Morgunblaðið - 18.03.1955, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 18. marz 1955 '
lomniiínistar oy kratar vilja að!
il.víkurbær ganyi þegar í stað aij!!?!!!!!Kar?!fm
öilum kröiom verkalýðsfélaganna
16. þessa mánaðar var haldinn
almennur borgarafundur hér á
Sauðárkróki, um þá ákvörðun
bæjarstjórnarinnar að Sauðár-
krókur gerist aðili að kaupum á
togaranum Vilborgu Herjólfs-
dóttur í félagi við Húsavík og
Ólafsfjörð.
Var fundurinn fjölmennur og
lýsti yfir fullum og mjög ein-
drægum stuðningi símrrn um mál-
i ið. Ekki mun ennþá fullgengið
f frá, hverjir verða hluthafar í
' hinu nýja hlutafélagi, en talið er
i víst, að Kaupfélag Skagfirðinga,
, . „ . . , ' Hraðfrystistöðin h. f. og bærinn,
lyðsfelaga, sem nu hafa sagt upp samnmgum en gerist svo siðar egg. ffam meirihluta hlutafjár.
aðiii að þeim samningum, sem gerðir kunna að verða. * jns
Einn af bæjarfulltrúum kommúnista fylgdi tillögunni úr hlaði j
En hvað gera bessir sömu flokkar
i Hafnarfirði, jbor sem fyeir eru
meirihluta ?
i
KOMMÚNISTAR og Alþýðuflokksmcnn í bæjarstjórn Reykja
víkur báru fram á fundi hcnnar í gær tillögu um, að Reykja-
víkurbær greiði nú þegar kaup samkvæmt kröfum þeirra verka-
jneð nokkrum orðum og taldi hann sjálfsagt og „þjóðhagslega vel
Jcl,eift“, eins og hann kallaði það, að ganga að öllum kröfum verka-
lýðsfélaganna, eins og þær eru nú.
Eorgar.stjóri kvaðst vilja beina
þeirri fyrirspurn til flutnings-
(1 mannanna, áður en hann
ræddi málið efnislega, hvernig
háttað væri afstöðu Hafnar-
' fjarðarbæjar í þessu máli, en
þar eru verkföll líka yfirvof-
andi, ef ekki vcrður samið
fyrir miðnætti. í bæjarstjórn
.' Hafnarfjarðar hafa Alþýðu-
flokkurinn og einmitt komm-
únistar meirihlutann, en það
eru sömu flokkarnir, sem bera
t fram þá tillögu, sem hér er
komin fram. Borgarstjóri
kvaðst vilja fá skýr svör um
það, hvort samflokksmenn
þeirra í Hafnarfirði, hefðu
gert sérsamninga við verka-
lýðssamtökin.
Magnús Ástmarsson (Alþfl.),
fitóð nú upp og sagði, að þó
ikömm væri frá að segja, þá
vissi hann ekki neitt um það,
hvað samflokksmenn hans í bæj-
arstjórn Hafnarfjarðar ætluðu
sér að gera. „Mér gengur nógu
iUa að fylgjast með bæjarmálum
Reykjavíkur, þó ég fari ekki að
skipta mér af því, sem gerist í
Hafnarfirði“, sagði Magnús. Svo
settist hann niður.
Nú stóð upp kommúnistinn
Guðmundur Vigfússon. Hann
kvaðst heldur ekki, frekar en
Magnús, geta gefið skýr svör um
jrýað væri að gerast í Hafnar-
firði í þessu máli, en sagði, að
þsterkar líkur“ væru fyrir því,
að Hafnarfjarðarbær mundi gera
sérsamninga við „Hlíf“.
Borgarstjóri tók nú til máls,
og kvað timan mundi leiða í
ljós, hversu haldgóðar þessar
„sterku líkur“ væru, en eftir
þeim upplýsingum, sem hann
hefði fengið, mundu þær vera
í mesta máta hæpnar. Það
væri æf.landi, að kommúnlst-
ar og Alþýðuflokksmenn væru
búnir að afstýra verkfallshætt
unni hjá Hafnarfjarðarbæ
áður en þeir bæru fram slíkar
tillögur í bæjarstjórn Reykja-
víkur, en drægju ekki fram
á síðustu stund að gera samn-
inga við „Hlíf“, ef það væri
á annað borð ætlunin að gera
slíka sérsamninga í Hafnar
firði.
Borgarstjóri kvað það ekki rétt,
áð bæjarfélagið skipi sér beinlínis
við hlið atvinnurekenda, bæjarfé
lagið sé ekki beinn aðili að samn
ingsumleitunum, en hafi sérstaka
fulltrúa til að fylgjast með þeim.
Svo þegar samningar eru komnir
á, gerist bæjarfélagið að sjálf-
sögðu aðili að þeim.
Borgarstjóri taldi, að flutnings
menn tillögunnar hefðu ekki sýnt
mikinn skiining á þeim afleið-
ingum, sem almennar kaup-
hækkanir hljóta að hafa í för
tneð sér fyrir bæjarfélagið. Með
óhreyttri fiárhagsáætlun hlytu
f rainkvæmdir að minnka, ef kaup
hækknr, en ef framkvæmdir
éiga að haldast, þá hljóta álög-
urnar á biCjarbúa að hækka. —
Flutningsmenn tillögunnar telja
sig alltaf vilja rneiri framkvæmd-
ir og lægri útsvör, sagði borgar-
stjóri, og gætu þessir bæjarfull-
trúar svo glímt við að ieysa dæm-
ið um hærra kaup, meiri fram-
kvæmdir og lægri útsvör. Slíkt
dæmi hlyti að vera óleysanlegt.
Borgarstjóri lýsti því, að til-
raunir. stæðu nú yfir til að af- (
stýra verkföllum og bar hann
fram, af hálfu bæjarfulltrúa
Sjálfstæðismanna, svohljóðandi
dagskrártillögu: |
„Þar sem stjórnskipuð sátta-
nefnd vinnur nú að lausn
vinnudeilunnar og í trausti
þess, að fyrir forgöngu henn-
ar takist sem fyrst að koma á
samningum, tekur bæjarstjórn
in fyrir næsta mál á dagskrá“.
Umræður urðu nú heldur litl-
ar, hér eftir. Bárður Daníelsson
(Þjóðvörn) kvaðst
Almenningur í bænum fagnar
þessari ráðstöfun og gerir sér
vonir um að þetta bæti verulega
úr hinu venjulega atvinnuleysi
hér yfir vetrarmánuðina. Togar-
inn mun nú vera í þann veginn
að sigla frá Reykjavík til Norður
lands. — Guðjón.
ilt slanda til að ríkls-
vaMii aðstoði bæjorlélögin
við útrýmingn braggaikáðanna
Frumvarp varbandi húsnæðismál verður
lagt fram á Alpingi næstu daga
FYRIR skömmu samþykkti
bæjarráð að gefa Happdrætti
Ðvalarheimilis aldraðra sjó-
manr.a kost á einni samstæðu (9
lóðum) í hverii því við Réttar-
holtsveg, sem skipulagt hefur
verið fyrir raðhús. Bæjarverk-
fræðingur útvísar lóðunu*;i og
setur nánari ákvæði um afhend-
ingar og byggingarfrest. Þessi
samþykkt kom til umræðu í bæj-
arstjórn í gærkvöldi og vildi einn
af bftr. kommúnista Þórunn
Magnúsdóttir, að hún yrði felld
burt. Taldi Þ. M. að hverfið við
Réttarholtsveg hefði verið ætlað
byggingum handa herskálabúum
og væri nú verið að ganga á
gefin loforð sem samþykkt bæj-
arráðs.
Bókaverzlanirnar taka
góðar og gamlar bækur
fram úr bókaskápunum
NOKKRAR helztu bókaverzlanir bæjarins, en það eru Bóka-
verzl. Sigfúsar Eymundssonar, Bókaverzlun ísafoldarprent-
smiðju, Bókabúð Braga Brynjólfssonar og Bókabúð Máls og menn-
ingar hafa komið sér saman um að hafa nú um nokkurn tíma
kynningu á ýmsum eldri bókum. Þær vilja með þessu sýna bók-
elskum mönnum, að það eru ekki aðeins nýjar eða nýútkomnar
ekki vera bækur, sem eru girnilegar og skemmtilegar til lestrar. Eldri bæk-
meðflutningsmaður, vegna þess, ur ýmsar, sem staðið hafa innarlega í hillunum, hljóta að vekja
að ef hann væri það, gætu menn athygli manna, sé þeim komið fyrir þar sem þær blasa við augum.
skilið það svo, sem hann teldi ,
krónutölu-hækkun það eina sálu ÚTVARPSSAGAN TIL SÓLU
hjálplega atriði, eins og B. D. I þessari bókasölu er skemmti-
orðaði það. Hinsvegar væri hann legt,u.rv,al_af betrl b?ku,?";. Ef .htlð
alveg samþykkur meginefni til-
lögunnar. Það væri einungis til
að forðast misskilning, að hann
hefði ekki verið flutningsmaður.
B. D. gerði þarna einskonar
tilraun til að halda skynsamlega
ræðu um alveg viti snautt mál-
efni, en slík andleg leikfimi
endar auðvitað alltaf með því,
að menn missa fótanna.
Tillaga Sjálfstæðismanna var
loks samþykkt með 8 atkv. (Sjálf
stm.) gegr. 6 (kommúnistar, Al-
þýðuflokksmenn og Bórður). —
Fulltrúi Framsóknar sat hjá eftir
að hafa haldið ræðu, sem líka
var alveg „til hliðar“ við mál-
efnið.
er lauslega yfir útstillingarnar,
sést þar m. a.: „Fagra veröld“,
eftir Tómas Guðmundsson, „Nýj-
ar sögur“ eftir Þóri Bergsson,
Gerði við tennur
VÍK í Mýrdal, 17. marz: — Um
s.l. helgi kom Páll Jónsson tann-
læknir á Selfossi að Skógaskóla
til þess að gera við tennur nem-
enda. Alls mun hann hafa gert
við tennur í tæpum helming nem
■ enda eða 46 alls. Er þetta í fyrsta
skipti sem tannlæknir kemur í
skólann. Áður hafa nemendur
orðið að fara út á Selfoss eða til
Reykjavíkur til tannviðgerða.
Hefur það verið bæði kostnaðar-
og tímafrekt. Er það því til mjög
mikils hagræðis fyrir nemendur
að tannlæknir skuli koma til skól-
ans. Páll tannlæknir er nýbúinn
að fá þýzk lækningatæki, sem búa
má um í ferðatösku og hafa með
sér. Mun það ætlun skólans að
fá hann til þess að koma þannig
á hverjum vetri framvegis.
Inflúenzufaraldur hefur verið
í Skógaskóla undanfarið. Lögðust
alls um 50 nemendur. Kennsla
féll þó ekki niður því að veikin
var fremur væg. Nemendur lágu
stutt. En svo sem nærri má geta
valda slík veikindi töfum og erf-
iðleikum við nám. Nú munu allir I
nemendur komnir á fætur aftur.
Klukkan kallar, ein magnþrungn
asta saga Hemingvvays.
útvarpssagan „Vorköld jörð“ eft-
ir Ólaf Jóh. Sigurðsson og aðrar
sögur eftir sama höfund, „Spegl-
ar og fiðrildi“, „Fjallið og draum-
urinn“, „Litbrigði jarðarinnar“,
„Kvistir í altarinu“, — Sem sagt,
þarna er hægt að kaupa þroskaðri
verk Ólafs næstum í heild.
BÆKUR VSV
Þarna eru „Kvæði“ eftir Guð-
mund Friðjónsson, Smásagna-
safnið „Raddir úr hópnum" eftir
Stefán Jónsson, „Kvæðasafn''
eftir Guttorm J. Guttormsson,
„Fjalla-Eyvindur“, eftir Jóhann
Sigurjónsson. Bækur Vilhjálms
S. Vilhjálmssonar „Brimar við
Bölklett", „Krókalda", „Kvika“,
„Beggja skauta byr“ og „Á kross-
götum“.
HVER HEFIR LESIÐ ALLT?
Þarna er bók Agnars Þórðar-
sonar „Haninn galar tvisvar“ og
nokkrar bækur Kristmanns Guð-
mundssonar, svo sem „Helga-
fell“, „Nátttröllið glottir", „Kvöld
í Reykjavík“, „Góugróður“, „Fé-
lagi kona“, „Þokan rauða“ og
þarna má og finna Kvæðasafn
Jóhannesar úr Kötlum í tveim
bindum. Er víst að í þessu fjöl-
breytta safni góðra innlendra
bóka er margt, sem farið hefur
fram hjá lesandanum og hann
hefði gott af að kynnast.
HEMINGWAY OG
SLAUGHTER
Safn hinna erlendu skáldsagna
er enn meira og fjölbreyttara.
Þar virðast nú vera bækur
beggja blands, en þó er mikill
fjöldi góðra bóka líka þar. Þar
má finna „Klukkan kallar“ eftir
Hemingway, Dimmur hlátur",
eftir Sherwood Anderson, „Fýk-
ur yfir hæðir“, eftir Emilíu
Bronte. Eftir John Steinbeck get-
ur þar að líta „Mýs og menn“ og
„Ægisgata". Þarna eru hinar vin-
sælu bækur eftir Slaughter: „Ást
en ekki hel“, „Dagur við ský“ og
„Þegar hjartað ræður“, „Jóhann
Kristófer“ eftir Romain Rolland,
Bölklettur og fleiri bækur Vil-
hjálms S. Vilhjálmssonar,
„Ditta mannsbarn" eftir Nexö,
„Sveinn Elversson" eftir Selmu
Lagerlöf og fjöldi annarra bóka.
BORGARSTJÓRI taldi, að
bæjarráð eða bæjarstjórn
hefðu enga ákvörðun gert,
fyrr eða síðar, um að hverfið
yrði eingöngu skiplagt undir
íbúðir handa herskálabúum,
Borgarstjóri lýsti nokkuð
þeim framkvæmdum, sem
væru í undirbúningi af bæj-
arins hálfu til útrýmingar
braggaíbúðum. Nú væru i
smíðum 45 íbúðir í raðhúsum
og myndi smíði 50—80 íbúða
hefjast í vor eða fyrri hluta
sumars. Hann vék að því, að
í raðhúsunum væru fjögra
herbergja íbúðir, en margir
herskálabúar þyrftu ekki á
svo miklu húsnæði að halda,
svo sem einhleypingar eða
barnlaus hjón. Það þyrfti því
að gera aðra gerð húsa með
minni íbúðum fyrir þá, sem
eru einhleypir eða hafa fáa á
framfæri, og væri bygging
slíkra íbúða í undirbúningi.
Borgarstjóri kvað það fyrsta
áhugamálið. að hverfið við Réttap
holtsveg yrði byggt. Dvalar-
heimili aldraðra sjómanna hefði
fjármagn til bygginga og með
því að gefa því kost á lóðum,
væri um eið verið að styrkja
gott málefni. Hinsvegar drægi
þetta mál ekki á neinn hátt úr
viðleitni bæjarfélagsins til að
útrýma herskálunum. Borgar-
stjóri vék að því, að fram-
kvæmdir í þessu máli hlytu að
standa í nokkru sambandi við
almenna íjáröflun til húsbygg-
inga, en bráðlega mundi koma
fram frurnvarp á alþingi, frá
ríkisstjórninni um það mál, en
það hefði verið undirbúið af sér-
stakri, stjórnskipaðri nefnd.
JÓHANN HAFSTEIN, bftr,
sem á sæti í fyrrgreindri nefnd
kvaðst á fyrsta fundi nefndar-
innar hafa lagt fram þá álykt-
un, sem gerð var í bæjarstjórn
Reykjavíkur 19. marz 1945,
um að stefnt yrði að því, að
útrýma braggaíbúðum á næstu
4 til 5 árum. Kvaðst J. H. hafa
Iátið þar.n vilja í ljósi að fjár-
öflun til útrýmingar bragga-
húsnæðis yrði tekin alveg sér-
stökum lökum og taldi hann,
að vomr stæðu til, að ríkis-
valdið vilði aðstoða bæjarfé-
lögin við að afnema bragga-
íbúðirnai með öllu.
Tillaga Þórunnar var felld
með 10 atkvæðum gegn 4.
I
Agæfur afSi hjá
Akranss-háfum
AKRANESI, 17. marz: — 20 bátar
voru á sjó héðan í dag og fengu
mokafla. Þrír bátanna t. d. Far-
sæll, Heimaskagi og Sigurþór
höfðu 24 lestir hver.
í gær var einnig mjög góður
afli. Voru þá bátarnir alls með
250 lestir.
ísl. Ilsfakona vek-
ur afhygli > BroHandi
ÞÓRUNN .Tóhannsdóttir píanó-
leikari lék síðastliðið þriðjudags-
kvöld einleik í brezka sjónvarpid
með B.B.C. sinfóníuhljómsveit-
inni undir stjórn Clarence Ray-
bold. Viðfangsefnið var tveiri
þættir úr píanókonsert í c-dúfl
K. 467) eftir Mozart. Sjónvarps-
sendingin tókst mjög vel og vakti
athygli vegna æsku sinnar og
þokka. —- Frétt frá utanríkis-
ráðuneytinu.