Morgunblaðið - 31.07.1954, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 31. júlí 1954
mttlMniMfe
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
—__?C
í UR DAGLEGA LIFINU í
ÁhriíMcCarth ys minnka
AHRIF MeCarthys öldunga-
deildarmanns, æsingamanns-
ins alkunna, hafa bersýnilega
dvínað mjög í Bandaríkjunum
upp á síðkastið. Virðist nú allt
útlit fyrir því að hann hverfi í
skuggann eftir því sem nálgast
þingkosningarnar, sem fram fara
í Bandaríkjunum í haust. Virðast
mál nú mjög hafa snúizt frá því
að sumir töldu að kosningabar-
áttan myndi aðallega snúast um
McCarthy og hann sjálfur gat
þess að næstu kosningar fjölluðu
aðallega um það hvort hin ill-
ræmda rannsóknarnefnd hans
fengi að starfa áfram eða ekki.
Það sem gerzt hefur er að al-
menningur í Bandaríkjunum hef-
ur kynnzt nánar starfsaðferðum
hans. Niðurstaðan hefur orðið sú
þrátt fyrir það þó æsingahóp-
ur McCarthys hefði hátt um sig
í fyrstu að meginhluti banda-
rísku þjóðarinnar getur ekki sætt
sig við slíka hegðun manna í
valdastöðum. — Andúðin á Mc
Carthy-ismanum hefur stórauk-
izt síðustu mánuði.
Og hinir stjórnmálameim-
irnir sem áður brugðust þeirri
skyldu sinni að koma í veg
fyrir rangsleitnar aðgerðir
McCarthys í valdastöðu hafa
þá loksins rumskað við. —
Republikanarnir, samflokks-
menn hans, skilja að með
vaxandi andúð á Mc-Carthy-
ismanum er enginn akkur í
honum. Hann er þvert á móti
að verða þungur baggi, sem
getur valdið því að republik-
anamir tapi kosningum þeim,
sem nú eru framundan. Það
verða ekki republikanarnir,
sem minnast á McCarthy í
kosningabaráttu þeirri, sem
nú <er framundan, hins vegar
munu andstæðingar þeirra,
demokratar minna kjósendur
á það að starfsemi hans hafi
verið republikanaflokknum til
lítils lofs. Þeir munu saka
republikana um McCarthy-
isma og þeir þá jafnvel reyna
að hreinsa sig af honum.
Stundum er sagt að McCarthy
hafi gert nokkuð gagn, þar sem
hann hafi vakið bandarísku þjóð-
ina til umhugsunar um hættuna,
sem stafar af kommúnismanum.
Hitt er þó e. t. v. sönnu nær að
hann hefur gert miklu meira
ógagn. Á það má benda að það
eru aðrir sem ljóstrað hafa upp
um hina hættulegu njósnahringi
og fimmtuherdeildir, sem starfað
hafa á vegum alþjóðakommún-
ismans frá stríðslokum í Banda-
ríkjunum. McCarthy og fylgis-
menn hans hafa lítið annað gert
en að stofna til æsinga. Þeir hafa
verið lýðskrumsmenn sem kveikt
hafa ótta og ætlað að hafa sér
hræðsluna til framdráttar. Eins
og títt er um slíka menn, hafa
þeir orðið æ ófyrirleitnari eftir
því sem á leið. Þeir byrjuðu
smátt en áður en lauk voru þeir
orðnir svo forfallnir í eigin æði,
að hver einasti maður, sem leyfði
sér að mótmæla gerræði þeirra
var jafnskjótt úthrópaður komm-
únisti.
* Það er heldur enginn vafi á
því að margur hefur saklaus
orðið að líða vegna ofsókna
frá hendi McCarthys. Að vísu
er ólíku saman að jafna við
hinar blóðugu ofsóknir og
hreinsanir sem eru daglegur
viðburður austan járntjalds,
en þótt í minna mæli sé hefur
þetta einhvernveginn lyktað
af sama daun aftan úr galdra-
öld. Sama virðingarleysið fyr-
ir mannlegum réttindum.
Svo virðist sem bandarískum
almenningi hafi orðið ljósara enj
áður eðli McCarthyismans í rann- (
sókn þeirri sem fyrirskipuð var
í sumar í deilu hans við herinn.'
Þar gafst mönnum almennt tæki- (
færi til að hlýða á framkomu
þeirra kuinpána og sjá hana í
sjónvarpi. Aðaláhrifin hafa orð-
ið þau, að þeir sem áður létu sér
á sama standa um starfsemi
þeirra hafa nú skilið áð hér var
hætta á ferðum. Það eru þessir
hlutlausu áhorfendur, sem nú
hafa látið málið til sín taka svo
andúðin gegn McCarthyismanum
hefur vaxið og orðið virk.
Svo að þegar McCarCthy kom
aftur til Washington nú fyrir
skömmu eftir þriggja vikna frí
og ætlaði enn á ný að láta til
sín taka þá var fyrsta tilkynn-
ingin sem hann fékk framan í sig
að ekki væri lengur óskað eftir
þjónustu samverkamanns hans
Roy Cohns í sjálfri rannsóknar-
nefnd öldungadeildarinnar. Og
aðrir meðlimir rannsóknarnefnd-
arinnar hafa lýst sig ófúsa til að
lúta að öðru leyti forustu Mc-
Carthys né gefa honum eftir laus-
an tauminn í nefndarstörfum. J
Það er ekki vonum seinna
að komið er í veg fyrir að
McCarthy og kumpánar hans
haldi áfram ofsóknaraðgerðum
sínum. Starfsemi þeirra hefur
kynt að báii ótta og ofstækis
meðal þeirra sem móttækileg-
astir voru fyrir því á þessum
tímum flokkadrátta í heimin-
um. í augum erlendra manna
hefur það ekki verið Banda-
ríkjunum til heiðurs að þeir
skyldu komast upp með þess-
ar athafnir og misnota rikis-
vald í slíku skyni.
En síðustu atburðir sýna
eins og oft áður, að hin frjáls-
lyndu öfl eru enn svo sterk
að ekki er hætta á því að of-(
stækismenn komist þar upp
þegar til lengdar lætur. Það
eru þessi frjálslyndu öfl, sem
smámsaman sigruðust á ein-j
angrunarsinnunum harð-
skeyttu í styrjaldarlokin. Það
voru sömu frjálslyndu öflin
sem báru Eisenhower fram til
sigurs fyrst gegn hinum þröng
sýnu stjómmálamönnum
republikanaflokksins og sem
síðan skipuðu sér um hann við
sjálfar forsetakosningarnar.'
Og það eru þessi sömu öfl, sem
eiga rót sína í sjálfri virðing-j
unni fyrir manninum og rétt-
indum hans, sem eiga eftir að
bægja frá lýðskruminu frá
ofstækismönnum eins og Mc-
Carthy.
Það virðist því öruggt, að
minnsta kosti um sinn, að það
verða ekki McCarthy né kumpán
ar hans, sem segja fyrir um
stefnu Bandaríkjanna. E. t. v.
hefur þýðing þeirra í stjórnmál-
um landsins stundum verið ýkt.
Það eru eftir sem áður hinir
frjálslyndu og framfarasinnuðu
menn undir forustu Eisenhowers
sem stjórna stefnu skútunnar og
mega hinar frjálsu þjóðir heims
vænta þaðan áframhaldandi sam
starfs og vináttu.
Daglega lífið .................
★ í LOK septembermánaðar
býst prófessor Auguste Piccard
við því að hafa lokið öllum und-
irbúningi í sambandi við köfun-
artilraunir við Kanaríeyjar. Þar
hyggst hann geta komizt niður
á 6000 metra dýpi og þar með að
slá met Frakkanna í köfun. —
Hyggst hann „svipast um eftir
Atlantis“-menningarríkinu, sem
sögusögnin segir, að hafi sokkið
í Atlantssæ. í geislum geysilegra
kastljósa á í undirdjúpunum að
taka mikið af kvikmyndum, og
vonast Piccard og samstarfs-
menn hans, að af þeim megi fá
vitneskju um, hvort sögusögnin
um Atlantis sé sönn eða ekki.
★ ENGIN af sögum fornaldar
hefur kveikt í ímyndunarafli
manna, sem sögnin um Atlantis.
Sá, sem fyrstur kom fram með
kenninguna um að Atlantis hafi
verið á þeim slóðum, sem Picc-
^JJif eilí^c
^hlaviti
ió
ard hyggst nú leita á, var banda-
rískur blaðamaður, Ignatius Don
elly. Skrifaði hann bók um
Atlantis, sem út kom 1882 og
hefur verið þýdd á yfir 20 tungu-
mál. Eyland, eins stórt og heil
heimsálfa, segir Donelly, hefur
áður en sögur hófust, risið úr
djúpi Atlantshafsins.
—□—□—
★ AZOREYJAR, Madeira, Kan
aríeyjar o. fl. eru síðustu leifar
þessa sokkna lands. Þar bjó
þjóð á háu menningarstigi, og
hópar þessa fólks leituðu bæði
til Ameríku og landa við Mið-
jarðarhaf. Egyptaland var helzta
\JeíuahanAi ilrifa
nýlenda Atlantis. Frá Atlantis
um þessar nýlendur barst kunn-
átta til að hagnýta stein og
bronze og þekking til að hefja
landbúnag o. fl.
—□—□—
★ í STUTTU máli sagt var
þarna á eyju Platons úti í Atlants
hafi menningarmiðstöð fyrir
Ameríku, Evrópu og hin nálæg-
ari Austurlönd. Konungar þessa
eyríkis og drottningar eru tign-
aðar sem guðir í goðafræði
Egypta, Grikkja, Norðuráifu-
manna o. fl. Þannig eru í stuttu
máli fullyrðingar Donellys blaða
manns.
—□—□—
★ FYRIR nokkrum árum var
sænskur verkfræðingur í slik-
um vígamóði sem Piccard er nú.
Hann leitaði þó Atlantis ekki við
Kanaríeyjar, heldur í hafinu á
ssíS:
■
ar:
I
Það skeður margt við
Kaldárhöfða.
A, það má nú segja — það
skeður margt vig, Kaldár-
höfða“, sagði maður einn við mig
hér á dögunum, nýkominn að
austan úr sumarfríi og fiskiferð.
„Við vorum nokkur saman þarna
við Kaldárhöfða og veiddum
murtu af miklum móði — ég er
ekki svo stór upp á mig í fiski-
mennskunni, að ég geti ekki lagt
mig niður við að veiða murtu —
á maðk, ósköp venjulega. Fussi
þeir, sem fussa vilja, en við öll
undum okkur konunglega við
veiðiskapinn, veiddum og veidd-
um í gríð og erg, þangað til stór
og falleg kippa upp undir
hundrað sélegustu murtur, lá við
fætur okkar.
Blessaðar kýrnar.
ÞÁ var nú farið að hugsa til
matseldsins. Kvenfóikið labb
aði heim á við að tjöldunum með
fenginn, settar voru upp hlóðir
og byrjað að sjóða. Vel skyldi
nú tekið til matar síns, en samt
voru einar 80 murtur eftir, sem
stúlkurnar skildu eftir í stórri
hrúgu skammt frá — með poka
yfir. Hvílík dásemd að neyta
svona matar síns úti í guðsgrænni
náttúrunni. Allt var svo friðsælt
og fagurt, af og til heyrðist í
spóa eða kríu og blessaðar kýrn-
ar vögruðu um saddar og sak-
leysislegar í kringum okkur á
meðan við mannfólkið átum glæ-
nýja murtuna okkar, sátt við
guð og menn.
Blessaðar kusurnar!!!
AÐ góðri máltíð lokinni hugs-
uðum við hvað af hverju til
að taka á okkur náðir, eftir þenn-
an fengsæla veiðidag. Stúlkurnar
bjuggust til að huga að murtu-
hrúgunni undir pokanum, en —
hvað hafði gerzt? Það var því
miður nokkuð greinilegt:
Blessaðar sakleysislegu kus-
urnar höfðu gert sér þær að
góðu — allar með tölu. Við sáum

Hrafnarnir átu þá alla.
SEINNA um daginn fluttum við
okkur dálítið ofar með
Soginu og nú veiddum við stóra
og myndarlega silunga — eina
15—20. Hér voru engar kýr á
kreiki né aðrar skepnur merkur-
innar til að ruppla fengnum. Hins
vegar er óþarfi að orðlengja um
afdrif silunganna: Þeir urðu
gráðugum hröfnum að bráð, all-
ir með tölu — og það með ótrú-
lega sviplegum hætti! Við héld-
um, að þetta væri einstakt ólán,
sem við höfðum ratað í með
veiðifeng okkar, en kunnugir
menn segja mér, að þetta sama
komi oft og einatt fyrir, sé ekki
því betur verið á verði. Eg hef
þessvegna ekki annað að segja
en þetta: Varið ykkur á kúnum
og krúnkunum þarna fyrir aust-
an.“ — Þetta sagði nú maðurinn.
M1
iiif
á sporð og haus þeirrar síðustu
út úr einni föngulegri flekkóttri
— og vel saddri rétt hjá okkur!
Skyldi henni ekki að minnsta
kosti geta orðið dálítið bumbult?
— Hvílík afdrif murtunnar okk-
ar!
Verzlunarmanna-helgin
IKIL ósköp ganga á fyrir
fólkinu — eins og vant er um
verzlunarmannahelgina. Allir
þurfa að komast eitthvað burt,
út í sveit eða upp til fjalla. Já,
skyldi það vera furða, þó að
fólkið langi til að viðra af sér
bæjarrykið, þegar því gefst kost-
ur á. En það er nú svo með verzl-
unarmannahelgina undanfarin ár
að heyrzt hafa svo ófagrúr sögur
um, það hvernig fólkið hefir var-
ið þessum frídögum sínum, að
öllu venjulegu fólki hefir blöskr-
að. Drykkjuskapur og skrílslæti
hafa langt um of sett svip sinn
á þessi hátíðahöld kaupstaðabúa
— og það þar sem sízt skyldi uppi
í sveitum í skauti náttúrunnar.
Góða og skemmti-
lega helgi.
Ahverju ári höfum við hugsað:
Nei, þetta getur nú ekki end-
urtekið sig — en, því miður —
það hefur gert það ár eftir ár
og sett óvirðingar og ómenning-
arblett á þessa daga verzluuar-
manna. Hvað um árið í ár? Von-
um, að allir þeir, sem að heirr.an
fara, komi heim aftur ánægðir
og endurnærðir, með ekkert það
á samvizku sinni, sem þeir hefðu
eftir á viljað látið ógert eða ó-
sagt Gott veður, góða ferð — og
góða skemmtun yfir helgina!
Reynslan er
réttlátur dóm-
milli Sikileyjar, Túms og Tripol-
is. Eftir nákvæmar rannsóknir á
egypzkum handritum um forn-
leifar og landafræði hélt hann
að þar væri ag; finna þessa ey
Piatons. En Atlantis hefur víðar
verið leitað, bæði við strendur
Egyptalands, við Ceylon og víð-
ar.
—□—□—
★ SAGAN um Atlantis ber
keim æfintýrsins. Það er saga
um þjóð, sem fór ránshendi um
eigur annarra og kúgaði aðrar
þjóðir — en sem síðar varð öld-
um Atlantshafsins að bráð. Þjóð-
in var rík, þar stóðu hallir úr
gulli, og á ökrum óx vínviður.
Þar voru allsnægtir fyrir alla.
En þjóðin tortímdist fyrir sakir
vonzku sinnar.
—□—□—
★ SAMKVÆMT sögusögninni
hefur Atlantis sokkið um 9000
f. Kr. Rannsóknir síðari tíma
manna hafa leitt í ljós að eftir
þann tíma hefur átt sér stað
mikið jarðsig í grennd við Azor-
eyjar. Þess vegna trúa margir
sögninni um Atlantis.
—□—□—
★ PRÓFESSOR Piccard og fé-
iagar hans hafa kannski heppn-
ina með sér. Þeir finna ef tii vill
„gull og græna skóga“. Kannski
fer fyrir þeim eins og hinum er
ieitað hafa að Atlantis — því að
ekki eru allar ferðir til fjár, þótt
farnar séu.
Varð frægur rithöf-
undur í fangelsi
SAN QUENTIN, 29. júlí — Hinn
dauðadæmdi árásarmaður Laryl
Chessman, sem skrifaði fádæma
vinsæla bók um bið sína eftir
dauðanum, verður tekinn af Iífi
í St. • Quentin-fangelsinu í Kali-
forníu á morgun. Lögfræðingur
hans reynir enn að fá aftökunni
frestað. Chessman var dæmdur
sekur um bæði líkamsárásir og
brottnám. Hann hefur sætt sig
við tilhugsunina að deyja.
— Reuter. '