Morgunblaðið - 01.07.1954, Blaðsíða 10

10
MQRGUNRLAÐIÐ
Fimmtudagur 1. júlí 1954.
Ánika Magnúsdóffir-mlnning
ANIKA MAGNÚSDÓTTIR var
fædd á Kirkjubóli í Korpudal í
Önundarfirði 11. maí 1865 ög dó
18. apríl s. 1. á Bíldudal hjá
• Kristjáni syni sínum og Ragn-
heiði Gísladóttur, konu hans.
'Hún var þannig komin fast að
-'níræðu, er hún lézt.
Magr.ús faðir Aniku var Jóna-
tansson. Sá Jónatan var Jónsson,
■ættaður úr Múlasveit við Breiða-
J fjörð, en bjó lengi á Vöðlum og
Veðrará Innri í Önundarfirði.
'Kona hans hét Helga og var
'dóttir séra Hjalta Þorbergssonar
•á Bakka í Langadal. Bróðir Helgu
var séra Ólafur á Breiðaból-
• stað í Vesturhópi, faðir Bergs
Thorbergs landshöfðingja. Voru
■þeir Magnús Jónatansson og
landshöfðinginn þannig syst-
■kinasynir. — Systir Magnúsar
var Sigríður ljósmóðir á Veðrará.
' > Guðrún móðir Aniku var dóttir
bJóns bónda á Laugabóli á Langa-
dalsströnd, Árnasonar umboðs-
•manns í Æðey, Jónssonar sýslu-
■ manns í Reykjarfirði, Arnórs-
■sonar, en móðir Jóns Árnasonar
>rvar Elísabet Guðmundsdóttir í
- Arnardal, Bárðarsonar. Móðir
Guðrúnar var Helga Jónsdóttir
■bónda í Djúpadal í Gufudals-
■ 'sveit, Arasonar. Bróðir Helgu var
■‘.'Jón í Djúpadal, faðir Björns ráð-
iherra. Voru þau Guðrún, kona
'Magnúsar Jónatanssonar, og ráð-
• herrann þannig systkinabörn.
Anika fluttist ung með for-
| eldrum sínum til Dýrafjarðar og
síðan að Djúpi. Þar kynntist hún
' manni sínum, Reinaldi Kristjáns-
• syni, ættuðum úr Tálknafirði.
" Þau giftust 25. marz 1894 og áttu
þá heima í Hnífsdal. Vorið eftir
fluttust þau að Kaldá í Önundar-
firði og bjuggu þar í 19 ár. Var
4 Reinard hinn mesti dugnaðar-
maður til hvers sem þurfti að
' taka, ekkí sízt til sjósóknar. Latti
ýog konan hann aldrei til stór-
ræðanna, en var sjálf hamhleypa
til allrar vinnu og hlífði sér
hvergi. Þurfti hún oft að sjá Uin
búið inni og úti, þegar bóndi
hennar var við sjó eða í póst-
ferðum, en hann hafði á hendi
;,póstferðir milli ísafjarðar og
Bíldudals í 14 ár. Þykir ýmsurn
það að vísu ekki ýkjalöng leið
á sumardegi, en tveir háir fjall-
' vegir eru á leiðinni, oft illfær-
ir að vetrarlagi, og tveir firðir,
'og getur að minnsta kosti ann-
ar þeirra — Arnarfjörður —
verið ærið óárennilegur yfir-
feðar á litlum árabát í vetrar-
'veðrum. En harðfylgi Reinalds
í þessum ferðum var við brugð-
ið.
Atorka þeirra hjóna olli þvi,
að þau efnuðust sæmilega á
Kaldá, þótt þau kæmu þangað
; eignalaus. Höfðu þau ekki búið
þar lengi, er þau keyptu jörð-
ina.
Ejögur börn þeirra hjóna lifðu
og komust á fullorðinsár: Mar-
,grét, er lengi var húsfreyja á
Breiðabóli í Skálavík, nú búsett
á ísafirði, Guðrún, ekkja í Reykja j
vík, Magnús, bóndi á Görðum j
í Önundarfirði, látinn fyrir tveim
árum, og Kristján, formaður á
Melstað í Selárdal og síðar á
Bíldudal. Öll voru þau systkin
dugnaðarfólk, sum svo að af
bar.
Þau Reinald og Anika fluttust
frá Kaldá 1913 og settust þá að
við sjóinn þar fyrir neðan og
kölluðu heimili sitt Kaldeyri,
Stundaði Reinald sjó, en jafn-
framt höfðu þau nokkrar skepn-
'ur. Átta árum síðar fluttust þau
í húsmennsku' að Melstað í Selár-
'dal, þar sem Kristján sonur
þeirra hafði þá sezt að. Var Anika
síðan hjá Kristjáni til dauða-
dags nema nokkur síðustu ár
Reinalds, er þau hjón dvöldust
í Önundarfirði, og þar dó Rein-
ald 2. okt. 1940.
Anika var prýðisgreind kona
ög Ijóðelsk. Sjélf var hrm einn-
ig skemmtilega hagmælt. Mest
orti hún um hversdagslega at-
burði og atvik, sem fyrir komu,
sér og öðrum til dægrastytting-
@r og gamans. Eru ýmsar stökur
hennar mætavel gerðar. Skulu
tvær stökur hennar teknar hér
upp til að sýna. hve málið lék
henni lipurt á vörum til ljóða-
gerðar, en þær orti hún í bréf
til kunningja síns, skömmu eftir
að hún fluttist til Arnarfjarðar.
Selárdalur geymir gnótt af góð-
um svönnum,
handamjúkum, mittisgrönnum,
miðla brosi ferðamönnum.
Ef þú kæmir einhvern tíma á
þær líta, —
þú mátt engum þar um kenna,
þó þig kunni ást að brenna.
Einnig orti Anika bænarvers,
því að hún var trúrækin og ekki
hálfvolg í trú sinni frekar en
öðru því, sem henni var al-
vörumál, Og hún fór ekki dult
með skoðanir sínar. Hún var
hreinlynd og örlynd og hispurs-
laus í máli, glaðvær að hitta og
gamansöm og sá vel það, sem
kímilegt mátti kalla, viðkvæm og
hjálpsöm og trölltrygg vinum
sínum.
Og nú er þessi mæta kona
hnigin til moldar á háum aldri
eftir mikið dagsverk. Ekki mundi
það allra að leysa lífsstarf sitt
jafn vel af hendi og hún gerði,
vera afkasta mikil og hafa þó
jafnan hug höndum skjótari, láta
erfiði og andstreymi aldrei buga
lífsgleði sína og lífstrú, halda yl
hjartans ókulnuðum til æviloka.
Anika var jörðuð í Önundar-
firði, í „blessuðum firðinum síti-
um“. Þar kunni hún bezt við
sig. Henni fannst, að engin fjoll
jöfnuðust á við fjöllin þar, eng-
inn sjór væri eins og sjórinn þar,
engar hlíðar eins og hlíðarnar
þar.
Hvíli hún í friði.
Ólafur Þ. Kristjánsson.
Sumarleyfisfe rði r
Fariugla
FARFUGLADEILD Reykjavíkur
efnir til briggja sumarleyfisferða
í júlí og ágúst.
i Fyrsta ferðin er ráðgerð 10—25.
júlí, er það hjólreiðaferð um
Snæfellsnes og Breiðafjörð. Hjól-
að verður frá Borgarnesi um Mýr
ar út Snæfellsnes að sunnan,
fyrir Snæfellsjökul og inn með
Breiðafirði, í Hvammsfjörð og
yfir Bröttubrekku í Borgarfjörð.
Viku dvöl verður í Þórsmörk
17. til 25. júlí.
1. ágúst hefst hálfs mánaðar
óbyggðaferð. Farið verður um
Fiskivötn, Eyvindarver, Jökul-
dali, Sprengisand, Gæsavötn,
Öskju, Herðubreiðarlindir og
Dettifoss. Komið verður til
; byggða í Mývatnssveit.
Alls verður verið 11 daga í
óbyggðum, og dvalið. dag um
kyrrt á nokkrum helztu stöðum.
Frá Mývatnssveit verður ekið
þjóðveginn til Reykjavíkur og
markverðustu staðir skoðaðir á
leiðinni.
Farfugladeildin leggur til tjöld
og hitunaráhöld í allar ferðir
nema hjólreiðaferðir. í sumar-
leyfisferðum sér deildin einnig
um fæði.
Um næstu helgi verður ferðast
um sveitir Borgarfjarðar.
Nánari upplýsingar um ferð-
irnar fást á skrifstofu Farfugla á
Amtmannsstíg 1 á fimmtudags og
föstudagskvöldum kl. 8,30 til 10.
Þess er vænzt að þeir, sem ætla
að taka þátt í ferðunum gefi sig
sem fyrst fram á skrifstofunni.
!.fií
Jóhanna Eíín Bjarnadóttir
Hinníng
FYRIR réttum mánuði var ég
staddur á heimili því, er vinkona
mín Elín Bjarnadóttir frá Hraun-
hálsi dvaldi á síðustu árin. Þá
var hún glöð og reif. Og nú er
hún látin. Við töluðum saman um
liðinn tíma og gömul atvik liðu
gegnum minnið. Hún var glöð
eins og hún hafði ávalt verið,
jafnvel þegar harðast blés á
móti. Mér var þó ljóst að heilsa
hennar fór þverrandi og jafn
framt beið hún róleg hins kom-
andi kvelds, eins og þeir geta
allir, er unnið hafa öll sín æfi-
störf af trúmennsku og kærleika.
Jóhanna Jónsdóttir
frá Hofi áttræð
Á JÖNSMESSUNNI, 24. júní varð
áttræð yngsta Hofssystirin, frú
Jóhanna Jónsdóttir, nú búsett á
Siglufirði.
Hún fæddist þjóðhátíðarsum-
arið að Mosfelli í Grímsnesi,
dóttir séra Jóns Jónssonar frá
IBUÐ
Ung reglusöm hjón með eitt
barn, vantar íbúð, 2—3 her-
bergi og eldhús, nú þegar
eða 1. okt. Æskilegt í Kópa-
vogi. — Tilboðum er greini
leigufjárhæð sé skilað á af-
greiðslu Mbl. fyrir fimmtu-
dagskvöld, merkt: „Góð
umgengni — 803“.
Húsnæði
Lítið herbergi til leigu á
góðum stað í bænum. Jafn-
framt óskast til leigu hús-
næði sem næst miðbænum
strax eða fyrir næstu ára-
mót fyrir léttan iðnað. Til-
boð sendist afgr. Mbl. fyrir
sunnudag, merkt: „812“.
Málmngarsprauta
— Loftpressa
Er kaupandi að málningar- 1
sprautu eða loftpressu. Þarf
að þrýsta ca. 80 til 100
pund. — Uppl. á bílaverk- ,
stæði
Gunnars Björnssonar
Þóroddstaðakamp
Sími 81261
Klausturhólum Og Þuríðar
Kjartansdóttur frá Skógum, konu
hans. Jóhanna var yngst sex
barna, er upp komust. Átta ára
fluttist hún með foreldrum sínum
og systkinum austur að Hofi í
Vopnafirði og ólst þar upp.
Prófastsheimilið á Hofi varð
brátt rómað fyrir risnu og mynd-
arskap, en ekki síður fyrir lífs-
gleði og æskufjör, er þar réðu
húsum.
Enn munu finnast þeir menn á
Austurlandi, er allir lifna við,
£>egar þeir rifja upp kynni sín
af Hofsheimilinu gamla og það
getur hent hæruskotinn öldung,
að roðna örlítið, ef minnst er á
þær Hofssystur.
Árið 1904 giftist Jóhanna Stef-
áni O. Sigurðssyni, kaupmanni
og ræðismanni á Akureyri.
bjuggu þau í mörg ár í húsinu
nr. 29 í Hafnarstræti.
Heimili þeirra þar var skjótt
með miklum myndar og glæsi-
brag. Fór saman fyrirmannleg
háttvísi beggja húsráðenda og
vingjamlegt og glaðlegt viðmót
við hvern, sem að garði bar. •—
Gestkvæmt var því oft á heimili
þeirra og aldrei var húsfreyjan
ánægðari en þegar gestirnir voru
sem flestir.
Minnisstæð mun sjálfsagt
mörgum koma Og dvöl á heimili
þeirra hjóna, en minnisstæðast
þó umhyggja og nærgætni, er
dóttir og tengdasonur sýndu
gömlu prófastsmaddömunni frá
Hofi, er sat þar í öndvegi til
hárrar ellL
Þau eignuðust sex börn er öll
komust upp og urðu hin mann-
vænlegustu svo sem þau áttu kyn
til. Þau eru: Þuríður, gift Mejer
sjóliðsforingja, búsett í Noregi,
Jón framkvæmdastjóri á Siglú-
firði, kvæntur Ástu G. Hallgríms-
son, Sigríður gift Agli Ragnars
útgerðarmanni frá Akureyri,
Marinó, framkvæmdastjóri, Ak-
ureyri Agnar símritari, Reykja-
vík, kvæntur Guðrúnu Guðjóns-
dóttur og Ólafur póstfulltrúi á
Siglufirði, kvæntur Ölmu Björns
dóttur. Eitt dótturbarn sitt og
nöfnu hefur frú Jóhanna alið upp.
Nokkru eftir 1930 lét Stefán
af kaupmennsku Og fluttu þau
hjón til Siglufjarðar, en þar voru
nokkur böm þeirra búsett Og hef-
ur Jóhanna búið þar síðan og
jafnan átt sit eigið heimili. Mann
sinn missti hún 1942.
Það mun sjállfsagt hafa komið
mörgum á óvart, að frú Jóhanna
skuli vera orðin áttatíu ára. Því
trúir engin, sem hana sér. Fjör
sitt, lífsgleði og glæsileik hefur
hún varðveitt svo vel, fram á efri
ár, að óvenjilegt er.
Á andliti hennar og fasi sézt
enn svipmót heimasætunnar frá
Hofi, þótt silfurhvítir lokkar falli
um herðar.
Vafalaust hafa margir, vinir
og vandamenn heimsótt frú Jó-
hönnnu á Jónsmessudaginn, en
þó munu þeir enn fleiri, er þess
áttu engan kost, þótt fegnir
vildu, og verða að láta sér nægja
að senda henni kærar þakkir
fyrir forn Og ný kynni og inni-
legar óskir um friðsælt og bjart
æfikvöld.
Þ. Þ.
Jóhanna Elín Bjarnadóttir, eins
og hún hét fullu nafni var fædd
28. okt. 1878 á Rimbæ í Eyrar-
sveit. Foreldrar hennar voru fá-
tækt alþýðufólk. Börnin voru
mörg og því engin tök á að veita
börnunum aðra kennslu, en þá,
sem móðirin veitti, þrátt fyrir
sín erfiðu kjör, en það var samt
það veganesti, er nægði Elínu
sál. sína löngu æfi ásamt sínum
góðu og hagnýtu gáfum, er hún
hafði fengið í vöggugjöf og til
þess að leysa af hendi sitt mikla
og erfiða hlutverk í lífinu, að
koma upp stórum barnahóp og
gefa þeim möguleika til þroska
að sínum hluta.
Árið 1897 giftist hún Sæmundi
Kr. Guðmundssyni og hófu þau
búskap sama árið í Árnabotni í
Helgafellssveit. Eignuðust þau tíu
börn, tvö dóu í æsku, en hin
náðu fullorðinsaldri, en af þeim
eru tvær dætur dánar, auk þess
ólu þau upp dóttur dóttur sína.
Vorið 1920 fluttust þau að Hraun-
hálsi í sömu sveit og bjuggu þar
við batnandi afkomu þar til hann
dó 2. janúar 1945, eftir það var
hún hjá börnum sínum, þar til
hún lézt af hjartabilun hjá yngstu
dóttur sinni og tengdasyni í Graf-
arnesi í Grundarfirði 13. þ. m.
Búskapur þeirra í Árnabotni
var erfiður, jörðin kostarýr, sam-
göngur erfiðar og einangrun
mikil. Verzlun öll og viðskipti
voru mjög erfið í þessum sveitum
á fyrstu áratugum aldarinnar.
Þessi aðstæða olli því, að þrátt
fyrir ótakmarkaða vinnu og strit
var fjárhagurinn rýr og oft var
„þröngt í búi og dimmt í dala-
kofa“ og þó var hún drottning
heimilisins, í skauti hennar ólst
upp hinn stóri barnahópur, þau
voru framlag þeirra hjóna til
þjóðfélagsins, samhliða starfinu
við að rækta jörðina, sem að
vísu naut sín betur síðar, er þau
fluttust að Hraunhálsi og ýmsar
aðstæður bötnuðu.
Sambúð þeirra hjóna var öll
með ágætum, voru þau á öllum
sviðttm samhent, jafnt við upp-
eidi barnanna, ræktun jarðarinn-
ar og hirðingu búfjárins, en það
sem mér virtist ávallt gefa henni
þrek og bjartsýni til að berjast
við fátækt, myrkur og hvers-
konar harðrétti, var trú hennar
á mátt gróðurins, bæði hið ytra
og innra, trú á land sitt og þjóð,
trú á Guð og framtíðina, yfirleitt
trú á hina eilífu framþróun til
batnandi afkomu og aukinnar
fegurðar. Já, hún unni landi sínu,
þjóð, dalnum sínum og heimil-
inu og væri þá vel, ef þær mæður
er nú búa við fullkomnastar að-
stæður, tækju hana í þeim efnum
til fyrirmyndar og væru í engu
síðri.
Ég stend í þakkarskuld við
Elínu sál. fyrir vináttu hennar 1
full fimmtíu ár fyrir tryggð
hennar við mig og mína, fyrir
allar minningarnar. Lífsstarf
hennar var allt með þeim hætti,
að hún gat lítið unnið að þeim
hugðarefnum, er hún unni, en
það var lestur góðra bóka og ljóða
gerð. Hún var vel hagmælt og
hafði næma tilfinningu fyrir list
ljóðs og laga, fyrir fágun málsins
og fegurð náttúrunnar. Hún var
fróð í sögu og ýmsum sögnum
og mun oft hafa hvílst við að
hugsa um þessi hugðarefni sín.
Og svo er hún farin eftir 75
ára feril á þessu tilverustigi. Við
sem að meira og minan leyti höf-
um orðið samferða henni, þökk-
um hjartanlega samfylgdina. Við
vottum börnum hennar, bama-
börnum, systkinum og öðrum
ástvinum samúð okkar og óskum
að í þeim rætist hennar fegurstu
draumar.
Blessuð sé minning hennar.
Kristján Hjaltason.
BEZT AÐ AUGLfSA
í MORGLISBLAÐIIW