Morgunblaðið - 24.02.1955, Blaðsíða 6

6
MOFGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 24. febr. 1955
DAÐI HJÖBVAR —« mlnnin^arorð
5. nóv. 1928. — 28. nóv. 1954.
DAÐI HJÖRVAR var fyrsti fé-
lagi okkar, stúdentanna frá 1948,
sem féll í valinn. Engan hefði
grunað það um veturnætur, að
skapadægur hans væri á næsta
leiti. Hugur hans vár jafnan full-
ur mikilla áforma og bjartra,
glæstra framtíðardrauma. Það
var svo margt og mikið, sem
hann sá hér ógert, og svo margt,
sem hann ætlaði í sinn hlut.
Við andlátsfregn hans setti
okkur hljóða, félaga hans og vini.
Harmi lostnir sáum við þessar
vonir brostnar, draumana órætta,
verkin óunnin, sem við vissum
að hann mundi hafa unnið, ef
dagur hefði enzt.
Oft höfðum við Daði rifjað
upp fyrstu kynni okkar tveggja,
þegar við fyrir nálega tuttugu ár-
um, tveir sveinstaular á sjöunda
ári, vorum að byrja á sundnám-
skeiði í sundlaugunum í Austur-
bæjarskólanum. Við vorum í
gömlu kotunum, sem hneppt voru
á bakinu. Við hjálpuðumst að, og
dvaldist okkur því lengur við að
klæðast en öðrum, sem burðugri
voru. Þannig hófust okkar kynni.
Síðan vorum við báðir í Mið-
bæjarskólanum og héldust kynn-
in á þeim árum, þótt ekki væru
þau mikil. Næsta skýra myndin,
sem ég sé af Daða, er frá inn-
tökuprófi i Menntaskólann, sem
þá var haldið í háskólabygging-
unni. Man ég vel, er ég horfði
á eftir Daða ofan úr glugganum
á efsta gangi háskólans, þegar
hann hljóp sem fætur toguðu
norður eftir Suðurgötunni, sigri
hrósandi, með einkunnaseðilinn
í hendinni, heim til sín í Aðal-
stræti, þar sem hann þá átti
heima.
Þá tóku menntaskólaárin við,
súr og sæt. Kynntist ég Daða þá
mjög vel, jafnt í glaumi og gleði
sem í vangaveltum ungra manna
um gömul og ný vandamál mann-
legs lífs. Undir léttu yfirbragði
hans bjó alvara ungs manns, sem
átti framtíðina fyrir sér og fann
blóðið ólga í æðum sér, fullt af
þrá eftir hinni nýju veröld, sem
við á þeim árum vorum svo bjart-
sýnir að trúa að renna mundi upp
að loknum hildarleik heimsveld-
anna.
Daði var snemma mannblend-
inn og eignaðist ungur marga
vini, bæði meðal jafnaldra sinna
og einnig meðal fullorðinna. —
Hann átti samhygðargáfu í rík-
um mæli og var tryggur og holl-
ur hverjum sem hann batt vin-
áttu við. Eitt af því, er mjög
einkenndi Daða, var' það, hve
opin augu hann jafnan hafði fyr-
ir umhverfi sínu. Var hann því
skemmtilegur og eftirsóttur
ferðafélagi. Hann var snarráður
og áræðinn, þegar eitthvað bját-
aði á, sem ekki var fátítt. því að
oft var fyrirhyggjan af skornum
skammti okkar á meðal á þeim
árum.
Þegar á unga aldri bar Daði af
okkur jafnöldrum sínum í því hve
auðvelt hann átti með að tjá hugs
anir sínar, jafnt í töluðu sem rit-
uðu máli. Námsgáfur hans voru
einnig ágætar. Stundum, og
raunar oft, fannst okkur þó sem
honum nýttist ekki sem skyldi að
þessum góðu gáfum í mennta-
skóla, enda voru hugðarefni hans
svo mörg óg sum víðsfjarri náms-
bókunum. Ekki hæfði heldur
einkunn hans á stúdentsprófi
gáfum hans og hæfileikum, og
olli því margt.
Eftir stúdentsprófið skildi leið-
ir qkkar um nokkur ár. Daði
skráðist í lagadeild, en fór þá
þegar um haustið í útvarpsskóla
BBC^ í London, og þaðan til
Þýzkalands og hélt áfram út-
varpsnámi og æfingum, á vegum
brezka hernámsliðsins þar. En
um vorið 1949 réðst hann vestur
um haf, til Sameinuðu þjóðanna,
en þar var hann fréttamaður ís-
lenzka útvarpsins í full fjögur ár.
ándrés Eyberg H
Var það mikið í fang færst af
tvítugum manni, og var okkur
öllum ljóst, að fáir eða engir af
jafnöldrum hans hér hefðu leyst
þá raun jafnvel, þaðan af síður
betur en hann gerði.
Á síðastliðnu vori gekk Daði
undir próf í forspjallsfræðum og
hafði stuttan undirbúning. Hann
kom frá fjarskyldum störfum og
las raunar fáa daga, um leið og
hann var að ná sér eftir upp-
skurð. En prófið stóðst hann með
1. ágætiseinkunn, enda var það
þroskaður og lífsreyndur maðUr,
sem þá gekk að prófborðinu, og
gáfurnar tamdari en áður. Síðan
innritaðist hann á ný í lagadeild
og ætlaði að ljúka námi, jafn-
framt þularstarfi í útvarpinu. En
fáum vikum fyrir andlát sitt tók
Daði aftur við starfi hjá útvarp-
inu.
Ævi- og starfsferill Daða varð
ekki langur og skal eigi rakinn
frekar. Hann varð ekki gamall að
árum, en
margoft tvitugur
meira hefur lifað
svefnugum segg,
er sjötugur hjarði.
Við, æsku- og námsfélagar
Daða, blessum minningu góðs
drengs og vinar. Eftirlifandi konu
hans og sonum þeirra, foreldrum
hans og öðrum ástvinum, flytj-
um við hjartanlegustu samúðar-
kveðjur.
Ásgeir Ingibergsson.
HVERSDAGSLEGA lítum við
á tilveruna frá sjónarhóli
mannlegs lífs með dauðann sem
leiðarenda. En þegar dauðinn
skyndilega raskar þessu vana-
bundna kerfi, verða áttaskipti 1
viðhorfi okkar. Þá lítum við á
tilveruna af sjónarhóli dauðans.
Þá fær lífið nýja mynd og nýjan
blæ. Það verður ekki lengur óslit-
in röð ára frá vöggu til grafar,
heldur svipmyndir úr heimi
minninganna. Þær svipmyndir
eru svo nátengdar tilfinningum,
að erfitt og næstum ókleift er að
skilja á milli. Þegar við horfum
aftur, munum við ekki atburðinn
glöggt, ef til vill alls ekki, en til-
finningarnar, sem atburðurinn
orsakaði, voru svo sterkar, að við
getum fundið til þeirra enn í dag.
Þannig virðist okkur tilfinninga-
lífið sterkasti þátturinn í manns-
ævinni. Þó sjáum við þetta ekki
fyrr en ef til vill um seinan. Við
erum ekki öll svo lánsöm að
skilja í tæka tíð, hve mikla rækt
þarf að sýna tilfinningalífi okkar
og einkum annarra, einmitt í erli
og önnum hversdagsins.
Við dauða vinar vaknar því sú
spurning, hvort hef ég virt sálar-
líf hans, eins og Kristur kenndi,
hvort hef ég gætt bróður míns?
Hef ég munað eina þá spakleg-
ustu setningu íslenzkra bók-
mennta: „Aðgát skal höfð í nær-
i veru sálar“, eða fer svo, að ég
vakna til skilnings svo seint, að
tími yfirbótar sé liðinn hjá?
Dauðinn er spegill lífsins. í
þeim skilningi getur dauðinn
haft tilgang fyrir okkur, sem eft-
ir lifum. f spegli dauðans sjáum
! við lífið og ósamræmið milli þess,
i sem breytni okkar er, og þess,
• sem hún ætti að vera. Þá skilst
okkur betur hvað felst í orðum
Páls postula, er hann segir: „En
nú varir trú, von og kærleikur,
þetta þrennt, en þeirra er kær-
leikurinn rnestur." Hin æðsta
menning kristins manns, menn-
ing hjartans, er fólgin í iðkun
kærleikans. Kærleikurinn leiðir
af sér trú á lífið og von um
heillaríka afkomu þess. Þegnr
okkur hefur tekizt að skapa slíkt
Guðsríki á jörðu, veldur dauðinn
ekki söknuði og sorg, heldur gleði
yfir samræmi tilverunnar.
Daði Hjörvar, sá vinur, sem
við kvöddum, er andlátsfregn
hans barst okkur til eyrna, lifði
ekki slíkt Guðsríki á jörðu, engu
fremur en við hin. En geti hann
orðið okkur ljós á leið til æðri
þroska, hefur hann hvorki lifað
né dáið til einskis.
Rödd Daða hefur hljómað í ná-
lega hverju heimili landsins. En
fréttaflutningur hlýtur að vera
ópersónulegur og gefur ekki hug-
mynd um þann, sem flytur. Per-
sónuleiki Daða var mikill og sér-
stæður. Hann var frumlegur og
féll ekki í fjöldann. Bar þar
tvennt til, miklar gáfur og list.a-
mannseðli. Hugsun Daða var
mótuð af þessu tvennu, hún stóð
traustum fótum á grundvelli
skynseminnar með ívafi hins
skapandi ímyndunarafls. Samein-
ing þessara tveggja þátta í fari
Daða leiddi oft til bráðskemmti-
legra og frumlegra athugasemda,
enda var hugsun hans óvenju-
þroskuð, svo unun var við hann
að tala og á hann að hlýða.
Ekki þætti mér ólíklegt, að
skáldskapargáfa Daða hefði feng-
ið að njóta sín, hefði honum enzt
aldur. Ritfær var hann með af-
brigðum og skilningur hans á
bókmenntum risti óvenju djúpt.
Löngunin til ritstarfa vék aldrei
frá honum, en óvenjulega mikil
sjálfsgagnrýni á þessu sviði or-
sakaði það, að hann fór dult með
ritsmíðar sínar. En emmitt slík
vandvirkni og slík gagnrýni sýndi
hvílíka ást Daði bar til bók-
menntanna. Listamaðurinn Daði
svo og maðurinn sjálfur var dul-
ur, en slíkir menn þrá frið. Án
hans geta þeir ekki þroskað þá
hæfileika, sem þeim eru í blóð
bornir.
Daði kunni vel að meta hið
sérstæða við það umhverfi, sem
hann starfaði í, þegar hann
dvaldist erlendis. Þarna var
mannkynssagan að mótast og
þarna störfuðu margir mest virtu
menn hverrar þjóðar. Daði gerði
sér far um að læra af því, er
M!nninoarorð
Fæddur 21. september 1936.
Dáinn 16. febrúar 1955.
DAG frá degi tekur sólin að
hækka á lofti. Allt, sem lífsanda
dregur, lifnar og kætist af ljóma
hennar og þrótti. Vorboðinn ligg-
ur í lofti, þótt enn sé kaldur
vetur. Hugðarefni æskufólks fer
að verða: vorpróf, útistörf, úti-
vist og suniurferðalög. Þetta var
nýlega umræðuefni þriggja æsku
félaga og vina. Brátt bar skugga
á hugðarefnið, því einn er horf-
inn úr hópnum.
Andrés Eyberg Haraldsson varð
skyndilega helsjúkur og andað-
ist á Landakotsspítalanum að
kvöldi 16. þ.m. og fer útför hans
fram í dag. Andrés íæddist hér
í borg 21. september 1936. For-
eldrar hans eru hjónin Herbjörg
Andrésdóttir og Haraldur Jóns-
son, verkamaður. Þegar Andrés
var þriggja ára fluttist hann með
foreldrum sínum og systkinum
í húsið Aðalstræti 16. Ólst hann
þar upp í stórum systkinahópi
og átti þar heima til hinztu
stundar. Eftir að Andrés lauk
barnaskólanámi, var hann einn
vetur í gagnfræðaskóla. Hann
réðst síðan sem sendisveinn til
Landsímans Fór síðan nokkur
sumur í símavinnu út á land, en
starfaði nú sem sendibílstjóri hjá
sama fyrirtæki.
Við, sem þessar linur ritum,
höfum alisx upp með Andrési,
svo að segja á sama blettinum,
í Aðalstræti 16 og næsta húsi við.
Við þessa sorgarfregn birtast
okkur mörg og fögur svið frá
bernskuleikjum okkar í Aðal-
stræti. Torgið við Aðalstræti 16
og strætið var okkar athafna-
og leiksvið, og ljúflingurinn á
leiksviðinu var Andrés. Dagur-
inn gat hvorki byrjað né endað,
nema hann væri viðstaddur. •—
Þegar við þutum ærslafullir út
á torgið á morgnana, og hinar
fjaðraglöðu vinur okkar, dúfurn-
ar, sem þar eiga heimaland,
þustu að okkur ofan af burstum
og sillum, var Andrés stundum
síðbúnari. Hann átti stundum til
að staldra við í dyrunum og setj-
ast á þrepskjöldinn. Síðar \arð
okkur Ijóst að hann ef til vill
staldraði v.ið til að lesa mórgun-
bænina sína, áður en hann kæmi
með okkur í ærslin.
hann sá og heyrði, enda hafði
hann skarpan skilning og glögga
yfirsýn yfir daglegan gang heims
málanna.
Daði Hjörvar var fæddur í
Reykjavík 5. nóv. 1928. Hann
lauk stúdentsprófi 1948, fór um
haustið til útvarpsnáms í London
og þaðan til Þýzkalands. Hann
varð fréttamaður Ríkisútvarpsins
í höfuðstöðvum Sameinuðu þjóð-
anna í New York í apríl 1949.
Þar kvæntist hann Sjöfn Har-
aldsdóttur sama ár. Stofnuðu þau
heimili sitt í New York og voru
búsett þar til vors 1953. Tvo syni
eignuðust þau hjónin. Um vetur-
inn 1952 dvaldist Daði í París við
störf sín, þegar allsherjarþing
S.Þ. var þar haldið. Hann var
nýlega ráðinn þulur við Ríkis-
útvarpið, er hann lézt.
Heimili þeirra hjóna í Banda-
ríkjunum var aðsetur og athvarf
margra íslendinga, hvort sem
þeir voru á ferðalagi eða dvöld-
ust við nám. Það er mikil huggun
námsmanni í ókunnu landi að
eiga góða að, og þau hjónin voru
samhent í því að greiða götu
landa sinna og opna heimili sitt
fyrir okkur, sem þangað leituð-
um. Þá brosti við þeim hamingj-
an og þá lék allt í lyndi. En
slíkir vinir reyndust þau hjónin
mér og fleirum, að gleymist aldr-
ei. Ég vil nota þetta tækifæri til
að þakka þeim báðum — og Daða
hér í síðasta sinni — fyrir gest-
risni, hjálp og vináttu í minn
garð.
Guð blessi minningu Daða.
Svava Jakobsdóttir.
í Aðalstræti var gaman að vera
að leik. Hirx mikla umferð var
fjölbreytt athugunarefni, og þar
ráðgerðum við um íramtíðar-
störf, er við yrðum fuittíða menn.
Við ætluðum að stjórna fallegu
og stóru sirætisvögnunum, sem
brunuðu eftir Aðalstræti og stóru
flugvélunurn, sem gerðu óp okk-
ar að engu, er þær drundu yfir
höfðum okkar. Já, það sögðum
við of^ við hinar fjaðraglöðu
vinur okkar er þær stungu okk-
ur af upp í háaloft, að þá mynd-
um við fliúga hátt yíir höfðum
þeirra. t öllum leikjum var
Andrés svo prúður, góður og
gætinn og alltaf viðbúinn til að
hjálpa er litlir fætur misstu jafn
vægið.
Strax eftir ferminguna hafði
Andrés mestan áhuga fyrir að
fara að vinna. Hætti hann því
gagnfræðaskólanámi, þrátt fyrir
mjög góða hæfileika. Ilann vildi
fyrst og fremst verða stoð og
stytta foretdra sinni og margra
systkina. Hann var duglegur við
vinnu sína, reglusamur og hafði
brennandi áhuga á að vinna sig
áfram og helzt stóð hugur hans
til að verða línumaður hjá Lands
símanum. Andrés var stundum á
sumrum í símavinnu úti á landi.
Hann hafði yndi af þeim starfa,
því útivist og ferðalög áttu vel
við skapgerð hans og þrá. Hann
lagði hart að sér til að spara
saman til íerðalaga. Á EÍðast-
liðnu sumri fór hann á vegum
ferðaskrifstofunnar um Mið-
Evrópu og Ítalíu. Eigum við
ógleymanlegar stundir, er hann
sagði okkur frá þeirri för. Hann
var svo þaullesinn, að hann
þekkti flest 1 önd og leiðir og
hugsaði því mikið um að auðga
anda sinn og þekkirxgu með áfram
haldandi ferðalögum utanlands
og innan. Unaðsstundir Andrésar
voru hvað mestar við bækurnar.
Hann las íxlendingasögur og þjóð
sögur spjaidanna á milli, æ ofan
í æ, ferðalýsingar og aragrúa af
skáldsögum. Hann hafði svo
mikinn áhuga fyrir að auðga
anda sinn af góðum bókum, að
við vinir hans áttum oft erfitt
með að fá nann til að loka bók-
inni til léttara hjals. Þó var
Andrés luodglaður, nokkuð dul-
ur, hafði vágaða framkomu og
bauð af sér góðan þokka. Þess
vegna var okkur vinum hans
jafnan hug.eikið að vera í návist
hans. Andrés hélt sig frá öllum
solli. Það var eins og heilræði
Hallgríms Pétursosnar væru letr-
uð í hjarta hans. „Ungum er það
allra bezt ‘ o. s. frv. Óregla var
ekki til í ■cari hans. Hann hafði
aldrei, svo við vissum til, smakk-
að vín eða tóbak. Ami hans var
að vita unglínga svelgja ólífrænt
loft í reykiðu og skvaldri.
Nú ertu, góði vinur okkar,
horfinn úr návist okkar, svo nú
erum við ekki lengur þrír litlir
drengir, sem röbbum :> man og
njótum htnnar glöðu og tryggu
Framh. á bls. 7