Morgunblaðið - 19.04.1955, Blaðsíða 1

16 síður
42, árgangur
87. tbl. — Þriðjudagur 19. apríl 1955
Prentsmiðja Morgunblaðsim
Pólitísk mismunun
verkfallsstjórnar
óþolandi
TIL ÞESS að hindra hina pólitísku mismunun, sem verk-
fallsstjórnin hefur framið með því að veita kommúnist-
um í bílstjórastétt undanþágur fyrir ótakmörkuðu benzíni,
kusu bílstjórar af öllum stöðvunum nefnd til að bera frani
kröfur um jafnrétti allra leigubílstjóra.
í nefndina voru þessir kosnir: Eiríkur Stefánsson af BSR,
Guðmundur Magnússon af BSR, Arnljótur Ólafsson Borgar-
bílstöðinni, Guðmundur Gunnarsson Borgarbílstöðinni,
Gunnar Scheving Bifreiðastöðinni Hreyfli og Jón Jónsson
Sendibílstöðinni í Ingólfsstræti.
Auk þess gengu til starfa í nefndinni stjórn sjálfseignar-
deildar bílstjórafélagsins Hreyfils, en hana skipa: Bergsteinn
Guðjónsson á bíistöðinni Hreyfli, Friðrik Guðmundsson
BSR og Bergur Magnússon á Borgarbílstöðinni.
Nefnd þessi gekk á fund fulltrúa olíufélaganna og sýndi
fram á ranglæti það og mismunun, sem verkfallsstjórnin
hefur framið í þessu máli.
Viðurkenndu fulltrúar olíufélaganna að lagfæringa væri
þörf, og er það nú krafa bílstjóranna, að benzsnmagn það
sem verkfallsstjórnin úthlutar til sinna starfsmanna tak-
markist við 500 lítra á dag, en læknar, ljósmæður, Iögregla
og þeir sem þurfa að flytja nauðsynjavörur fái undanþágu
eins og verið hefur.
Nagy forsætisráðherra IJngverjalands
vikið úr embættL Hesedus tekur við

□-
-□

Imre Nagy —
þungaiðnaðinn,
lítskjör fólksins.
hann vanrækti
en vildi bæta
□-
Einstein, stærðfræðingurinn og eðlis-
fræðingurinn heimskunni lézt í gær
ALBERT EINSTEIN, „maður-
inn, sem gaf heiminum lyk-
ilinn að leyndardómum kjarn-
orkunnar“, lézt í sjúkrahúsi í
Princeton í New Jersey-fylki í
Bandaríkjunum í morgun. Hann
var 76 ára að aldri. Dauða Ein-
steins bar nokkuð brátt að, þar
sem hann hefir til skámms tíma
verið vel ern. Orsök dauða hans
var talin vera æðakölkun og
bólgur í gallblöðru, en hann hafði
kennt sér þess meins undanfarið.
★ DRÓ SIG ÚT ÚR
SKARKALA HEIMSINS
Þessi frægi vísindamaður og
heimspekingur, höfundur afstæð-
iskenningarinnar, hefir hin síð-
ari ár dregið sig út úr skarkala
heimsins og aðeins komið fram
til að hvetja þjóðir heimsins til
að lifa í sátt og samlyndi og að-
vara mannkynið við þeirri hættu,
er stafaði af því afli, er hann
sjálfur hafði leyst úr læðingi.
o------------9—•—o
Þessi heimskunni eðlisfræðing-
ur og stærðfræðingur var af
Gyðingaættum og fæddur árið
1879 í Wiirtemberg í Þýzkalandi.
Er hann var 15 ára að aldri flutt-
ust foreldrar Einsteins til Sviss,
og þar lagði Einstein fyrst stund
á eðlisfræðinám. Fór brátt mikið
orð af gáfum hans og árið 1909
var hann gerður prófessor í teore
tiskri eðlisfræði við háskólann í
Zurich.
★ FLÝÐI LAND í STJÓRNAR-
TÍÐ NAZISTA
Eftir eins árs dvöl sem
prófessor við háskólann í Prag,
gerðist hann árið 1912 prófessor
við tæknilega háskólann í Zúrich.
Hann var þá orðinn frægur fyrir
kenningar sínar í eðlisfræði, og
á árinu 1914 var hann kallaður
heim til Þýzkalands og boðin
æðsta staða við eðlisfræðivís-
indastofnun Vilhjálms keisara
við Berlínar-háskóla.
Einstein flýði Þýzkaland er
nazistar komust þar til valda, þar
sem hann 1 varð fyrir ofsóknum
Með kenningum sínum um, að efni jafn-
gildi orku, opnaði Alhert Einstein dyrnar
að þróun kjarneðlisvísindanna
Sviptur öllum embættum innan
ungverska kommúnistaflokksins — og
lýstur sekur um oð hafa vanrækt
bungaiðnað landsins
Á
Búdapest, 18. apríl.
FUNDI ungverska þingsins í dag var einróma samþykkt að
víkja Imre Nagy, forsætisráðherra Ungverjalands, úr embætti.
t forsætisráðherraembættið í stað Nagys var kjörinn Andras Hege-
dus, áður landbúnaðarráðherra og jafnframt einn af varaforsætis-
láðherrum Ungverjalands. Hegedus er fertugur að aldri. Þingið
tók þessa ákvörðun, eftir að miðstjórn kommúnistaflokksins hafði
lýst yfir því, að Nagy hefði verið rekinn úr öllum embættum, er
hann hafði á hendi innan flokksins.
vegna ætternis síns og friðar-
hyggju. Dvaldi hann þá um skeið
við ýmsa háskóla í Evrópu og
Ameríku, en gerðist síðan
prófessor við Princeton-háskól-
ann og hefir unnið að rannsókn-
um sínum við þann háskóla síðan.
Árið 1933 var hann sviptur
þýzkum borgararétti og gerðist
bandariskur borgari 1940.
o-------------9----o
Með dauða Einsteins hefir fall-
ið í valinn sá maður, er hvað
drýgstan skerf hefir lagt fram til
þróunar hinnar nýju eðlisfræði
— eðlisfræði atómanna — og hef-
ir jafnframt haft mikil áhrif á þá
heimspekinga, er hafa verið hon-
um samtíða, og mótað þannig
bæði efnisleg og andleg vísindi
20. aldarinnar.
★ HUGSJÓNAMAÐURINN
Einstein hefir lagt mikinn
skerf til þess, að mannlegar ver-
ur næðu fullu valdi yfir efnis-
legu umhverfi sínu, en jafnframt
hefir hann kappkostað að benda
meðbræðrum sínum á, að per-
sónuleg upphefð sé ekki það eftir
sóknarverðasta í þessum heimi,
heldur verði menn að temja sér
náungakærleika, en sá eiginleiki
skipti meira máli en nokkuð ann-
að. —
Þeir, sem þekktu hann per-
sónulega, hafa jafnan farið mörg-
um orðum um alúðleik hans og
gæzku og um marga áratuga skeið
munu vafalaust lifa sögurnar um
hjálpsemi hans, því hann lét ekki
sitja við orðin tóm heldur lifði
hann samkvæmt þeirri hugsjón,
er hann prédikaði fyrir með-
bræðrum sínum.
o----9-----o
Ef til vill hefir Einstein orðið
Framh. á bls. 2
★ NAGY —
SKAÐLEGUR FLOKKNUM
Hafði miðstjórnin áður gefið
út tilkynningu þess efnis, að
komið hefði í ljós, að skoðanir
Nagys væru á engan hátt í sam-
ræmi við stefnu flokksins, eink-
um að því, er varðaði þungaiðn-
aðinn. Hefðu öll störf hans vegna
þessa verið mjög skaðleg flokkn-
um. Farkas hershöfðingi er tal-
inn var skoðanabróðir Nagys var
einnig sviptur embættum sín-
um innan flokksins. Hann gegndi
áður störfum varnarmálaráð-
herra í stjórn Rakosi.
Farkas mun samt sem áður
eiga afturkvæmt og jafnvel fá
önnur embætti innan flokks-
ins, en hins vegar lét mið-
stjórnin þess ekki getið, að
Nagy yrði tekinn í sátt aftur.
* TÆKIFÆRISSINNI —
SEKUR UM FRÁVIK
TIL HÆGRI
Undanfarna mánuði hefur
Nagy sætt harðri gagnrýni fyrir
frávik til hægri og fyrir að vera
tækifærissinni. — Aðalmálgagn
ungverska kommúnistaflokksins
skýrir frá því í dag, að Nagy hafi
algjörlega vanrækt þungaiðnað
landsins, en hefði lagt áherzlu á
að koma á fót fyrirtækjum, er
notuðu eingöngu í framleiðslu
' sinni hráefni er framleidd værú
í Ungverjalandi. Jafnframt segir
blaðið, að Nagy hafi reynzt sjálfs
f lok siðasta mánaðar fóru
fram leynilegaar umræður
innan kommúnistaflokksins
um, hvort Nagy fengi að sitja
áfram að völdum, þar sem
forustumenn flokksins og þá
einkum Rakosi óttuðust, að
brottvikning hans myndi
vekja mikla óánægju meðal
almennings. Vildi flokkurinn
fá Nagy til að viðurkenna op-
inberlega villu síns vegar, en
Nagy mun hafa reynzt þungur
í taumi og varð því að víkja
honum úr embætti.
★ RAKOSI BEIÐ EFTIR
„GRÆNU LJÓSI“
FRÁ VOROSHILOV
Rakosi mun hafa verið nokk-
uð hikandi, en í ræðu þeirri, er
Voroshilov, forseti Ráðstjórnar-
ríkjanna, flutti við hátíðahöldin
í Búdapest, er talið, að hann.hafi
H’i-amh. á bls. 2
Mjólkorskortur
í Kanpmaniia-
Myndin sýnir heimspekinginn og mannvininn Albert Einstein, er
hann flutti ræðu í sjónvarp í Bandaríkjunum. í þcssu útvarpserindi
varaði Einstein mjög við þeirri hættu, sem samfara væri vígbún-
aðarkapphlaupi þjóðanna.
Khöfn, 18. apríl
Einkaskeyti til Mbl.
VERKFALL landbúnaðarverka-
manna í Panmörku hcfir þegar
eignabændum hliðhollur á kostn- valdið talsverðum skorti á mjólk
að bænda á sameignarbúunum.
★ ★ ★
Tilkynning þessi hefur bundið
endi á einkennilegt ástand, er
ríkt hefur í Ungverjalandi und-
anfarna tvo mánuði. Hinn 19.
febr. s.l. tæpum 10 dögum eftir
að Malenkov sagði af sér, var
tilkynnt í Búdapest, að Nagy
væri haldinn alvarlegum sjúk-
dómi og yrði að taka sér hvíld
frá störfum, en engu að síður
væri líðan hans nú sæmileg og
mundi hann geta tekið aftur til
við störf sín í apríl.
★ ÁTTI SÖK Á RÝRNUN
FRAMLEIÐSLUNNAR
Hinn 4. marz réðst miðstjórn
flokksins heiftarlega á Nagy, og
kvað hann eiga sök á rýrnun
framleiðslunnar og stöðnun at-
vinnulífs í landinu. — Tæplega
hefði verið hægt að gagnrýna
harðlegar nokkurn mann í opin-
berri stöðu. Engu að síður sat
Nagy enn að völdum í rúman
mánuð, og er það næsta furðu-
legt.
Er Ungverjar fögnuðu því, að
tíu ár voru liðin síðan Ungverja-
land var frelsað undan ánauð
nazista, voru öll heillaóskaskeyti
send Nagy, og á hátíðahöldum
þessum voru stórar myndir af
Nagy bornar í skrúðgöngunni í
Búdapest.
í Danmörku. í dag fékk Kaup-
mannahöfn t.æplega helminginn
af því mjólkurmagni, sem hún
venjulega fær, og mjólkurflutn-
ingur til margra anrarra borga
hefir einnig verið mjög takmark-
aður. Smjörbirgðir sölubúða eru
nú víðast hvar allt að því á
þrotum, enda hefir fólk hamstr-
að miklu smjöri.
★ Danska stjórnin óttast mjög,
að verkfall þetta kunni að valda
vaxandi gjaldeyrisvandræðum,
þar sem landbúnaðarafurðir eru
helzta útflutningsvara Dana.
Blaðið „Tnformation" segir, að
„orðstír stjórnmálamannanna
geti ekki staðið undir því, að
meiri mjólk fari til spillis".
★ Blað Róttækra, „Politiken“,
kveður róttæka flokkinn nú fús-
an til að styðja tillögu stjórnar-
innar um gerðardóm, er hafi úr-
skurðarvald í vinnudeilum, e£
gerðar verði nokkrar breytingar
á tillögu stjórnarinnar. Segir
blaðið ennfremur, að vinnudeila
þessi valdi slíku tjóni, að ógerlegt
sé að láta verkfallið halda áfram.
★ Leiðtopi Róttæka flokksins,
Dahlgaard, gekk á lund H. C.
Hansen, forsætisráðherra, í dag.
Ekki er nánar kunnugt um, hvað
þeim fór í milli. Þingið mun aft-
ur taka málið til umræðu á
morgun.