Morgunblaðið - 29.09.1954, Blaðsíða 8

I
MORGVNBLA0IÐ
Miðvikudagur 29. sept. 1954
WðusiMaMfe
Útg.: H.l. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
Einstæður dragbítsháttur krata
og Framsóknar í húsnæðis-
máium fsfirðinga
Skákmótið i Amsterdam
M'
EÐAN undanrásirnar stóðu
yfir höfðum við stundum í
flimtingum, að kæmumst við í
aðalúrslitin mundum við mega
halda hátíð í hvert skipti, sem við
fengjum hálfan vinning. Þessi spá
hefir tættzt í síðustu tveimur
umferðunum, jafnvel enn bók-
staflegar en við höfðum gert okk-
ur í hugarlund. Við veikari lönd-
SNEMMA í þessum mánuði
flutti fulltrúi Sjálfstæðis-
manna í bæjarráði ísafjarðar til-
lögu um að bærinn hefjist handa
um byggingu 12 íbúða í bænum.
Skyldu þessar íbúðir síðan verða
boðnar einstaklingum til sölu er
þær væri fokheldar orðnar.
Fyrir ísfirzkum Sjálfstæðis-
mönnum vakti það, að stuðla
með þessum húsbyggingum, að
útrýmingu heilsuspillandi og
léiegs húsnæðis í bænum,
hjálpa efnalitlum einstakling
um til þess að eignast þak yfir
höfuðið með svipuðum hætti
og gert hefur verið undir for-
ystu Sjálfstæðismanna
Reykjavík.
Tiltölulega litlar húsbygging-
ar hafa undanfarið átt sér stað
á ísafirði. Þess vegna er miög
nauðsynlegt, að bærinn hafi
nokkra forgöngu um umbætur á
þessu sviði. Eldri hús hafa geng-
ið úr sér og ný heimili eru stofn-
uð. Þegar Sjálfstæðismenn höfðu
forystu bæjarmálanna á árunum
1946—1951 höfðu þeir forgöngu
um, að allt íbúðarhúsnæði í bæn-
um var rannsakað og áætlun
gerð um útrýmingu heilsuspill-
andi húsnæðis. Var framkvæmd
hennar hafin vorið 1947. Þá var
byrjað á byggingu 12 nýtízku
íbúða í myndarlegri sambygg-
ingu. Voru þessar íbúðir fullgerð-
ar og teknar til afnota haustið
1949.
Mikil umbót var að þessari
húsnæðisaukningu á Isafirði.
Var það ætlun Sjálfstæðis-
manna að halda áfram slíkum
byggingum á grundvelli þriðja
kafla iaganna frá 1946 um op-
inbera aðstoð við útrýmingu
heilsuspillandi húsnæðis.
Voru Reykjavík og ísafjörð-
ur einu bæjarfélögin, sem
hagnýttu sér þessi Iagaákvæði,
in í þessum sterka riðli Bretland,
Bréf frá Guðmundi Arnlaugssyni
FYRRI HLUTI
á mótinu má sjá mörg dæmi þess
hve mikils virði reynslan er;
margir mjög snjallir skákmenn,
sem við höfum teflt við upp á jafnvel meistarar síns lands,
síðkastið, er í fyrsta lagi reynsla bregðast í þessari hörðu keppni,
í keppni. Hópur íslenzkra skák- ( nærtækasta skýringin er sú,
manna er ekki stór, þeir tefla að þetta er í fyrsta sinni sem þeir
Búlgaríu og jafnvel ísrael, sem hver við annan og þekkja orðið ^ tefla a móti cins °g þessu.
þó hefir komið öllum á óvart með hver annan til þrautar, þeir fá * 1 öðru lagi höfum við lært það,.
styrkleika sínum, var keppnin að sjaldan tækifæri til að tefla við eldri mennirnir sérstaklega, að
vísu jöfn og tvisýn, og úrslitin nýja, ókunna meistara eða sér Þeir timar eru liðnir að menn
gátu allt eins orðið vinningur okk snjallari menn. Þeir fylgjast að komist áfram á móti eins og þessu
ar eða jafntefli eins og þau smáu vísu með því, sem gerist í skák- Þess kunna ein ósköp fyrir
töp (1V2 -.2%) er við hlutum. En ’ heiminum, lesa blöð og bækur, ser * byrjunum. Heima heyrist
við öflugustu löndin: Ungverja-! grannskoða tefldar skákir frá stundum talað með hálfgerðri
, land, Argentínu, Sovétríkin og skákmótum hvaðanæva að í fyrirlitningu um teoríuhesta,
áhugasamir um að bærinn væntanlega einnig Júgóslavíu og heiminum og það er vissulega mönnum þykir nú einu sinni
beiti sér fyrir húsbyggingum Tékkóslóvakíu brestur okkur afl mikils virði, án þess væri óhugs- j skemmtilegast að vera sem
og greiði gotu husnæðislauss og æfingU; fyrst og fremst andi að sveit íslenzkra skák-1 minnst upp á aðra kommr, geta
fólks til þess að komast i jmnnske keppnisreynslu. Þar er
mannsæmandi ibuðir. En þar styrkleikamunurinn svo greini-
sem þeir bera ábyrgð á stjórn
kaupstaðar gera þeir ekki
neitt, snúast jafnvei hart gegn t'Tr.'Tj*
umbótatiliögum Sjálfstæðis- 3 ° Um'
legur að ekki er um annað að
ræða en að reyna að verjast stór-
manna næði nokkrum árangri á rakið sigra sína beint til eigin
erlendum vettvangi, en það er snilligáfu, en samkeppnin fer
þó ekki jafngildi þess að tefla sföðugt harðnandi, og nú er sjálf-
sjálfur á slíku móti, vinna undir fa®^ur Þlutur að hafa nokkrar
þeirri taugaspennu sem nútíma
kappskákir eru. Fide-mótin hafa
Reykvíkingar geta séð nokkuð REYNSLU SKORTIR
greinilega af þessum viðbrögð- * okkar menn skortir
um Framsóknar og Alþýðuflokks ÞeSar miðað er við öflugustu undanteknmg að íslenzkur skak-
ins á ísafirði, hvernig þessir skákþjóðir heimsins, eins og þær I maður fari utan á önnur mót. Hér
flokkar myndu haga sér, ef þeir j ..-.-........ —
hefðu meirihlutaaðstöðu í höfuð-
borginni.
Reykvíkingar báru, sem
betur fer, giftu til þess að
hafna forystu slíkra ráðleys-
ingja. En Isfirðingar sitja því
miður uppi með hana. Það
gerir gæfumuninn. Þess vegna
taflbyrjanir á takteinum, ekki
mjög margar, en þó vel til skipt-
verið eina samband okkar við , anna> °S Þær þarf að kunna til
umheiminn að kalla má, hitt er
ULÁ atuli skrilar:
TH
Vantar vínkortin.
SKRIFAR:
,Óhætt er að fullyrða, að
eru st^felldar húsnæðisum~' langsamlega meiri hluti Reykvík-
bætur undirbúnar og fram- inSa hefir fagnað því er vínveit-
kvæmdar hér í Reykjavík á ingaleyfið var á ný veitt helztu
meðan Framsókn og kratar veitingastöðum hér í höfuðborg-
berjast gegn tillögum Sjálf- inni. Öllum, sem til þekkja, ber
stæðismanna á ísafirði um og saman um, að ólíkt sé and-
hliðstæðar framkvæmdir. rúmsloftið þægilegra og skemmti
legra á þessum stöðum eftir að
menn geta neitt. áfengra drykkja
eins og frjálsir og siðaðir menn.
HINN nýkjörni formaður Al-' En mig langar nú samt til að
þýðuflokksins, Haraldur Guð- nöldra dálítið í þessu sambandi:
mundsson alþingismaður, ritaði það er ó'tækt að ekki skuli vera
í gær grein í Aíþýðublaðið um fyrir hendi vínkort á þeim veit-
afstöðu flokksins til utanríkis- j ingahúsum, sem njóta þeirra for-
og öryggismála. Lýsir hann réttinda að mega og geta selt
því þar yfir, að aðstaða flokks' estum sinUm vín. Það þykir
hans til þessara mála sé óbreytt. harla lélegur matsölustaður, sem
Alþyðuflokkurinn hafi verið ogiekki hefir matseðii tii að sýna
Ef samtökin rofna -
sé fylgjandi þátttöku íslands
lýð-
samvinnu hinna vestrænu
ræðisþjóða.
Flokksformaðurinn ræðir síð-
an nokkuð um horfurnar í al
þjóðamálum og kemst að þeirri
niðurstöðu að þær séu heldur
friðvænlegri en þær voru meðan
Berlínardeilan stóð sem hæst og
;Ia
að sjálfsögðu fyrir forgöngu Kóreustyrjöldin var í algleym
Sjálfstæðismanna. | ingi. Megi að verulegu leyti
Sjálfstæðismenn á ísafirði þakka þetta varnarsamtökum
hugðust halda áfram framkvæmd hinna vestrænu þjóða. Haraldur
áætlunar sinnar um húsnæðis
umbætur á ísafirði. Þess vegna
flutti fulltrúi þeirra í bæjarráði
fyrrgreinda tillögu um byggingu
12 íbúða nú fyrir skömmu. En á
ísafirði er eins og kunnugt er
„frjálslynd umbótastjórn". Þar
fara kratar og Framsóknarmenn
með völd í bæjarstjórn. Og þess
ir „frjálslyndu umbótasinnar"
láta sig húsnæðismál ísfirðinga
mjög litlu skipta. Þeir þorðu að
vísu ekki að fella tillögu Sjálf
stæðismanna þegar í stað. En
þeir létu fresta afgreiðslu henn
ar í bæjarráði. Þegar á bæjar
stjórnarfund kom gat engum
dulizt að hin „frjálslynda um-
bótastjórn" var beinlínis á móti
tillögu Sjálfstæðismanna um
íbúðabyggingarnar. Samþykkti
hún að vísa henni til sérstakrar
nefndar, sem auðvitað á að svæfa
hana. Dettur nú engum ísfirðingi
í hug, að bæjaryfirvöldin ætli sér
að gera nokkúð til umbóta í hús-
næðismálum bæjarins.
Þannig er þá afstaða krata
og Framsóknar til húsnæðis-
ambóta vestur á ísafirði. Hér
í Reykjavík, þar sem þessir
flokkar teija sig ábyrgðar-
lausa, þykjast þeir ákaflega
síðan að
Guðmundsson kemst
orði á þessa leið:
„Allar Iíkur benda því til
þess að ef lýðræðisþjóðirnar
slaka aftur á klónni, ef sam-
tök þeirra rofna, ef varnir
þeirra veikjast, þá magnist
stríðsóttinn, tortryggnin og
árásarhættan á ný og átökin
harðni.“
Það er áreiðanlega rétt hjá
Haraldi Guðmundssyni, að það
er fyrst og fremst. varnarsam-
tökum - lýðræðisþjóðanna að
þakka að nokkuð hefur rofað til
í alþjóðamálum, og að friðar-
horfur eru nú betri en nokkru
sinni síðan síðustu heimsstyrjöld
lauk.
Hin einarða afstaða frelsis-
unnandi þjóða hefur stöðvað
framsókn ofbeldisaflanna undir
forystu kommúnista. Ef samtök
lýðræðisþjóðanna rofna væri
vá fyrir dyrum. Fr.elsisræningj •
arnir og ofbeldisseggirnir myndu
þá um leið fara á stjá og nýj
styrjaldarhætta mundi vofa yfir,en ^0 40 danspör. Hver og emn
mannkyninu. Þessvegna veltur Setur sagt sér hvernig ástandið
það á öllu að hinar vestrænu,er. ÞeSar Sjálfstæðishúsið, sem
þjóðir standi trúan vörð um^gert er ráð fyrir að taki 350
samtök sín og þar með frið ogfmanns er fullskipað og stundum
öryggi í heiminum. miklu meira en það.
hvað til er á boðstólum.
Sjáifsagður hlutur.
LVEG sama máli gegnir með
vínveitingahúsin. Þar á auð-
vitað að vera fyrir hendi listi
yfir þá drykki, áfenga og óáfenga
sem til eru. Þetta er nokkuð, sem
ekki þykir nema sjálfsagður
hlutur alls staðar þar sem til er
það sem kallast veitingamenning.
Hefði satt að segja mátt búast
við, að forráðamenn veitinga-
húsa þeirra, sem von áttu á vín-
veitingaleyfinu hefðu haft tíma
til að sjóða saman jafn einfaldan
hlut og vínlista — á meðan verið
var að bræða það á æðri stöðum,
hvort og hvernig það ætti að
koma til framkvæmda. Það tók
ekki svo skamman tíma.
Stapp og stympingar.
ÞAÐ eru varla nema hinir hug-
rökkustu og harðskeyttustu,
sem hætta sér að leggja í dansinn,
sem reyndar er ekki dans nema
að nafninu til heldur ýmisleg og
miður þægileg afbrigði af oln-
bogaskotum, stappi og stymping-
um, sem mörgum eru fremur til
angurs og jafnvel tjóns heldur
en vitundar af ánægju.
Það ætti að forðast að offylla
svo samkomuhús, að fólk fái ekki
snúið sér við, til að dansa né ann-
ars — slíkt er í rauninni alger
óhæfa. Með þökk fyrir birting-
una. — T. H.“
K
Ódýrt að lifa
í Reykjavík.
ona nokkur kom til okkar á
ritstjórnina í fyrradag og var
bæði undrandi og gröm: „Tveir
synir mínir — sagði hún, — ann-
ar 16 ára og hinn 5 ára komu
hingað í s.l. viku landleiðina frá
Akureyri. Þeir komu við á
Blönduósi um hádegisbilið og
keyptu sér kjötsúpu til matar.
Þegar að reikningsskilunum kom
hlítar -— annað borgar sig ekkL
Jafnvel traustustu skákmenn
eyða of mikilli orku og umhugs-
unartíma í byrjunina, og missa
af tækifærum, ef þá brestur þekk
ingu í taflbyrjunum. í þessu
standa ungu mennirnir okkar sig
betur en þeir eldri, maður kemur
sjaldan að tómum kofunum hjá
þeim, þeir þekkja ólíklegustu
leiðir og afbrigði, en við eldri
mennirnir erum talsvert glopp-
óttari og eigum okkur þó nokkra
afsökun, því að til þess að fylgj-
ast með eins og ungu mennirnir
gera, þarf meiri tíma en menn
gera sér í hugarlund og traust
minni.
VIÐUREIGNIN VIÐ
ARGENTINU
Þetta var útúrdúr til íhugunar
verðandi taflmeisturum, en nú.
er bezt að snúa sér að tafl-
mennskunni. í viðureign okkar
við Argentínu hallaði einna fyrst
á Guðmundi S. G., hann hafði
svart gegn Julio Bolbochan,
valdi Grúnfeldsvörn en Bolboch-
an tókst að snúa skákinni yfir I
afbrigði, sem er óhagstætt svarti
og var þá ekki frekar að sökum
að spyrja: Bolbochan hélt Guð-
mundi í járngreipum það sem
eftir var skákarinnar og herti
smám saman fastar að unz Guðm.
varð að gefast upp. Friðrik átti
við Najdorf og var sú viðureign
enn þýðingarmeiri en ella vegna
Mjög óvinsælt.
OG úr því að ég er nú farinn að
nöldra á annað borð þá lang-
ar mig til að halda áfram: Það er
mjög óvinsæl nýbreytni að enn
skuli hafa verið klipið af hinum
þegar of litla bletti, sem ætlaður
er sem dansrúm í okkar ágæta
Sjálfstæðishúsi. Það er ekki of-
mælt að sá hluti gólfsins, sem nú
er ætlaður dansendum eða döns-
urum — eða hvað þið nú viljið
kalla þá, sem dansa — hann tek-
ur ekki með sæmilegu móti fleiri

tr\ 1
OJ | A i
og eldri drengurinn spurði hvað þess að þeir tveir voru með hæsxa
hann ætti að borga fyrir sig og | vinningatölu fyrsta borðs manna,
litla snáðann fimm ára, varð j þegar skákin var tefld, 3 vinn-
hann ekki lítið hissa er honum inga af 4 mögulegum. Najdorf
j kom Friðrik á óvart með nýjung
í Sikileyjarvörn, Friðrik eyddi
\ miklum tíma í leit að viðunandi
i vörn án þess að finna nokkra
leið er hann væri ánægður með.
i Hann fékk lakari stöðu og lenti
auk þess í tímaþröng og tapaði
eftir harða baráttu. Þar með var
Najdorf einn efstur af fyrsta
borðs mönnum og ósigraður, en
sú dýrð stóð ekki lengi, tveimur
umferðum seinna var Najdorf
sjálfur eins og barn í höndunum
á Botvinnik.
Pilnik lék spænskan leik gegn
Guðm. Ágústssyni.Baráttan á mið
borðinu varð hörð og hallaði
heldur á Guðmund þó ekki alvar-
lega fyrr en honum yfirsást í
einni flækjunni, en þá var líka
taflið tapað.
var tilkynnt verðið: 60 krónur!
Þeir höfðu ekkert borðað annað
en kjötið og súpuna, hvorki mjólk
né kaffi né annað. Hvernig er
slíkt hægt — eða er orðið svona
ódýrt að lifa hér í Reykjavík?!!“
— spurði konan.
Þögn er gulls
b -
ígiidi.
Guðm. Pálmason var okkar
eina von í þessari umferð. Hann
hafði komið sér upp ágætri sókn-
arstöðu gegn Hector Rossetto,
hafði komið biskup á f6 sem
kreppti verulega að kóngi svarts
svo að hann mátti gæta sín fyrir
máthótunum. Rossetto lét að
Framh. á bls. 12. 1