs. Lawson, dr. Krist-
inn Guðmundsson uíanrlkisráðherra, frú Sigríður Björnsdóttir, Hutchinson hershöfðingi og frú
L. Juuranto.
Islenzk-ameríska
sæfi fyrir Edward
IS hélf
Lawson
frú hans
Var sendiherranum þökkuð vinsemd 09
hlýhugur í garð íslendinga.
AMIÐVIKUDAGSKVÖLDIÐ, hinn 12. maí, hafði stjórn íslenzk-
ameríska félagsins hér í bænum efnt til kveðjusamsætis fyrir
sendiherrahjónin bandarísku, Edward B. Lawson og konu hans,
í Þjóðleikhúskjallaranum. Þau eru sem kunnugt er á förum héð-
an, því að Mr. Lawson er skipaður sendiherra í ísrael.
Þetta samsæti var haldið til
þess að gefa hinum fjölmörgu
vinum og góðkunningjum sendi-
herrahjónanna tækifæri til að
hitta þau eina kvöldstund og
þakka þeim persónulega fyrir þá
stöku góðvild og hlýhug er þau
hafa sýnt íslendingum þau fjög-
ur og hólft ár, sem þau hafa
dvalizt hér, og hann hefir haft
sendiherrastarfið á fslandi á
hendi.
Samsætið var einkum ætlað
fyrir félagsmenn íslenzk-ame-
ríska félagsins. En að sjálfsögðu
voru það fleiri sem fundu hvöt
hjá sér til þess að taka þátt í
þessu kveðjuhófi.
MÓÐLEIKHÚSKJALLARINN
FULLSETINN
Hinn vistlegi veitingakjallari í
Þjóðleikhúsinu var líka fullset-
inn. Formaður félagsins er Vil-
hjálmur Þór. Bauð hann gestina
velkomna. Þarna voru líka utan-
ríkisráðherra dr. Kristinn Guð-
mundsson og fyrrverandi utan-
ríkisráðherra Bjarni Benedikts-
son dómsmálaráðherra og ýmsir
tignir gestir úr sendisveitum er-
lendra ríkja hér á landi, — svo
og nokkrir finnskir gestir, þar á
meðal aðalræðismaður íslands í
Finnlandi, Juuranto.
Er Vilhjálmur Þór bauð gestina
velkomna, og þá fyrst og fremst
heiðursgestina tvo Mr. Lawson
og frú hans, minntist hann veru
þeirra og starfs hér í Reykjavík
með hlýlegum orðum. Um leið
og hann harmaði það, að þau
skyldu vera á föj-um héðan, ósk-
aði hann þeim til hamingju með
hið nýja starf sitt í Austurlönd-
um, og benti jafnframt á hversu
mikið traust bandaríska þjóðin
ber til sendiherrans ag velja hon-
um stöðu á svo þýðingarmiklum
stað, sem raun er á.
RÆÐA BJARNA
BENEDIKSSONAR RÁÐHERRA
Er liðið var á borðahldið
kvaddi Bjarni Bjarni Benedikts-
son dómsmálaráðherra sér hljóðs
cg komst hann m_ a. að orði á
þessa leið:
— Þau ár, sem Mr. Lawson
sendiherra hefir starfað hér, hefir
samstarf milli íslendinga og
Bandaríkjamanna verið náið og
vaxandi. Það er sögunnar að
dæma um hvort við, sem höldum
því fram, að þetta samstarf hafi
verið til gagnkvæmra hagsmuna
fyrir báðar þjóðir sé rétt eða
rangt. Mikill meirihluti íslenzku
þjóðarinnar lítur svo á, að það
sé ekki aðeins nauðsynlegt, held-
ur þjóni það líka bezt hagsmun-
um Islands. Og við erum sann-
færðir um, að þessi muni verða
úrslitadómur sögunnar.
En í kvöld leggjum við ekki
aðaláherzluna á hið formlega
samband á milli þjóða okkar. Við
vitum, að íslenzka ríkisstjórnin
hefir þegar sýnt hve mikils hún
metur hið ágæta starf, sem Mr.
Lawson hefir unnið hér. Hin
miklu raforkuver við Sog og
Laxá og Áburðarverksmiðjan í
Gufunesi, mun sífellt minna okk-
ur á þau ár, er Edward Lawson
dvaldist hér á landi. Starf hans
til að styrkja varnir hins frjálsa
heims verður ekki heldur gleymt.
Þetta vitum við öll, en í kvöld
erum við hér saman komin til
að sýna hve mikiis við metum
Lawson-hjónin persónulega.
Ég hefi haft af þeim náin kynni
frá því fyrst er þau stigu hér á
land til þessa dags. Eftir því, sem
kynni mín hafa orðið lengri af
þeim, eftir því met ég þau meira.
Og sömu söguna hafa allir að
segja um Mr. Lawson, er hafa
haft af honum náin kynni. Um
velvild hans, einlægni, og hve
góðfúslega hann vinnur að úr-
lausn allra mála á sem beztan
hátt, hversu erfið, sem þau kunna
að vera. Því tel ég, að þegar Mr.
Lawson hverfur héðan, þá mun-
um við fyrst og fremst ekki minn
ast hans sem sendiherra hinnar
miklu þjóðar hans, heldur sem
góðs vinar. Það er ékki undarlegt
þótt slíkur maður sé hækkaður
í tign með þjóð sinni og verði nú
ambassador þjóðár sinnar í einum
viðsjárverðasta stað í héimi. Við
óskum honum til hafhingju með
hið nýja embætti um leið og við
sjáum eftir honum héðan.
Ag svo mæltu óskaði ráðherr
ann sendiherrahjónunum gæfu
og gengis í framtíðinni.
Áheyrendur tóku undir viðui
kenningarorð ráðherra um Mr.
Lawson sendiherra með miklu
lófataki.
Eftir ræðu Bjarna Benedikts-
sonar kvaddi Lawson sendiherra
sér hljóðs og héit ræðu er var að
efni til sem hér segir:
RÆÐA LAWSON SENDIHERRA
Þessi samkoma er okkur kær-
komin og við munum lengi minn-
ast hennar. Nú þegar ég tek til
máls fyrir hönd konu minnar og
mín, þá á að sjálfsögðu ekki að
flytja hana af blöðum heldur af
munni fram. Er brottför okkar
nálgast erum við döpur í bragði
vegna tilhugsunarinnar að yfir-
gefa Island og vini okkar hér,
Samt er þetta gleðifundur, er
okkur gefst tækifæri til að vera
með vinum okkar og góðkunn-
ingjum. Okkur er vinátta ykkar
kær, svo og hin góðu ummæli
sem Bjarni Benediktsson og Vil-
hjálmur Þór hafa flutt hér. Slík
vinarorð eru sérkenni Islendinga
og þau samsvara hinum ágætu
móttökum og vinsamlegu fram-
komu sem við höfum hvarvetna
mætt á f jögurra og hálfs árs dvöl
okkar í þessu landi. Ég held ég
ætti þó að benda á það, að þótt
þessum viðurkenningarorðum sé
beint til okkar, þá eru þau í raun-
inni viðurkenning á störfum
margra manna. Sérhver fram-
kvæmd, sem okkur er þökkuð er
ekki síður að þakka félagsmönn-
um og forstöðumönnum íslenzk-
ameríska félagsins bæði hér og á
Akureyri. Við munum aldrei
gleyma þeim þætti sem hver og
einn á í því að auka og styrkja
vináttutengslin milli þjóða okkar.
í öðru lagi ber einnig að þakka
ríkisstjórninni og öllum starfs-
mönnum ríkisstjórnarinnar. Síð-
an við komum til íslands og feng-
um svo hjartanlegar viðtökur
hefur ríkisstjórnin og fulltrúar
hennar veitt okkur allan þann
stuðning og samstarf, sem nokk-
ur fulltrúi erlends ríkis getur
óskað sér. Án þess gat starf mitt
ekki borið góðan árangur og er
ég mjög þakklátur fyrir. Á sama
hátt erum vjð í þakkarskuid við
alia íslendinga, sem við höfum
haft samskipti við, hvar í stétt
sem þeir standa.
Að lokum finnst mér að viður-
kenningarorðin eigi að miklu
leyti við hið ágæta og trausta
starfslið sem nú vinnur með mér
Framh. á bls. 12
LANDNAM VIKINGA
Róto-film gaf nýlega út skýrslu
um tilgang og verkefni leiðang-
ursins. Tvær fræðslukvikmyndir
eiga að fjalla um Færeyjar. Gerð
verður sérstök kvikmynd, sem
skýrir landnámsferðir víkinga til
'slands og Færeyja og tekin inn
hana atriði úr menningarlííi
Dessara þjóða.
FJÓRAR FRÆÐSLUMYNDIR
UM ÍSLAND
Að minnsta kosti fjórar kvik-
myndir verða gerðar sérstaklega
um Island.
□ Fyrsta íslandskvikmyndin
nefnist „Ventile der Erde“ eða
loftgöt jarðarinnar. í henni
verður gefin ýtarleg fræðsla
um jarðhita á íslandi. Sýnd
verða gos í Geysi og heitir
hverir á íslandi ásamt notum
af þeim. Skýrt frá hitaveitum,
gróðurhúsarækt o. s. frv.
□ Önnur myndin fjallar um
íslenzka hestinn. Sýnt hvern-
ig hesturinn lifir sem nær
villíur úti í högunum, hvernij?
hann er taminn og hvernig'
hann hefur þjónað íslending ■
um um aldir sem eina sam-
göngutækið. Til samanburðar
eru sýndar nútím iferðir á fs-
landi og skýrt frá því hve fs-
lendingar nota flugvélar mikla
meira en flestar aðrar þjóðir.
Þriðja kvikmyndin nefnist
Vatnajökull, hin hvíta króna
íslands. Þetta verður hrika-
leg náttúrulýsing, sem sýnir
jöklana og jökulfljótin öflugw.
Hún skýrir einnig frá lifnað-
arháttum fólksins sem býr
undir jökulskallanum.
|2 Fjórða myndin er þjóðlífs-
mynd og nefnist „Vikivaki“.
Erfitt er að telja öll þau mis-
munandi atriði, er hún sýnir,
Sýnd verður sauðfjárrækt,
þegar fénu er smalað ai’
hausti, heyskapur, æðarvarp,
laxveiðar o. s. frv.
Framh. á bls. 12
Jarlinn af Dalkeith, einn mikilsvirtasti aðalsmaður Skota, sést
hér á miðri mynd, þar sem hann virðir fyrir sér einn hinna ís-
lenzku hesta í Holyrood-garðinum. Vinstra megin við jarlinn e*
kona hans. Lengst til hægri er Gunnar Bjarnason hrossaræktar-
ráðunautur. ,
Skotar stórhrifnir
af íslenzka toltinu
íslenzku hestarnir til sýnis í Skoflandi.
HINIR átta íslenzku hestar, sem sendir voru út til Skotlands,
hafa vakið hrifningu manna. Töltið íslenzka þykir sérstaklega
eftirtektarverður og þægilegur gangur. Hestarnir voru sýndir í
Holyrood-skemmtigarðinum í Edinborg og safnaðist fjöldi manna
að til að skoða þá. Formaður alþjóðasambands smáhestaeigenda,
Dalkeith lávarður, var þar viðstaddur og var mjög hrifinn af því
hve fjörugir og skemmtilegir íslenzku hestarnir voru.
Blaðið Scotsman skýrir frá
komu hestanna til Leith. Með
hestana kom Gunnar Bjarnason
á Hvanneyri og nokkrir aðrir ís-
lenzkir hestamenn. Blaðið skýnr
á eftirfarandi hátt frá töltinu,
sem þótti mjög merkilegur og
skemmtilegur gangur.
HOSSUÐUST EKKI!
„Hestunum var riðið á tölti,
sem má líkja við mjög hraðan
gang, sem hestarnir geta haldið
langar vegalengdir í einu. Reið-
mennirnir sátu stöðugir í söðlun-
um og virtust ekki haggast, svo
mjúkur var gangurinn."
Á TAMNINGASKÓLA
Eftir að hestarnir höfðu'verið
sýndir í Edinborg voru þeir
fluttir með vörubíl upp til New-
tonmore í Hálöndunum, en þar
verða þeir sýndir í tamninga-
skóla.