Morgunblaðið - 10.03.1955, Side 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 10. marz 1955
Ródror/erð með m.b. Einari Hálfdáns frá Bolungarvik:
Línan lögð fyrir steinbít á grunnmiðum út ar Rit
Það höfðu verið landlegur í 4
eða 5 daga, en nú virtist svo
sem ætlaði að fara að gefa á sjó
aftur, veðrið batnandi og komið
ágætisveður, en þó þétt snjó-
mugga. Brimið hefur alveg lægt
og þungar öldurnar skella ekki
lengur á brimbrjótnum, eins og
í gærdag, þegar hafrótið gekk
yfir brjótinn svo varla glitti í
hann nema endrum og eins.
Drunurnar eru horínar og nú
berst að eyrum manns þægilegt
öldusuð í stað þrumandi brim-
gnýsins.
Bátarnir eru inni á ísafirði, þar
verður að geyma þá þegar brimið
við brjótinn er mikið og er þetta
hafnleysi Bolvíkingum vitanlega
til ákafiega mikils óhagræðis.
Loftvogin er að vísu fremur ó-
hagstæð nú, stendur lágt, en
Theresía er vongóð um betra
veður og spá_ir aðeins NA-kalda
með éljurn. Strax um miðjan dag
í dag var farið að tala um að
sækja bátana inn á ísafjörð, en
það er ekki svo gott við að eiga:
Óshlíðarvegurinn er lokaður.
Snjóskriður hafa fallið á veginn
og einnig hefur skafið talsvert á
hann.
Og þannig líður dagur að
kveldi í óvissu'...
ák ák ák
Klukkan er hálftíu og ég rölti
út og niður að brjótnum. Það
hafði verið ákveðið að ég fengi
að fljóta með í næsta róður m.b.
Einars Hálfdáns og nú var um
að gera að fylgjast vel með hvað
úr þessu yrði. Formaður á Einari
Hálfdáns er Hálfdán Einarsson,
ungur maður á að giska 37 eða (f
38 ára gamail kunnur aflamaður
og sjósóknari.
Það eru fáir á ferli úti og það
er mikill snjór á jörðu. Enn kyng-
ir niður snjó, þétt muggan er
eins og veggur, sem byrgir alla
útsýn. Timburhúsin við aðalgöt-
Una eru hjúpuð þykkri snjó-
skikkju vetrarins. Og svo kem
ég að frystihúsinu, stóru og gnæf-
andi, traustlega byggðu. Fyrir
framhlið þess liggur Brimbrjóts-
gatan niður á brimbrjótinn og
handan við hana er beinamjöls-
verksmiðjan.
— Þá er mokafli hjá þeim! gell-
ur í öðrum. Og sumir hlæja, aðrir
brosa aðeins, og þeir halda áfram
að gera að gamni sínu um sann-
sögli formanna yfirleitt um afla-
brögð. Það er því líkast að ekki
sé ætíð sagt frómt frá, hve mikill
aflinn er áður en komið er að
landi, og þannig mun það líka
vera.
Eftir drjúga stund snúa þeir sér
svo að aðalatriðinu, tilefni þessa
sérstæða fundar nokkurra sjó-
manna í Bolungavík á Brim-
brjótsgötu: hvort ekki sé rétt að
fara að sækja bátana. Við brim-
brjótsbakkann liggur^ b'till vél-
bátur, Jökull, en með þeim bát
ætla þeir að fara til ísafjarðar að
sækja bátana þar eða vegurinn
er tepptur. En þá eru það veður-
frcttirnar, ekki dugir að fara á
sjó ef spáin er mjög afleit. Já,
það er alveg eins hægt að hlusta
á spána í viðtækinu á Jökli eins
og í landi. Það má þá alltaf snúa
við. Og fyrr en varir er það af-
ráðið með örfáum setningum að
halda af stað eftir bátunum —
og hópurinn tvistrast skyndilega
og hver fer til síns heima. — Það
þarf líka að ná í formanninn á
Jökli, Guðmund Rósmundsson.
Lítill vélbátur með um 15 far-
þega innanborðs siglir skömmu
s;ðar í snjómuggu og myrkri til
ísafjarðar að sækja atvinnutækin
ák -á>, -ák
Bátarnir eru lagstir að brim-
brjótnum og búast til róðrar.
Bátar þeir, sem róa frá Bolungarvik, verða að fara íil ísafjarðar í vondum veðrum vegna þess hversu
sjórinn gengur þá yfir brimbrjótinn í Bolungarvík. — Myndin sýnir, er eitt ólag skellur yfir brjótinn.
(Ljósm.: Har. Teits.)
M
b. Einar Hálfdáns er nýr bát-
og kom til Bolungavíkur í júlí
1953. Hann er um 55 lestir að
stærð og ganghraði hans er 8—9
sjómílur. Eigandi bátsins er Völu-
steinn h.f. Þetta er hin prýðileg-
asta fleyta í hvívetna og hefur
reynst eigendum sínum vel und-
ir stjórn Hálfdáns, sem er einn
aflasælasti formaður á Vestfjörð-
um. — Báturinn er mannaður
Formennirnir fara upp í þorpið I fimm mönnum: Hálfdán, formað-
Bolungavík kunn úr Islandssög-
unni. Þar nam land Þuríður
sundafyllir, svo sem getið er um
í Landnámu, og hún setti Kvía-
mið á ísafjarðardjúp. En þangað
sóttu húskarlar Bersa sjófangið,
þegar Þormóður settist að hjá
Kolbrúnu eins og frá segir í
Fóstbræðrasögu. í Bolungavík
var Völusteinn sonur Þuríðar,
sem ýmsir vilja halda fram að
hafi ort Völuspá.
Bolungavík hefur eitt sinn ver-

Iljósleysinu fyrir framan frysti-
húsið standa nokkrir menn í
hóp. Þeir eru eins og svartir
drangar þarna í snjónum, þöglir
og stappa niður fótunum á milli
þess, sem þeir rölta lítið eitt um
til að halda á sér hita. Sjálfsagt
hafa þéir verið að ræða um veð-
urútlitið. En eru nú þagnaðir að
mestu. Eftir nokkra stund bætast
tveir meim við í hópinn og ann-
ar spyr, þegar hann hefur virt
þessa starfsbræður sína fyrir sér:
— Ætli Súgfirðingarnir hafi
verið að fá hann?
— Ekki nema eitt og eitt kvik-
indi sögðu þeir, svarar einhver.
S J Ó S Ó K N hefur ætíð verið meiri á Vestfjörðum en annars staðar á landínu og
Vestfirðmgar nátengdari hafinu en aðrir íslendingar. Staðhættir þar eru og þannig
að þeir krefjast þróttmikilla sjómanna og áræðinna. Hér verður skýrt frá einum
róðri m.b. Einars Hálfdáns frá Bolungarvík í s.l. viku.
af því þá ályktun, sem þeir fara
eítir. En sé spáin mjög slæm fara
þeir öilu fremur eftir henni en
eigin spá.
Tíl eru ótal sögur um
svo veðurglögga íslendinga að
þeim skeikaði aldrei. Til dæmis
er þar að nefna formann nokk-
urn að nafni Jón Ebenezersson,
en hann var einn þeirra er réru
frá Bolungavík. Hann var svo
afburða veðurglöggur að alltaf
tókst honum að lenda í Bolunga-
víkurvör alla formannstlð sína,
þótt hinir yrðu að hleypa, sem
þó voru margir hverjir taldir
gætnir og glöggir formenn. Oft
(( j réri hann löngu á undan öðrum
‘j) í og var að koma að landi, begar
(j3. aðrir fóru á sjóinn. Brást þá
■ naumast að veður
að ræsa þá, sem ekki fóru með að
sækja bátana, en landmennirnir
sjá um að skipa lóðabölunum um
borð. Til þess eru notaðar þar til
gerðar rennur og bölunum rennt
niður á þilfarið, þar sem tveir
menn taka á móti þeim og ýta að
öðrum tveimur, sem koma þeim
fyrir á dekkinu stjórnborðsmeg-
in aftur með stýrishúsinu og aft-
ur í skut, þar sem lagningarrenn-
an er. Balarnir eru fluttir á vöru-
bifreiðum niður á brjótinn. 35
balar af beittri línu, á að giska 20
km. langri. Það eru 400 önglar í
hverjum bala, samtals 14000 öngl-
ar með síldarbeitu á.
Landkrabbinn lætur ekki
standa á sér, og ég er kominn um
borð langt á undan bátsverjum.
Ég er með svolítinn bita í tösku,
mjólk og brekán samkvæmt fyr-
irsögn Hálfdáns formanns. Það er
enn kalt í stýrishúsinu, þar eð
ekki er þúið að kveikja upp í
eldavélinni -niðri í káetunni Það
verður ekki gert fyrr en komið er
út á sjó.
V
ur; Kristján Friðgeir Kristjáns-
son stýrimaður; Kristján Þorgils-
son I. vélstjóri, Sigurður Finn-
bogason II. vélstjóri og Benedikt
Vagn Guðmundsson háseti.
Þeir eru nú allir komnir um
borð, bátsverjar, með kassann
sinn, sem hefur inni að halda
matinn þeirra. Enginn kokkur er
á bátnum og verða þeir því að
hafa matinn með sér, kjöt og
braut, mjólk og sitthvað annað,
sem þeir svo borða kalt. En kaffi
hita þeir sér á eldavélinni í
káetunni af og til í róðrinum.
ák ák ák
Fjórir vélbátar eru gerðir út
frá Bolungavík og tveir þeirra
eru farnir út á undan okkur. Svo
eru allir balarnir komnir um
borð í Einar Hálfdáns, festar leyst
ar og við leggjum frá landi út í
svartnættið. Snjókomunni er
hætt fyrir nokkru og hann er
óðum að létta til. Hálfmáninn
kemur í ljós og nokkru síðar
hreinsast himininn alveg og það
verður stjörnubjart. Veðrið er
ágætt, en talsverð bára enn eftir
ólætin í veðrinu í gær. Sennilega
verður heldur slæmt í sjóinn þeg-
ar dýpra er komið.
Við fjarlægjumst brimbrjótinn,
ið ein stærsta fiskistöð á íslandi,
enda skammt í fiskinn að fara og
hann oíast mikiil. Áður fvrr áttu
allir hinir stærri bændur við ísa-
fjarðardjúp opin skip, sem þeir
réru úr Bolungavík á vorvertíð-
um og höfðu þeir vinnumenn sína
m. a. á þeim útvegi.
Klukkan er langt gengin fimm
naumast ao veour læn versn-
~ 1 andi. Og þannig var það víðs-
vegar um landio, að til voru þeir
menn, sem ætíð virtust sjá hvað
að íór með veður.
U”
m sjöleytið erum við komnir
á miðin. Það er ekki farið
nema grunnt undan Rit og á að
leggja fyrir steinbít. Dýpið um
að morgni og við fjarlægjumst 40 faðmar. Báturinn veltur tals-
þorpið og ljósadýrðina. Fram- Djúpið. Tunglskinið silfrar haf-
Lóðabalarnir teknir í iand að afloknum róðri.
Sfigahlíðina óðum og stefnum á I vert enda sjólagið fremur slæmt,
miðin út undan Rit, norðan við ] eða það sem þeir nefna tvísjóa.
| undan er nöturlegt hafið í vetr-
I arham, en að baki húsin, birtan
'■ og hlýjan — öryggið.
flötinn cg báran verður krapp-
ari....
A * A
[Tið, scm ekki þurfum að sækja
[vít og hrikaleg fjöllin við um okkur sjáifsagt fæst Ijóst,
Báran kemur úr tveim áttum.
Himininn er heiðskýr og skygni
eins gott og bezt verður á kosið.
Við sjáum ekki ljós nema frá
þrem bátum. Eitt sinn sáum við
ljós fjögurra tcgara úti í hafs-
auga'. Fyrir 10—12 dögum var hér
krökkt af togurum, sem ollu
Bolungavík merla í tungl- hversu stórvægilegt’ atiiði veður miklu veiðarfæratjóni hjá línu
Línan dregin um borð á Einari Háifdáns.
skininu. Ægilegar og þó tignar- far er íyrir lif og starf sjómanns-
legar eru hamragnípurnar yfir ins, að ekki sé minnst á afkomu.
þorpinu og gagnvart því, Emir N.'u sinnum á hverjum sólarhring
óg Hnífar, en við ísafjarðardjúp- 1 hlusta formennirnir á veður-
ið eru einhver hin hrikalegustu I spána. Og síðan bera þeir hana
hamrafjöll á landinu. Annars er | samátn við sitt eigið álit og draga
bátunum. Togarar og bátar hóp-
uðust saman á örlitlum bletti,
40—50 togarar og mikill fiöldi
báta og þrengslin voru ákafleg.
— Við vörum heppnir, segir
Framh. á bls. 7