Morgunblaðið - 21.10.1954, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 21. okt. 1954
MORGUNBLAÐIÐ
7 ]
OLÍUÆÐI
GEISAR Á SIKILEY
Fundur nýrra olíulinda, sem hafa möguleika
til þess að gefa af sér milljónir tonna árlega,
opha möguleika fyrir ótrúlegum fjáraflaleið-
um ítala.
OLÍUÆÐI, sem minnir einna
helzt á löngu liðna atburði frá
Texas, hefur gripið Sikiley og
er smám saman að breiðast
yfir Ítalíu alla.
ÓTRÚLEG VERÐMÆTI
Á SIKILEY
Nálægt borginni Ragusa, ná-
lægt suðurodda eyjarinnar, hafa
fundizt olíulindir, sem nú þegar
gefa af sér milljónir tonna á ári.
Um svipað leyti fundust nálægt
Caltanisetta á vesturströndinni
og Catania á austurströndinni
nýjar metan-námur, sem þegar
hafa gefið af sér talsvert magn,
og á norð-vesturströndinni er
fjallasvaeði, Monte Lepri, milli
Palermo og Trapani, sem miklar
líkur benda til, að sé ekki síður
auðugt af olíu og við Ragusa.
Dr. Annibaldo Bianco, sem
ítalgka námaráðuneytið hefur
skipað til þess að meta verðmæt-
in, hefur komizt svo að orði:
Fundurinn við Ragusa er
ekki svo ýkja þýðingarmikill
í sjálfu sér, en hann opnar
geysimikla framtíðarmögu-
leika fyrir því, að veita Sikil-
ey og Ítalíu eftirleiðis ekki
eingöngu nóga olíu til eigin
nota, heldur til stórtæks út-
flutnings.
Fleiri starfsmenn stjórnarinnar
hafa tekið í líkan streng og
dylja það ekki, að Ítalía, sem
hingað til hefur verið álitið fá-
tækasta landið í Evrópu að hrá-
efnum, standi nú á krossgötum,
hvað snertir fjárhagsafkomu.
OLÍUSKORTUR GÆTI
ORÐIÐ ÖRLAGARÍKUR
í STYRJÖLD
Italir hafa leitað örvæntingar-
fullt að olíu árum saman. Mússó-
líni kostaði miklu til olíurann-
sókna einmitt á Sikiley, og mikill
h’luti þeirra rannsókna fór ein-
mitt fram á Ragusa-svæðinu, þar
sem olían hefur nú fundizt.
11 duce vissi öllum betur, að
olíuskortur ítala gæti orðið þeim
örlagaríkur í styrjöld, og ef til
vill hefðu hernaðaraðgerðir við
Miðjarðarhafið snúizt á annan
veg í seinustu heimsstyrjöld, ef
floti ítala og lofther hefði ekki
lamazt af olíuskorti.
Ástæðan til þess, að olíuleit
skyldi hafin á Sikiley í ná-
grenni Ragusa stafar frá rann-
sóknum jarðfræðinga og grun
manna um huldar olíulindir á
þessum stað, sem á rót sína að
rekja allt til Phniusar, sem uppi
var á fyrstu öld eftir Krist og
skýrði frá þessu hvað eftir ann-
að í tveim verkum sínum.
Verkfræðlngar Mússólínis störf
uðu á Sikiley allt til ársins 1943,
er Bandamenn gerðu innrás sína
á eyna og komu í veg fyrir frek-
ari boranir. Þá kafði ekki fundizt
einn dropi af olíu.
Eftir styrjöldina var starfið
hafið að nýju, en í þetta skiptið
var það ekki ítalska ríkið —
Ameríska Gulf-félagið fékk
einkaleyfi á borunum við Rag-
usa, og enska d’Arcy-félagið (sem
er í rauninni sama félagið og
Anglo-Persian) á Vittoria-svæð-
inu, sem liggur 30 km vestar.
HVERS VEGNA HÉLT
LEITIN ÁFRAM?
Sú spurning hlýtur að vakna,
hvers vegna kunnáttumenn í olíu
leit hafi lagt svo ríka áherzlu á
boranir á svæðum, þar sem ár-
angur hafði ekki komið í Ijós?
Skýringin er tvennskonar.
Svar frá formanni Sfarfi-
sfúlknafélagsins
Olíuleitarmenn Mússólíms
höfðu eKki tekið nægilegt tillix
til þeirrar staðreyndar, að í raun-
inni eru Sikileyjarnar fvær —
sú, sem við þekkjum nú, og önn-
ur lægri frá þeim tima, er eyjan
var landföst Ítalíu. En enda þótt
menn hefðu gert sér þessa stað-
Ilvarvetna xísa nú borturnar á Sikiley. Þessi mynd er frá Ragusa,
og sézt á henni, hversu nálægt borgimii boranirnar eru fram-
kvæmdar. Nú þegar er ársvinnsla lindanna hálf milljcn tonna á ári.
reynd Ijósa, hefði það heldur
ekki komið að gagni, vegna þess,
að það er fyrst á seinasta áratug,
að tekin hafa verið í nötkun
tæki, sem ná nógu djúpt og með
þarf.
Það er ekki vitað nákvæmlega
hvaða dag olían fannst, þar sem
bæði ameríska félagið og ítalska
stjórnin héldu málinu fj’rst
framan af eins leyndu og unnt
var. Markmið þeirra var að
byggja frekari rannsóknir á
þeim uppgötvunum, sem þegar
höfðu verið gerðar.
Hér hefur verið minnzt á þann
mikla áhuga, sem menn hafa fyr-
ir Monte-Lepri svæðinu — og
lesendum má ef til vill ljóst
verða hve rannsóknirnar hafa
verið umfangsmiklar af því, að
náðzt hefur árangur með borun-
um á eynoi Lampedusa, sem ligg -
ur nálægt ströndum Norður-
Afríku, í 200 km fjarlægð frá
Sikiley, og hinum megin Mess-
ína-sunds ná raniisóknirnar langt
inn á meginlandið.
UMSÓKNIR UM RÉTT TIL
OLÍUVINNSLU STREYMA AÐ
Þegar olíuvinnslan var komin
í gang og komst upp í allt að
110 tonn á dag, var ómögulegt
að halda fundinum lengur leynd-
um, og það var þá, að olíuæðið
mikla brauzt út á Sikiley og í
Ítalíu.
ítalska námumálaráðuneytinu
barst á degi hverjum ótölulegur
grúi umsókna um rétt til þess að
fá einkarétt á olíuboruniim á
hinu eða þessu svæði. Umsóknir
þessar voru ekki síður frá land-
eigendum en bröskurum búsett-
um bæði á Sikiley og Italíu.
Þessa dagana er ekki um ann-
að talað en olíu á Sikiley. Kaffi-
húsagestirnir í Palermo og Cat-
ania, sem áður fyrr höíðu fá um-
talsefni önnur en vínyrkjúna og
apelsinuræktina, ferðamanna-
strauminn og glæpamennina,
skeggræða nú yfir vínglösun-
um sinum olíu, ólíu og ekkcrt
nema olíu!
Því má heldur alls ekki
gleyma, að olían á Sikiley er kom
in inn í stjórnmálin, og vera má,
að ekki líði á löngu áður en önn-
ur mál hverfa í skugga hennar.
SIiíILEYSK OLIA FYRIR
SIKILEYJARBÚA!
í Hér var minnzt áðan á vín-
y:kju, appelsínurækt og ferða-
mannastraum. Það er einmitt
' þetta þrennt, sem gert hefur Sik-
ileyjarbúa vel stæSa, og afkomu-
möguleika betri á eynni en Ítalíu
sjálíri. Þetta hefur haft í för með
sér aðskilnaðarstefnu, sem aldrei
hefur þagnað með öllu: Hvers
vegna eigum við að borga með
ítölunum? og sérstaklega eftir
styrjöldina haft í för með sér
| talsvert aukna sjálfstjórn til
handa eyjunum Sikiley og
Aipa-i íki.nu Valle d’Aosta.
i Það er auðvelt að gera sér í
hugarlund, að olíufundurinn hef-
ur vakið nýja öldu á Sikilev. Nú
er verið að stofna hreyfingu, sem
lýsa má heppilegast með orðun-
um ..Sikiieyska o'íu fvrir Sikil-
eyjarbúa". Menn eru andvígir því,
I að ítalska ríkið gíni eitt yfir þess
! um nýfundnu auðæfum — og
menn hafa sérstaka andúð á bram
bolti rikisstjórnarinnar með slíka
hagsmuni og afhendingu þeirra í
hendur útlendingum — og í
þessu sambandi er bent á, að
ríkisstjórnin hafi framið fá-
i heyrða ’fíflsku með því að veita
Bretum og Bandaríkjamönnum
rétt á oiíuvinnslu gegn hlægi-
lega lágum prósentum af vinnsl-
unni ( í sikilevskum blöðum seg-
ir, að um 12% sé að ræða, en 50%
sé' það minnsta, sem hægt sé að
sætta sig við). Hér er um að i æða
umræður, se.m minna á atburð-
ina i Persíu og annars staðar þar
| rem um einkalevfi til olíuvinnslu
-er að ræða.
STENDUR RÚSSUM ÓTTI
AF OI ÍUFUNDINUM?
En.þar með er ekki öll sagan
sögð. Nýfns'star or kommúnist-
ar eru sterkir á Sikiley — og
þetta e? mál. sem þeim hefur
fundizt ti'valið að nota sér til
fremdráttar.
Þeir eru á sömu skoðun og aðr-
ir, að stjorrin hafi krafizt skamrn
arlega iííilla p"ósenta af tatfSæf-
un-um — en nýfasistar gerðu séc
-einnig mr.t úr öðru.
Eins óg kunnusrt er skirskota
þeir mjög til þjóðernislegra til-
Framh, á bls 1*
FÖSTUDAGINN 15 októtaer birt-
ir Þjóðviljinn samtal við eina af
starfsstúlkum Landsspítalans,
Margréti Auðunsdóttir. Samtal
þetta og áróður gefur tilefni til
að leiðrétt verði og þau ósann-
indi, sem hún lætur hafa þar
eftir sér.
í byrjun greinarinnar segir
svo: „Margrét Auðunsdóttir hef-
ur verið ein af ötulustu forustu-
konum starfsstúlknanna á spít-
ölunum um margra ára skeið“.
Þess skal getið hér að Margrét
þessi hefur verið tvö ár í starfs-
stúlknafélaginu „Sókn“. Ekki eru
nú árin fleiri. En vissulega nógu
mörg til þess, að félaginu hefur
ekki stafað nein heill af. Og hafa
afskipti hennar af félagsmálum
í „Sókn“ verið þau, að ganga á
milli sjúkrahúsanna og starfs-
stúlknanna þar, með áróður og
ósannindi um stjórn félagsins. Að
því ógleymdu hversu ötullega
hún gekk fram í því að fellt yrði
tilboð það, sem fól í sér raunveru-
lega 120 kr. kauphækkun á mán-
uði fyrir starfsstúlkur ríkisspit-
alanna 24. apríl 1953.
En sem betur fer þekkja starfs-
stúlkur spítalanna Margréti Auð-
undsdóttur og aðra útsendara
hennar og láta ekki blekkjast af
hennar fagurgala og fyrirheitum
um launahækkun, verði hún og
fylgikonur hennar kosnar full-
trúar á 24. þing Alþýðusambands
íslands.
Félagskonur í ,,Sókn“ hafa
ekki þurft hingað til að senda
áskoranir til stjórnar félagsins
um að halda fundi í félaginu,
þegar um hagsmunamál þeirra
hefur verið að ræða.
Þess vegna þarf Margrét Auð-
undsdóttir ekki að fara með þau
ósannindi, sem hún lætur Þjóð-
viljann hafa eftir sér, að formað-
ur félagsins hafi sagt það, að
henni eða öðrum félagskonum
komi það ekkert við hvort fund-
ur verði haldinn eða ekki. Því ég
hef ekkert samtal átt við Mar-
gréti um það. Og þess vegna eru
ummæli hennar um það visvit-
andi ósannindi.
Viðvíkjandi vangoldnum fæðis
hluta starfsstúlknanna á Klepps-
spítalanum og brot á samningi,
upplýsi ég hér með að ekki hafa
borizt neinar kærur til mín. eða
annara í stjórn félagsins, þar að
lútandi.
Hvert hafa þær kærur borizt,
sem Margrét talar um og hvar
eru þær geymdar?
Vill nú ekki Margrét, þessi ,,öt-
ula forustukona“, upplýsa það?
Þar, sem ekkert er nú orðið
eftir sannleikanum samkvæmt í
Þjóðvilja-grein Margrétar nema
myndin af henni, er ekki ástæða
til lengri skrifa um þetta samtal
hennar.
Um persónulega skoðun henn-
ar á stjórn félagsins, sem kemur
fram í niðurlagi greinarinnar,
var áður vitað. En ekki skal tekið
mark á fullyrðingum hennar um
það, að aðrar félagskonur „Sókn-
ar“ séu henni sammála.
Og þess vegna munu starfs-
stúlkur á sjúkrahúsum ekki lána
Margréti Auðunsdóttur og henn-
ar fylgikonum atkvæði sín þegar
þær kjósa fulltrúa sína á 24.
þing Alþýðusamhands íslands.
Ilelga Þorgeirsdóttir.
Form. ,,Sóknar“.
VeiOiauknine; Breta sýnir þörf
styrkrar lanhelgisgæzlu
SKÝRSLUR Prezkra útvegsmanna um aukinn togaraafla við
ísland sýna að nauðsyn er að leggja áherzlu á að landhelgis-
gæzlan sé sem allra öruggust." Þannig komst Jón Pálmason þing-
maður Austur-Húnvetninga að orði í ræðu í Samejnuðu þingi í
gær.
togarar fyrir fiskigöngunum og
; mynduðu vegg, svo að fiskur
kæmist ekki á grunnmiðin.
Var þetta í sambandi við um-
ræður um tillögu þriggja þing-
manna Sjálfstseðisflokksins varð-
andi stuðning við útgerðina á.
Vestfjörðum vegna aukins á-
gangs erlendra togara.
UNDARLEG
VEIÐIAUKNING
Jón Pálmason sagði: — Við
höfum fengið upplýsingar um
að fiskifloti Breta hér við
land hafi aflað 67% meira en
fyrir víkkun landhelginnar.
Ég er ekki syo bjartsýnn að
halda, að þetta sé allt veitt
utan nýju landhelgislínunnar,
enda er sannleikurinn sá, að
ágangur brezkra togara hefur
aldrei verið meiri en nú við
íslandsstrendur.
NAUÐSYN ÖRUGGRAR
LANDHELGISGÆZLU
Vegna þessa er nauðsynlegt að
leggja ríkaii áherzlu á það en
nokkru sinni fyrr að landhelgis-
‘gæzlan sé sem allra öruggust.
Jón 'sagði, að það væru ekki
einungis Vestfirðingar, sem vrðu
f-yrir þessum ágangi erlendra
fiskiskápa. Hið sama gilti um
Húnaílóann. Þar sætu erlendir
Ráðskana
óskast nú þegar. Upplýs-
ingar í síma 3, Stokkseyr-i.
Gullfaxi hefir verið
á flugi s m svarar
einu ári
ÞEGAR ,,Gullfaxi“, millilanda-
flugvél Flugfélags íslands, kom
til Lundúna s.l. mánudag, átti
hann að baki sér 8760 flugstundir
frá því hann kom fyrst hingað
til lands í júli 1948. en það svarar
til, að hann hafi verið á flugi
samfleytt í heilt ár.
Á þeasu timabili hefur ,,Gull-
faxi“ flogið rösklega 3 milljónir
kílómetra og jafngildir það 76
ferðum umhverfis hnöttinn. Þá
hefur hann haft viðkomu á 42
flugvöllum i 21 landi. Flugvélin
hefur komið 635 sinnum til
Reykjavikur fi-á útlöndum, en
samanlagður flugferðafjöldi henn
ar ncmur nú 1930 ferðum.
„Gullfaxi" hefur' flutt 32,778
farþega á þeim rúmu 6 árum frá
því hann var keyptur hingað til
lands. Ilann hefur entifremur
flutt um 500,000 kg. af vörum cg
85:000 kg. af pósti. Fimm flug-
stjórar hjá Flugíélagi íslands
hafa nú rcttindi til að stjórna
„Gullfaxa“, en þeir eru Jóhannes
R. Snorranon, Þorsteinn E. Jóns-
son, Anton Axelsson, Hörður Sig-
urjónsson og Gunnar Frederik-
sen.